01 BIS - YannickDom
advertisement
Departement Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Bachelor Bedrijfsmanagement Financie- en verzekeringswezen Internationale Financiële Instellingen Bank for International Settlements (BIS) CAMPUS Turnhout Yannick Dom Academiejaar 2011-2012 Yannick Dom 3 FiVe 2011-2012 Inhoud 1 Inleiding ............................................................................................................................... 3 2 Bank for International Settlements .................................................................................... 4 Historiek ................................................................................................................................. 4 Heden ..................................................................................................................................... 5 Kritiek ..................................................................................................................................... 5 3 Bazel-akkoorden ................................................................................................................. 5 Bazel I ..................................................................................................................................... 5 Bazel II .................................................................................................................................... 6 Bazel III ................................................................................................................................... 6 4 Samenvatting ...................................................................................................................... 7 5 Bronnenlijst ......................................................................................................................... 8 2 Yannick Dom 3 FiVe 2011-2012 1 Inleiding De eerlijkheid dwingt mij te zeggen dat ik nog niet eerder hoorde van de Bank for International Settlements. Een onderzoek naar deze bank was dus nodig in het kader van mijn opleiding financie- en verzekeringswezen. Om de juiste informatie te vinden rond deze internationale financiële instelling, heb ik gezocht naar betrouwbare bronnen, zoals officiële websites en krantenartikels. In dit werk ben ik op zoek gegaan naar de identiteit van de Bank for International Settlements. Eerst bespreek ik het verloop van haar geschiedenis tot op heden. Daarna heb ik het Bazel Comité met de Bazel-akkoorden uitvoerig onderzocht. En ten slotte is er nog een korte samenvatting van dit werk. 3 Yannick Dom 3 FiVe 2011-2012 2 Bank for International Settlements Historiek Na de Eerste Wereldoorlog ontstond er in 1924 de Commissie van Internationale Bankiers. Die bestonden onder andere uit Charles Dawes (directeur van het U.S. Bureau of the Budget), Owen Young (agent van de JP Morgan Bank) en Hjalmar Schacht (latere directeur van de Reichsbank). Dawes ontving in 1925 de Nobelprijs voor de Vrede als beloning voor zijn inzet bij het Dawesplan. Dit plan was een overeenkomst tot herstelbetalingen van Duitsland aan de geallieerde landen om de schade te vergoeden die door de Duitsers aangericht was in de Eerste Wereldoorlog. Het plan werkte na vijf jaar niet naar verwachting en het werd in 1929 vervangen door het Youngplan. Het Youngplan was een overeenkomst tussen de Verenigde Staten en Duitsland. Dit hield in dat de VS geld uitleende aan Duitsland om hiermee zijn herstelbetalingen aan Engeland en Frankrijk te kunnen voldoen. Zo konden ook Engeland en Frankrijk hun schulden terugbetalen aan de VS. Even brak er een periode van economische welvaart aan in Duitsland, maar dit duurde slechts tot de Great Depression ontstond in de jaren ’30 van de vorige eeuw. De VS trok toen namelijk haar leningen terug zodat Duitsland opnieuw in economische problemen kwam. Dit uitte zich onder andere in een grote werkloosheidsgraad. Er moest een nieuw overkoepelend orgaan gevormd worden om Duitsland uit de nood te helpen. De oprichting van de Bank for International Settlements, verder ook BIS of de Bank genoemd, dateert van 1930 en is daarmee de oudste internationale financiële instelling. De oprichting werd geformaliseerd in Den Haag, maar de hoofdzetel werd gebouwd in Bazel, Zwitserland. De Bank is het belangrijkste samenwerkingsorgaan voor de internationale centrale banken. Dit idee kwam verder uit de bijeenkomsten van de Commissie van Internationale Bankiers. De centrale banken van België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk voegden zich bij de BIS. Daarnaast bestond de BIS ook nog uit drie Amerikaanse banken, namelijk JP Morgan, First National of New York en First National of Chicago. Sinds de oprichting van de BIS werden regelmatige bijeenkomsten in Bazel georganiseerd door presidenten van de centrale banken en experts van centrale banken en andere financiële instellingen. De BIS leverde een belangrijke bijdrage aan de financiële en monetaire sector door het verzamelen, opmaken en verspreiden van economische en financiële statistieken. Vanaf de Tweede Wereldoorlog tot begin jaren ’70 hield de Bank zich bezig met het realiseren en het in stand houden van het Bretton Woods-systeem (zie casus IMF en Wereldbank). In de jaren ’70 en ’80 focuste de BIS zich op het beheer van internationale 4 Yannick Dom 3 FiVe 2011-2012 kapitaalstromen naar aanleiding van de oliecrises en de internationale schuldencrisis. De jaren ’70 brachten ook een nieuwe wetgeving mee over het toezicht op de internationaal opererende banken. Hierdoor ontstonden de drie Bazel-akkoorden. Ook de Aziatische crisis van 1997 kreeg veel aandacht van de Bank for International Settlements. Heden Het doel van de Bank is de centrale banken te helpen bij het streven naar monetaire en financiële stabiliteit. Zo bevordert ze de internationale samenwerking en opereert ze als een centrale bank voor de centrale banken. De BIS levert enkel diensten voor centrale banken en internationale organisaties, en nooit voor particulieren of bedrijven. Het hoofdkantoor bevindt zich nog steeds in Bazel, Zwitserland, maar er zijn nog twee representatieve kantoren aanwezig in Hongkong en in Mexico City. De drie belangrijkste besluitvormende organen binnen de Bank zijn de Algemene Vergadering van de aangesloten centrale banken, de Raad van Bestuur en het Management. Jaime Caruana is sinds 2009 de CEO van de BIS. De Bank bestaat momenteel uit 58 aangesloten centrale banken. Hun stemrecht komt overeen met het aantal BIS-aandelen dat uitgegeven wordt in hun land. Kritiek Vanaf de oprichting in het interbellum heeft de BIS steeds een twijfelachtige rol gespeeld in de financiële en politieke wereld. Bij de oprichting waren de Duitse banken flink vertegenwoordig bij de Bank. De machtsovername van Adolf Hitler werd onder andere mede mogelijk gemaakt door de financiële steun van Amerikaanse en Engelse banken bij de BIS. Hjalmar Schacht, die benoemd was in het bestuur van de BIS, was ook een sleutelfiguur in het Nazitijdperk. Thomas McKittrick was de president van de BIS. Hij onderhield de contacten met leidende Nazifiguren. Vanaf 1933 is er dan ook onnoemelijk veel goud en geld naar Duitsland getransporteerd. Met dit geld zou Hitler zijn enorme leger hebben kunnen financieren. 3 Bazel-akkoorden Het Bazel Comité werd in 1974 opgericht door de gouverneurs van de centrale banken van België, Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japen, Nederland, Luxemburg, Spanje, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. Het belangrijkste doel van deze organisatie was en is nog steeds het opstellen van algemene normen en richtlijnen voor financiële instellingen. De risico’s die financiële instellingen lopen, worden op die manier beperkt tot verantwoorde hoogtes. Dit doet het comité onder andere door solvabiliteitseisen op te stellen. Bazel I Het eerste zeer belangrijke akkoord, het zogenaamde ‘Bazel I-akkoord’ werd afgesloten in 1988. Na het sluiten van dit akkoord, moest elke bank voor elke euro krediet 8 cent kapitaal 5 Yannick Dom 3 FiVe 2011-2012 opzij zetten ongeacht het werkelijke risico. Deze 8%-regel wordt ook de BIS-ratio genoemd. Dit verhoudingsgetal geeft aan hoe solvabel een bank is. Bazel II In de jaren ’90 werd er gestart met de onderhandelingen voor een ‘Bazel II-akkoord’. Met dit akkoord kon de financiële sector beter rekening houden met specifieke marktrisico’s (het risico op daling van de waarde van activa als gevolg van wijzigingen in de marktprijzen), kredietrisico’s (het risico op niet-terugbetaling van de kredietnemer) en operationele risico’s (het risico op het tekortschieten van de eigen instelling). Het Bazel II-akkoord is dus in feite een strengere versie van het Bazel I-akkoord. Ze kwam tot stand in 2004 en ging in 2007 van kracht. Het akkoord bevat drie pijlers1: 1. De invering van een systeem voor de berekening van minimale kapitaalvereisten; 2. Het vaststellen van een controlesysteem dat de overheden dienen te gebruiken om na te gaan of de kredietinstellingen hun verplichtingen nakomen; 3. De kredietinstellingen verplichten hun risicoprofielen en hun kapitaalstructuur kenbaar te maken aan de markt. Bazel III Het Bazel Comité stelde nadien toch voor om strengere kapitaal- en liquiditeitseisen in te voeren voor banken. Daarom werd er in november 2010 een logische opvolger bekrachtigd, genaamd het ‘Basel III-akkoord’. Deze nieuwe eisen zijn iets minder streng dan in de eerste voorstellen en ze zullen geleidelijk aan worden ingevoerd. Toch blijft de impact van dit akkoord stevig. Onder andere de minimale kapitaalvereisten zullen nog verhoogd worden. Deze strengere eisen zijn noodzakelijk om de financiële weerbaarheid van banken en het vertrouwen in de sector te vergroten. Aangezien het Bazel III-akkoord geen harde garantie biedt voor het voorkomen van crises, is het belangrijk om het juiste evenwicht te vinden tussen meer financiële stabiliteit en minder economische groei. Daarnaast moeten de toezichthouders er voor zorgen dat er door dit akkoord geen ongewenste effecten optreden die meer risico’s met zich meebrengen. Sinds de crises waren de banken genoodzaakt om hun eigen vermogen te versterken. Toch zijn deze aanpassingen niet voldoende om aan de nieuwe kapitaaleisen te voldoen. Het is echter moeilijk in te schatten hoeveel extra kapitaal er nodig is. Het Bazel III-akkoord brengt zowel positieve als negatieve effecten mee voor cliënten van financiële instellingen. De hogere en sterkere buffers zijn essentieel voor een stabiele economische groei waar ook klanten van profiteren. Maar aan die extra zekerheid hangt een prijskaartje. Hogere krediettarieven zijn het gevolg van dit akkoord. Die verhoging is nodig voor de winstgevendheid van de financiële instellingen. 1 ‘Bank- en beurswezen in België’ - Harald De Muynck 6 Yannick Dom 3 FiVe 2011-2012 4 Samenvatting De Bank for International Settlements is de oudste financiële instelling. Ze is het belangrijkste samenwerkingsorgaan voor de internationale centrale banken. Het doel van de Bank is de centrale banken te helpen bij het streven naar monetaire en financiële stabiliteit. Zo bevordert ze de internationale samenwerking en opereert ze als een centrale bank voor de centrale banken. Er bestaat nog steeds kritiek over het ontstaan van de bank en haar rol bij het Nazi-regime van Adolf Hitler. Ten slotte heeft het Bazel Comité sinds haar oprichting in 1974 drie Bazel-akkoorden ingevoerd om financiële instellingen te kunnen laten anticiperen op internationale crises. De weg voor economisch herstel is echter nog heel lang. Hopelijk kent het Bazel III-akkoord meer succes dan zijn twee voorvangers. 7 Yannick Dom 3 FiVe 2011-2012 5 Bronnenlijst http://diplomatie.belgium.be/nl/Beleid/internationale_instellingen/financieeleconomische_instellingen/bank_for_international_settlements/ http://essay.utwente.nl/59002/2/scriptie_F_Taytas.pdf http://nl.wikipedia.org/wiki/Bank_for_International_Settlements http://orenfinancien.jibsynet.nl/zoek.php?zoek=solvabiliteit http://overons.rabobank.com/content/images/TB1101nsm%20Basel%20III%20stevig%20ma ar%20realistisch_tcm64-133363.pdf http://www.bis.org/ http://www.blijpartij.nl/page25.php http://www.europa-nu.nl/id/vinhght11iqh/bank_voor_internationale_geschillen_bis http://www.gewoon-nieuws.nl/2011/08/het-macabere-spel-van-bankiers-22/#.TqbHmXLlb3I http://www.nbb.be/pub/01_00_00_00_00/01_01_00_00_00/01_01_06_00_00/01_01_06_0 2_00.htm?l=nl http://www.thesilvermountain.nl/blog/tag/bis http://www.vecip.com/default.asp?onderwerp=1385 (Kritiek) http://www.wacbelgium.be/nieuws/de-bis-bank-international-settlements http://zaplog.nl/zaplog/article/de_bis_bank_for_international_settlements Het handboek ‘Bank- en beurswezen in België’ (Harald De Muynck) 8
