ondiepe

Hoofdstuk 2
Aarde: Middellandse Zeegebied
Paragraaf 3
inhoud
• Een onrustig gebied (par. 3)
Aardbevingen
Uit oude gebouwen is vaak af te lezen
wat voor een aardbevingsgeschiedenis
een gebied heeft doorgemaakt.
Deze kerk in Zuid-Italië waarvan de
oorsprong voor de jaartelling ligt is vele
malen herbouwd.
Telkens als de aardkorst een stukje
omhoog wordt gedrukt of het gesteente
geplooid wordt, ontstaan er trillingen in
de aardkorst.
Aardbevingen
Aardbevingen in het Middellandse
Zeegebied kun je verwachten
vanwege de actieve platentektoniek.
Toch worden de bewoners
telkens weer verrast. Dit komt door:
1 de lage frequentie
2 het plotselinge karakter
3 de onvoorspelbaarheid van de plaats
Aardbevingen
Aardbevingen in Griekenland
kunnen een diepe en een
ondiepe haard hebben; dit is
afhankelijk van waar de platen
klem zitten.
Dit is typisch voor
subductiezones
in het algemeen!
Aardbevingen
De plaats waar
de Anatolische
plaat en de
Euraziatische
plaat klem zitten
verplaatst zich
in westelijke
richting
Is hier sprake van een
-convergente
-divergente
-een
transforme
-transforme
plaatbeweging?
Aardbevingen
Op welke van
deze plaatsen
verwacht je…
-alleen ondiepe
aardbevingen
-zowel diepe
als ondiepe
aardbevingen
Op welke plaatsen gaat dit anders dan volgens de algemene theorie?
Vulkanisme
Het vulkanisme
in het
Middellandse
Zeegebied
wordt in het
algemeen veroorzaakt door
subductie
Bij zowel de
Griekse als de
Italiaanse
vulkanen is een
vulkanische
boog te
herkennen
parallel aan de
subductiezone
Vulkanisme
Toch zijn er
grote verschillen tussen
de vulkanen.
1 De Italiaanse
vulkanen zijn
veel actiever
dan de Griekse
vulkanen
2 De Italiaanse
vulkanen
verschillen
sterk van elkaar
In zowel
Griekenland
als Italië komen
naast actieve
ook ‘dode’
vulkanen voor
Vulkanisme in Italië
vulkanen in soorten en maten
Vesuvius, dansen op een vulkaan
Heel zware en matig zware
uitbarstingen wisselen elkaar af met
rustperioden van tientallen tot
honderden jaren
Vulkanisme in Italië
vulkanen in soorten en maten
Vulture, een dode vulkaan die ‘te’
dicht bij de subductiezone ligt.
Hij heeft de vorm van een klassieke
stratovulkaan.
Vulkanisme in Italië
vulkanen in soorten en maten
Stromboli, de vuurtoren van de
Middellandse Zee
Deze stratovulkaan, is continu actief.
Eens in de paar jaar worden de
uitbarstingen zo explosief dat het
gevaarlijk kan worden.
Vulkanisme in Italië
vulkanen in soorten en maten
Vulcano, het eiland en de vulkaan zijn
vernoemd naar de god van het vuur
Van deze stratovulkaan is na de
laatste uitbarsting in de 19e eeuw
alleen nog een caldera over
De rust die er heerst is schijn, dit blijkt
uit de zwaveldampen die uit de grond
komen
Vulkanisme in Italië
vulkanen in soorten en maten
De grootste vulkaan van Europa is
zeker niet de gevaarlijkste. Tijdens de
regelmatige uitbarstingen stroomt de
lava traag van de berg of wordt de
omgeving bedekt met een laagje as.
Grote hoeveelheden lava stromen
traag naar beneden en bouwen mee
aan de enorme (schild)vulkaan.
Vulkanisme in Italië
vulkanen in soorten en maten
Welke van deze vulkanen is zowel
wat betreft de vorm als de werking
echt anders dan je zou verwachten
in een subductiezone?
Stromboli
Vesuvius
Vulcano
Etna
Vulture
Vulkanisme in Griekenland
De Griekse
vulkanen vormen
allemaal vulkanische
eilanden; de meeste zijn
al lange tijd niet meer actief.
Maar dat wil niet zeggen dat …
Na een zeer zware uitbarsting
van de vulkaan op het eiland
Santorini in 1638 voor Chr. is
deze vulkaan nog een enkele
keer uitgebarsten. Wat rest is
een caldera in zee.