Presentatie Peter Piccu

Please save the data
Zin (van) en onzin over
dataretentie
Peter Piccu-Van Speybrouck
Substituut-Procureur des Konings
Parket West-Vlaanderen,
afdeling Veurne
• GEEN Snowden
 Hip om tegen dataretentie te zijn
 Geen uitspraak omtrent gebruik door
inlichtingendiensten
• Moeilijk sereen debat
 Moeilijk vatbaar voor de burger
 Ongenuanceerde argumenten
Nieuwe wereld, nieuwe regels
• Vrije internet / communicatiemaatschappij

nieuwe digitale/virtuele maatschappij
• Cybermisdrijven zonder grenzen
 Anonimiteit op het internet
 Geen fysieke verplaatsing
 Onmogelijkheid om fysieke aanwezigheid na te
gaan (labo, getuigen, …)
 Enige spoor zijn digitale gegevens
Gegevens alleen zijn zinloos
• Dataretentie is middel tegen anarchie
Survival of the hacker
Vergelijking met arrestatie of huiszoeking
• Niet alleen Cybermisdrijven
 Bij bijna elk misdrijf is een ICT-aspect aanwezig
 Voorbeelden:
Inbraak
Moord
Verkrachting
Drugs
Cybermisdrijven
• Dichterbij dan gedacht
 Van kerncentrale tot e-mailaccount
 Niet ver van het bed
Hacking e-mailaccount
MS-scam
Ransomware
Banken-scam
 Prijs voor privacy?
Voorbeeld
• Misdrijven zonder grenzen
 Steeds grotere internationalisering
 Gegevens opvragen in het buitenland
 Zware procedure
 Problemen bij korte dataretentie
Vaststellen misdrijf
Aangifte, onderzoek en verkrijgen info
PV
Opmaken rechtshulpverzoek + vertaling
Versturen en ontvangen
Doorsturen naar bevoegde buitenlandse overheid (bv.
Onderzoeksrechter)
Opmaken vordering buitenlandse provider
Overmaken en ontvangen vordering
Behandeling vordering door provider
Verkrijgen gegevens door buitenlandse overheid
Overmaken en ontvangen gegevens door aanvrager
 Vaak dan alleen nog maar IP bekend
 Eén rechtshulpverzoek volstaat vaak niet
Gegevens kunnen verwijzen naar andere provider in
ander land
Hele nieuwe procedure
Retentietermijn loopt reeds vanaf communicatie
Onderzoek Cybercrime
• Ongelijke strijd
 Retroactief => achter de feiten aanhollen
 Steeds nieuwe modi
 Criminelen hebben groter arsenaal aan
mogelijkheden
Veel sneller
Nieuwe technologie
 Arsenaal politie en justitie is beperkter (bv. geen
hacking)
• Verschuiving bewijsmiddelen in het Strafonderzoek
 Van bekentenissen naar technische bewijzen
 Labo
 DNA
 Cfr. Salduz
• Dataretentie één van de weinige bewijsmiddelen
 Geen fysieke aanwezigheid
 Alles virtueel
 Geen getuigen, labo, …
• Grotere beperking dataretentie => problemen




Enkel onderzoek binnen bepaalde periode vanaf communicatie
Misdrijf later vastgesteld?
Informatie duikt pas later op in dossier ?
Probleem buitenland (supra)
Discussie heeft hogere dimensie
• Verjaringstermijnen zijn langer dan dataretentie




Misdrijven hebben recht vergeten te worden
Getuigen wel zo lang toegelaten
Objectieve gegevens (data) niet
Waarom een verschil?
• Ongelijke redenering
 Zo weinig mogelijk gegevens laten opvragen door
overheid
 Gratuite verstrekking aan private bedrijven
Gebruikt voor allerlei doeleinden (o.a. reclame)
Google, Facebook, Instagram, …
• Welke maatschappij wil men?
 Indien niet bewaren, voor altijd verdwenen
 Totale privacy?
 Oplossen misdrijven
 Evident: evenwicht
 Wat zijn de alternatieven ?
Waarborgen
• Enkel bij aanwijzingen van misdrijf
• Geen vrije toegang tot gegevens
 Bewaring gegevens bij providers
 Gegevens niet rechtstreeks toegankelijk voor overheid
en beperkt
Zoekgeschiedenis internetgebruiker
Kinderporno
Afpersing via Sexting
 Enkel via gemotiveerde vordering
 Enkel ten aanzien van specifiek misdrijf
 Enkel voor specifieke informatie
• Geen inhoud van communicatie
• Enkel vordering magistraat (geen politiedienst)
 Pdk (46bis Sv.)
 Onderzoeksrechter (88bis Sv.)
 Ook Pdk deel van rechterlijke orde en persoonlijk
verantwoordelijk
Cfr. arrestatie
 Mogelijkheden Pdk zijn beperkt
 Alles via onderzoeksrechter is in praktijk niet
haalbaar
Nog zwaardere procedure
Groot tijdsverlies
• Geen vermoeden van schuld
 “Overheid kan elke burger zomaar in zijn
privéleven controleren en burgers continu in de
gaten houden” => klopt niet
 Supra
Nood aan dataretentie
• Dataretentie is noodzakelijk gevolg van
informatiemaatschappij
• Middel tegen anarchie
• Systeem veranderde niet veel door wet
30/07/2013
• Nood aan uitbreiding
• Beperking dataretentie is kortzichtig
 In de tijd
 Enkel voor zware criminaliteit
• Geen alternatieven
• Wel akkoord: bewaring dient in de EU te
gebeuren:
 Buitenlandse providers
 Yahoo-arrest
• Conclusie:
• Uitbreiding: Ja, graag
• Beperking: Nee, bedankt