em ex jk ki In KIJK! VOEDING mijn leven Leerjaar 2 aa pl Leskatern 2 r Ont wikkeld voor praktijkonderwijs Basis - Kader INLEIDING ki In voeding Ontbijten is een heel belangrijk begin van de dag. Een goed ontbijt geeft energie en is belangrijk om een gezond gewicht te behouden. em ex jk Je kunt een gezond gewicht houden door genoeg calorieën in te nemen om aan de energiebehoefte te voldoen. Maar het is ook belangrijk om calorieën te verbranden. Als je meer calorieën inneemt dan je verbrandt kan dit er voor zorgen dat je overgewicht krijgt. Maar als je juist meer calorieën verbrandt dan je inneemt kan dit er voor zorgen dat je ondergewicht krijgt. Het is dus belangrijk om een goede balans tussen eten en bewegen te hebben om op een gezond gewicht te blijven. Supermarkten denken niet aan een goede balans tussen eten en bewegen. Soms proberen supermarkten te beïnvloeden wat we kopen door allerlei trucjes te gebruiken. Het is dus belangrijk om zelf in de gaten te houden wat je allemaal koopt en opeet. Alleen op die manier kun je op gezond gewicht blijven. Leskatern 2 De aftrap 5 Koopgedrag 2 Calorieën 6 Ontdek de supermarkt 3 Overgewicht en ondergewicht 4 Sporten r aa pl 1 INHOUDSOPGAVE 4, 5 3. Overgewicht en ondergewicht 7 4. Sporten 8.9 5. Koopgedrag 10 6. Ontdek de supermarkt 11 6 em ex jk ki In 1. De aftrap 2. Calorieën Werkbladen Werkblad 1: Hoe ontbijt jij? Werkblad 2: Eetprogramma Werkblad 3: Hartslag meten Werkblad 4: Waar koop jij je eten? Verdiepingskaarten Verdiepingskaart 1: Waarom ontbijten? Verdiepingskaart 2: Woordzoeker spijsvertering Verdiepingskaart 3: Ontwerp je eigen placemat Verdiepingskaart 4: Waar of niet waar? Bijlagen Bijlage 1: Gesprekskader met diëtist Bijlage 2: Gesprekskader met supermarkt r aa pl DE AFTRAP 1 ki In Voorbereiding • Klaarzetten film Ontbijt Broodnodig: the movie http://www.schoolontbijt.tv/ of • Klaarzetten filmpje over ontbijt http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20051013_overgewicht01 • Bekijk werkblad 1: Hoe ontbijt jij? (alleen bij het filmpje over ontbijt) em ex jk INTRODUCTIE De vorige lessen zijn we bezig geweest met het zelfbeeld. De komende lessen gaan we het hebben over voeding. Vandaag bespreken we het ontbijt. Het ontbijt is de eerste maaltijd na een hele nacht. Het lichaam is dan toe aan eten. Een goed ontbijt zet de darmen aan het werk en zorgt voor een goede stoelgang. Een ontbijt geeft energie om goed te kunnen opletten in de klas. Maar ontbijten is ook belangrijk om een gezond gewicht te behouden. Wie niet ontbijt, krijgt later op de ochtend honger en is vaak geneigd naar snoep of snacks te pakken. Die leveren veel energie en veel vet en suiker. Een goed ontbijt geeft juist veel goede voedingsstoffen die je lijf nodig heeft. ! Maak een keuze tussen oefening 1.1. en 1.2. OEFENING 1.1 Ontbijt broodnodig Doel De leerlingen weten wat het belang is van een goed en gezond ontbijt. aa pl Opdracht • Ontbijt Broodnodig: the movie (Ontbijt Broodnodig: 15 min, interactie: 15 min). De film bevat vijf interactieve momenten. Naar aanleiding van een gebeurtenis in de film worden meerkeuzevragen gesteld. • Bespreek de vragen met de klas tijdens de interactieve momenten. Klik het antwoord aan dat de meeste stemmen krijgt. Het juiste antwoord wordt gegeven en vervolgens gaat de film weer verder. Aan het eind van de film volgt een overzicht van de vragen die goed of fout zijn beantwoord. • Bespreek de film. Hoe beoordelen de leerlingen hun eigen ontbijtgedrag? Hebben ze zich wel eens net zo gevoeld als Tim? r 4 ki In OEFENING 1.2 Hoe ontbijt jij? Doel De leerlingen weten wat het belang is van een goed en gezond ontbijt. r aa pl em ex jk Opdracht • Leg uit wat glucose is. Je lichaam breekt koolhydraten (suikers en zetmeel) af tot glucose. Glucose wordt opgenomen in je bloed. Glucose is in je bloed nodig voor energie. • Filmpje over ontbijt (1:41 min). • Bespreek het filmpje. Wat gebeurt er als je niet goed ontbijt? Wat gebeurt er als er teveel glucose (suiker) in het lichaam komt? • Leerlingen gaan aan de slag met werkblad 1: Hoe ontbijt jij? • Bespreek werkblad 1: Hoe ontbijt jij? 5 CALORIEËN 2 ki In Voorbereiding • Klaarzetten filmpje over calorieën http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20130531_calorieen01 • Bekijk werkblad 2: Eetprogramma • Voldoende rekenmachines ! em ex jk Let op: Deze les gaat niet over lijnen of afvallen. Voorkom stigmatisering en houd de boodschap positief. Sommige leerlingen zijn erg gevoelig voor het onderwerp calorieën en willen graag weten hoeveel je moet bewegen om voedingsmiddelen te verbranden. Ze kunnen daarin doorslaan. Wees hier als leerkracht alert op. Benadruk dat je als kind alle gezonde stoffen nodig hebt om gezond groot te worden. Dat geldt voor kinderen in alle soorten en maten. Het is goed als de leerlingen weten dat in extra’s vaak veel calorieën zitten dat ze je lijf verder niets opleveren in de vorm van gezonde voedingsstoffen. Het is echter niet nodig of wenselijk dat leerlingen bijvoorbeeld calorieën gaan tellen als ze gewoon eten kiezen uit de schijf van vijf. INTRODUCTIE De vorige les hebben we het gehad over het ontbijt. Deze les gaan we het hebben over calorieën en wat calorieën te maken hebben met dik worden. OEFENING 2.1 Wat zijn calorieën? Doel De leerlingen weten wat calorieën zijn en wat de invloeden van calorieën zijn op je gewicht. aa pl Opdracht • Filmpje over calorieën (1:28 min). • Bespreek het filmpje. Wat zijn calorieën? Waarom wordt de man in het filmpje zo dik? OEFENING 2.2 Eetprogramma r Doel De leerlingen krijgen een indruk van wat ze op een dag kunnen eten om aan de energiebehoefte te voldoen. Opdracht • Verdeel de leerlingen in tweetallen. • Leerlingen gaan aan de slag met werkblad 2: Eetprogramma. • Bespreek werkblad 2: Eetprogramma. Wat valt er op? Welke producten bevatten veel calorieën? 6 3 OVERGEWICHT EN ONDERGEWICHT ki In Voorbereiding • Klaarzetten filmpje over BMI • http://www.youtube.com/watch?v=LUFMeZ9WZ_U • Knutselspullen om een poster te maken INTRODUCTIE em ex jk De vorige les zijn we bezig geweest met calorieën. Deze les gaan we het hebben over overgewicht en ondergewicht. Door te veel eten en drinken kun je overgewicht krijgen en door te weinig eten en drinken kun je ondergewicht krijgen. Met de Body Mass Index (BMI) kan op een gemakkelijke manier worden gekeken of het lichaamsgewicht gezond is. OEFENING 3.1 BMI Doel De leerlingen weten wat BMI is. aa pl Opdracht • Filmpje over BMI (1:13 min). Let op: De afkapwaarden in het filmpje gelden voor volwassenen. Voor kinderen zijn er andere afkapwaarden. Hiermee wordt gerekend op de website van het voedingscentrum. • Bespreek het filmpje. Wat is een BMI? Wat heb je nodig om je BMI te kunnen vaststellen? In het filmpje gaat het vooral over overgewicht, kun je met het BMI ook ondergewicht vaststellen? • Kinderen kunnen eventueel thuis hun eigen BMI berekenen op: http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-gewicht/heb-ik-een-gezond-gewicht.aspx OEFENING 3.2 Collage overgewicht en ondergewicht Doel De leerlingen leren meer over ondergewicht en overgewicht r Opdracht • Verdeel de klas in twee groepen. De eerste groep gaat een collage maken over overgewicht. De tweede groep gaat een collage maken over ondergewicht. Op de collage kunnen bijvoorbeeld oorzaken en gevolgen van overgewicht of ondergewicht komen. Binnen de groepjes zoeken een aantal leerlingen informatie op internet en andere knutselen de collage. Op de collage kunnen afbeeldingen, tekeningen of informatie komen. • De twee groepen vertellen elkaar over hun eigen collage. • Hang de collage in de klas. 7 aa pl em ex jk ki In Colofon Kijk! Mijn leven is een product van GGD Brabant-Zuidoost & Praktijkschool Pius X-college. Samenstelling en tekst Sanne Verrijt & Marlieke de Jong, GGD Brabant-Zuidoost Tamara van Rooij, Praktijkschool Pius X-college Eerste druk, 2015 r Redactie en vormgeving GGD Brabant-Zuidoost, team Communicatie