LauwersCollege Buitenpost Informatica klas 5 Hoofdstuk 9 Inleiding SQL: basis functies Relationele databases en SQL subqueries twee tabellen exists oefeningen LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Een aantal termen • Database Gegevensbank = verzameling van gegegevens • DBMS Database Management systeem • Relationeel model Een manier om een database te organiseren, nl. met tabellen • Een rij in de tabel: Alle gegevens van een bepaalde kaart of record • Kolommen in de tabel: Worden ook wel velden genoemd • Een aantal DBMS’en: Access Filemaker Oracle MySQL LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Taken van een databasesysteem Het opslaan van gegevens en het mogelijk maken van wijzigingen Het kunnen opvragen van informatie en het verwerken van informatie Het bewaken van de integriteit (dus het voorkomen van fouten) LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Voorbeeld database De voorbeelden op de volgende dia’s hebben betrekking op de database Bibliotheek, met de volgende tabellen: Tabel: LEERLINGEN LLNR - VOORNAAM - TUSSENVOEGSEL - ACHTERNAAM STRAAT - HUISNUMMER - POSTCODE - PLAATS TELEFOON - GESLACHT - GEB_DATUM - KLAS Tabel: AUTEURS AUTEURNR - VOORNAAM - VOORLETTERS - TUSSENVOEGSEL - ACHTERNAAM - GEB_DATUM - STERF_JAAR Tabel: BOEKEN BOEKNR - AUTNR - TITEL - RUBRIEK Tabel: EXEMPLAREN EXNR - BOEKNR - UITLEENBAAR - STATUS LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Kolommen met alleen een nummer Er komen kolommen voor die alleen maar een nummer bevatten: LLNR / AUTEURNR / BOEKNR / EXNR Reden: • Een nummer is altijd uniek. Je kunt twee leerlingen met exact dezelfde naam hebben, maar de leerlingennummers verschillen altijd. • Met een nummer kun je gemakkelijk verwijzen naar een andere tabel. LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL in Access Basisstructuur van een eenvoudige query LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: select en from SELECT: Achter SELECT geef je de kolommen op die je in de uitvoer wilt zien. Zet je achter select een sterretje in plaats van kolomnamen, dan krijg je de inhoud van alle kolommen op het scherm. FROM: LauwersCollege Buitenpost Achter FROM geef je de naam van de tabel (of tabellen) waaruit deze kolommen komen. Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: order by SELECT VOORNAAM, TUSSENVOEGSEL, ACHTERNAAM, KLAS FROM LEERLINGEN ORDER BY ACHTERNAAM Door de opdracht ORDER BY wordt de lijst gesorteerd. Je kunt ook op twee of meer kolommen laten sorteren, door achter ORDER BY de twee kolommen op te geven. LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: desc SELECT FROM VOORNAAM, TUSSENVOEGSEL, ACHTERNAAM, KLAS LEERLINGEN ORDER BY 3 DESC Nu wordt op de 3e kolom gesorteerd (ACHTERNAAM) DESC betekent: Aflopend (Descending), dus van Z naar A. Als er niets vermeld wordt (of ASC = ascending) wordt oplopend gesorteerd. LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: distinct SELECT PLAATS FROM LEERLINGEN Het resultaat is een lange rij van plaatsnamen. Die plaatsnamen kunnen meerdere keren voorkomen. SELECT FROM DISTINCT PLAATS LEERLINGEN Door DISTINCT wordt elke plaats maar één keer afgedrukt. LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: where Er kunnen voorwaarden worden gesteld aan de rijen, die moeten worden afgedrukt. Voorwaarden geef je achter het sleutelwoord: WHERE SELECT FROM WHERE VOORNAAM, TUSSENVOEGSEL, ACHTERNAAM LEERLINGEN GESLACHT = "M" Alleen de leerlingen, die als geslacht M hebben, worden afgedrukt LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: like Je mag wildcards gebruiken bij de voorwaarden, maar je moet dan geen = maar like als vergelijkingsoperator gebruiken. SELECT FROM WHERE VOORNAAM, TUSSENVOEGSEL, ACHTERNAAM LEERLINGEN VOORNAAM like "M*" Alle leerlingen, waarvan de voornaam met een M begint, worden afgedrukt LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL:Wildcards en vergelijkingsoperatoren: * In Access: er mag alles staan (ook meerdere tekens) % Standaard SQL: er mag alles staan (ook meer tekens) ? In Access: één willekeurig teken _ Standaard SQL: één willekeurig teken < en > Kleiner dan / groter dan <= en >= Kleiner dan of gelijk aan / groter dan of gelijk aan <> LauwersCollege Buitenpost Niet gelijk aan Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: is null SELECT FROM * LEERLINGEN WHERE TELEFOON IS NULL Dit betekent: Er is niets ingevuld LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: Samengestelde voorwaarden Als er aan meer dan één voorwaarde moet worden voldaan gebruik je AND SELECT * FROM LEERLINGEN WHERE ACHTERNAAM = "Bakker" AND TUSSENVOEGSEL = "de" AND VOORNAAM = "Jantine" Alleen de gegevens van Jantine de Bakker worden afgedrukt LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: OR Als aan de ene of aan de andere voorwaarde moet worden voldaan gebruik je OR Deze OR is niet exclusief. D.w.z.: rijen die aan allebei de voorwaarden voldoen worden ook afgedrukt. SELECT * FROM LEERLINGEN WHERE KLAS = "4A" OR KLAS = "4B" Leerlingen die in klas 4A of 4B zitten worden afgedrukt, dus je krijgt een lijstje van de leerlingen van 4a en van 4b LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Functies in SQL Het aantal getallen of woorden in de kolom COUNT(KOLOMNAAM) SUM(KOLOMNAAM) De som van alle getallen in de kolom MAX(KOLOMNAAM) MIN(KOLOMNAAM) De grootste waarde in de kolom AVG(KOLOMNAAM) De kleinste waarde in de kolom De gemiddelde waarde in de kolom LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: subqueries We willen weten welke leerling de hoogste boete heeft betaald na het lenen van een boek Dat doen we eerst m.b.v. twee queries, of als je de naam van de leerling ook wilt weten, zelfs drie 1: Wat is de maximale boete die betaald is? 2: Welke leerling(en) moesten die boete betalen? Daarna laten we zien hoe het ook met één query kan m.b.v. subqueries LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: subqueries We gaan eerst de maximale boete uitzoeken m.b.v. een query: SELECT MAX (BOETE) FROM UITLENINGEN Die maximale boete blijkt 4 euro te zijn Dan zoeken we uit welk leerlingennummer uit de Deze Deze twee twee queries queries tabel UITLENINGEN bij die maximale boete hoort. gaan gaan we we SELECT LLNR combineren combineren tot tot één een query query FROM UITLENINGEN WHERE BOETE = 4 LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: subqueries SELECT LLNR FROM UITLENINGEN Dit is een subquery WHERE BOETE = ( SELECT MAX (BOETE) FROM UITLENINGEN ) Nu weet je alleen het LLNR en nog niet de naam. Als je die wilt weten moet er nog een subquery bij. Die staat op de volgende dia LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: subqueries SELECT FROM WHERE NAAM, KLAS LEERLINGEN LLNR IN ( SELECT FROM WHERE ( LLNR UITLENING BOETE = SELECT MAX(BOETE) FROM UITLENINGEN ) ) LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: Tabellen combineren We willen weten wie de auteur is van het boek met de titel: Dezetabellen nummers De woeste wandeling. Daarvoor moeten we twee moeten gelijk zijn combineren: AUTEURS en BOEKEN Tabel Boeken: Boeknr Auteurnr Titel Pub_jaar Rubriek 88 47 De woeste wandeling 1981 nederl 89 48 Jan van Gent 1968 nederl Tabel Auteurs: Auteurnr Voornaam Achternaam Geb_jaar 47 Willem Frederik Hermans 1921 48 Ward Hermans LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: subqueries De query, die de naam van de auteur van het boek met de titel De woeste wandeling levert, is: Dit noem je een SELECT TITEL, VOORNAAM, ACHTERNAAM join FROM BOEKEN, AUTEURS WHERE TITEL = "De woeste wandeling" AND BOEKEN.AUTEURNR = AUTEURS. AUTEURNR Denk bij een query met twee tabellen altijd om de join (zie hierboven) LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: GROUP BY Met GROUP BY kun je groeperen: de rijen van een kolom worden ingedeeld in groepen, die dezelfde gegevens in een kolom hebben. Daar kun je dan een functie op toepassen, bijv. het aantal rijen tellen, of de getallen optellen. Voorbeeld: geef de plaatsen, waar leerlingen wonen, met het aantal leerlingen per plaats SELECT PLAATS, COUNT(*) FROM LEERLINGEN GROUP BY PLAATS LauwersCollege Buitenpost Het aantal per plaats wordt geteld Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: HAVING Stel je bij het gebruik van GROUP BY een extra voorwaarde aan de uitkomst van de functie, dan doe je dat met HAVING SELECT Alleen de plaatsen waar meer dan vijf leerlingen wonen worden afgedrukt PLAATS, COUNT(*) FROM LEERLINGEN GROUP BY PLAATS HAVING LauwersCollege Buitenpost COUNT(*) > 5 Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL: Exists Geef de leerlingen die nooit een boek geleend hebben De query, waarin je om de boeken vraagt die de leerling heeft geleend, moet geen resultaten opleveren! SELECT VOORNAAM, ACHTERNAAM FROM LEERLINGEN Die zijn er dus niet! WHERE NOT EXISTS ( SELECT * FROM UITLENINGEN WHERE UITLENINGEN.LLNR = LEERLINGEN.LLNR) LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL-oefeningen Er komen nu een aantal vragen die betrekking hebben op een database waarin de administratie van rundveehouderijen wordt bijgehouden Bedenk na elke opgave zelf wat de sql-query zal zijn, druk dan op PageDown of klik op de muis LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Rundvee administratie: De tabellen en velden Kolommen of Velden Bedrijven bedrijfsnr naam adres postc plaats tel Koeien koenr vader moeder gebdat bedrijfsnr Tabellen Jaarprod koenr jaar kgmelk vetgeh eiwitgeh LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost SQL, de basis Geef naam, adres en plaats van het bedrijf met nummer 213 Select naam,adres,plaats From bedrijven Where bedrijfsnr=‘213’ ; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Alle kolommen Geef alle gegevens van de koeien van het bedrijf met nummer 213 gesorteerd op geboortedatum Select * From koeien Where bedrijfsnr=‘213’ Order by gebdat ; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Duplicaten voorkomen Geef een lijstje van alle plaatsen waar bedrijven zijn gevestigd (elke plaats maar één keer tonen) Select distinct plaats From bedrijven ; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Samengestelde voorwaarde Geef de nummers van de koeien die in 2002 een melkproductie hadden van meer dan 8000 kg. Select koenr From jaarprod Where jaar=‘2002’ and kgmelk>8000; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Wildcards Geef naam, adres en plaats van alle bedrijven waarvan de postcode met 92 begint Select naam, adres, plaats From bedrijven Where postcode like ‘92*’ ; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost De rijen tellen Geef het aantal koeien dat ze op het bedrijf met nummer 213 hebben Select count(*) From koeien Where bedrijfsnr=‘213’ ; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost De som van alle getallen in een kolom Geef het totaal aantal kg. melk dat in 2002 is gemolken Select sum(kgmelk) From jaarprod Where jaar=‘2002’ ; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Verdeel in groepjes en tel de aantallen daarin Geef een lijstje van alle bedrijfsnummers met het aantal koeien op dat bedrijf Select bedrijfsnr, count(*) From koeien Group by bedrijfsnr; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Groeperen N.B.:achter group by en achter select altijd dezelfde kolomnamen zetten ! Geef een lijstje van alle koenummers met het aantal kg. melk dat ze in totaal hebben gegeven Select koenr, sum(kgmelk) From jaarprod Group by koenr; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Having Geef een lijstje van alle moeders die meer dan 10 kinderen hebben Select moeder, count(*) From koeien Group by moeder Having count(*)>10; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Een subquery Geef het nummer van de koe die in 2002 de grootste hoeveelheid melk gaf Select koenr from jaarprod where Kgmelk=(select max(kgmelk) from jaarprod where jaar=‘2002’) ; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Subquery met in Geef een lijstje van de koenummers van de koeien van bedrijven die gevestigd zijn in Oenkerk Select koenr from koeien Where bedrijfsnr in (select bedrijfsnr from bedrijven where plaats = ‘Oenkerk’) ; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Twee tabellen gebruiken Geef van koenr 213 de geboortedatum en de naam en plaats van het bijbehorende bedrijf Select gebdatum,naam,plaats From bedrijven, koeien Where koenr=‘213’ and bedrijven.bedrijfsnr=koeien.bedrijfsnr; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Drie tabellen gebruiken Geef een lijstje met de nummers en de geboorte-data van de koeien en de naam en plaats van het bedrijf van de koeien die in 2002 meer dan 8000 kg. melk gaven. Select koeien.koenr,gebdat,naam,plaats From bedrijven, koeien, jaarprod Where kgmelk>8000 and jaar=‘2002’ and bedrijven.bedrijfsnr=koeien.bedrijfsnr and koeien.koenr=jaarprod.koenr; LauwersCollege Buitenpost Informatica LauwersCollege Buitenpost Exists en not exists Geef alle bedrijfsnrs van bedrijven die geen koeien hebben die meer dan 8000 kg. melk hebben gegeven Select distinct bedrijfsnr from koeien Where not exists (select koenr From jaarprod where kgmelk>8000 And jaarprod.koenr=koeien.koenr); Einde LauwersCollege Buitenpost Informatica