krentenbaard

ISI Shigellose
Wat is shigellose?
Shigellose is een ernstige darminfectie die wordt veroorzaakt door een
shigellabacterie. Er zijn meerdere types shigellabacteriën. In Nederland gaat het meestal om
infecties na een reis naar het buitenland of door seksueel contact (vooral bij mannen die
seks hebben met mannen).
Wat zijn de ziekteverschijnselen van shigellose?
In eerste instantie ontstaan er klachten van koorts en buikkrampen, gevolgd door regelmatig
waterdunne diarree. Na enkele dagen wordt de diarree slijmerig en kan er bloed bij zitten.
Ook kan zich spierpijn, hoofdpijn en soms huiduitslag voordoen.
Na besmetting kan het 1 tot 7 dagen duren voordat er ziekteverschijnselen optreden.
Meestal beginnen de klachten 1 tot 3 dagen na besmetting.
Hoe kun je shigellose krijgen en hoe kun je anderen besmetten?
De shigellabacterie zit in de ontlasting van iemand die besmet is. Bij toiletgebruik kunnen de
toiletbril, de spoelknop en andere voorwerpen besmet raken. Door contact met deze
voorwerpen kan de bacterie op de handen en daarna in de mond terechtkomen. Via de
handen kan de bacterie ook op eetgerei en op eten terechtkomen. Ook door (anale) seks en
rimmen (oraal-anaal seksueel contact) kan de bacterie overgedragen worden.
Wie de ziekte ooit heeft doorgemaakt bouwt een zekere mate van afweer op tegen dat type
shigella. Van de overige soorten kun je bij besmetting nog wel ziek worden. Mensen met
bacillaire dysenterie kunnen anderen besmetten zolang de bacterie nog aantoonbaar is in de
ontlasting. Als er geen antibiotica is gegeven, is de shigellabacterie tot 4 weken (soms tot
enkele maanden) na het begin van de infectie nog aantoonbaar in de ontlasting.
Dragerschap van de bacterie (en daarmee besmettelijkheid) langer dan een jaar is
zeldzaam.
Wie kan shigellose krijgen en wie loopt extra risico?
Iedereen kan ziek worden van de shigellabacterie. Gezinsleden van een geïnfecteerde
persoon (vooral kinderen), reizigers naar (sub)tropische landen en mannen die seks hebben
met mannen lopen meer risico op besmetting.
Hoe kan shigellose worden voorkomen?
Vaccinatie tegen deze bacterie is niet mogelijk. Voor adviezen voor reizigers wordt verwezen
naar reizigersinformatie. Goede hygiëne helpt om verspreiding van de ziekte te voorkomen.
De volgende maatregelen zijn dan belangrijk:
 Was de handen na gebruik van het toilet of na het helpen bij toiletbezoek van kinderen,
na het verschonen van een kind, voor het bereiden van voedsel en voor het eten.
 Maak minimaal eenmaal per dag, maar afhankelijk van de situatie vaker, het toilet
schoon. Gebruik van gewone schoonmaakmiddelen is voldoende.
Werk van schoon (deurklink, kraan, trekker of drukknop) naar minder schoon (toiletbril,
toiletpot). Gebruik schoonmaakdoekjes die voor het toilet zijn gebruikt niet voor andere
schoonmaakwerkzaamheden, en doe ze meteen in de was. U kunt nog beter
wegwerpdoekjes gebruiken.
 Verschoon dagelijks de handdoek in het toilet.
 Houd de nagels kort.
 Vermijd gemeenschappelijk gebruik van washandjes, handdoeken.
ISI Shigellose 2013
1


Vermijd contact met ontlasting tijdens seks.
Gebruik bij (anale) seks en rimmen een condoom en let bij deze sekstechnieken extra op
hygiëne van handen en seksspeeltjes.
Is shigellose te behandelen?
De behandeling is er vooral op gericht ervoor te zorgen dat de vochtbalans op peil blijft,
zeker bij kinderen. Afhankelijk van de situatie (ernst van de klachten, werkzaam in
voedselbereiding en/of gezondheidszorg) kan er antibiotica worden gegeven. De ziekte
geneest meestal na enkele weken vanzelf (soms met behulp van antibiotica). Er kan
dragerschap ontstaan, dit komt echter zelden voor.
Kan iemand met shigellose naar kindercentrum, school of werk?
Kindercentrum/ school
Omdat het een besmettelijke ziekte is mag een kind en/of de contacten daarvan niet zomaar
naar een kindercentrum of basisschool. Of en hoe lang zieke kinderen niet naar school of
kindercentrum mogen zal door de GGD in overleg met ouders en school of kindercentrum
worden bepaald. Informeer altijd de leiding. Die kan andere ouders informeren zodat die alert
kunnen zijn op verschijnselen van shigellose bij hun kind.
Werk
Mensen die werken in de levensmiddelensector of de gezondheidszorg mogen niet werken.
In overleg met de GGD en de arbodienst dienen afspraken te worden gemaakt over
werkhervatting.
Wat doet de GGD?
De GGD zal proberen te achterhalen waar de besmetting heeft plaatsgevonden om te
voorkomen dat er nog meer mensen ziek worden. De GGD adviseert over het wel of niet
tijdelijk thuishouden van uw zieke kind.
ISI Shigellose 2013
2