Veiligheidsinstructiekaart Mixer

Deel 1: Materiaalveiligheid
A. Inhoud
1. Correcte snijtechniek
2. Correct dragen van messen (foedraal)
3. Materiaal op de juiste plaats
4. Lezen van veiligheidsinstructiekaarten
1
1. Correcte snijtechniek
1.1. Cartoon
1.2. Leerdoelstellingen
Na de lesdeel over materiaalveiligheid:
 Kunnen de leerlingen op een veilige manier met hun eigen materiaal en
het schoolmateriaal omgaan
 Op een veilige en juiste wijze de snijtechnieken toepassen voor fruit,
groenten, vlees e.a.
 Hun vingers en hand op de juiste manier plaatsen
 Lezen de leerlingen vóór het gebruik van het materiaal de
veiligheidsinstructiekaart
 De leerlingen kunnen op de juiste manier de veiligheidsinstructiekaarten
lezen en toepassen
 De leerlingen bergen hun persoonlijk materiaal op de correcte en veilige
manier op
2
1.3. Didactische tips
Leerlingen onthouden makkelijk leerinformatie als die gepaard gaat met visueel
materiaal. Het is niet altijd eenvoudig bijpassende foto’s of filmpjes te vinden.
Passie voor Horeca is een internet site waar je heel veel van deze filmpjes en nog
andere informatie vindt.
Surf naar http://passie.horeca.nl en klik in de rechterbovenhoek op het
kernwoord “snijden”. Dan vind je een grote filmkeuze wat de verschillende
snijtechnieken betreft.
Wil je het Vlaams houden, vind je op www.youtube.com onder “snijtechnieken
door meester André” ook wel een leuk filmpje.
1.4. Leerinformatie
Foto: koksmes
Bron: www.corbisimages.com
1.4.1.Wat is een correcte snijtechniek?
Om vlees, groenten, fruit en nog van alles te snijden, heb je een mes nodig.
Er zijn veel verschillende soorten messen maar als je in de keuken werkt, zijn er
professionele messen. Dit zijn messen, speciaal voor de horeca.
3
Foto: www.horecaworld.biz
Het handvat van dergelijk professioneel mes mag echter nooit in hout
zijn!
Foto: set professionele keukenmessen - ISPC Horecagroothandel te Gent
www.ispc-int.com
4
Foto: Verschillende keukenmessen - ISPC Horecagroothandel te Gent
www.ispc-int.com
Maar een goed professioneel mes alleen is niet voldoende. Ook een goede en
juiste manier om je mes vast te houden en te snijden is nodig:
Als je rechtshandig bent, ga je als volgt te werk:
Plaats je linkerhand bij het snijden als volgt: elke vinger is gebogen en de
vingertoppen zijn zorgvuldig naar binnen gevouwen. Zo kunnen je vingertoppen
niet met het mes in aanraking komen. Je duim en pink pakken meestal de zijden
van de groenten vast, terwijl de andere drie vingers boven op rusten. De
bovenste knokkel van de middelvinger is de geleider van je mes. Die steek je dus
verder naar voor dan de rest van je linkerhand. Hou wel je rechterhand stil.
Oefenen is hier de kunst om een correcte snijtechniek onder de knie te krijgen.
5
1.4.2. Waarom een correcte snijtechniek?
Om te vermijden dat je in je vingers snijdt of om andere ongevallen te
vermijden, is het aanwenden van een correcte snijtechniek noodzakelijk.
Maar ook als je je mise-en-place maakt in de keuken of zaalbereidingen, is
snelheid en correctheid nodig om je producten op de juiste manier te snijden en
op tijd klaar te zijn.
Er zijn verschillende manieren om vb. groenten te versnijden. Denk maar aan:
 Brunoise: het snijden van groenten in blokjes (kubusvorm)
Foto: aardappel in brunoise gesneden
6
 Julienne: Het in reepjes snijden van groenten
Foto: groenten, in julienne gesneden
7
 Mirepoix: het in een willekeurige vorm snijden van groenten
Foto: groenten, in mirepoix gesneden
8
 Paysanne: een snijwijze waardoor de groenten in driehoekjes worden
gesneden.
Foto: wortelen, in paysanne gesneden
9
1.4.3. Hoe een correcte snijtechniek toepassen?
Als je groenten of vlees snijdt, is het de bedoeling om het makkelijk te kunnen
bereiden. Soms laat het product het niet altijd toe om het met de hand te
snijden. Dan gebruiken we een snijmachine of een keukenrobot.
Foto: vleessnijmachine
Bron: www.horecaworld.biz
10
Foto 1 voorbeeld van een keukenrobot:
Bron: www.horecaworld.biz
11
Foto 2 voorbeeld van een keukenrobot
Bron: www.horecaworld.biz
Hoe je dergelijke machines correct gebruikt, leer je door de veiligheidsinstructies
goed te lezen, correct toe te passen en via ervaring door veel te werken met
dergelijke machines.
Ook de handsnijtechnieken leer je het best door ze vaak te oefenen.
12
2. Het correct dragen van messen
2.1. Cartoon
2.2. Leerdoelstellingen
Zie 1.2.
2.3. Didactische tips
2.4. Leerinformatie
2.4.1. Messenkoffer
Foto: www.horecaworld.biz
Foto: www.horecaworld.biz
13
Veiligheid gaat voor alles. Messen meebrengen van thuis naar school is
niet vanzelfsprekend. Zeker niet als je het openbaar vervoer neemt of met
de fiets naar school komt.
Een foedraal is handig om veilig je messen te transporteren en mee te
brengen naar school. Ze worden niet beschadigd en zitten allemaal op
dezelfde plaats.
Een heupfoedraal is nog handig ook: alle messen bij de hand en zonder
het gevaar in je handen te snijden bij het vastnemen van je mes.
Bij het verplaatsen van je messen draag je één mes tegelijk. Je houdt
het stevig vast bij de handgreep en hou het evenwijdig met je lichaam.
De punt van het mes is naar de vloer gericht. De snijkant van het mes
is naar achter gericht.
3.Materiaal op de juiste plaats
3.1. Cartoon
3.2. Leerdoelstellingen
Zie 1.2.
3.3. Didactische tips
De leerkracht laat de leerlingen een keuken- en zaalplan maken met alle
materiaal op de juiste plaats.
Er wordt één of meerdere “veiligheidscoördinator(en)” aangesteld per
praktijkles die verantwoordelijk zijn voor het materiaal.
Zij controleren na de praktijkles of alles in orde is.
Bij het correct uitvoeren van hun controle kunnen de
veiligheidscoördinatoren van de klas extra punten verdienen of een
activiteit voor de hele klasgroep. Dit motiveert de leerlingen om hun beste
beentje voor te zetten.
Er is een beurtrol voorzien zodat iedere leerling aan de beurt komt in een
schooljaar.
14
3.4. Leerinformatie
Voor alles een plaats en alles op zijn plaats.
Zo hoef je nooit je messen of andere materialen te zoeken. Door je
materialen op de juiste plaats te bewaren, garandeer je ook veiligheid.
Dit geldt niet enkel voor je messen maar voor alles wat je gebruikt, draagt
of weggooit:
Het gebruikte keukenmateriaal en de werkoppervlakken reinig je dus
volgens de hygiënische richtlijnen,
Niet vergeten je vuil keukenmateriaal te spoelen vóór je het naar de
vaatwas brengt
Na het reinigen van het keukenmateriaal, berg je alles op op de daartoe
voorziene plaats;
De afval sorteer je en deponeer je in de daarvoor voorziene vuilbakken.
Foto 1: een proper interieur
Bron: www.corbisimages.com
15
Foto 2: een proper horeca interieur - ISPC Horecagroothandel te Gent
www.ispc-int.com
Foto 3: een perfect gedekte tafel geeft de juiste indruk naar de gast toe
Foto: Restaurant De Snip - Waasmunster
16
4. Lezen van veiligheidsinstructiekaarten
4.1. Cartoon
Ik lees correct de
veiligheidsinstructiekaarten
Vul in:
17
4.2. Leerdoelstellingen
Zie 1.2.
4.3. Didactische tips
De leerkracht geeft de opdracht om de veiligheidsinstructiekaarten van het
aanwezige materiaal in het praktijklokaal op te zoeken. Dit kan een
groepsopdracht zijn of een opdracht voor de hele klas.
4.4. Leerinformatie
Hieronder vind je twee voorbeelden van instructiekaarten.
18
Veiligheidsinstructiekaart
Mixer
Merk:
Type:
Onderhoud:


Risico’s
Voor reiniging de bijgeleverde instructies volgen;
herstellingen steeds laten uitvoeren door een
bevoegd technicus.
Voorkomingsmaatregelen


Kortsluiting


Klemming


Dompel het apparaat nooit onder in water of in een
andere vloeistof;
de stekker nooit uit het stopcontact halen door aan het
snoer te trekken;
zorg dat het snoer zodanig weggelegd wordt dat het
geen hete oppervlakken raakt;
haal de stekker uit het stopcontact wanneer het
apparaat niet wordt gebruikt en alvorens het te
reinigen.
Vermijd contact met bewegende delen;
raak nooit roterende delen van het apparaat aan;
Algemene veiligheidsvoorschriften


In geval van storing of beschadiging van het apparaat de stekker uit het stopcontact
halen;
dit apparaat niet op een warme kookplaat leggen of in de buurt van een warmtebron
gebruiken of laten staan.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Haarnetje bij lang haar.
Voorbeeld 1: instructiekaart van een mixer
Bron: www.welzijn-op-school.net
19
Veiligheidsinstructiekaart
Koelkast
Merk:
Type:
Onderhoud:

Risico’s
Lees eerst aandachtig de instructies
opgegeven door de fabrikant en vraag
desnoods bijkomende inlichtingen aan de
leerkracht.
Voorkomingsmaatregelen

Kortsluiting


Hoofdschakelaar uitschakelen, haal de stekker uit
het stopcontact wanneer het apparaat niet wordt
gebruikt en alvorens het te reinigen.
Het apparaat nooit met stoomreinigingsapparaten
schoonmaken
Leg geen containers met brandbare stoffen in het
apparaat.
Explosiegevaar
Algemene veiligheidsvoorschriften


Leg geen containers met brandbare stoffen zoals bv. spraybussen, aanstekers,
navullingen van aanstekers etc. in het koelapparaat.
Geen elektrische apparaten (bv. mixer) in het koelapparaat gebruiken.
Persoonlijke beschermingsmiddelen
Voorbeeld 2: Instructiekaart van een koelkast
Bron: www.welzijn-op-school.net
20
1.5. Oefeningen
21