Syndroomherkenning Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 1 Wednesday, October 02, 2013 Programma 1. Algemene inleiding 2. Test your Gestalt ability: • Met LEGO • Herkenbare syndromen 3. Kind met kleine lengte 4. Kind met grote lengte 5. Kind met hypermobiele gewrichten 6. Kind met ontwikkelingsachterstand 7. Antwoorden LEGO-test 8. Nieuwe technieken Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 2 Wednesday, October 02, 2013 www.lumc.nl/klingen Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 3 Wednesday, October 02, 2013 Algemeen polikliniek klinische genetica LUMC 4000 adviezen per jaar perifere poli’s (JKZ, RddG) instituut bezoek Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 4 Wednesday, October 02, 2013 Algemeen Doel syndroomdiagnostiek syndroomdiagnostiek naamgeving prognose behandeling Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 5 Wednesday, October 02, 2013 Algemeen Patroonherkenning Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 6 Wednesday, October 02, 2013 Test your Gestalt-ability met dank aan: Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 7 Wednesday, October 02, 2013 a Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 8 Wednesday, October 02, 2013 b Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 9 Wednesday, October 02, 2013 c Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 10 Wednesday, October 02, 2013 d Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 11 Wednesday, October 02, 2013 e Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 12 Wednesday, October 02, 2013 f Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 13 Wednesday, October 02, 2013 g Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 14 Wednesday, October 02, 2013 h Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 15 Wednesday, October 02, 2013 Help, ik zie dysmorfieën! Belangrijkste indicaties voor verwijzing aangeboren afwijkingen afwijkende groei ontwikkelingsachterstand Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 16 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 17 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Hypochondroplasie Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 18 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Achondroplasie Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 19 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 20 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Beckwith Wiedemann syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 21 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 22 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Cornelia de Lange syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 23 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Myotone dystrofie (ziekte van Steinert) Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 24 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Neurofibromatosis (Recklinghausen) Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 25 Wednesday, October 02, 2013 Herkenbare syndromen Prader Willi syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 26 Wednesday, October 02, 2013 Kind met kleine lengte Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 27 Wednesday, October 02, 2013 Kind met kleine lengte 2 jaar en 6 maanden Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 28 Wednesday, October 02, 2013 Kind met kleine lengte • lengte 72 cm (-2,5 SD) • licht hypertelorisme • licht antimongoloide oogstand • iets laagstaande oren • lage achterste haargrens • voedingsproblemen en spugen • echo cor normaal • ouders gezond, niet consanguin, normale lengte Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 29 Wednesday, October 02, 2013 Kind met kleine lengte • lengte 86 cm (-2 SD) • ptosis • trage motorische ontwikkeling • voedingsproblemen verbeteren • van der Burgt (azM): eens met diagnose 2 jaar en 6 maanden Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 30 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom - uiterlijk Laagstaande achterover gekantelde oren, dikke helix Hypertelorisme, downslant, grote ogen, ptosis Brede korte nek, lage achterste haargrens Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 31 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom - kenmerken dysmorfe kenmerken •pectus excavatum • voedingsproblemen • kleingroei • cryptorchisme • hartafwijking mn pulmonaal stenose • milde MR • autosomaal dominant • Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 32 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom • valvulaire pulmonaalstenose en verdikt septum • dysmorfieën • normale lengtegroei • re-testikel niet ingedaald Hypertelorisme Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 33 0307/051 geen toestemming gevraagd Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 34 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom Lancet, 2013 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 35 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 36 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom • • • • • • polyhydramnion dikke nek laagstaande oren brede thorax ptosis valvulaire pulmonaal stenose Eerste levensdag Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 37 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom – 5 maanden Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 38 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 39 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 40 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 41 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom - hartafwijkingen • Valvulaire pulmonaalstenose al dan niet met dysplasie • Andere: • hypertrofische cardiomyopathie • ASD • VSD • aortastenose • Coarctatio aortae Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 42 Wednesday, October 02, 2013 Nooanan syndrom - groei • Gewicht en lengte normaal bij geboorte • Meestal (niet altijd) proportioneel kleine gestalte: • • • • • verlate of afwezige groeispurt gem. eindlengte man 165 cm; vrouw 155 cm groei meestal langs onderste groeilijn P3 vaak vertraagde skeletrijping (gem. 2 jaar) groeidiagrammen • Groeihormoon? • leek eerst redelijk effect te hebben, later bleek dat groei eerder stopt uiteindelijk effect minimaal Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 43 Wednesday, October 02, 2013 Noonana syndroom - groei Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 44 Clin Genet 1986;30:150-3 Wednesday, October 02, 2013 Nooanan syndroom - ontwikkeling • Vaker leer- en gedragsproblemen • Gem IQ 85 (50-130) • Verbaal vaak beter dan performaal • Moeite met visueel ruimtelijke info • Vaker aandachtsstoornissen • Moeite met sociale vaardigheden Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 45 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom - genetica Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 46 Wednesday, October 02, 2013 Nooan syndroom - genetica • Meestal dominant • 50% sporadisch • Indien ouders geen kenmerken: RR rond 5% Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 47 Wednesday, October 02, 2013 Noonan syndroom - samenvatting • Noonan syndroom is meestal klinisch herkenbaar • in ongeveer 50% worden mutaties gevonden in PTPN11 gen • belangrijkste kenmerken: korte gestalte, hartdefect, milde MR Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 48 Wednesday, October 02, 2013 Kind met grote lengte Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 49 Wednesday, October 02, 2013 Kind met grote lengte • • • • Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 Lengte +3 SD Visusproblemen Hypermobiel Vader lang en aortadissectie 50 Wednesday, October 02, 2013 Familie Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 51 Wednesday, October 02, 2013 Vader Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 52 Wednesday, October 02, 2013 Vader opvallende striae Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 53 Wednesday, October 02, 2013 Marfan syndroom - cardiovasculaire kenmerken • 83 % voor 25 jaar aortaworteldilatatie en 88% MVP • Op 25e is al 20% geopereerd vanwege aorta insuff en/of dilatatie • Overleving van vroeger 40 naar nu ongeveer 70 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 54 Wednesday, October 02, 2013 Marfan syndroom - cardiovasculaire kenmerken Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 55 Wednesday, October 02, 2013 Marfan syndroom - oogheelkundige kenmerken • Ectopia lentis: 40-87% • Myopie > 3D bij 50% Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 56 Wednesday, October 02, 2013 Marfan syndroom - gelaatskenmerken Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 57 Wednesday, October 02, 2013 Gelaatskenmerken hoog gehemelte Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 58 Wednesday, October 02, 2013 Skeletkenmerken • grote lengte • relatief lange armen en benen • dun/mager • scoliose Pictures from National Marfan Foundation Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 59 Wednesday, October 02, 2013 Marfan syndroom - skeletkenmerken Arachnodactylie (lange “spinne”vingers) Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 60 Wednesday, October 02, 2013 Marfan syndroom - skeletkenmerken • Pes planovalgus (platvoeten) • Hamer / klauwtenen Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 61 Wednesday, October 02, 2013 Skeletkenmerken Pectus excavatum / pectus carinatum Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 62 Wednesday, October 02, 2013 Marfan syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 63 Wednesday, October 02, 2013 Vervolg casus Aorta dissectie type A + opvallende striae: Verdacht voor Marfan maar voldoet niet aan criteria Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 64 Wednesday, October 02, 2013 Casus - familieonderzoek Ilse: • lens(sub)luxatie • wijde aortawortel = Marfan syndroom • lang • pectus excavatum • hypermobiele gewrichten • lange vingers Vader: • aortadissectie • dochter met Marfan Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 = Marfan syndroom 65 Wednesday, October 02, 2013 Genetica • FBN1 op chromosoom 15 • dominante overerving • bij 80% pathogene mutatie • 25% de novo Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 66 Wednesday, October 02, 2013 Hoe vaak komt het voor? Schatting 2-3 per 10.000 Uitgaande van een levensverwachting van 70 jaar: • 1200-1300 patiënten in Nederland • 18 nieuw geboren kinderen per jaar Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 67 Wednesday, October 02, 2013 DD Marfan syndroom marfanoide habitus Cardio/oog/FBN1 neg Klinefelter syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 68 Wednesday, October 02, 2013 Kind met hypermobiele gewrichten Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 69 Wednesday, October 02, 2013 Kind met hypermobiele gewrichten Talent of syndroom? Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 70 Wednesday, October 02, 2013 Kind met hypermobiele gewrichten 1. Hypermobiliteit 2. HMS hypermobiliteitssyndroom (ook wel BJHS benign joint hypermobility syndrome) 3. Onderdeel van specifieke bindweefselaandoening Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 71 Wednesday, October 02, 2013 Hypermobiel kind Hypermobiliteit: talent of syndroom? 72 Wednesday, October 02, 2013 Moeder Hypermobiliteit: talent of syndroom? 73 Wednesday, October 02, 2013 Mevrouw J. 30 jaar Hypermobiliteit: talent of syndroom? 74 Wednesday, October 02, 2013 Broertje Hypermobiliteit: talent of syndroom? 75 Wednesday, October 02, 2013 1. Wat is hypermobiliteit? 2. Wat is (benigne) hypermobiliteitssyndroom? 3. Wanneer moet u denken aan een (meer) ernstige bindweefselaandoening? Wednesday, October 02, 2013 77 Hypermobiliteit: talent of syndroom? Wat is hypermobiliteit? LENIG LENIGER HYPERMOBIEL HYPERMOBILITEITSSYNDR BINDWEEFSELZIEKTE Hypermobiliteit: talent of syndroom? 78 Wednesday, October 02, 2013 Beighton score (Beighton, 1973) ?? Beightonscore >4/9 = hypermobiel Hypermobiliteit: talent of syndroom? 79 Wednesday, October 02, 2013 Smits-Engelsman, 2010 551 kinderen 6-12 jaar Beighton >=5: 36% Beighton >=7: 9% Wednesday, October 02, 2013 80 Hypermobiliteit: talent of syndroom? Bulbena score (Bulbena, 1992) 1. Schouder: passieve exorotatie >=85 gr 2. Elleboog: >= 10 gr hyperextensie 3. Duim: de duimtop <= 21 mm bij de onderarm gebracht worden 4. Pink: >= 90 gr passieve extensie in MCP V 5. Heup: passieve abductie (van het lichaam af bewegen) meer dan 85 gr 6. Knie: in buikligging kan de hak de bil raken bij passief flecteren (buigen) in de knie 7. Patella (knieschijf): bij passief bewegen van de patella naar lateraal kruist de mediale rand de denkbeeldige lijn door de spina iliaca anterior superior en mediale malleolus 8. Grote teen: dorsaalflexie in het MTP I-gewricht >= 90 gr 9. Enkel: passieve dorsaalflexie meer dan 20 graden en overmatige passieve eversie 10. Blauwe plekken na minimaal trauma Gegeneraliseerde hypermobiliteit Man >=4; Vrouw >=5 Hypermobiliteit: talent of syndroom? 81 Wednesday, October 02, 2013 Brighton criteria (Grahame, 2000) Major criteria Diagnose BJHS indien: • 2 major criteria 1. Beighton score >= 4 gewrichten (nu of vroeger) 1 major en 2 minor 2. Arthralgia >3 maanden• in > 4 gewrichten Minor criteria • 4 minor • 2 minor en één 1e graads verwant met BJHS 1. Beighton score 1-3 (indien 50+ score 0-3) Marfan en of>=3 andere 2. Arthralgia in 1-3 gewrichten ofEDS rugpijn mnd, spondyslosis, bindweefselaandoeningen dienen te worden spondylolysis, spondylolisthesis 3. Gewrichtsluxatie >1 uitgesloten. gewricht of >1x van 1 gewricht 4. Weke delen >=3 lesies bv epiconylitis, tendosynovitis, bursitis 5. Marfanoide habitus 6. Huidafwijkingen: striae, overmatige elasticiteit, dunne huid, sigarettenpapierlittekens 7. Oogafwijkingen: drooping eyelids of myopie of antimongoloide 8. Spataderen of liesbreuk of uterus/rectumprolaps Hypermobiliteit: talent of syndroom? 82 Wednesday, October 02, 2013 Oorzaak BJHS of HMS • Genetisch: tenascin_X; collageen genen • Exogeen: training • Hormonaal: vrouwen>mannen • Leeftijd: kinderen hogere scores dan volwassenen • Multifactorieel Hypermobiliteit: talent of syndroom? 83 Wednesday, October 02, 2013 Wanneer is er meer….? Voorbeelden van: • Verschillende vormen van Ehlers-Danlos syndroom • Marfan syndroom Hypermobiliteits- vs Ehlers-Danlos syndroom • gewrichthypermobiliteit • Bij EDS zachte iets elastische huid • Vaker functionele gastro-intestinale klachten • GEEN opvallende kwetsbare huid of weefsels Diagnose EDS hypermobiele type wordt te gemakkelijk gesteld Hypermobiliteit: talent of syndroom? 85 Wednesday, October 02, 2013 Ehlers-Danlos syndroom Berlin nosology 1986 Villefranche nosology 1998 gendefect EDS type I Gravis Klassieke type COL5A1 en COL5A2 EDS type II Mitis heterogeen EDS type III Hypermobiele type* Onbekend; Tenascin-X EDS type IV Vasculaire type COL3A1 EDS type VI Kyphoscoliose type PLOD; CHST14 EDS type VIIA en VIIB Arthrochalasia type COL1A1 en COL1A2 EDS type VIIC Dermatosparaxis type ADAMTS-2 * Overlap HT-EDS en BJHS/HMS Hypermobiliteit: talent of syndroom? 86 Wednesday, October 02, 2013 EDS klassieke type • elastische fragiele huid • sigarettenpapierlittekens • snel blauwe plekken • hypermobiele gewrichten • heterogeen: - collageen type V - andere defecten • autosomaal dominant Hypermobiliteit: talent of syndroom? 87 Wednesday, October 02, 2013 EDS klassieke type Typische atrophische littekens in klassiek EDS Hypermobiliteit: talent of syndroom? 88 Wednesday, October 02, 2013 EDS klassieke type Hypermobiliteit: talent of syndroom? 89 Wednesday, October 02, 2013 EDS klassieke type Hypermobiliteit: talent of syndroom? 90 Wednesday, October 02, 2013 Hypermobiliteit: talent of syndroom? 91 Wednesday, October 02, 2013 EDS klassiek type Hypermobiliteit: talent of syndroom? 92 Wednesday, October 02, 2013 EDS vasculaire type • • • • • rupturen arterieën en holle organen pneumothorax acrogeria en dunne huid opvallende gelaatskenmerken hypermobiliteit staat niet op de voorgrond • autosomaal dominant • afwijkend of verminderd collageen type III • mediane overleving 48 jaar Hypermobiliteit: talent of syndroom? 93 Wednesday, October 02, 2013 vasculaire type EDS Hypermobiliteit: talent of syndroom? 94 Wednesday, October 02, 2013 Ehlers Danlos musculocontractural type (6B) Homozygote mutatie CHST14 Hypermobiliteit: talent of syndroom? 95 Wednesday, October 02, 2013 Arthrochalasia type EDS Hypermobiliteit: talent of syndroom? 96 Wednesday, October 02, 2013 EDS arthrochalasia type: kliniek Huid • Zachte elastische huid • Vaak fragiele huid maar normale genezing • Hematomen • ”Criss-cross patterning” handpalmen en voetzoelen Hypermobiliteit: talent of syndroom? 97 Wednesday, October 02, 2013 EDS arthrochalasia type Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 98 Wednesday, October 02, 2013 EDS arthrochalasia type • bilat congen. heupluxatie • extreme gewrichtshypermobiliteit • recidiverende (sub)luxaties • scoliose • hypotonie • kleine gestalte • exon skipping mutatie in COL1A1 of COL1A2 Wednesday, October 02, 2013 GIUNTA C. et.al. J Bone Joint SurgHypermobiliteit: 1999:81:225-238 talent of syndroom? 99 Marfan syndroom Marfan syndroom Wanneer is er meer …..? • Huidverschijnselen • Oogafwijkingen • Aangeboren afwijkingen • Vroegtijdige artrose • Cardiovasculaire problemen • Problemen inwendige organen • Liesbreuken, prolaps organen • Fracturen • Familie!! Hypermobiliteit: talent of syndroom? 102 Wednesday, October 02, 2013 Rol van klinisch geneticus Diagnostiek: • onderscheid BENIGNE hypermobiliteit tov bindweefselaandoening met ernstige consequenties • LUMC: bindweefselpoli Begeleiding en advies: • advies ten aanzien van controles en behandeling • Marfanpoli: controles en behandeling Marfan sydnoom Hypermobiliteit: talent of syndroom? 103 Wednesday, October 02, 2013 Talent of syndroom? SYNDROOM TALENT Hypermobiliteit: talent of syndroom? 104 Wednesday, October 02, 2013 Kind met trage ontwikkeling Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 105 Wednesday, October 02, 2013 Kind met trage ontwikkeling Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 106 Wednesday, October 02, 2013 Kind met trage ontwikkeling • 3 jaar oud - Weinig spraak - Onverstaanbaar - Voedingsproblemen - Voeding via neus - Veel KNO-infecties Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 107 Wednesday, October 02, 2013 Kind met trage ontwikkeling Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 108 Wednesday, October 02, 2013 Deletie chromosoom 22q11 syndromen Velocardiofaciaal (Shprintzen)) DiGeorge syndroom syndroom Cayler cardiofaciaal Conotruncal anomaly syndroom Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 syndroom 109 Wednesday, October 02, 2013 Deletie 22q11 • Gespleten gehemelte • Hartafwijking • Velopharyngeale insufficientie • Dysmorfe kenmerken • Milde retardatie • Hypotonie • Kleine gestalte • Lange slanke vingers Vroeger DiGeorge: • Thymusaplasie of hypoplasie (T-celafwijkingen) • Hypoparathyreoïdie (hypocalcemie) • Hartafwijking • Dysmorfe kenmerken Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 110 Wednesday, October 02, 2013 22q11 deletie Patient 1 VPI Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 Patient 2 Dbz CLP 111 Patient 3 CP molle Wednesday, October 02, 2013 Deletie chromosoom 22q11 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 112 Wednesday, October 02, 2013 Deletie chromosoom 22q11 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 113 Wednesday, October 02, 2013 22q11 deletie Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 114 Wednesday, October 02, 2013 22q11 deletie • • • • • voedingsproblemen hypotonie trage ontwikkeling m.n. spraak submuceuze palatumspleet deletie 22q11 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 115 Wednesday, October 02, 2013 Deletie 22q11 en asymmetric crying face Moeder en zoon met deletie 22q11 en unilaterale hypoplasie m. depressor anguli oris, zoon pulmonaalstenose Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 116 Wednesday, October 02, 2013 22q11 deletie familiair velocardiofaciaal syndroom: 3 sibs, waarvan 2 met VCF Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 117 Wednesday, October 02, 2013 Deletie 22q11 Variabel beeld Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 118 Wednesday, October 02, 2013 Deletie chromosoom 22q11 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 119 Wednesday, October 02, 2013 Deletie 22q11 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 120 Wednesday, October 02, 2013 Deletie chromosoom 22q11 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 121 Wednesday, October 02, 2013 Deletie chromosoom 22q11 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 122 Wednesday, October 02, 2013 Deletie chromosoom 22q11 Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 123 Wednesday, October 02, 2013 Deletie 22q11 – FISH onderzoek Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 124 Wednesday, October 02, 2013 Deletie 22q11 - boodschap Deletie 22q11 is niet zeldzaam Denken aan deletie 22q11 bij • hartafwijking (uitstroom) • nasale spraak/palatumspleet • milde retardatie • dysmorfe kenmerken • combinatie Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 125 Wednesday, October 02, 2013 a Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 126 Wednesday, October 02, 2013 b Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 127 Wednesday, October 02, 2013 c Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 128 Wednesday, October 02, 2013 d Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 129 Wednesday, October 02, 2013 e Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 130 Wednesday, October 02, 2013 f Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 131 Wednesday, October 02, 2013 g Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 132 Wednesday, October 02, 2013 h Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 133 Wednesday, October 02, 2013 Conclusie Voor de arts in de jeugdgezondheidszorg hoeft geen syndromen te kunnen herkennen maar wel de kenmerken die zouden kunnen wijzen op een onderliggende syndromale aandoening. Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 134 Wednesday, October 02, 2013 EINDE Syndroomherkenning Raalte 2-10-2013 135 Wednesday, October 02, 2013