`Een wonder dat ik nog leef` • Magnesium in de strijd tegen

8
Jaargang 39
Oktober 2012
Uitgave van MMV
'Een wonder dat ik nog leef' • Magnesium in de strijd tegen migraine • Maak groenten
en fruit g
­ oedkoper • De macht van de media • EHS: veel verhalen, weinig feiten
Electriciteit als wapen tegen kanker • Tumoren aanvallen met energiebehandeling
Welke Multi van Lamberts past bij u?
Multi-Guard for Kids
Voor kinderen vanaf 4 jaar.
Multi-Guard
Control
Multi-Guard
Voor jong volwassenen.
In relatie tot de
bloedsuikerspiegel
Multi-Guard Advance 50+
Voor de vijftigplusser.
Met zoveel multi preparaten
op de markt met een grote
verscheidenheid aan sterktes
en combinaties, is het vaak een
uitdaging om de juiste formule te
vinden die past bij de behoefte
van de gebruiker. Maar met het
Lamberts assortiment aan multi’s is
het eenvoudig.
Multi-Guard OsteoAdvance
Extra calcium & magnesium
We herkennen bepaalde groepen
mensen met gemeenschappelijke
micronutriënt behoeften, vandaar
dat we een serie multi preparaten
ontwikkeld hebben passende bij
deze behoeftes voor deze groepen.
Deze formules zijn bedoeld om
de best mogelijke basisnutriënten
te leveren voor de doelgroep met
inachtneming van de dieetbehoeftes
van deze groep. Vanuit deze basis
is het mogelijk om, afhankelijk van
de individuele behoefte, eventueel
andere supplementen toe te voegen.
StrongStart voor de Vrouw
Voor de vrouw, vóór en tijdens de
zwangerschap.
StrongStart voor de Man
Voor de man, voor meer energie en
potent voelen
FEMA 45+
A-Z Multi
Voor de vrouw tijdens en na
de menopauze.
Voor teenagers en jong volwassenen.
Premtesse
Waanideeën?
Gerda van Dijk: een wonder dat ze leeft
Sommige kranten leken het nieuws met
een zekere gretigheid te verspreiden.
‘Biologisch eten is niet gezonder dan nietbiologisch voedsel’, kopte een landelijk
dagblad. Het bericht maakte melding van
een onderzoek van Stanford University in
de Verenigde Staten waarbij 223 studies
naar het voedingsgehalte van biologisch
en niet-biologisch eten op een rijtje gezet
waren. Conclusie volgens die krant: per
saldo is biologisch eten niet gezonder.
Wel kon het ervoor zorgen dat je minder
pesticiden binnen krijgt maar de hoeveelheden die werden aangetroffen, vielen
ruim binnen de toegestane marges.
Gerda van Dijk werd 15 jaar geleden geconfronteerd met
kanker. Ze bad om vijftien jaar extra, zodat ze haar jongste
kind kon helpen bij het opgroeien. Die jaren heeft ze gekre­
gen. Dat ervaart ze als een wonder, waar ze God voor dankt.
Ze heeft een praktisch advies mensen met gezondheids­
problemen of die preventief bezig willen zijn: volg het
­Moermandieet!
Hebben al die mensen die wat dieper in
hun buidel willen tasten om biologisch
voedsel op tafel te kunnen zetten, dus last
van waanideeën? Dat kon wel eens heel
erg meevallen. Ik laat dan maar even buiten beschouwing dat de biologische productie bijdraagt aan een duurzame omgang met ‘moeder aarde’. Nee, ook de
feiten zelf zijn anders. Wie bij de bron te
rade gaat, zal ontdekken dat de Amerikaanse onderzoekers niet hebben aangetoond dat biologisch nauwelijks gezonder
is; ze laten zien dat er geen onderzoek is
dat bewijst dat biologisch gezonder is.
Dat is fundamenteel een ander verhaal.
Ook blijken de onderzoekers te hebben
geconcludeerd dat biologische voeding de
blootstelling aan residuen van pesticiden
kan verminderen. Alsof dat niks is!
Wat zo’n conclusie in de praktijk inhoudt,
laat zich illustreren aan de hand van
wat Wikipedia meldt over de ziekte van
Parkinson. Ik citeer: “Mensen die werken
en wonen in agrarische gebieden, hebben
een sterk verhoogd risico om de ziekte te
ontwikkelen. Daarbij worden met name
maneb, paraquat, chlordaan, DDT,
chloorpyrifos, diazinon, rotenon en
­malathion met Parkinson in verband
­gebracht.” Voor de goede orde: die moeilijke namen zijn allemaal pesticiden die
werden of worden gebruikt in de landbouw. Verder commentaar overbodig…
Voor de vrouw in de menstruele leeftijd.
Magnesium in de strijd tegen migraine
Migraine, daar moet je niet makkelijk over denken.
Voor wie er periodiek mee te maken hebben, is het
niets minder dan een ramp. Zijn er natuurlijke mid­
delen die effect hebben? Die zijn er. Vooral magne­
sium blijkt een natuurlijk wapen in de strijd tegen
deze kwelling.
Gezondheidsklachten zijn nooit zweverig
Ziekmakende gevoeligheid door straling: van zenders, hoog­
spanningsmasten, mobiele telefoons en ga zo maar door, is
dat echt een ziekte of zit dat bij mensen die er mee te maken
hebben ‘tussen de oren’? De verhalen zijn talrijk, de feiten
gering. Voor onderzoekers staat één ding vast: gezondheids­
klachten zijn nooit zweverig.
Gezond eten en drinken met Riëtte Jansen
Diëtiste Riëtte Jansen heeft weer voor lekkere
­recepten gezorgd. Gezond eten en drinken: zij
reikt de mogelijkheden aan op de pagina’s 16 en
17. Vooral gezonde sappen en karnemelkvariaties
krijgen deze keer volop aandacht.
Electriciteit als wapen tegen kanker
4
10
12
16
18
Electrotherapie staat weliswaar nog in de
kinderschoe­nen, maar de toekomst ziet er
veelbelovend uit.
Cor van Groningen
eindredacteur Uitzicht
Voor informatie zie www.hb08.nl
tel 088-0075700
mail [email protected]
3
Gerda van Dijk:
‘Het is echt
een wonder
dat ik leef’
Het interview vindt plaats eind augustus 2012. Dat klinkt niet erg bijzonder, maar voor Gerda van
Dijk is dit een tijd waar ze lang naartoe geleefd heeft. Om precies te zijn: 15 jaar. Want zo lang is
het geleden dat ze de diagnose kanker kreeg en God bad om 15 jaar extra tijd om haar kinderen
op te voeden. Een verhaal over wonderen, dankbaarheid en zoeken naar nieuw evenwicht.
Tekst: Petra Pronk – Foto: Jan van Dijk
A
ls je Gerda energiek heen en weer ziet lopen in haar
mooie lichte boerderij in het hoge Noorden, zou je niet
zeggen dat daar een vrouw gaat die er eigenlijk niet
meer had moeten zijn. Naar menselijke maatstaven ­althans.
Vijftien jaar geleden hadden Gerda van Dijk en haar man Jan
een gelukkig gezin. Ze runden samen een rundveebedrijf en
Gerda was net bevallen van hun vijfde kind. Het geven van
borstvoeding gaf problemen. Stuwing, was de algemene opi­
nie. Ze kreeg een antibioticakuur voor borstontsteking, maar
de klachten gingen niet over. Toen ze bijna een jaar later ook
bultjes in haar oksel kreeg, gingen de alarmbellen bij de huis­
arts rinkelen. Hij stuurde haar naar het ziekenhuis voor een
mammografie. De foto gaf reden om ook een punctie te doen,
maar nog steeds had Gerda geen argwaan. “Ik liet het denk ik
niet toe”, zegt ze achteraf. Ook toen de chirurg de uitslag gaf
– borstkanker en verkeerde cellen in de okselklieren – drong
het nog niet tot haar door hoe erg het was. Op de uitspraak
van de arts ‘dat we tegenwoordig veel kunnen’ antwoordde
Gerda nuchter: ‘Dat zal wel moeten ook, want we hebben vijf
kinderen’. Pas toen de arts haar doorstuurde om afspraken te
maken voor een botscan en een leverecho en iets zei in de
trant van ‘we zullen aan de hand daarvan bepalen wat we nog
voor u kunnen doen…’ begon de ernst van de situatie bij haar
door te dringen.
Deze koning wist dat hij ging sterven, maar had het gevoel dat
hij zijn werk nog niet gedaan had en vroeg God om nog 15
jaar erbij om zijn taak af te maken. “Ik had ook het gevoel dat
ik hier nog niet klaar was”, vertelt Gerda. “Onze jongste was
nog maar een baby, en dus hebben we de Here gevraagd of
ik net als Hizkia, nog eens 15 jaar zou mogen blijven leven,
zodat we ze samen konden opvoeden. Na die 15 jaar zouden
de vier oudere kinderen zelfstandig zijn en zou de jongste 15
zijn. Dat is dan toch een andere situatie waarin je makkelijker
los zou kunnen laten.”
Na twee weken kwam de uitslag van de onderzoeken. On­
danks de aangetaste okselklieren waren er geen uitzaaiingen
op afstand. Dat was goed nieuws. Er zou een operatie volgen
waarin de borst geamputeerd zou worden en in afwachting
daarvan bleven ze bidden om die 15 jaar. Toen gebeurde er
iets bijzonders.
“Toen de dag van de ziekenhuisopname naderde, werden de
tassen ingepakt. Ik pakte een oud Bijbels dagboekje om mee
te nemen naar het ziekenhuis, en kreeg van mijn zoon van 7
een bladwijzer mee die hij dubbel had van de felicitatiedienst
van de kerk. Hij besefte zelf niet wat hij gaf, maar op die blad­
wijzer stond het antwoord dat Hizkia van God kreeg: Jesaja 38
vers 5b: ‘Ik heb uw gebed gehoord, ik heb uw tranen gezien’.
Toen wisten we dat het goed zou komen.”
Ongeloof
Moermantherapie
“De eerste reactie was ongeloof en verslagenheid”, vertelt
Gerda. Het was vakantietijd en ze kon bij niemand haar ver­
haal kwijt. Gelukkig kon ze terugvallen op haar geloof. Ze
ontleende steun aan het Bijbelverhaal van Koning Hizkia.
4
Na de operatie volgden preventieve chemotherapie en bestra­
lingen. Die doorstond ze naar omstandigheden heel erg goed.
Iets wat ze toeschrijft aan het feit dat ze het Moermandieet
volgde. Daar was overigens wel een extra zetje voor nodig…
De informatie over de Moermantherapie kwam op een bijzon­
dere manier op haar pad. “In die tijd was er veel aandacht
voor de relatie tussen voeding en kanker. Dokter Houtsmuller
kwam veel in de media met zijn dieet en als reactie daarop
werd de Vereniging tegen Kwakzalverij zeer actief. Dat ver­
grootte de aandacht voor zijn boodschap alleen maar. Ik was
wel geïnteresseerd in de mogelijke relatie tussen voeding en
kanker, en vroeg in het ziekenhuis of het nut zou kunnen
hebben om dat dieet te volgen. De reactie was: als je gewoon
genoeg en gezond eet, heb je geen dieet nodig. Ergens was dat
een opluchting. Ik dacht: ‘Daar ben ik mooi vanaf…’ Maar toen
de bestralingen begonnen, werd ik opnieuw op de Moerman­
therapie gewezen. Dit keer door een medepatiënt. Ik was niet
zo enthousiast en zei: ‘Als je naar de kerk gaat mag je nog
geen pepermuntje meenemen’. Waarop zij zei: ‘Dan neem je
toch een walnoot.’ Dat zette me aan het denken. Als je er crea­
tief mee om kon gaan, was het misschien te doen.”
De derde die erover begon was haar nicht Jannie, die ook
borstkanker had en in die periode met het Moermandieet
­begon. “Als je iets drie keer aangereikt krijgt, kun je er niet
meer omheen”, vindt Gerda. “Ik had zo hard gebeden om die
15 jaar, en als iets wat daarbij kan helpen je dan wordt aan­
gereikt als antwoord op je gebed, is niet doen ook een keuze.
Ik voelde dat ik ermee aan de slag moest.”Maar het was best
een grote stap. Ze zei dat ze nog een karbonaadje in de vrie­
zer had liggen, dus dat het niet meteen kon…. “Ik weet niet
meer of ik dat karbonaadje daadwerkelijk opgegeten heb,
maar ik zou er nu niet meer aan moeten denken”, lacht ze. “In
elk geval ben ik kort daarna begonnen met de therapie en ik
heb er nooit spijt van gehad. Het voelde d
­ irect goed. Ik voelde
echt dat mijn lichaam erdoor werd g
­ esterkt.”
IJs ‘verboden vrucht’
Haar omgeving zei wel eens: ‘Dat hou je nooit vol’. “Maar ik
zou niet weten hoe het anders moet. Ik voel wat het met mijn
lichaam doet en dat mijn immuunsysteem er sterker van
wordt.” Zelf heeft ze veel gehad aan een tip van dokter
Houtsmuller om het vol te houden: één ding kiezen wat je
heel erg lekker vindt en niet mag en dat jezelf af en toe gun­
nen. Dat helpt echt, is Gerda’s ervaring. Voor haar werd ijs de
verboden vrucht waarmee ze soms bewust even ‘zondigt’.
Inmiddels is het dieet een tweede natuur geworden. Veel fruit
en groente, geen suiker, geen vlees, alleen vis. Haar gezin eet
ook gezond, maar volgt het dieet niet. “Het dieet past wel bij
mijn smaak, maar niet bij die van hen”, zegt Gerda. Dus
braadt ze af en toe een gehaktbal, maar dan wel met hand­
schoenen aan, want ze griezelt van het gevoel van vlees tus­
sen haar vingers. ”Ik zou me een kannibaal voelen als ik nu
nog vlees zou eten”, zegt ze. Haar omgeving reageerde goed
op haar besluit. Er was volop steun. Op elke verjaardag van
familie was er roggebrood met zoute haring als borrelhapje
en haar moeder kwam altijd aan met een fruitmand. Ook bij
de vrouwenvereniging hielden ze er rekening mee.
Bid en werk
De Moermantherapie voldeed ook aan haar behoefte om zelf
actief bezig te zijn met haar gezondheid. Hoe verhoudt die
­behoefte zich tot haar geloof? Als antwoord op die vraag komt
Gerda aan met een vergeeld stukje uit het Friesch Dagblad.
5
Een tekst van kerkvader Augustinus die al jaren aan de muur
hangt: “Bid alsof alles afhangt van God. Werk alsof alles
­afhangt van u’. “Bidden en werken zijn beide onderdeel van
de christelijke traditie. Ze zijn allebei belangrijk en ze liggen
in elkaars verlengde. Je mag op God vertrouwen, maar het is
niet de bedoeling dat je lijdzaam toeziet. Als ik zou bidden
zonder zelf iets te doen, zou ik me een profiteur voelen.
Je hebt wel een eigen verantwoordelijkheid!”
Daarom leeft Gerda in alle opzichten gezond. Naast gezond
eten betekent dat ook bewegen. Samen met haar man vijf
­kilometer per dag lekker buiten wandelen is wel het minste.
En voor als het weer het niet toelaat staat er een hometrainer
voor de tv, en is er een loopband aangeschaft. Ideaal.
Uitzaaiingen
geloof heeft daar enorm bij geholpen. Het heeft me elke keer
weer de kracht gegeven om een nieuw evenwicht te vinden.
Daardoor zijn we altijd optimistisch geweest. Neus in de wind,
we gaan ervoor en geven de moed niet op. Het heeft ons ook
gemotiveerd om heel praktisch aan de slag te gaan en te kij­
ken wat je menselijkerwijs gesproken kunt doen. Onze kinde­
ren hebben diezelfde positieve instelling. Na die bladwijzer
dacht ik: ‘Hier moet ik genoeg aan hebben’. Op zo’n moment
weet je dat je het over mag geven. Dat het wordt gedaan.De
hoop is altijd gebleven. Het was niet realistisch, maar toch
heb ik nooit getwijfeld of het wel goed zou gaan.”
De laatste paar weken op weg naar die 15 jaar waren heel span­
nend. Toch een soort eindfase. “Hier had ik heel lang naartoe
geleefd. Er was heel sterk het gevoel ‘Dit moet nog af, ik wil dat
nog doen…’ Die spanning is er nu wel af. We hebben de periode
van 15 jaar gehaald en dat samen met kinderen en bekenden
gevierd op een feestelijke bijeenkomst. Enorm dankbaar voor
de extra tijd die we met elkaar gekregen h
­ ebben.”
Na een moeilijk eerste halfjaar volgden volgens Gerda ‘zeven
vette jaren’. Ze voelde zich gezond en het leven ging eigenlijk
weer gewoon zijn gang. Maar in 2004, op de helft van de peri­
ode van 15 jaar, bleek dat er uitzaaiingen van de borstkanker
waren in botten en lever. Dat hakte erin. Vijftien jaar erbij na
Toekomst
de eerste diagnose, dat zou nog kunnen, maar met deze twee­
Nu de 15 jaar voorbij zijn breekt een nieuwe fase aan. ­Opnieuw
de diagnose nog 7,5 jaar leven, dat was naar de mens gespro­
een van onzekerheid. Hoe ga je daarmee om, als je zo lang toe­
ken eigenlijk onmogelijk. Maar die Bijbeltekst uit Hizkia lag
geleefd hebt naar een bepaalde datum? “Dat is best moeilijk”,
er nog steeds, dus de familie bleef bidden en vertrouwen.
zegt Gerda. “Ik weet het niet zo goed. Ik heb nooit durven bid­
“We zetten letterlijk het verstand op nul
den om de tijd erna. Dat voelt alsof je
en de blik op de ­Oneindige”, schrijft
een cadeau krijgt en voordat het uitge­
Gerda daarover in een nieuwsbrief aan
pakt is vraagt om nog een. Ik heb 15 ex­
familie en vrienden. En opnieuw ge­
‘Ik heb uw gebed
tra jaren gekregen en als Hij het wil
beurde een wonder. Op een middag aan
kunnen dat er nog meer worden. Ik moet
gehoord, ik heb uw
tafel lieten ze zomaar, zonder ergens op
tevreden zijn en dat ben ik ook. Tegelij­
te rekenen, de splinternieuwe Bijbel
kertijd ben ik een nieuw evenwicht aan
tranen gezien’
openvallen, op zoek naar een woord van
het zoeken. Het leven rolt door. Ik blijf
God. Deze viel open bij… Jesaja 38. “Dat
gewoon doen wat ik altijd deed: mooie
was een enorme bemoediging”, zegt
dingen doen, blijven danken en bidden
Gerda. In de jaren erna ­onderging ze de
om nog meer tijd. We aanvaarden het in
ene behandeling na de andere, maar naar omstandigheden
dank als het meer mocht worden, maar we leggen het in han­
rolde ze daar steeds opnieuw wonderbaarlijk doorheen.
den van de Heer. We hebben al ­zoveel gekregen.”
Raadsel
Vorige zomer openbaarde zich een nieuwe uitzaaiing in de
buik. Niet operabel. Bijna op de magische grens van 15 jaar.
De gynaecoloog zag het heel somber in. De uroloog kwam niet
verder dan symptoombestrijding. Maar de oncoloog zag nog
wel kansen. Er volgde chemotherapie met taxol, en opnieuw
reageerde ze er goed op. Wel werd ze die winter vijf keer met
spoed in het ziekenhuis opgenomen met hoge koorts. In
­februari werd voor haar leven gevreesd. Maar ze herstelde
­razendsnel en in mei liep ze weer fluitend 25 kilometer!
­Inmiddels zit ze gewoon weer thuis op de bank. Blakend van
gezondheid. “Mijn verhaal en conditie passen totaal niet bij
elkaar”, constateert ze nuchter. “Ik denk dat ik mijn conditie te
danken heb aan de neutraliserende werking van het dieet.
Dat dieet zorgt ervoor dat het immuunsysteem optimaal
werkt, waardoor de kanker veel minder kans heeft om uit te
breken.”
In het ziekenhuis staan ze inmiddels voor een raadsel. “Ik ben
een meedenkende patiënt; dat schijnt ook wel een ‘lastige
­patiënt’ genoemd te worden”, lacht Gerda. “De oncoloog res­
pecteerde het dat ik naast de behandeling zelf ook aan de slag
ben gegaan en onlangs hebben we op de afdeling zelfs een
feestje gevierd. We zijn echt met z’n allen naar die 15 jaar toe­
gegroeid. De laatste uitslag is: stabiel. Dat is boven verwach­
ting. Het is echt een wonder dat ik leef.”
Krachtbron
Het geloof heeft al die tijd een grote rol in haar leven
­gespeeld. Het was echt een krachtbron. “Als je hoort dat je
kanker hebt, ligt de wereld even helemaal op z’n kop. Maar
daarna hebben we de draad toch weer snel opgepakt. Mijn
6
Die dankbaarheid is een van de lessen van de afgelopen
­jaren. “We hebben als gezin geleerd om niet alleen dankbaar
te zijn in voorspoed en geduldig in tegenspoed, maar ook om
in tegenspoed dankbaar te zijn en de lichtpuntjes te blijven
zien.” Daarom vindt ze het ook extra moeilijk om te zien dat er
zoveel ontevredenheid heerst in de maatschappij. Haar ziekte
heeft haar veranderd. Op een positieve manier, vindt ze zelf.
“Ik ben zachter geworden. Veel meer geneigd om te kijken
naar wat goed gaat en mijn zegeningen te tellen. Ik kan mak­
kelijker genieten van de kleine dingen, van de narcissen in
het voorjaar die de wereld geel kleuren. Genieten wordt mak­
kelijker, omdat je hebt ervaren dat niet alles gewoon en van­
zelfsprekend is. Ik ben dingen in een ander perspectief gaan
zien en daardoor heb ik steeds meer moeite met mensen die
ontevreden zijn. Ontevredenheid is volksziekte nummer één,
terwijl er zo ontzettend veel moois is om van te ­genieten.”
Advies
Haar advies aan iedereen die kampt met gezondheidsproble­
men of die graag preventief bezig wil zijn: volg het Moermandi­
eet! Als het gaat om gezond eten valt er nog heel wat te win­
nen, vindt ze. “Er wordt zo ontzettend fout gegeten…
In de banketbakkerij is er niks voor mij, en bij een barbecue
moet ik zelf een stuk zalm of maïs meenemen. Het zou goed
zijn als mensen zich bewuster zouden zijn van wat ze eten.
Ik heb aan den lijve ondervonden dat dit echt een super­gezond
dieet is. Ik zou het iedereen aanraden die kanker heeft, maar
ook als je problemen hebt met je gewicht of stoelgang is het
een aanrader. En aan iedereen die tegen het dieet opziet zou ik
willen zeggen: ‘Het valt best wel mee. Het dieet is ruim en er is
voor iedereen wel iets van te ­maken’.”
Kruiden
natuurlijke heelmeesters
Informatie: Marry Foelkel
Tekst: Petra Pronk
Appel: een paradijselijke vrucht
I
n deze tijd zijn overal valappels te
vinden. Laat ze niet liggen, maar
neem ze mee, want deze vrucht is
goed voor vele kwalen. Een spreek­
woord als ‘an apple a day keeps the
­docter away’ is er niet voor niets. Eer­
herstel voor een doodgewone vrucht.
De appelboom verdient volgens Marry
Foelkel een ereplaats in elke kruiden­
tuin. De boom speelt niet voor niets een
centrale rol in het Paradijsverhaal. Uit
het oogpunt van gezondheid is deze
vrucht echt paradijselijk. De gezonde
kwaliteiten van appels waren al bekend
in de oudste culturen. In de oude
­geschriften van de Soemeriërs wordt al
gesproken over appelazijn, op de klei­
tabletten van de Egyptenaren komen
biersoorten van appel voor en het
­Romeinse leger nam ze mee op veld­
tochten om vergiftiging tegen te gaan.
In de Middeleeuwen was zuur bier een
volksdrank, populairder dan water,
­omdat het infecties voorkwam. En de
middeleeuwse mystica en natuurweten­
schapper Hildegard van Bingen schreef
in haar beroemde boek Caucea et Curae:
‘Azijn reinigt het stinkende in de mens
en zorgt dat het eten de juiste weg
volgt’, wat slaat op de desinfecterende
en antiparasitaire werking in de dar­
men. Ook nu nog is een theelepel
­appelazijn in een glas water een reme­
die tegen rommelende ingewanden
­(flatulentie).
Appels zijn een bron van mineralen
­zoals kalium, natrium, fosfor, chloor,
ijzer en vitamine B en dan met name de
biologische variant. “Als je de appels in
mijn tuin doorsnijdt zijn ze binnen 2
­seconden helemaal bruin’, zegt Marry.
“Een bewijs voor de enorme hoeveel­
heid ijzer, dat oxideert. Appels uit de
­gewone supermarkt blijven maagdelijk
blank en wit als je ze doorsnijdt, wat
aangeeft dat daarmee gerommeld is.”
Pitjes
Alle delen hebben voedingswaarde.
Niet alleen het vruchtvlees, maar ook de
schil. Die bevat veel omega 7 vetzuren.
“Deze zuren zijn er verantwoordelijk
voor dat de schil zo mooi opgepoetst kan
worden dat ‘ie gaat glimmen. Deze
­zuren brengen uitgedroogde slijmvlie­
zen (o.a. droge ogen, maar ook urogeni­
taal) weer in conditie. De schil bevat ook
een veelzijdige ballaststof (wat een fou­
te benaming!) die helpt de cholesterol­
spiegel in balans te houden.”
Ook de pitjes bevatten een gezonde stof:
amygdaline, blauwzuur, een stof die ook
in de schil van lijnzaad zit. “Een klein
beetje is nuttig, in grote hoeveelheden is
het vergif. Met een paar pitten per dag
profiteer je van de tumorremmende
werking”, stelt Marry.
Fermenteren
Appels lenen zich voor fermentatie (gis­
ten), waardoor ze prima gebruikt kunnen
worden als conserveringsmiddel. Door
appels te laten fermenteren ontstaat in
eerste instantie cider. Als er daarna zuur­
stof bijkomt wordt het a
­ ppelazijn, een van
de oudste bekende geneesmiddelen. Hip­
pocrates, de vader van de geneeskunde,
schreef al over de verkoelende werking
van appelazijn. Bij hoofdpijn werkt een in
appelazijn g
­ edrenkt compres op de sla­
pen; als a
­ ppelazijn vermengd wordt met
honing en havermout, is het een effec­
tieve maagzuurremmer. Voor uitwendig
gebruik kun je een theelepel appelazijn
en een theelepel olijfolie vermengen als
remedie voor ruwe ellebogen en kloven.
Bij een schilferige hoofdhuid helpt mas­
seren met verdunde appelazijn; dat geeft
bovendien mooi gezond glanzend haar.
Appelazijn is ook een prettige basis voor
het conserveren van andere kruiden.
Inhoud: Marry Foelkel
Tekst: Petra Pronk
Recept appelstroop
Ingrediënten: 1 kg appels, zout
Haal het klokhuis uit de appels en schil ze, snijd ze in plakjes, voeg 2 dl water
en een snufje zout toe. Breng het aan de kook en doe er dan een vlamverdeler
onder. Deksel erop en af en toe roeren. Laat het geheel inkoken tot het bruin
en stroperig is. Zorg voor een gedesinfecteerd potje met een afsluitbare dek­
sel. Doe de stroop heet in het potje en zet het op zijn kop weg. De appelstroop
is wel een jaar houdbaar.
Ook half appel /pompoen is erg lekker. Volg hiervoor hetzelfde recept.
7
Beleidsmakers breken zich het hoofd over de vraag hoe je mensen gezonder kunt laten eten. Het antwoord is eigenlijk
heel simpel: dat is grotendeels een kwestie van geld. Gezond eten is duur en dat is voor veel mensen een serieuze
drempel. Dus wil je mensen aan groente en fruit krijgen, dan moeten die producten goedkoper worden gemaakt.
VASCULAIRE NUTRIËNTEN
Advertentie 1/2
Nateeko
Maak groenten en fruit ­goedkoper
D
staat, concludeerde Waterlander. En dat zijn doorgaans de pro­
ducten met veel calorieën. Behalve de prijs zijn ook g
­ emak en
smaak belangrijk en pas daarna wordt ‘gezondheid’ als argu­
ment genoemd.
Waterlander onderzocht het koopgedrag van mensen met lage
inkomens. Juist deze groep eet vaak ongezond en kampt daar­
door ook meer met gezondheidsproblemen en overgewicht. Als
je niet veel te besteden hebt, is de aanschafprijs van producten
doorslaggevend voor de vraag wat er vanavond op het menu
De prijsverlagingen vertalen zich vooral in de aanschaf van
meer fruit. Een interessant gegeven was dat het duurder m
­ aken
van ongezonde producten geen effect had op het aankoopge­
drag. Op grond van haar bevindingen pleit de promovenda voor
het verstrekken van kortingsbonnen voor groente en fruit voor
mensen met lage inkomens. Een grote kostenpost? Dat valt wel
mee, als je het afzet tegen de gezondheidswinst die behaald
wordt dankzij de grotere consumptie van groenten en fruit.
at is de conclusie van Wilma Waterlander, die als ge­
zondheidswetenschapper onderzoek deed naar de in­
vloed van prijs en voorlichting op het koopgedrag van
mensen. Waterlander promoveerde onlangs op haar onderzoek
aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Om mensen echt aan te
zetten tot het kopen van gezondere producten moet de prijs
overigens wel flink verlaagd worden: tot zo’n 50%.
NA 11501 adv vascusan 185x130.indd 1
30-05-11 11:02
Migrana Hoofdroller
helpt snel
Zwaarhoofdigheid, een beklemmend gevoel
of druk op het hoofd is vaak een gevolg van
spierspanningen. Migrana hoofdroller
helpt de doorbloeding te bevorderen,
waardoor afvalstoffen uit de spieren
worden afgevoerd. Het ontspant de
spieren en geeft snel verlichting. Het is
een natuurproduct op basis van etherische oliën van heilzame planten.
•
•
•
•
•
snelle verlichting
werkt kalmerend
ontspant de spieren
bevordert de doorbloeding
geschikt vanaf 12 jaar
www.aromed.eu
8
Vegetariërs
leven echt langer
en gezonder
E
en menu zonder vlees en vis is
écht gunstig voor de g
­ ezondheid.
Het verkleint aanzienlijk de kans
op hart- en vaatziekten, overgewicht en
kanker. De kans om te overlijden aan een
hartinfarct is zelfs 29 procent k
­ leiner.
Onderzoeker T. Huang (Zhejiang Uni­
versity, China) vergeleek studieresulta­
ten van vegetariërs uit Nederland, En­
geland, Duitsland, de Verenigde Saten
en Japan. Zijn analyse laat zien dat de
kans om te overlijden aan een hartin­
farct 29 procent lager is bij vegetariërs
ten opzichte van niet-vegetariërs.
Ook hebben de vegetariërs een signifi­
cant kleinere kans op kanker dan nietvegetariërs (18 procent minder kans).
Voor wie desondanks heel erg van
vlees en vis houdt, is er ook goed
nieuws. ‘Half vegetarisch’ worden is
ook goed. De mensen die vijftig pro­
cent van al hun zuivel- en vlees­
producten vervingen door plantaardige
voeding, boekten ook goede gezond­
heidsresultaten.
Het gezonde van een plantaardig voe­
dingspatroon komt door het eten van
minder verzadigde vetten en minder
cholesterol. Daarentegen eet je meer
meervoudig- onverzadigde vetten en
meer vezels. Een wijdverbreid misver­
stand is dat vegetarische voeding niet
genoeg vitamines en mineralen bevat.
Wie peulvruchten, granen en soja
(melk) eet, hoeft zich daar geen zorgen
om te maken. (Bron: GezondNu)
Weer alarm over
coating
B
lootstelling aan een lage dosis bis­
fenol A (BPA) kan bij apen veran­
deringen teweeg brengen in de
melkkieren. Daardoor kan later borstkan­
ker ontstaan. Dat blijkt uit een nieuwe
studie met primaten. De kans is groot dat
deze alarmerende uitkomst ook geldt
voor mensen. BPA wordt gebruikt in de
­beschermende coating aan de binnen­
kant van voedings­verpakkingen in blik of
karton. Eerder was al uit een studie met
muizen gebleken dat er een relatie is tus­
sen BPA en borstkanker. Het zijn kleine
veranderingen in de melkklieren, maar
ze verhogen de kans op borstkanker bij
volwassenheid beduidend. Zwangere re­
susapen kregen een stuk fruit waaraan
een minimale hoeveelheid b
­ isfenol was
toegevoegd. De dosis BPA is te vergelij­
ken met de huidige concentratie in het
bloed van de westerse mens. De zwan­
gere apen kregen het vervuilde fruit tij­
dens de p
­ eriode die bij mensen het derde
trimester wordt genoemd. Als controle
kreeg een groep zwangere apen hetzelfde
fruit maar dan zonder BPA.
BPA is een chemische stof die behalve in
de coating van verpakkingen ook wordt
gebruikt voor onbreekbare flessen voor
(baby)voeding, tafelbestek en voorwer­
pen voor gebruik in ­microgolfovens. Ook
komt het voor in leidingen en reservoirs
voor drinkwater. Bisfenol A wordt ook
gebruikt in vlamvertragende middelen,
in tandvullingen en als oplosmiddel voor
drukinkten. Het is bewezen dat BPA kan
vrijkomen uit de verpakking en in de
voeding terechtkomt.
9
Positieve ervaringen bij migraine
Migraine is voor lijders aan deze aandoening een ramp. Een gemiddelde
aanval kan zomaar drie dagen duren en menig patiënt brengt die liggend in
het aardedonker door. Ieder geluid en ieder geurtje is teveel. De huisarts weet
raad maar zijn middelen zijn bepaald gevreesd om hun bijwerkingen. Zijn er
bewezen effectieve middelen uit de natuur? Van diverse kanten is die vraag de
laatste tijd aan de redactie gesteld. Het antwoord is: ja. Vooral magnesium
blijkt een aanrader.
http://explow.com/chronic_migraine
Magnesium: ‘Het hielp en niet zo maar een beetje’
Tekst: Jan van Klinken
E
erst maar eens wat ervarings­
geneeskunde. Enkele maanden
geleden kwam in de rubriek Lijf &
Leden in dit magazine Gerda Wiebenga
uit Zwijndrecht aan het woord om te
vertellen hoe wonderbaarlijk ze van haar
migraine afgekomen was dankzij een
glutenvrij dieet. De ziekte had haar leven
getekend. Ze is nu 61 jaar en migraine­
vrij sinds ze twee jaar geleden bij toeval
ontdekte dat een glutenvrij dieet wonde­
ren deed. Sinds ze het dieet volgt, blijven
de migraineaanvallen uit. Niet van de
ene op de andere dag maar wel na
­enkele maanden. Haar medicijnen staan
nu al die tijd onaangeroerd in de kast.
Tip: Magnesiumascorbaat
De meningen verschillen over de
meest effectieve manier om magne­
sium te slikken. Wie gewone mag­
nesium slikt in combinatie met de
maaltijd, loopt zelfs de kans dat het
een onoplosbaar zout wordt dat niet
werkzaam is.
Een geraadpleegd apotheker die goed
thuis is op dit gebied, zou zelf kiezen
voor magnesium ascorbaat en dan 2
tot 3 gram voor het slapen gaan inne­
men. Bij een ­wetenschappelijk onder­
zoek met een positieve uitkomst werd
magnesiumcitraat gebruikt in een
­dosering van 600 mg per dag.
10
Hoe opmerkelijk de genezing van
­Gerda ook mag lijken, een toevalstref­
fer is ze zeker niet. In de wetenschap­
pelijke literatuur over migraine wordt
voedselallergie als een van de moge­
lijke oorzaken genoemd. Weliswaar
wordt het dan niet direct gekoppeld aan
gluten maar dat die allergische reacties
kunnen opwekken, is algemeen bekend.
Coeliakiepatiënten kunnen daarover
meepraten. Gluten zijn bestanddelen
die in heel veel voedingsmiddelen
voorkomen. Het lijkt wel of ze steeds
meer als boosdoener worden ontmas­
kerd, getuige het feit dat de glutenvrije
producten in supermarkten aan een
opmars bezig zijn.
In dezelfde rubriek Lijf & Leden kwam
kortgeleden ook de Amsterdamse thera­
peute Nikla van der Horst aan het
woord. Zij heeft de ervaring dat bij
­migraine aloë vera soelaas kan bieden.
Goedkoop en veilig
Het middel met de beste wetenschappe­
lijke papieren is magnesium. In 1995
publiceerde het gezaghebbende tijd­
schrift Clinical Science een onderzoek
waarbij magnesium met een infuus
werd gegeven direct nadat de migraine­
aanval was begonnen. Aan het onder­
zoek namen 40 patiënten deel. Na een
kwartier hadden 35 van de 40 patiënten
de helft minder pijn. Patiënten met een
lage magnesiumspiegel profiteerden
nog het meest van de toediening.
De man achter het onderzoek, dr.
Alexander Mauskop, hamerde drie jaar
geleden opnieuw op het belang van
magnesium voor migrainepatiënten.
­Zowel voor acute gevallen als preventief
noemt hij de stof een potentieel eenvou­
dige, goedkope en veilige behandelings­
mogelijkheid die goed verdragen wordt.
Dat geldt zowel voor orale inname (slik­
‘Vanaf toen was ik migrainevrij’
Opzienbarend vond ze zelf dat een
­patiënt van haar binnen een maand van
haar kwaal was genezen. Wetenschap­
pelijk bewijs voor de werkzaamheid van
dit middel bij migraine ontbreekt overi­
gens. Belangrijk om te weten is dat de
ene aloë vera de andere niet is. Als de
hars van het blad van de plant bij de
­bereiding niet wordt uitgezuiverd, heeft
het middel een (te) sterk laxerende
­werking.
ken) als per infuus. Probleem is wel dat
magnesium niet zo makkelijk wordt op­
genomen.
In 2009 publiceerde Mauskop samen
met een collega een overzichtsartikel
waarin ze voedingssupplementen aan­
bevelen om migraineaanvallen te voor­
komen. In volgorde van belangrijkheid
noemen ze: magnesium, Petasiteshybri­
dus, feverfew (moederkruid), coënzym
Q10, vitamine B12 en alfaliponzuur.
Uitgeteld
Nies van Veen* las in een blad over
magnesium en besloot het uit te probe­
ren. Al vanaf haar tienerjaren heeft ze
bij elke periode zware migraineaanval­
len. Dan is ze echt helemaal uitgeteld.
De aanvallen zijn zo zwaar dat ze een
spuit heeft waarmee ze zichzelf medicij­
nen kan toedienen. Die helpen wel maar
gevolg is dat ze dagenlang totaal geen
fut heeft. Dan is alles teveel.
Nadat ze over magnesium had gelezen,
kocht ze bij een drogisterij een doosje
tabletten en volgde de voorgeschreven
dosis. De teleurstelling was groot toen
de volgende aanval bijna net zo heftig
was als de vorige. Ze sloot zich aan bij
MMV in de hoop dat die haar verder
kon helpen. Ze heeft vertrouwen in
­natuurlijke middelen en verwachtte dat
MMV kennis in huis had om haar een
goed advies te geven.
Ze bezocht de kennismakingsdag voor
nieuwe leden, eerder dit jaar, en ont­
moette tijdens de lunch een dame die
ook jarenlang was achtervolgd door
­migraine. Zij was speciaal lid van MMV
geworden om anderen te vertellen
­hoeveel baat ze had gevonden bij…
magnesium!
Nies moest bekennen dat ze andere
­ervaringen had maar het verhaal liet
haar niet los. Ze zocht verder op inter­
net en kwam terecht bij de Vereniging
van Hoofdpijnpatiënten. Die raadde op
haar site ook aan om magnesium te pro­
beren maar dan wel in hoge doseringen.
Zo gezegd zo gedaan. Nies slikt nu al
een tijdje 3 tabletten van 365 mg per
dag. Nadat ze dat een maand had
­gedaan en de menstruatie zich aandien­
de, bleef de gebruikelijke migraineaan­
val tot haar verbazing en blijdschap uit.
“Het hielp en niet zo maar een beetje.
Het werkt beter dan ik durfde te hopen.
Ik wacht nu in spanning af maar als het
bij anderen langdurig helpt, waarom
dan niet bij mij?” Als het effect blijvend
is, zou Nies de koning te rijk zijn. “Dat
zou echt bijdragen aan mijn levens­
vreugde.”
Bij hoge uitzondering
De dame die Nies op de MMV-kennis­
makingsdag ontmoette, is Corrie van
Dansik-Van Dam. Zij bevestigt haar
­positieve ervaringen met magnesium.
“Migraine heeft zich al heel wat jaren
geleden bij mij ontwikkeld in een situ­
atie vol spanningen. Het was afschuwe­
lijk. Het ergste vond ik dat ik altijd erge
dorst had en geen druppel water kon
drinken want dan werd ik meteen mis­
selijk. Het was niet te doen.”
De huisarts schreef haar medicijnen
voor, maar zei erbij dat ze die alleen bij
hoge uitzondering mocht gebruiken.
“Dan kun je wel nagaan hoe slecht die
voor je zijn”, tekent Corrie aan.
Ten einde raad belde ze haar neef die
indertijd bij het natuurvriendelijk far­
maceutisch bedrijf Pharma Nord werk­
te. Die raadde haar bioactieve magne­
sium aan. Garanties kon hij niet geven
maar het wilde nog wel eens helpen,
was zijn ervaring. Corrie van Dansik:
Neusspray
Sommige migrainepatiënten hebben
baat bij een neusspray met ­vitamine
B12. De spray moet ­gebruikt worden
zodra zich een aanval aandient. Het
voordeel van de spray is dat de B12
meteen wordt opgenomen.
Heeft u belangwekkende ervaringen
op dit gebied te melden? Graag per
email:
[email protected]
of per post: Redactie Uitzicht,
Hof van Azuur 30, 2614TB Delft.
”Het was niet te geloven, maar vanaf
toen was en ben ik migrainevrij. Het is
nooit meer teruggekeerd. Wat ben ik
mijn neef dankbaar voor die tip. Dat laat
ik hem nog regelmatig weten. Ik kan
­iedereen adviseren om het ook te
­proberen.”
* Nies van Veen is een gefingeerde naam.
Ze wilde liever niet met haar echte naam
vermeld worden.
11
Elektrostress in breder perspectief (2)
EHS:
veel verhalen, weinig feiten
In het vorige nummer van Uitzicht publiceerden we het verhaal van Agaath Siemensma die lijdt aan
elektrogevoeligheid. In het artikel vertelde Agaath over de enorme invloed die dat op haar leven
heeft: van een gedwongen verhuizing naar het Drentse platteland tot sociaal isolement omdat ze
bijna de deur niet meer uitkomt. Volgens de Stichting EHS zijn er in Nederland heel veel mensen
zoals zij. Onzin, menen tegenstanders: de angst voor stroom zit gewoon tussen de oren. Hoog tijd
voor de vraag: waar hebben we het eigenlijk over?
Tekst: Petra Pronk
E
lke tijd kent zijn modeziektes. Klachten die in korte tijd
Niet eenduidig
bij veel mensen voorkomen en dan weer redelijk geruis­ Ook de mogelijke relatie tussen elektromagnetische velden en
loos uit beeld verdwijnen. Met de opkomst van de com­
de gezondheid van mensen behoort tot het onderzoeksterrein.
puter kregen we massaal last van RSI, de beruchte ‘muisarm’.
Elektrogevoeligheid is geen nieuw verschijnsel. Het bestaat al
Ook bekkeninstabiliteit, whiplash, postnatale ­depressie, chro­
een flink aantal jaren. Decennialang zijn er mensen die aan­
nisch vermoeidheidssyndroom en MS zijn voorbeelden van zo’n geven dat ze problemen ondervinden van radiosignalen en
modeziekte. De klachten zijn moeilijk terug te voeren op aan­
hoogspanningslijnen. Dat het nu grotere vormen aanneemt,
wijsbare oorzaken, vandaar dat mensen die er last van hebben
kan volgens Van der Graaf verschillende oorzaken hebben: er
vaak meewarig aangekeken worden en niet serieus genomen.
komen steeds meer bronnen, mensen worden meer alert en
Met de opmerking ‘dat het wel tussen de
doordat er steeds meer verhalen in de
oren zal zitten’, worden ze onschadelijk
wereld komen, wordt het voor anderen
‘Dat zal wel tussen de
gemaakt. Heel frustrerend voor degenen
makkelijker om ook hun verhaal te
die eraan lijden. Soms wordt er alsnog
doen. Maar verhalen zijn nog iets an­
oren zitten’
wetenschappelijk bewijs gevonden, en
ders dan harde feiten, benadrukt hij.
daarmee is de ziekte dan ineens toch ‘er­
kend’ en zijn de mensen die eraan lijden geen fantasten en aan­ De hamvraag is dus: is het uit wetenschappelijk oogpunt
stellers meer, maar patiënt. Zo bleek MS bij nader inzien toch
­mogelijk dat mensen last hebben van elektromagnetische
een serieuze neurologische aandoening te zijn. Die erkenning is ­velden, of zit het inderdaad tussen de oren? Daar valt volgens
voor veel patiënten van groot belang.
Ronald van der Graaf helaas geen definitief antwoord op te
geven. Tenminste, nu nog niet. Het kennisplatform neemt
Kennisplatform
kennis van al het onderzoek dat op dit gebied in de volle
Elektro Hyper Sensitiviteit is ook zo’n omstreden aandoening. breedte verschijnt. De wetenschappelijke onderzoeken naar
De mensen die er last van hebben gaan vaak door een hel,
de mogelijke gevolgen van elektromagnetische straling voor
maar ze vinden nauwelijks gehoor. Er is behoefte aan harde
de gezondheid zijn echter niet eenduidig. “De onderzoeken
feiten. Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en
die tot nu toe zijn verschenen geven geen eenduidig beeld”,
­Gezondheid (Kennisplatform) probeert die te leveren. Deel­
aldus Van der Graaf. “Sommige onderzoeken lijken een relatie
nemers aan het platform zijn gerenommeerde instanties zoals te suggereren, terwijl die in andere onderzoeken niet te vin­
het RIVM, TNO, KEMA, De GGD’s, Agentschap Telecom en
den is. Wij willen de discussie graag voeren op basis van fei­
ZonMw. Zij werken samen met de Gezondheidsraad. Het plat­ ten, maar die zijn dus moeilijk boven tafel te krijgen, vandaar
form is in 2008 van start gegaan om de wetenschappelijke
dat we ook geen harde uitspraken kunnen doen over een
­informatie m.b.t. elektromagnetische velden en gezondheid te
­mogelijke relatie.”
duiden en de maatschappelijk vragen in kaart te brengen en
Niet uitsluiten
te beantwoorden. Ronald van der Graaf, algemeen secretaris
van het Kennisplatform: “De komende jaren zullen technische Wat kan hij dan wel met zekerheid zeggen? Eigenlijk alleen
maar dat het Kennisplatform ruimte laat voor de opvatting
en maatschappelijke ontwikkelingen leiden tot toenemend
dat mensen inderdaad last kunnen hebben van EMV. “Er is
elektriciteitsgebruik en nieuwe draadloze communicatie­
geen overtuigend bewijs dat die relatie bestaat, maar er is
toepassingen. Wij vinden het belangrijk om burgers adequaat
evenmin overtuigend bewijs dat de relatie niet kan bestaan.
en juist te informeren over de effecten daarvan.”
12
Het is duidelijk dat de meeste mensen geen last hebben van
elektromagnetische velden, maar dat een kleine groep daad­
werkelijk klachten ondervindt, kun je niet uitsluiten, dus dat
moeten we wel serieus nemen.” In elk geval is er volgens Van
der Graaf op dit moment geen reden om aan te nemen dat de
huidige wettelijke grenzen voor elektromagnetische velden
schadelijk voor de gezondheid zouden zijn.
Maar hoe verklaart hij dan verhalen zoals van Agaath
­Siemensma? Daarop moet hij het antwoord schuldig blijven.
‘Gezondheidsklachten zijn
nooit zweverig’
Die verklaring is er momenteel dus niet. Maar dat wil niet
zeggen dat mensen die klachten hebben, dat maar verzinnen.
“Gezondheidsklachten zijn nooit zweverig”, stelt hij met
­nadruk. “In die discussie willen wij ons ook niet mengen.
Die klachten zijn een feit, maar het is ook een feit dat een
­onomstotelijk bewijs van de oorzaak van die klachten nog
niet geleverd is. Zo lang dat zo is kun je je daar dus niet over
uitspreken.”
Moeilijk te bewijzen
Hoe komt het eigenlijk dat een mogelijke relatie zo lastig is
vast te stellen? Dat heeft volgens Van der Graaf alles te
­maken met een gebrek aan een eenduidig beeld van het pro­
bleem. “Er is sprake van een grote diversiteit aan klachten,
­diverse blootstellingbronnen en een grote variatie in het
­moment waarop de klachten optreden. Daardoor is het lastig
vast te stellen wat precies het probleem is en tot welke bron
de klachten zijn te herleiden.” Ook is er nog geen eenduidige
definitie van elektrogevoeligheid. Zowel in wetenschappelijke
kring als in de maatschappelijke discussies worden verschil­
lende begrippen door elkaar heen gebruikt. Daardoor is het
lastig om het verschijnsel goed te onderzoeken.
Symptoombestrijding
Om te voorkomen dat ze verzanden in een welles-nietes dis­
cussie volgt het Kennisplatform een meersporenbeleid. Een
klankbordgroep, bestaande uit dertig maatschappelijke orga­
nisaties, van brancheverenigingen tot patiëntenorganisaties
en kritische burgers, heeft zich over de zaak gebogen. Naar
aanleiding van die gesprekken zijn er verschillende sporen
uitgezet op het terrein van elektrogevoeligheid.
Het eerste spoor is dat een denkgroep op zoek gaat naar
­mogelijkheden om elektrogevoeligheid serieus te onderzoe­
ken. Om de discussie over elektrogevoeligheid zinvol te kun­
nen voeren zijn harde feiten noodzakelijk. Daarom moet er zo
spoedig mogelijk duidelijkheid komen over de definitie, de
aard en de omvang van het probleem. Dat onderzoek gebeurt
momenteel door onderzoeksinstelling ZonMw en daarmee is
de eerste stap op weg naar serieus wetenschappelijk onder­
zoek gezet.
Lees verder op pagina 31 >
Stichting Electro Hypersensitiviteit
In 2002 bundelde een aantal mensen die zich zorgen maakten
over de invloed van elektromagnetische en elektrische velden
hun krachten in de Werkgroep Elektrische Overgevoeligheid.
Zij wilden aandacht vragen voor het probleem van elektro­
hypersensitiviteit (EHS) in Nederland. In 2007 leidde dat tot
de oprichting van de Stichting EHS.
De stichting brengt het ziektebeeld van EHS in kaart. o.a.
door enquêtes onder de leden. Doel is om de overheid,
­gezondheidinstanties en onderzoeksinstituten te informeren
over de materie en te prikkelen tot nader onderzoek.
Voor meer informatie: www.StichtingEHS.nl
13
n
a
v
w
u
e
!
i
s
l
N ita
V
Lijf & Leden
Leden van de Moermanvereniging vertellen hoe ze persoonlijk invulling geven aan het thema ‘gezond eten – gezond leven’.
‘Het moet slecht weer
zijn wil ik thuisblijven’
True Superfood
Onbespoten, wilde soorten en oerrassen
van de meest gezonde groente, fruit,
paddenstoelen, kiemen en greens
Advertentie 1/1
Vitals
True Superfood bevat spirulina, sap van tarwegras, sap
van gerstegras, chlorella, brandnetel, appel, acerolaextract, rijsbes, blauwe bes, vossenbes, wortelsap,
bietensap, tomatensap, peterselie, spinazie, boerenkool,
gladde boerenkool, Reishi mycelia, Maitake mycelia,
Shiitake mycelia, Cordyceps mycelia, broccolikiemen,
bloemkoolkiemen, boerenkoolkiemen, amylase, cellulase,
lipase en protease. En verder niets. 100% natuurlijk.
Geen goedkoop vulmateriaal, geen hulpstoffen,
geen gentechniek en geen hittebehandeling. True
Superfood dus.
Voor uitgebreide informatie kijkt u op www.vitals.nl
(het makkelijkst typt u True Superfood in de zoekbalk
rechtsboven). U kunt True Superfood natuurlijk gemakkelijk
bestellen via de Roode Roos.
V2023 True Superfood 400 gram (2 maanden) € 65,-
puur en werkzaam
T
eleurstellingen maar ook ver­
rassende resultaten kenmerken
de ervaringen van Paula van
­Leerdam met natuurgeneeskunde. Haar
voornaamste klacht, moeheid, is ze nooit
kwijtgeraakt maar daar staat genoeg
­tegenover.
Van huis uit is ze niet echt vertrouwd
gemaakt met de gedachte dat het er veel
toe doet wat je eet. Paula begon zich pas
voor gezonde voeding te interesseren
nadat zich kanker in de familie had
voorgedaan en ze in dat verband kennis
had gemaakt met Uitzicht. Ze besloot
zelf ook het blad te gaan lezen. "En dat
ben ik blijven doen. Ook nadat ik het na
de dood van mijn man financieel minder
kreeg en ik allerlei bladen heb afgezegd,
ben ik Uitzicht blijven aanhouden.
Ik lees het steevast. "
Moeheid
Al vanaf haar zestiende jaar heeft ze
last van extreme moeheid. Zodra ze
’s morgens opstaat, voelt ze zich moe.
Dat is altijd zo gebleven. Stad en land
heeft ze afgereisd. Homeopaten, een
voetrefloxoloog, een osteopaat: ze heeft
ze allemaal geconsulteerd. Tot in
­Limburg toe. Dat heeft haar bakken
met geld gekost. Maar wat er ook ver­
dween, niet haar klachten.
“Een fytotherapeut voorspelde destijds
al dat ik niet van mijn moeheid af zou
komen. Volgens hem ligt het aan een
aangeboren afwijking aan de hypofyse
en is er niets aan te doen. Hij heeft
­gelijk gekregen. Ik heb me erbij neer­
gelegd en alle middeltjes die ik slikte
weggedaan.”
Bij de aanpak van andere kwalen had ze
met ‘moeder natuur’ meer succes. Toen
zich een spastische dikke darm open­
baarde, bezocht ze een Moermanarts in
Oosterhout. De potjes en pilletjes die hij
voorschreef, hielpen niet. Waar ze wel
baat bij had, was zijn dieetadvies: zo min
mogelijk rundvlees, geen varkensvlees,
af en toe kip, veel peulvruchten en fruit.
Sinds ze dat dieet volgt, is ze vrijwel
klachtenvrij. Wat ook helpt, is veel
­bewegen. Iedere morgen klimt ze op de
fiets, weer of geen weer. Alle ritjes in de
buurt doet ze waar mogelijk per fiets.
“Het moet wel heel slecht weer zijn wil
ik thuisblijven”, lacht ze.
Gordelroos
Wat verder tot de verbeelding spreekt, is
het resultaat dat ze boekte bij de bestrij­
ding van haar gordelroos. Haar zus had
het al maanden en kon vaak niet slapen
van de pijn. Paula schrok zich dan ook
een ongeluk toen zij vervolgens een
­jeukende rug kreeg. Haar man bezocht
meteen een naburige drogist. Die zei
met twee bepaalde middelen mensen
van hun gordelroos te hebben
­afgeholpen.
Toch hield Paula de boot nog even af.
Ze wilde eerst met zekerheid weten of
ze inderdaad deze aandoening had.
De huisarts had niet lang nodig om de
diagnose te stellen. Haar bange voor­
gevoel klopte. “Ik ben toen meteen
met die middeltjes die mijn man had
­gehaald aan de slag gegaan. Je zult het
niet geloven, maar binnen veertien
­dagen was ik van mijn klachten af.
Daarna heb ik er nooit meer last van
­gehad.”
Paula tekent erbij aan dat de huisarts
alleen een middeltje had tegen de jeuk
en verder met lege handen stond. Niet
dat ze daar nu zo heel erg rouwig om
was, want ze vreest de bijwerkingen van
veel reguliere medicijnen. In haar
­omgeving heeft ze eens gezien dat ie­
mand een epileptische aanval kreeg als
gevolg van het slikken van antidepres­
siva. “Het was afschuwelijk om te zien.
Ik vergeet het nooit meer.”
Naam:
Paula van Leerdam
Woonplaats:Asperen
Leeftijd:
74 jaar
Sabal
Wat dat betreft moet ze haar huisarts
prijzen. Sinds Paula haar moeder ver­
zorgde en een zeer ongeregeld dag- en
nachtritme had, slikt ze slaaptabletten.
Haar huisarts vond het beter om ermee
te stoppen omdat ze spierverslappend
kunnen werken. Op haar leeftijd ver­
groot dat de kans op een val. Ze rea­
geerde dat ze er echt niet buiten kon.
“Probeer maar eens melatonine”, advi­
seerde de huisarts. Paula: ”Inderdaad,
het werkt fantastisch.”
Niet onvermeld mag blijven hoe de al
eerder genoemde fytotherapeut haar
man van zijn plasproblemen af hielp.
”Hij verging van de pijn; ik belde de
­therapeut en die wist meteen raad.
Hij had een middel – Sabal – dat gega­
randeerd binnen het uur zou helpen.
Warempel, binnen een uur kon hij weer
plassen.”
Deze zelfde therapeut, die zijn praktijk
intussen vanwege zijn leeftijd heeft
­gesloten, schreef haar Populus voor ter
bestrijding van blaasontsteking. Ze is
voor die aandoening erg gevoelig en de
therapeut bond haar op het hart om
meteen met het middel te beginnen
­zodra ze de ontsteking voelt aankomen.
”Daar heb ik veel baat bij”, besluit ze.
www.vitals.nl
14
15
Recepten voor 4 personen
Het is mogelijk dat recepten en
ingrediënten niet in overeenstemming
zijn met uw persoonlijke dieet.
Raadpleeg bij twijfel altijd een arts.
Lekker eten
door en op het laatst de broccoliroosjes.
Proef en maak op smaak met bio-tama­
ri. Strooi er nog wat verse oregano over.
Tip: Rest van gerecht is koud geschikt
om noribladen mee te vullen als snack.
Neem dan 5 el en leg dit op de helft van
het noriblad, rol dit op en smullen maar.
Vlierbessen- en druivensap
Nu zijn er volop vlierbessen en voor
mensen die druiven hebben veel drui­
ven. Het moment om sap te maken voor
de winter. Met een sappan is het een­
voudig en hoeft er niets gezeefd te wor­
den en geen water toegevoegd.
Gevulde ananas met bosbessen
(Voorafje of tussendoortje)
Ingrediënten:
• 1 rijpe ananas
• 200 g bosbessen
• 2 cm verse gemberwortel
Bereidingswijze:
Was de ananas. Snijd het kapje en de
onderkant eraf. Snijd de ananas in de
lengterichting doormidden. Hol de ana­
nas uit en snijd het vruchtvlees in klei­
ne blokjes. Het harde middengedeelte,
dat zeer rijk is aan het enzym bromela­
ïne, opeten of in de sapcentrifuge
­gebruiken. Schil het stukje gemberwor­
tel en pers het door de knoflookpers of
snijd het in hele kleine blokjes. Meng dit
door de ananasstukjes. Was de bosbes­
sen en schep ze door de ananas. Vul de
twee helften met dit mengsel en smul
ervan.
16
Gerst met groene erwten,
­broccoli en tomaat
Ingrediënten:
• 200 g gerst (12 uur geweekt)
• 150 g volle groene erwten
(12 uur geweekt)
• 1 tl bonenkruid
• 1 takje lava
• 2 el bouillonpoeder
• 7 dl water
• 1 fijngesneden ui
• 2 tenen geplette en fijngesneden
­knoflook
• 4 gepelde in stukken gesneden tomaten
• zwarte peper
• 1 tl kurkuma
• 2 el verse oregano en 1 el ter garnering
• 500 g broccoli
• 4 el milde olijfolie
• bio-tamari
Bereidingswijze:
Breng het water aan de kook met de
bouillonpoeder, lava en bonenkruid en
doe er de uitgelekte erwten bij. Breng
aan de kook. Voeg na 10 minuten de uit­
gelekte gerst toe. Laat dit nog ± 45
­minuten koken. Proef of de erwten en
gerst gaar zijn. Draai dan de warmte­
bron uit en laat de gerst nawellen.
Was de broccoli en snijd de roosjes van
de steel. Schil de steel en snijd deze in
kleine blokjes. Stoom roosjes en steel­
blokjes beetgaar in 4 minuten.
Smoor ondertussen in een hapjespan de
ui, knoflook, kurkuma, peper, gepelde
tomaten en oregano in de olijfolie en
voeg de gestoomde broccolisteeltjes toe.
Meng de gekookte erwten en gerst er­
• Vlierbessensap
Ingrediënten:
• 2 kilo rijpe vlierbessen
• 1 dl water
• 1 tl kaneel
• 6 flesjes van 2 dl met schroefdeksel
Bereidingswijze:
Pluk de rijpe vlierbessen en was ze.
Ris met een vork de rijpe bessen van de
groene steeltjes verwijder de onrijpe
bessen. *Breng het water met de kaneel
aan de kook en voeg de vlierbessen toe,
kook ze 15 min. en filter het sap door
een stukje kaasdoek zodat de pitjes ach­
terblijven. Kook intussen de flesjes en
schroefdeksels uit met soda en spoel ze
na met kokend water. Laat ze op hun
kop uitlekken. Verwarm nu het gezeefde
sap en giet het kokend in de flesjes tot
de rand. Meteen de schroefdop erop.
* Vlierbessensap is heel gezond en is
ondersteunend bij keelpijn, griep,
koorts en verkoudheid. De bessen die­
nen gekookt te worden; in rauwe vorm
bevatten ze een schadelijke stof.
Recepten insturen
Heeft u een lekker recept dat past
binnen de Moermankeuken?
Kok Riëtte Janssen ontvangt het
graag van u. Zij wil deze recepten
in deze rubriek gebruiken, zodat
anderen ook kunnen meegenieten.
Stuur uw recepten per mail naar
[email protected].
met Riëtte Janssen
• Druivensap
Ingrediënten:
• 6 kg rijpe druiven
• 2 tl kaneel
• 6-7 wijnflessen van 0,7 liter
met ­schroefdop.
Bereidingswijze:
Was de druiven en ris ze van de steel­
tjes. Pers ze in de sapcentrifuge en drink
het op of bewaar het in afgesloten fles­
sen maximaal 5 dagen in de koelkast.
Wil je houdbaar sap, volg dan de berei­
dingswijze van vlierbessensap.
Druiven zijn rijk aan polyfenolen; deze
hebben antioxidatieve, ontstekingsrem­
mende eigenschappen.
Dr. Richard Béliveau en dr Denis
Gingras adviseren dagelijks ½ kopje
druiven als voeding tegen kanker.
Bereidingswijze:
Doe alle ingrediënten in een blender of
mix het schuimig met de staafmixer.
biet met een dunschiller en rasp deze
zeer fijn, meng dit meteen door de dres­
sing. Was de appel en rasp die fijn.
Meng de appel meteen door de dressing.
Laat deze ½ uur intrekken in de koel­
kast. Neem vier borden en leg in de
rondte de groene blaadjes. Vul een rond
kommetje met salade en zet dat omge­
keerd in het midden van elk bord.
Tomatensoep
Bieten-appelsalade
• Dressing
Ingrediënten:
• 1 kg rijpe tomaten
• 1 fijngesneden ui
• 2 el verse oregano
• 1 tl tijm
• 1 tl kurkuma
• zwarte peper
• 2 el bouillonpoeder
• 2 el roomboter
• (4 el gehakte verse basilicum)
• 4 dl kokend water
Karnemelkdranken
Ingrediënten:
• sap en geraspte schil van een
biologische sinaasappel
• sap ½ citroen
• 5 el olijfolie
• ½ tl kaneel
• mespunt kruidnagelpoeder
• 1 eidooier
• handje gewassen rozijnen
• Karnemelk met waterkers
• Salade
Ingrediënten:
• 8 dl karnemelk
• 1 tl lijnzaadolie
• ½ bosje waterkers
• Ingrediënten:
• 300 g rauwe bieten
• 300 g appel
• 40 blaadjes veldsla, rucola, smalle
­weegbree of jong paardenbloemblad
Bereidingswijze:
Breng ½ liter water aan de kook en
dompel de tomaten een minuut onder
en pel ze. Smelt de roomboter en smoor
de ui goudgeel. Voeg de gepelde, in stuk­
ken gesneden, tomaten toe met de kur­
kuma en zwarte peper. Smoor dit gaar.
Voeg het kokend water toe met de bouil­
lonpoeder, de verse oregano en tijm en
laat nog een minuut doorkoken. Gar­
neer met verse basilicum.
Bereidingswijze:
Maak eerst de dressing. Schil de rauwe
Variatie: voeg de laatste minuut in kleine
dobbelsteentjes gesneden courgette toe.
Tip: Doe drie el druiven in een diep­
vrieszakje en seal dit dicht, maak zo
100-150 zakjes en vries deze in. Die
druiven kunnen toegevoegd worden aan
het Budwigpapje.
Bereidingswijze:
Was de waterkers en snijd deze grof.
Doe alle ingrediënten in een blender of
mix het schuimig met de staafmixer.
• Karnemelk met tomaat
Ingrediënten:
• 6 dl karnemelk
• 4 ontvelde rijpe tomaten
• 1 tl lijnzaadolie
• 1 el verse oregano en een snufje tijm
• 1 teen knoflook
• Bio-shoyu
Bereidingswijze:
Doe alle ingrediënten in een blender of
mix het schuimig met de staafmixer.
Proef en maak op smaak met bio-shoyu.
• Karnemelk met rozenbottels
Ingrediënten:
• 8 dl karnemelk
• 3 el rozenbottelmoes (Uitzicht 7,12 pag. 9)
17
Tumoren aanvallen met energiebehandeling (slot)
Duikbootjes met medicatie in de poriën
In de serie over tumorbehandelingen die op energie zijn gebaseerd staat in deze slotaflevering
elektriciteit centraal. Vergeleken met hyperthermie (warmte) en ablatie (hitte) staan elektrotherapie en elektromagnetische therapie nog in de kinderschoenen. Toch zijn er nu al goede redenen om
met name het werken met elektro­magnetische velden veelbelovend te noemen.
Tekst: Jan van Klinken
Bio resonantie werkt met elektromagnetische velden
E
lektrotherapie is gebaseerd op
een overbekend principe. Elek­
trische stroom is in staat cellen
te vernietigen. Dat geldt niet alleen voor
goede maar ook voor kwaadaardige cel­
len. Wie elektrische stroom door tumo­
ren stuurt, zal zien dat er cellen worden
gedood. De medische w
­ etenschap is al
heel lang van dit principe op de hoogte.
Hoge gelijkstromen zijn voor deze toe­
passing zeer geschikt. Dat kan op twee
manieren: invasief. Dan lopen de elek­
trische stromen uitsluitend door de tu­
mor. Of niet-invasief. Dan verplaatst de
elektriciteit zich langs de huid naar de
onderliggende tumor.
Bij de huidige stand van de techniek
zijn de resultaten pover. Elektrotherapie
wordt soms aanvullend gebruikt bij an­
dere therapieën. Het ondersteunt dan
de behandeling. Meestal gaat het om
een palliatieve behandeling. Het is dan
het enige alternatief.
nabije toekomst tot de mogelijkheden
behoort. In de VS is een antenne ont­
wikkeld die dit mogelijk maakt.
De proeven die hiermee op dieren zijn
gedaan, pakten positief uit.
Gaatjes schieten
‘Duikbootjes’
Toch is hier zeker geen sprake van een
eindfase in de ontwikkeling. Van recente
datum is de toepassing van gepulste,
elektrische stromen waarbij gebruik
wordt gemaakt van zeer zwakke, wisse­
lende elektrische velden. Deze blijken
in staat invloed uit te oefenen op het
delingsproces van tumorcellen. Verder
onderzoek is nodig om deze techniek te
ontwikkelen.
Een andere techniek die nu al vaak wordt
toegepast, is elektrochemotherapie. Naar
schatting 70 tot 80 klinieken in E
­ uropa
maken gebruik van deze behandeling.
Het verschil met elektrotherapie is dat
deze behandeling toxisch is vanwege het
gebruik van cytostatica.
Met behulp van stroomstootjes worden
gaatjes ‘geschoten’ in de membranen van
de cel. Die gaatjes sluiten zich weer vrij
snel. Maar de openingen blijven net lang
genoeg in stand om de ingebrachte che­
mo de kankercellen binnen te laten drin­
gen. Tot nu toe lukt dat overigens alleen
bij gemakkelijk te b
­ ereiken tumoren.
Het ziet ernaar uit dat ook de behande­
ling van dieper gelegen tumoren in de
18
Verder lijkt de nanotechnologie op dit
onderdeel nieuwe perspectieven te bie­
den. Wetenschappers aan de universiteit
van Californië claimen dat ze hierin
vorderingen hebben gemaakt. Ze wer­
ken met zogeheten nano-aandrijvers die
nog het beste zijn te vergelijken met mi­
nuscuul kleine duikbootjes met in hun
poriën anti-kankermedicatie. Ze depo­
neren deze middelen rechtsreeks in
kankercellen in een reactie op licht. De
­onderzoekers stelden vast dat de nanoaandrijvers inderdaad deden wat er van
hen verwacht werd. Deze techniek be­
vindt zich nog in een pril stadium maar
het is al wel duidelijk dat ze ongekende
kansen biedt.
Lymfoedeem
Een andere toepassing van elektrothe­
rapie heeft betrekking op patiënten met
lymfoedeem. Dat is een chronische aan­
doening die optreedt na behandeling
van borstkanker. Lymf­oedeem is be­
hoorlijk belastend en er is weinig exper­
tise op dit gebied. Volgens een Spaans
onderzoek, dat in 2011 in een weten­
schappelijk tijdschrift werd gepubli­
ceerd, kan elektrotherapie bij deze aan­
doening soelaas bieden. Bij de studie
­ondergingen 36 vrouwen met borstkan­
ker gerelateerd lymfoedeem tien sessies
manuele lymfdrainage en tien sessies
laagfrequente laag-intensieve elektro­
therapie. Gekeken werd naar verande­
ringen in oedeemvolume, pijn, zwaar en
strak gevoel, en kwaliteit van leven. Wat
kwaliteit van leven betreft kon een posi­
tieve uitkomst worden gemeld.
Bio resonantie
Elektrotherapie moet niet worden ver­
ward met elektromagnetische therapie.
Bij laatstgenoemde techniek wordt ge­
bruik gemaakt van zwakke elektromag­
netische (EM) velden. De ­reguliere ge­
neeskunde past EM niet toe omdat het
effect niet (voldoende) is bewezen. In
het complementaire veld is de EM-tech­
niek daarentegen vrij populair, met
name in de vorm van bio resonantie.
Zwakke van buitenaf toegediende elek­
tromagnetische velden beïnvloeden de
groei van cellen. Dat is in het laborato­
rium bewezen. Ook blijken de elektro­
magnetische golven die door kankercel­
len en zieke organen worden
uitgezonden, te verschillen van die van
gezonde cellen Daarom geloven com­
plementaire therapeuten in het nut van
EM bij ziekten die het gevolg zijn van
ongecontroleerde celwoekering.
Er zijn allerlei varianten op dit terrein.
Behalve bio resonantie is er bijvoor­
beeld bio-energie therapie. Ook
magneetveld­thera­pie is vrij bekend.
De werking berust op het idee dat de
elektromagnetische velden zich door
het lichaam verplaatsen en diep in het
weefsel verschillen in elektrische
potentialen veroorzaken.
Bij bio resonantie therapie wordt
gebruik gemaakt van instrumenten die
laagfrequente, elektromagnetische
golven uitzenden, niet alleen om te be­
handelen maar ook om een diagnose te
stellen. Een nieuwe ontwikkeling is dat
specifieke elektromagnetische velden
worden gebruikt die afgestemd zijn op
de golffrequentie van het type kanker.
Zo zou de groei van tumoren beter af
te remmen zijn.
Omstreden
Bio resonantietherapeuten zeggen suc­
ces te behalen bij de behandeling van
een breed scala aan aandoeningen, va­
riërend van hoofdpijn, allergie, eczeem,
littekens, tot gewrichtsklachten en
spijsverteringsklachten, maar ook kan­
ker, virusziekten en bacteriële infecties
zoals de ziekte van Lyme worden ge­
noemd.
Er zijn ook tal van patiënten die on­
miskenbaar positieve ervaringen met
bio resonantie en vergelijke technie­
ken hebben, maar zolang het effect
niet wetenschappelijk is bewezen, zal
EM omstreden blijven.
19
In deze rubriek gaat arts drs. Bob Hornstra in op de meest uiteenlopende
medische vragen. Schriftelijk gestelde vragen worden uitsluitend in deze rubriek
beantwoord en niet in een persoonlijk schrijven. Vragen met een algemene strekking
zijn altijd welkom. Voor dringende persoonlijke vragen: bel met Patiëntenvoor­
lichting 088-2424240.
Vraag
Ziekte van Bell
Botontkalking
Niersteen
Lichen sclerosus
‘Ik heb een vraag die betrekking heeft op de ziekte van
Bell. Als ik goed geïnformeerd ben, wordt deze ziekte
veroorzaakt door het herpesvirus. In het geval waar
het hier om gaat, is de ziekte gepaard gegaan met een
aangezichtsprobleem: scheve mond, een ooglid dat niet
wil sluiten en een moeilijk te beheersen speekselstroom. De behandeling heeft plaatsgevonden met
prednison. Inmiddels zijn de eerste verschijnselen
twee maanden oud en er treedt geen of nauwelijks
­verbetering op. Heeft u nog een mogelijke oplossing
voorhanden?’
‘Verschillende keren adviseerde u het middel Ultra
Bone van Fytocura bij botontkalking. Na het enige tijd
gebruikt te hebben (in combinatie met vitamine K2)
blijkt dat de Roode Roos het uit het assortiment heeft
gehaald. Kunt u een alternatief noemen?’
‘Mijn vrouw (1943) heeft een niersteen. Is het gebruik
van vitamine C 1000 mg per dag dan af te raden?
De huisarts heeft ook geadviseerd het dagelijks
­gebruik van een multivitamine te staken omdat het
­foliumzuurgehalte bij mijn vrouw nogal hoog is. Mijn
vrouw heeft al sinds 1971 geen milt meer. Ze gebruikt
in verband met chronische bloedarmoede dagelijks wat
ijzer (1 capsule van 20 mg gentle iron van Solgar) en
i.v.m. pernicieuze anemie dagelijks 1 vitamine B12
1000mcg.’
‘Het blijkt dat ik lichen sclerosus heb. Ik smeer dus
met diverse crèmesoorten. Gelukkig heb ik geen jeuk
en de hormonenzalf hoef ik dus niet te gebruiken.
Ik ben 68 jaar, heel gezond en gebruik al jaren voedingssupplementen. Zijn er speciale supplementen die
dit langzaam voortgaande proces kunnen stoppen?’
Sir Charles Bell, een Engelse fysioloog die leefde
rond 1800, beschreef als eerste de eenzijdige aan­
gezichtsverlamming. Deze facialisparalyse (aange­
zichtsverlamming) aan één zijde van het gezicht
ontstaat meestal acuut (in enkele uren). Het meest
waarschijnlijke is dat het hier gaat om een (herpes)
virusinfectie. Behalve de eenzijdige verlamming van
de spieren van het aangezicht zijn er ook vaak
symptomen van smaak- en gehoorstoornis . De
­reguliere therapie is expectatief (afwachtend). Dat
wil zeggen dat men wacht en hoopt op spontaan
herstel. In 80% van de gevallen treedt die ook inder­
daad op. Hoge doses prednison is volgens sommigen
een mogelijkheid om de verlammingverschijnselen
te verminderen maar dit is echter nog niet bewezen.
Met homeopathische remedies zijn wel degelijk suc­
cessen geboekt en bij de aanpak van Bells paralyse
heeft dit mijn voorkeur. Wanneer de verlamming
plots na koude (tocht, wind of afkoeling) is op getre­
den hebben Aconitum of Causticum (C30) een
­mogelijkheid om de verlamming op te heffen.
Als de aandoening gepaard gaat met speekselvloed,
zoals u beschrijft, zijn de homeopathische remedies
Agaricus en Zincum (C30) in beeld. Agaricus is ook
een goed middel bij ‘tics’ in het gelaat. Wobenzym is
een natuurlijk, ontstekingsremmend middel en kan
bij virale aandoeningen gegeven worden: driemaal
daags 2 dragees. Het meest trefzeker bent u als u
een homeopathisch arts om raad vraagt.
20
Antwoord
Om te beginnen vind ik Ultra Bone een waardevolle
combinatie van calcium, magnesium, kiezelzuur en
nog enkele andere bestanddelen die samen botver­
sterkend werken. Het zou de Roode Roos sieren als
ze dit preparaat weer opnemen in hun assortiment.
Maar Ultra Bone is bijvoorbeeld ook verkrijgbaar via
de Natuurapotheek (015 – 361 44 77). Er zijn overi­
gens meer goede botversterkende preparaten, zoals
Bone Strength Take care (New Chapter), Osteonorm
en Osteowatch (AOV), Osteonyl (Bonusan) en
­andere.
Pijn
‘Een man van 78 jaar houdt na een heupoperatie ernstige pijn. Die pijn heeft volgens de artsen niets met de
operatie van de heup te maken, maar zou het gevolg
zijn van diabetes. Daardoor zouden de uiteinden van
zenuwen worden aangetast en de pijn veroorzaken.
Daar is volgens hen niets aan te doen. Weet u of daar
homeopathisch iets aan te doen is?’
Met alfa-liponzuur, SAMe (S-Adenosyl-l-Methioni­
ne), acetyl-l-carnitine, vitamine B12 (voor onder de
tong) en een goed vitamine B-complex is soms rege­
neratie van zenuwcellen en hun axonen mogelijk.
Ik zag bij de zogenaamde neuropathie bij diabetes­
patiënten hiermee vaak verbetering. Dit zijn overi­
gens wel orthomoleculaire middelen. Daarnaast zijn
er diverse homeopathische remedies die op dit
­gebied werkzaam kunnen zijn. Deze dienen echter
op het individu te worden voorgeschreven, passend
bij die patiënt. Sint Janskruid, in de homeopathie
­bekend als Hypericum, is een voorbeeld.
Arsenicum en Phosphor zijn nog twee andere moge­
lijkheden. Symphytum kan soms bij periostpijn (pijn
van het beenvlies) ook na een operatie hulp bieden.
Het beste is een klassiek homeopathisch arts te
raadplegen voor een passende remediekeuze.
Er kunnen, grofweg gezegd, twee soorten nierstenen
ontstaan. 1) Stenen die afgeleid zijn van calcium en
zwakke zuren, bijvoorbeeld calciumoxalaat of calci­
umfosfaat stenen. 2) Stenen die afgeleid zijn van
urinezuur, dus de urinezuurstenen.
De stenen onder 1 genoemd lossen beter op in zuur­
dere urine. Soms wordt dan geadviseerd een tot twee
biertjes per dag te drinken om de urine wat zuurder
te maken. Urinezuurstenen ontstaan moeilijker in
licht alkalische urine; kal/magn. citraatzouten
­maken de urine weliswaar alkalischer maar de calci­
umoxalaatstenen verminderen door de chelerende
werking van citraat dus het advies is dan citrusfruit
eten (bevat alkalirest en veel citraat!)
Preventie van nierstenen in het algemeen (dokter
Valstar in TVOG 2011-5): veel fruit eten (kalium),
vooral citrusfruit, waarbij citroenen de meeste
­citroenzuur bevatten. Bovendien Magnesiumcitraat:
200 mg/ dag. Verder de zoutinname beperken! De
oxalaat- en eiwitinname beperken; bijvoorbeeld
geen rabarber en geen spinazie eten bij het voor­
kómen van nierstenen.
Zeker bij het voorkomen van calciumoxalaatstenen
de urine zuurder maken (zie hiervoor). En daar kunt
u behalve citrusfruit ook vitamine C voor gebruiken.
Een oud en vertrouwd kruidenrecept tegen nier­
stenen, afkomstig uit Maleisië, is trouwens Koemis
Koetjing, bij ons ook bekend als folia orthosiphonis.
Ook de Hollandse rubia tinctorum kan het goed
doen bij stenen.
Lichen sclerosus et atrophicus zoals de officiële
naam luidt, is een huidziekte die overal kan voor­
komen maar toch vooral aan de vulva, gepaard
gaande met een soort verlittekening van de kleine
schaamlippen en vernauwing aan het begin van de
vagina. Bij mannen komt deze aandoening het meest
voor aan de penis en kan dan aanleiding geven tot
phimosis (voorhuidvernauwing). In zeldzame geval­
len kan deze degeneratieve huidaandoening ontaar­
den in een (spinocellulair) carcinoom, dus controle
door een arts is wenselijk. Vaak treedt er flinke jeuk
op maar daar heeft u gelukkig geen last van.
Orthomoleculair zou vitamine B5 (calcium panto­
thenaat, driemaal daags 200 mg) te proberen zijn
en antioxidanten als vitamine C en E (met vooral
gamma- en delta tocoferolen).
Langs homeopathische weg heeft u, denk ik, nog
de meeste kans om verlichting te verkrijgen. Enkele
remedies kunnen zijn, afhankelijk van de patiënt,
Radium bromatum, Silicea en Aurum muriaticum
(vooral bij lichen planus). Zeker bij het optreden van
jeuk is het beter dat u een klassiek homeopathisch
arts opzoekt dan hormooncrèmes te gebruiken in
verband met gevaar voor dun worden van de huid
door de coricosteroid bevattende crèmes.
21
In de
media
Mycelent - een nieuw en bijzonder geconcentreerd betaglucaanconcentraat
Bevordert het natuurlijk afweersysteem
van de lichaamscellen
SHIITAKE
Shiitake, Lentinula edodes, is een eetbare
paddenstoel die van nature voorkomt in China en Japan en daar al eeuwen-lang gegeten
en gewaardeerd wordt.
Wereldwijd worden talloze studies gedaan
naar de werking van shiitake, die binnen de
traditionele Chinese geneeskunde (TCM) al
eeuwenlang als een opmerkelijke paddenstoel beschouwd wordt.
De gezondheidsbevorderende effecten worden toegeschreven aan de polysacchariden,
vooral de betaglucanen. Deze betaglucanen
hebben een regulerende invloed op het immuunsysteem. Eén van de best beschreven
betaglucanen is lentinan.
MYCELIUM EN BIOACTIEF
BETAGLUCAAN
Mycelent bevat betaglucanen uit het mycelium van de shiitake-paddenstoel (Lentinula
edodes). Mycelium is het deel van de padenstoel dat onder de grond groeit.
Dit mycelium wordt gekweekt in een gesloten
en gecontroleerd fermentatieproces, waardoor een puur, bioactief betaglucaanconcentraat ontstaat, vrij van pesticiden en zware
metalen.
De drievoudige helix structuur van de betaglucanen is belangrijk voor de werking. In het
gepatenteerde productieproces van Mycelent
blijft deze structuur zorgvuldig behouden.
STIMULEERT HET
IMMUUNSYSTEEM
Mycelent helpt het natuurlijke afweersysteem
en beschermt daarmee gezonde cellen en
weefsels.
Mycelent is vervaardigd volgens recente wetenschappelijke inzichten.
AANBEVOLEN GEBRUIK:
1 tot 3 ml per dag. Kan makkelijk met vloeistof
ingenomen worden.
Mycelent is puur en volledig wateroplosbaar.
Hierdoor volstaat een lage dagelijkse inname.
Mycelent myceliumconcentraat van shiitake
(Lentinula edodes) bevat 0,1% betaglucanen.
Een verpakking Mycelent bevat 50 ml - goed
voor ca. 6 weken - en kost € 39,95.
Springfield Nutraceuticals, T 0186 626173 E [email protected]
'De macht van de media'
H
et grootste voordeel van in­
ternet – iedereen kan er alles
op kwijt – is meteen het
grootste nadeel. Internet vormt het
ideale medium voor gewetenloze
profiteurs die hun jachtterrein ver­
grootten van het lokale leugenaartje
tot praktisch de gehele wereld. Is een
middel verboden in Duitsland? Mooi
zo, dan verkoop ik het vanuit Neder­
land en andersom.
Deze vorm van globalisering vormt
een extra uitdaging voor de toch al
overbelaste opsporingsdiensten.
­Gelukkig steekt de publieke omroep
zo nu en dan de helpende hand toe.
Voor de uitzending van 3 september
reikte Tros Radar het Openbaar
­Ministerie een kwakzalver op een
presenteerblaadje aan. Wat was er
aan de hand? Ineke van den Berg en
haar zakenpartner ‘Leo’ verkochten
een zelfgemaakt zwart zalfje als
wondermiddel tegen huidkanker. Op
de verborgen camera adviseert Van
den Berg bij huidkanker af te zien
van een reguliere behandeling en in
plaats daarvan haar zalfje te smeren.
Een paar dagen wachten en “dan valt
de korst er samen met de kankercel­
len vanaf.” En: “99 procent geneest.”
Zonder blikken of blozen adviseert
Van den Berg zelfs bij de ernstige
vormen van kanker geen arts te be­
zoeken maar haar geheime kruiden­
mix aan te schaffen. Voor zeventig
euro per potje. “Ik ben een oprecht
mens”, zegt Van den Berg wanneer ze
op een parkeerplaats met haar praktij­
ken geconfronteerd wordt. Het onder­
werp sluit af met de arrestatie van de
verraste zalfverkoopster. Een klassiek
geval van synergie: de omroep doet het
recherchewerk, politie en justitie leve­
ren de kijkcijfers.
Beeldvorming
Geruststellend, dat deze dame uitge­
schakeld is. Maar waren de instanties
even kordaat opgetreden als u aangifte
gedaan had? Het ontzag voor de media
zit diep want beeldvorming is alles. Dat
bleek ook weer uit de tweede uitzending
van Argos over de rol van de Inspectie
voor de Gezondheidszorg bij de ruzies
binnen het VU Medisch Centrum. De
redactie van Argos bezit een document
waarin de IGZ-directie verordonneert
zaken die de media haalden, met voor­
rang te behandelen.
Negatieve beeldvorming noopte Mc Do­
nalds ertoe de praktijk van het ‘super­
sizen’ te beëindigen. Aanleiding vormde
de film ‘Supersize me’ die op een even
eenvoudige als briljante wijze de groot­
ste fastfoodketen ter wereld te kijk zette.
Namelijk door te laten zien wat er met
regisseur en hoofdrolspeler Morgan
Spurlock gebeurt als hij dertig dagen
lang ontbijt, lunch en diner bij Mc Do­
nalds nuttigt. Elke keer als de verkoop­
ster vraagt of hij zijn menu wil ‘super­
sizen’ zal hij bevestigend antwoorden.
Wat negen van de tien keer het geval is.
junkfood voorgeschoteld. Wat hem
als biodynamische vegetariër aan­
vankelijk slecht bekomt, maar waar
zijn lichaam verbazingwekkend snel
aan went. Met een heuse metamor­
fose tot gevolg. Van een gezonde,
slanke jongeman transformeert
Spurlock in een vadsige, boertige ke­
rel met een slecht humeur, twaalf
kilo extra vet, een afwijkende bloed­
suikerspiegel en alarmerende lever­
waarden. Bepaald geen reclame voor
Mc Donald’s.
En als de rest van de Amerikaanse
media het voorbeeld van de Walt Dis­
ney Company volgt dan moet Mc Do­
nald’s iets beter op tafels zetten, an­
ders maakt ze straks helemaal geen
reclame meer. Deze zomer kondigde
Disney namelijk aan geen reclames
meer uit te zenden van snacks en
dranken die te groot, te zout of te ge­
suikerd zijn. First lady Michelle Oba­
ma roemt de stap op ABC World News
als ‘game changer’ in de strijd tegen
kinderobesitas. Bestuursvoorzitters
Bob Iger van Disney kijkt een beetje
moeilijk maar zegt: “Meer en meer on­
dernemingen erkennen dat kindero­
besitas een groot en groeiend pro­
bleem is en deze bedrijven zullen
naar voren treden en meedoen.
Tekst: Arjan van Laar
Puur en
bioactief
shiitake mycelium
concentraat met betaglucaan
" Wat is de overeenkomst tussen de anti-kankerzalf van Rineke van den
Berg, het supersized menu van McDonalds en de junkfoodcommercials
op de Amerikaanse zenders van Walt Disney? Ze behoren allemaal tot het
verleden. En de rol van de media was daarbij doorslaggevend."
Tips? [email protected]
Voor die dollar extra per maaltijd krijgt
Spurlock onvoorstelbare hoeveelheden
www.youtube.com – zoeken op:
Supersize me
schwartzesalbe.com
www.trosradar.nl
Health through nature, science and innovation
22
23
Bi
ol
Green Magma
og
isc
h
uw dagelijkse portie (extra) groenten
enzymen en spoorelementen
zoals die ook voorkomen in verse
bladgroente. Bovendien is Green
Magma rijk aan chlorofyl. Chlorofyl
helpt ons lichaam op een milde
wijze te reinigen, het stimuleert de
spijsvertering en beschermt ons
tegen vrije radicalen.
Orthomoleculaire geneeskunde
De kosten van de gezondheidszorg rijzen de pan uit omdat de structuur is gebouwd op een
gezondheidsconcept dat medicijngebruik stimuleert. Toepassing van voeding en voedings­
supplementen wordt er volledig door ontmoedigd. Ondanks dat de orthomoleculaire geneeskunde volledig gebaseerd is op natuurwetenschappelijk onderzoek wordt deze naar het ‘rijk
der alternatieven’ verbannen.
Dankzij de
natuurlijkeBV
uitgebalanceerde samenstelling heeft Green
VitOrtho
Magma een gunstige invloed op de gezondheid. U voelt zich fit en
energiek.

r sap
aa

np
oe d e
i
ras
ng
orm
rv

Reinigende eigenschappen
Krachtige antioxidant
va
Green Magma:



n
Advertentie 1/4
Vita - Reform
Door onze drukke levensstijl
komen we niet altijd toe aan onze
dagelijkse portie groenten. Green
Magma kan u helpen. Het bevat het
extract van biologisch geteelde
jonge, groene gerstebladeren.
Dit groene gerstextract bevat alle
belangrijke
vitaminen, mineralen,
Advertentie
1/4
Bevat meer dan 70 voedingsstoffen
De opperste verwarring wordt vooral gevoed en in stand gehouden door de farma die er al
decennia garen bij spint. Dat maakte de discussie rond de zeldzame erfelijke (genetische)
ziekte van Pompe weer eens pijnlijk duidelijk. Moeten de ongeveer 100 Pompe-patiënten in
Nederland medicijnen krijgen voor jaarlijks zo’n 30 miljoen euro? Natuurlijk kun je deze
­patiënten niet in de kou laten staan, maar zijn er geen alternatieven om ze te helpen?
Het gepatenteerde productieproces
waaronder vitaminen en mineralen
garandeert kwaliteit en de aanwezigheid
Uw dagelijkse (extra) portie groenten en activiteit van de enzymen
Huub Schellekens, hoogleraar Medische Biotechnologie en lid van het College ter Beoordeling
van Geneesmiddelen (CBG) neemt in De Volkskrant (11 augustus, 2012) geen blad voor de
mond en beschuldigt de farma van misbruik van het patentrecht, óók waar het gaat om de
zogeheten weesmedicijnen, zoals die voor de kleine groep van Pompe-patiënten. De prijs is
exorbitant hoog. ‘Eigenlijk kosten ze geen drol’, aldus Schellekens. Omdat het om een kleine
selecte, goed in kaart gebrachte groep patiënten gaat, hoeft er nauwelijks patiëntenonderzoek
plaats te vinden en ook geen marketing en promotie. Bij de ontwikkeling van medicijnen zijn
dit de kostenmakers. Concurrentie is er ook niet. Schellekens rekent voor de werkzame stof
(20 gram eiwit per jaar) zo’n 200 euro.
TS Products, Harderwijk
Infolijn: 0341 - 46 21 46
[email protected]
www.tsproducts.nl
Verkrijgbaar in poeder en tabletten, bij uw natuurwinkel en gezondheidswinkel, o.a. De Tuinen.
Vraag nu een gratis proefzakje aan
via [email protected]
o.v.v. de code GMU12.
TS Products, Harderwijk
Infolijn: 0341 - 46 21 46
[email protected]
www.greenmagma.nl
Schellekens vervolgt: ‘Het is de beloning voor gebakken lucht die zo’n fabrikant exclusief
mag leveren. Hetzelfde verhaal geldt trouwens voor de biologische medicijnen voor kankerpatiënten en mensen met chronische ziekten.’ Patenten en octrooien zijn er in zijn visie om
­innovatie te stimuleren. Maar de farma misbruikt ze door bij het verlopen van een patent
deze met ­behulp van kleine wijzigingen te verlengen, zodat de alleenverkoop gehandhaafd
blijft. Wordt het farmaceutische, patenteerbare traject ingeslagen, dan wordt zo’n ziekte
­behandeld door een nagemaakt enzym als vervanger in te spuiten dat te patenteren valt.
Een Pompe-­patiënt kan dat enzym zelf niet aanmaken vanwege het defecte gen.
Advertentie 1/4
Oligo Pharma
Advertentie 1/4
T S Products
Bestaat er een orthomoleculaire behandeling voor de ziekte van Pompe? Zeker, maar deze
therapie schiet te kort. Maar dat geldt ook voor de effectiviteit van de enzymvervangende
­therapie. Een werkgroep van Amerikaanse experts publiceerde in 2006 richtlijnen voor
­therapie van de ziekte van Pompe: een eiwitrijk dieet, al of niet samen met het aminozuur
alanine of de zogeheten BCAA's (vertakte essentiële aminozuren), zoals isoleucine, valine
en vooral ­leucine. Een typisch orthomoleculaire behandeling die relatief weinig kost.
www.vitortho.nl
NIEUW!
BIOLOGISCH ACTIEF
Bij mij rijst de vraag: waarom wordt bij deze stofwisselingsziekten nauwelijks iets met
­voeding en voedingssupplementen gedaan? Al was het ter ondersteuning van de enzym­
vervangende therapie. Er is maar één conclusie: dergelijk onderzoek loont niet. Oók niet
voor Schellekens. Dit is geen verwijt, maar de constatering van een feit.
De nieuwe producten van VitOrtho zijn met de grootste zorg
vervaardigd. Hierbij wordt rekening gehouden met mens en
natuur. Alle producten zijn zeer goed opneembaar door het
lichaam.
Schellekens klaagt dat de politiek absoluut geen belangstelling heeft voor de problematiek
rond gepatenteerde medicijnen. Ook zijn eigen partij, de Partij van de Arbeid, niet.
­Schellekens: ‘Ik probeer het echt, maar om de een of andere reden slaat het onderwerp niet
aan. Het spijt me’, zegt hij berustend tegen De Volkskrant. Maar het lijkt me dat Schellekens
ook de hand in eigen boezem kan steken. Hij is als hoogleraar medische biotechnologie als
geen ander inhoudelijk op de hoogte. Vooral hij zou de betekenis van het orthomoleculaire
principe op zijn juiste waarde moeten kunnen schatten. Maar óók Schellekens draait mee in
de tredmolen en stapt er niet uit. Ook hij helpt de afhankelijkheid van misbruikte patenten
en geldstromen in stand te houden.
Topkwaliteit voedingssupplementen met een gezonde prijs
www.ortho.nl
24
Dr. Gert Schuitemaker
25
‘Stevia verslaat de suikerlobby’.
Dat is de oplossing van de puzzel in
Uitzicht 2012/05. Eindelijk! Zo’n 20 jaar
geleden was stevia in de natuurwinkel
gewoon te koop. Toen werd het ineens
verboden. Het was ‘niet wetenschappe­
lijk bewezen’ dat het gezond was. Wel
wisten we allang dat geraffineerde sui­
ker het ‘witte gif’ was, Omdat er geen
mineralen en vitaminen meer inzitten,
gaan deze suikers de hulpstoffen uit het
lichaam roven om zichzelf af te breken.
Hierdoor krijgt men een tekort aan deze
hulpstoffen voor het door onze levens­
wijze zwaar belaste zenuwstelsel, dat
dus ondervoed raakt. “Het gebruik van
industriesuiker (…) heeft het zenuw­
stelsel totaal verzwakt”, toont Jan Dries
aan. De stijging van zenuwkwalen, emo­
tionele aandoeningen, geestesziekten
heeft zeker te maken met de hoge sui­
kerconsumptie. Het gebruik van suiker
leidt op termijn tot tekorten aan vita­
mine A, B, C, D, calcium, magnesium,
chroom, selenium, zink, enz. Momenteel
verovert de plantaardige zoetstof stevia
de Nederlandse suiker- en zoetstoffen­
markt in hoog tempo. De voordelen zijn
dan ook niet gering. Pure stevia is ex­
treem zoet, bevat geen calorieën en
koolhydraten en is veilig in gebruik bij
diabetes. Een zoetstof met zoveel posi­
tieve eigenschappen, daar zit vast een
luchtje aan. Maar niets is minder waar.
Uit onderzoeken blijkt dat stevia veilig
is voor consumptie en daarom eindelijk
ook in Nederland op de markt is toege­
laten. Diverse fabrikanten voegen stevia
toe aan haar producten om ze zo een
‘gezond’ imago te geven. Dus lieve men­
sen: stevia en laat alle andere zoetstof­
fen in de schappen liggen!
De prijzen gaan naar de volgende winnaars:
1e prijs: Mevr. van Weert
2e prijs: Dhr. de Vries, Kollum
3e prijs: Mevr. Heeringa, Groningen.
De inzenddatum voor de puzzel in Uit­
zicht 2012/8 sluit 10 november 2012.
LET OP! Het inzenden van de oplossing
is alleen mogelijk door: overschrijving
van tenminste € 1,- op ING rekening
6189, t.n.v. Moermanvereniging te
Alphen aan den Rijn. Vermeld uw
oplossing onder mededelingen.
Gert Tretmans
Tuinvaas 16
7609 ZT Almelo
tel. (0546) 56 94 11.
E-mail: [email protected]
26
Kruiswoordraadsel
Uitzicht is het tijdschrift van MMV Natuur­
lijke kankerpreventie en Ondersteunende
therapieën. Het verschijnt tien keer per
jaar en wordt gratis aan de leden van de
vereniging beschikbaar gesteld.
Verantwoording
De redactie van Uitzicht en het bestuur
van MMV brengen de inhoud ter kennis en
beoordeling; zij aanvaarden geen verant­
woordelijkheid voor de toepassing ervan.
Overname van artikelen door derden is
uitsluitend toegestaan met schriftelijke
toestemming vooraf. Redactie en bestuur
behouden zich het recht voor zonder opgave
van redenen teksten, advertenties en te
beantwoorden vragen te weigeren.
Eindredactie
Cor van Groningen
Medewerkers aan dit nummer:
Drs. Bob Hornstra, arts
Riëtte Janssen
Jan van Klinken
Arjan van Laar
Hans Nieuwstad
Petra Pronk
Dr. Gert Schuitemaker
Dr. Hans Stoop
Verticaal:
1. afbeelding 2. plaats in België 4. Chinese munt 5. bloeiwijze 6. grondsoort
7. onderofficier 8. gewricht 10. jong schaap 11. boom 12. schikgodinnen 13. hand­
vat 15. bijbelse figuur 17. vies 18. moeilijk te openen 20. bloem 22. emeritus
24. berggeel 26. watervogel 27. broeder 29. plezier 32. elite 34. heerlijk 37. rustplaats
40. dagblad 41. uit een nalatenschap verkrijgen 42. overdreven zucht 43. dun
45. een en ander 47. houding 49. geneesmiddel 53. menens 55. maatstaf 56. pape­
gaai 57. vertrouwd 58. deel van de huid 59. gravin van Holland 60. European
61. opvallend knappe vrouw 63. roofdier 66. vervelende 67. verdragsorganisatie
68. kletspraatjes 70. sterkedrank 73. vreemde munt 75. rhenium 77. harde vrucht
78. enthousiasme 80. godsdienst 82. beweging van koude 84. voordeel 87. famililie­
lid 89. en omstreken 90. karaat.
Als u de hele puzzel hebt ingevuld, kunt u ook de rest van de puzzel oplossen.
U leest dan tevens de uiteindelijke oplossing.
Redactiecommissie
Truus Hartsink
Dr. Hans Stoop
Cor van Groningen
Redactieadres
Redactie Uitzicht
Hof van Azuur 30
2614 TB Delft
Advertenties
Advertentiemogelijkheden
en tarieven kunnen worden
aangevraagd bij:
J.P.H. Geraats
Louis Regoutstraat 36
6006 LL Weert
Telefoon (0495) 53 22 20
Inschrijving
Uitzicht ISSN 0169-9938
Uitzicht op internet
www.moermanvereniging.nl
E-mail: [email protected]
Kopij volgend nummer:
Magazine 9/2012
vóór 13 oktober 2012
Nieuwe Ledendag: 24 november in Baarn
Voor de jaarlijkse ontmoetingsdag voor
nieuwe leden die in maart 2012 werd
gehouden in Het Brandpunt in Baarn,
moesten nogal wat mensen teleurge­
steld worden. De belangstelling was zo
groot dat ze lang niet allemaal een plek­
je in de zaal konden krijgen. Om die re­
den komt er op 24 november nogmaals
een Nieuwe Ledendag. Het programma
biedt ook nu onder meer boeiende le­
zingen van diëtist Riëtte Janssen en de
arts/schrijver Hans Moolenburgh. Het
wordt een dag vol ontmoetingen en in­
formatie.
Lachen is gezond omdat je minder li­
chamelijke stress ervaart. Zelfs als je
niét blij bent en toch lacht, treedt dat ef­
fect op, zo blijkt uit onderzoek van de
University of Kansas. In de studie moes­
ten de deelnemers allerlei stressvolle
opdrachten uitvoeren. Een deel van
hen deed dit met een oprechte lach, een
deel van de mensen keek neutraal en
een deel van hen had een nep-lach (bij
Fotografie
Stef Breukel e.a.
Horizontaal:
1. par exemple 3. vaandel 6. etenbereider 9. toeslaade val 12. Noord-Holland
14. in orde 16. geluid van een ezel 17. slordige vrouw 19. spil 20. afgemat 21. toe­
spraak 23. eeuwige stad 25. onderwerp 27. stad in Zwitserland 28. Nederlandse
zeeheld 30. steen 31. lof 33. belemmering 34. deel van een schip 36. bezittelijk
voornaamwoord 38. onderricht 39. voegwoord 40. specerij 42. kledingmaat
44. neon 45. delfstof 46. edelman 48. schop 50. bijbelse figuur 51. voortbewegings­
orgaan van een vis 52. sterkedrank 54. meisjesnam 57. vrouwelijk roofdier 59. bij­
belse figuur 62. en personne 64. de draad losmaken 66. hetzelfde 68. per persoon
69. kartonnen omslag 71. getroffen 72. onbegroeid 73. voorkeur 74. geweldig 76.
snelle loop 78. eventueel 79. visbeen 81. vervelend wezen 82. plaats in Italië
83. Spaanse provincie 85. kist van open latwerk 86. visgerei 87. zangnoot
88. manusje-van-alles 90. klein kind 92. onheilsgodin 93. titel 94. gemeen 95. vat
96. jongensnaam 97. de oudste.
Korte berichten
De bijeenkomst wordt ook dit keer ge­
houden in Het Brandpunt in Baarn en
begint om 10.00 uur. De zaal is om 09.30
uur open. Aanmelden bij het Centraal
Bureau Moermanvereniging in Alphen
aan den Rijn. Dat kan per telefoon
(0172) 49 79 44 maar het is voor de ad­
ministratieve verwerking van uw aan­
melding het makkelijkst als u dat per email doet: [email protected]
Minder stress door lachen
hen werd de lach geforceerd via een
stokje in de mond).
Vervolgens keken de onderzoekers of
het bewustzijn beïnvloed wordt als
mensen lachen tijdens een opdracht vol
stress. Zo werd onder andere hun hart­
slag gemeten. Het bleek dat de lachende
deelnemers, vooral degenen die oprecht
lachten, een lagere hartslag hadden na
een stressvolle situatie.
Workshop in Beekbergen zaterdag 27 oktober
c o l o f o n
Oplossing
Na het succes van de workshop op za­
terdag 4 augustus jl. wil Klazien van der
Toorren-Deutekom (MMV kookdocente
en ambassadeur) bij Marrys Bloemenen Kruidenhuis in Beekbergen op zater­
dag 27 oktober een vergelijkbare work­
shop houden met als thema:
‘Immuunsysteem versterkende oor­
spronkelijke voeding’. Deze workshop is
vooral bedoeld voor hen die niet meer
konden deelnemen op 4 augustus. Na­
tuurlijk zijn ook anderen welkom. De
workshop gaat definitief door met mini­
maal 10 deelnemers; er kunnen er
maximaal 15 deelnemen.
Om 10.00 uur willen we starten met kof­
fie of thee met iets lekkers erbij. Marry
Foelkel, Han en Klazien van der Toorren
zullen een toelichting geven op de pro­
ducten die door Klazien zijn bereid. De
deelnemers kunnen de recepten met
een toelichting over het belang van di­
verse ingrediënten mee naar huis ne­
men. De workshop wordt omstreeks
14.00 uur afgesloten.
De kosten zijn € 20,-. Dit bedrag gaarne
overmaken vóór 13 oktober 2012 op ING
(giro)rekening 5403314 t.n.v. Klazien
van der Toorren-Deutekom. Voor nadere
informatie en/of opgave (graag met
naam, adres, telefoon en e-mailadres):
Klazien van der Toorren-Deutekom,
Meinsstraat 110, 3862 AE Nijkerk (Gld),
telefoon (06) 10 12 84 08 of (033) 844 29
95 (beide met voicemail),
E-mail: [email protected] .
27
Advertentie
Postbus 16035
2500 BA Den Haag
Telefoon 070-3010701
Fax 070-3010707
De Roode Roos B.V.
Magazijn voor orthomoleculaire voeding
Deze keer een andere selectie van
producten, welke door “De Roode Roos
B.V.” geleverd kunnen worden.
Hierdoor krijgt u een inzicht van ons ruime
assortiment, van meer dan 3500 producten
en 80 leveranciers.
Bestellen bij De Roode Roos B.V.
Alle producten worden in principe geleverd
met een korting van max. 25% ten opzichte
van de adviesprijs. Om te bestellen kunt u
gebruik maken van de lijst die hiernaast is
afgedrukt. Eventueel kunt u eerst een
fotokopie maken. Onze volledige catalogus
is op aanvraag verkrijgbaar.
Uw schriftelijke bestelling kunt u naar onze
postbus sturen. Vervolgens laten wij de
bestelling door TNT-Post bij u thuis
bezorgen.
Ook kunt u ons gratis naamnummer
0800-ROODEROOS (0800-7663376)
gebruiken.
Internetgebruikers kunnen een e-mail
versturen naar [email protected] of
direct bestellen via onze webwinkel op
www.derooderoos.com
Vanaf nu biedt De Roode Roos u de
mogelijkheid uw bestellingen te betalen via
doorlopende machtiging voor automatische
incasso.
Een machtigingskaart hiervoor kunt u
opvragen via onze website:
www.derooderoos.com/machtigen
Nr
Fabrikant
Leden
205 Multi vit.& mineralen (240 tab)
Plantina
€ 98,75
€ 74,06
268 Bio-Quinon Q10 Super 30 mg (150 caps)
Pharma Nord
€ 46,50
€ 34,87
547 BioSil (30 ml)
Bio Minerals
€ 30,50
€ 22,88
586 MaxEPA (100 softgels)
Cardio Vasc. Res.
€ 37,00
€ 27,75
1388 MultiVit Basic (module 1) (90 vcaps)
Alfytal
€ 20,75
€ 18,68
2308 DHA 250 (120 caps)
Now Foods
€ 38,25
€ 28,69
2836 MetaRelax (90 tab)
Metagenics
€ 23,99
€ 17,99
2999 Eye Q 500 mg (210 caps)
Springfield
€ 36,95
€ 27,71
3273 Lignan Flax Oil Complex (473 ml)
Barlean's
€ 19,95
€ 14,96
3402 Optimal Prenatal DHA Formula (60 softgel Minami Nutrition
€ 28,50
€ 21,38
3492 Bio Bran MGN3 250 mg (50 tab)
Medpro
€ 65,00
€ 58,50
3588 Symbioflor 1 (50 ml)
Energetica Nat.
€ 13,60
€ 10,88
3654 Prostaatformule (60 tab)
Best Choice
€ 11,50
€ 8,63
3924 MagAsorb 150 mg (Magnesium als Citraat Lamberts
€ 12,20
€ 9,15
4084 Women's Mood (30 caps)
Care For Women
€ 19,95
€ 14,96
4105 Levertraan Forte (60 softgels)
Bonusan
€ 9,00
€ 6,75
4126 Coriolus Versicolor-extract 750 mg (90 cap AOV
€ 31,70
€ 23,78
4398 Active Biodream (800 gram)
Biodream
€ 45,00
€ 36,00
4456 Spirulina (180 tab)
Marcus Rohrer
€ 13,32
€ 11,32
4617 Solidago Complex Tinctuur (50 ml)
Zonnegoud
€ 11,59
€ 8,69
4630 Co Enzyme Q10 with MCT (60 vcaps)
Viridian
€ 37,25
€ 29,80
4646 Super Greens (220 gram)
VitaKruid
€ 46,70
€ 39,70
4754 Bio Nutriënt l-Tryptofaan (60 vcaps)
CellCare
€ 21,90
€ 17,52
5400 Vitamine D3 15 mcg (90 softgel)
Bonusan
€ 11,00
€ 8,25
5696 Luchtweg Formule (60 vcaps)
VitOrtho
€ 19,95
€ 14,96
5861 Delima Feminin (10 ovula)
Pekana
€ 14,90
€ 11,18
5878 Glucosamine Summum (120 tab)
Supplemed
€ 35,90
€ 26,92
6096 CalAsorb (180 tab)
Lamberts
€ 27,50
€ 20,62
6097 Salvestrol Prostaat (60 caps)
Vitals
€ 39,95
€ 29,96
6213 Elke Dag (90 tab)
Vitals
€ 49,95
€ 37,46
6599 True Superfood (400 gram)
Vitals
€ 65,00
€ 48,75
Prijswijzigingen voorbehouden
Vermeld hier uw
adresgegevens:
Uw naam: (Dhr/Mevr):
Lidmaatschap nr.:
Adres:
Geboortedatum:
Postcode & Woonpl.:
E-Mailadres:
Telefoonnummer:
(evt.) voorschrift van:
28
Normaal
Boekenlijst
Deze boeken kunt u bestellen
bij de Moermanvereniging.
Wilt u één of meerdere boeken
toegestuurd krijgen, geef dan op
uw bankoverschrijving het juiste
bedrag en de titels van de
gewenste boeken. Geen geld
opsturen!
Het gironummer waarop u
kunt bestellen is: 355.999 t.n.v.
De Moermanvereniging
Postbus 508
2400 AM Alphen aan den Rijn.
De prijzen zijn inclusief verzendkosten binnen Nederland.
Daarbuiten wordt € 3,50 extra
berekend.
01. Dr. Moerman, een weg tot genezing,
C. van Groningen en A. Ronhaar
02.U kunt meer dan u denkt, aanvullende maatregelen om
kanker te helpen voorkomen en genezen, Hans Moolenburgh sr. 09. Verhütung und Heilung von Krebs, Jac. Landman
10. Die Moerman-Krebs-Diät, E. Wannee-Immerzeel
17. A solution to the Cancer Problem
24. Kookboek, Lia v.d. Geest en Lydia Sleutel
28. De actuele voedingstabel, wat zit waar in?
29. Retrospectief onderzoek naar de effectiviteit van
de Moermantherapie
37. Het Gouden boekje voor de Gezondheid, G.E. Schuitemaker
Voor meer boeken van de heer Schuitemaker zie:
www.gezondeboeken.nl
41. Bondgenoot, autobiografie van een immuuncel, Henk Fransen
42. De helende factor, Bob Th. Hornstra
44. Voed je goed, voel je goed, Monique van den Assum
45. Dvd ‘Geef ziekte geen kans, eet en leef gezond’, Kees Braam
€ 12,75
€ 16,50
€ 4,95
€ 6,95
Koopt u onze verrassingstas! Met in ieder geval de complete jaaruitgave
van Uitzicht 2011. Leuke hebbedingetjes en heel veel informatie!
Een gezond en prachtig cadeau om weg te geven.
€ 15,00
Advertentie
Gezond leven
Gezond blijven
10%
kort
i
Rood ng bij de
e Ro
os
Advertentie 1/4
Fyto-Life
Een leven lang vitaal!
Squalene is een bijzondere stof die
zowel in het menselijk lichaam als in de
natuur wordt aangemaakt. Het behoort
tot een speciale groep antioxidanten,
de zogenaamde isoprenoïden en
wordt uit de levertraan van de diepzee
dogfish verkregen. Squalene heeft het
vermogen om zuurstof toe te voegen aan
de menselijke cel. Hierdoor beschermt
het de cellen waardoor het lichaam
wordt behoed voor de ziekmakende
moleculen. Issho Genki® Squalene iP6
is een veelzijdig, natuurlijk en zuiver
voedingssupplement dat uw lichaam
weer in balans brengt.
€ 11,30
€ 25,00
€ 6,80
€ 6,80
€ 7,95
€ 7,95
€ 9,50
€ 20,40
€ 12,50
Advertentie
Versnelt herstel
Toename
energie, vitaliteit
en uithoudingsvermogen
Beschermt tegen
vroegtijdige
veroudering van
de huid
Beschermt tijdens
chemotherapie en
bestraling
Advertentie 1/4
Vitazyme
Beschermt cellen
en weefsels
Fyto-Life
van Hogendorpplein 28
5051 SR Goirle
T: +31 (0) 13 534 6437
F: +31 (0) 13 530 2247
E: [email protected]
W: www.fyto-life.nl
www.isshogenki.com
29
> Vervolg van pagina 13
Activiteitenkalender
algemene informatie
De Moermanvereniging voor natuurlijke kankerbestrijding stelt zich ten doel welzijn en belangen te
behartigen van patiënten die met de Moermantherapie worden behandeld, en zoveel mogelijk bekendheid
te geven aan deze therapie ter bestrijding van kanker.
Bestuur
Vriendelijk verzoek alle post bestemd
Administratie/
algemene informatie
Informatie lezingen
en kooklessen
voor het bestuur te zenden aan:
De administratie van de vereniging
Schriftelijke vragen naar:
Postbus 508
wordt gevoerd door de heer
Postbus 508
2400 AM Alphen aan den Rijn
Wim Kuling.
2400 AM Alphen aan den Rijn
Voorzitter:
Centraal Bureau:
Dave Schut
Postbus 508
Eefde
2400 AM Alphen aan den Rijn
Postzegel insluiten.
Klachten van patiënten
Telefoon: (0172) 49 79 44 (werkdagen
Secretaris:
tussen 09.00 uur en 13.00 uur)
Johan Klumpenaar
Fax: (0172) 47 06 44
President Wilsonlaan 33
E-mail: [email protected]
4334 GB Middelburg
Telefoon: (0118) 63 59 89
E-mail: [email protected]
Penningmeester:
Nico Sleeuwenhoek
De Eendracht 20
2614 LX Delft
Telefoon (015) 2562921
E-mail:
[email protected]
Marketing:
Sietze Blom
Buitenom 1
8314 AM Bant
Telefoon: (0527) 26 18 25
E-mail: [email protected]
Interne contacten:
Jan Bor
Schoolstraat 1
4221 LR Hoogblokland
Telefoon: (0183) 56 36 28
E-mail: [email protected]
Jan Meijerink
De Bese 2
7722 PD Dalfsen
Aanmelding nieuwe leden
Schriftelijk bij het Centraal Bureau
of via de website.
Lidmaatschap
(automatische incasso), € 29,- per
kalender­jaar (acceptkaart).
Voor Belgische leden minimaal
€ 37,- (accept € 42,-) op rekening
ING bank 335-0078672-51 t.n.v.
Moerman­vereniging.
Voor de overige leden in Europa
€ 37,- (accept € 42,-), buiten Europa
€ 42,- (accept € 47,-). Een kleine
‘overbetaling’ op de minimumcontri­
butie wordt zeer op prijs gesteld.
Contributie giro 42.39.229 t.n.v.
Moermanvereniging te Alphen aan
den Rijn. Opzegging lidmaatschap:
vóór 1 december van het lopende
jaar. Administratiekosten: € 3,50
wanneer een herinnering gestuurd
moet worden.
E-mail: [email protected]
worden à € 5,25 per exemplaar.
Dit kan schriftelijk of telefonisch bij
het Centraal Bureau.
Hans Stoop
Internet
4611 KS Bergen op Zoom
Telefoon: (0164) 25 04 61
www.moermanvereniging.nl
E-mail: [email protected]
E-mail: [email protected]
Adviseurs:
Cor van Groningen
Bob Hornstra
Piet Sijpersma
Vaartstraat 247, 1075 RM Amsterdam
Advertenties Uitzicht
Mevrouw R. van Elk
6822 MB Arnhem
Telefoon: 06 44386268
Zeeland/West-Brabant
Dhr. H. Stoop
Coehoornstraat 40
4611 KS Bergen op Zoom
Telefoon: (0164) 25 04 61
Den Haag
Mevr. R. Rosier
Gerrit van de Veenlaan 216
aangevraagd bij:
Telefoon: (070) 391 02 79
J.P.H. Geraats
Louis Regoutstraat 36, 6006 LL Weert
Friesland
Telefoon: (0495) 53 22 20
Mevr. T. Meesters
E-mail: [email protected]
Singel 7
8771 SV Nijland
Stichting Steunfonds
Amnestie
Telefoon: (0515) 56 98 13
Groningen/Drenthe
Giro 3290997 t.n.v. de Stichting
Mevr. H. Prins
Steunfonds Amnestie, Reijerskoop
Schout Poelmanweg 32
291, 2771 BL Boskoop of via ING
9617 BX Harkstede
bank, rekeningnummer 67.20.27.240
Telefoon: (050) 404 22 46
t.n.v. Stichting Steunfonds Amnestie
in Boskoop.
Limburg
Bovenstaande rekeningnummers van
De heer J.H.P. Peters
Stichting Steunfonds uitsluitend te
Oude Heerweg 145
gebruiken voor giften.
5941 EK Velden
De stichting Steunfonds Amnestie is
Telefoon: (077) 472 14 53
door de Belastingdienst erkend als
E-mail: [email protected]
algemeen nut beogende instelling
(ANBI), sinds 01-01-2008. Een schen­
Noord-Holland Noord
king aan deze stichting is aftrekbaar
Vacature
van de inkomstenbelasting (binnen
de daarvoor geldende regels).
Thema:Traditionele Chinese Geneeskunde
MORA bioresonantietherapie
Groot Vijverdal 21
2552 WN Den Haag
Overijssel
Spreker:
Leon Gobert
Plaats:
Laan van Meerdervoort 1A, Den Haag. Betaald parkeren.
Goede bereikbaarheid vanaf Den Haag CS.
Tijd:
19.30 uur
Kosten:
Vrijwillige bijdrage.
Het tweede spoor is meer praktisch van aard. “In afwachting
van definitieve antwoorden richten we ons voorlopig vooral
op de vraag hoe we mensen die met klachten kampen, kun­
nen helpen. Feit is dat er mensen zijn die nu een probleem
hebben. Daar moet dus iets aan gebeuren.”
Info/opgave:Aanmelden
(070) 328 04 80 ( voor 10.00u of na 17.00u) of e-mail: [email protected]
Verder voorziet het Kennisplatform mensen van informatie
over de effectiviteit van maatregelen om de bloostelling te
verminderen, zodat ze zelf aan de slag kunnen. De eerste
maatregel is het verminderen van het blootstellen aan EMV
bronnen in de privé-omgeving. Dat is meestal nog wel te
doen. De DECT telefoons kunnen het veld ruimen, de WiFi
kan de deur uit en vervangen worden door kabels. Je bescher­
men tegen blootstelling aan EMV door bronnen buiten de pri­
vé-omgeving, is een stuk lastiger. Goede afschermende maat­
regelen kunnen ingrijpend en kostbaar zijn. Bovendien
blijken de maatregelen in de praktijk niet altijd effectief om
blootstelling daadwerkelijk te verminderen.
24 november – Baarn
Nieuwe Ledendag
Afgezien van praktische maatregelen, richt het advies van het
kenniscentrum zich daarom ook op de houding van mensen.
“Als je de bron van de klachten niet kunt wegnemen, is het
van groot belang om te leren om te gaan met de klachten en
de blootstelling aan EMV”, aldus Van der Graaf. “Mensen doen
er goed aan om zich daarvoor bij hun arts te melden en samen
te kijken wat ze kunnen doen.”
Info/opgave: Aanmelden bij Centraal Bureau
Moermanvereniging (0172) 49 79 44 of
e-mail: [email protected]
Thema: Ontmoeting en informatie
Plaats:
Het Brandpunt, Oude Utrechtseweg 4A, Baarn
Tijd:
10.00 uur, zaal open 09.30 uur
Lezingen:
Arts/schrijver H. Moolenburgh en diëtist Riëtte Jansen
Dhr. G.J.W. Tretmans
Legaten
Wie het Steunfonds testamentair wil
gedenken, wordt aanbevolen gebruik
te maken van de volgende formulering:
‘Ik legateer aan de Stichting Steun­
fonds Amnestie, gevestigd te Elst (Gld)
de som van €……… vrij van rechten en
kosten’.
Regio-secretariaten
Patiëntenvoorlichting
Gelderland
Advertentietarieven kunnen worden
Losse nummers Uitzicht
Losse nummers kunnen (na)besteld
Coehoornstraat 40
federatie Additieve Geneeskunde)
Nieuwe leden: € 25,- per kalender­jaar
Telefoon (0529) 42 71 45
Wetenschap en artsencontact:
Stichting Klachtrecht AAG (Artsen­
6 november – Den Haag
Lezing
Amsterdam en Wijde Omgeving
Telefoon: 088-2424240 (Infolijn)
Mevr. T. Visser
Of voor algemene informatie over de
Quellijnstraat 128
vereniging: (0172) 49 79 44
1073 XL Amsterdam
Tuinvaas 16
Telefoon: (0546) 56 94 11
In het volgende nummer van Uitzicht
Rotterdam
• Een keizer van wie niet te winnen valt
7609 ZT Almelo
Dhr. M. Ouwehand
Statenweg 405
3039 HP Rotterdam
Telefoon: (010) 467 78 64
• NatuurApotheek: geen vijzel en stamper maar een robot
Mobiel: 06 23234874
Rijnmond/Westland
• Elektrogevoeligheid: laatste aflevering.
Vacature
Telefoon: (020) 675 41 50
(Zie ook colofon pagina 27)
30
31
Advertentie 1/1
The Ortho Company