In verschillende tijdschriften en krantenartikels kun je heel wat

Verwerken van een (kranten)artikel
In verschillende tijdschriften en krantenartikels kun je heel wat eenvoudige
wetenschappelijke begrippen terugvinden. Begrippen die, zeker voor leerlingen uit eerste en
tweede graad dikwijls niet vanzelfsprekend zijn.
Er zijn verschillende mogelijkheden om zo’n artikel te gebruiken.
-
-
Met fluo aangeven welke termen iets met een onderwerp te maken hebben
(vb; ‘stoom, damp, ijs, sublimeren, condenseren, …’ i.v.m. omzettingen van
water.
Vragen over de tekst stellen
….
Opdrachten:
1) Geef met rood de termen weer die iets te maken hebben met de technische
structuur van een kerncentrale. Reconstrueer hoe een kerncentrale werkt.
2) Geef met groen weer welke termen slaan op veiligheid , milieu en gezondheid
3) Zoek op wat volgende termen betekenen:
- Meltdown
- Cruciaal
- INES-schaal
4) Hoe komt het dat jodiumtabletten beschermen tegen stralingsziekte?
Hieronder een uitgewerkt voorbeeld ( De Morgen; 14 maart 2011)
Autoriteiten proberen bevolking gerust te stellen, maar burgers worden geëvacueerd en
krijgen jodium
Japan houdt adem in voor kernramp
Met man en macht proberen nucleaire technici te vermijden dat de toestand in de
kerncentrale Fukushima I nog kritieker wordt. Een explosie zaterdag rukte het dak en de
buitenwand af van reactor 1, en de vrees is groot dat ook de druk in reactor 3 te hoog wordt.
Intussen is in de centrale van Onagawa eveneens de alarmfase afgekondigd.
DOOR LODE DELPUTTE
BRUSSEL
De kerncentrale van Fukushima, gaf uitbater Tokio Electric toe, was getest op schokken tot
7,9 op de schaal van Richter. De aardbeving van vrijdag haalde 9,0. Nu al heet Fukushima
het zwaarste kernongeval sinds dat van Tsjernobyl in 1986.
In Fukushima, 240 kilometer ten noorden van Tokio, vond zaterdagmiddag een eerste
spectaculaire explosie plaats in reactor 1. De vrees is echter reëel dat, om dezelfde redenen,
ook reactor 3 straks ontploft. Volgens regeringswoordvoerder Yukio Edano dreigt de druk in
de zogenaamde secundaire kuip van eenheid 3, een gevolg van de opstapeling van
waterstof, ook daar de wanden en het dak weg te rukken.
Op risico van lijf en leden zijn in witte beschermingspakken gehulde arbeiders dag en nacht
in de weer om de reactor, en de hele centrale, af te koelen. Enerzijds injecteren ze daartoe
zeewater en boorzuur in het complex, anderzijds hebben ze de kleppen opengezet
waarlangs overtollig radioactief gas kan ontsnappen. Vlak voor de explosie van zaterdag
waren de oververhitte splijtstofstaven in reactor 1 wel drie meter boven de waterspiegel
komen uit te steken. De voor de veiligheid cruciale primaire kuip zou echter intact gebleven
zijn.
Volgens het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) kostte de explosie één technicus het
leven en raakten vier collega’s van de man gewond. Persbureaus spraken van drie gevallen
van stralingsziekte onder de werknemers. Het Japanse nucleaire agentschap NISA zei dan
weer dat 160 mensen aan radium blootgesteld werden.
Fukushima kampt volgens Edano echter ook met een tweede zeer ernstig probleem: het feit
dat de aardbeving en tsunami mogelijk een gedeeltelijke meltdown veroorzaakt zouden
hebben in beide getroffen reactoren. “Het gaat om een veronderstelling”, zei de
woordvoerder. “We kunnen op dit moment niet nagaan wat er in de kuip precies gebeurd
is.” In het beste geval duurt het nog maanden voor een inspectieteam ter plekke
poolshoogte kan nemen.
Warrige communicatie
Alsof de situatie in Fukushima al niet zorgwekkend genoeg was, meldde het
Atoomagentschap gistermiddag dat Japan ook in een tweede nucleair complex, dat van het
verder noordoostwaarts gelegen Onagawa, de alarmfase afgekondigd heeft. De autoriteiten
gingen tot de maatregel over nadat in de buurt verhoogde radioactiviteit was opgetekend.
De crisis noopte tot dusver tot de evacuatie van 200.000 burgers: eerst zij die zich in een
straal van 3 kilometer rondom Fukushima bevonden, vervolgens die in een straal van 10
kilometer, daarna 20. In de opvangcentra testten specialisten in kernvrije overalls hen op
straling.
Maar hoe groot de risico’s voor de volksgezondheid precies zijn, is onduidelijk. Ook zondag
bleef de voorlichting warrig en onvolledig. Aan de ene kant zeiden veiligheidsexperts dat het
ongeval in Fukushima (categorie 4 op de INES-schaal, zie kader) meer met dat van Harrisburg
in 1979 te maken had (categorie 5) dan met de veel zwaardere ramp in Tsjernobyl zeven jaar
later (categorie 7), aan de andere kant zorgde de moeilijke inschatting van wat er in reactor
1 precies gebeurd was voor toenemende onrust. De aankondiging van een directeur van
Tokio Electric dat Fukushima getest was op aardbevingen tot 7,9 op de schaal van Richter en niet op de 9,0 die vrijdag geregistreerd werd - hielp ook al niet.
“Op dit moment zijn er geen fors hogere stralingsniveaus gemeten, we vragen dan ook dat
iedereen kalm blijft”, deelde Edano mee. Het IRSN, het Franse instituut voor nucleaire
veiligheid, tekende wel een erg grote radioactieve uitstoot op in de kerncentrale van
Fukushima. Sowieso deelde de overheid jodiumtabletten uit aan de inwoners van
nabijgelegen plaatsen als Daiichi en Daini. Door de inwerking op de schildklier kan jodium de
effecten van radioactieve besmetting temperen.
Met het oog op zijn energiebevoorrading is Japan, goed voor 54 reactoren op 18 locaties,
een van de meest genucleariseerde landen ter wereld. De kerncentrales, die samen 47.000
megawatt genereren, staan in voor 30 procent van de totale elektriciteitsproductie. Het
stilleggen van meerdere eenheden heeft in het hele land tot stroompannes geleid. Volgens
premier Naoto Kan, die zondag van “de ernstigste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog”
gewaagde, zal het nog dagen duren voor de productie genormaliseerd raakt.