Provinciaal Centrum voor Volwassenenonderwijs Meetjesland Luc Mestchen PCVO Meetjesland Kennismaking met de computer en Windows Als het teveel wordt… Inleiding 1. Korte geschiedenis 2. Wat zit er in een PC, hoe werkt het? 3. Spec’s van een PC 4. Aansluiten van de PC 5. Besturingssysteem???? Kort overzicht besturingssystemen 6. Enkele vb van programma’s 1. Korte geschiedenis Geschiedenis: Pascaline Pascaline One of the earliest mechanical devices for calculating was the Pascaline, invented by the French philosopher and mathematician Blaise Pascal in 1642. He was employed in the recording of taxes for the French government, a tedious job that often kept him up until the early hours of the morning. He thought that the task of adding numbers should be able to be done by a mechanism that would resemble the way a clock keeps time. So he invented a complicated set of gears which could only be used to perform addition and not at all for multiplication or division. Pascaline never got the device to work properly. Geschiedenis – tijdslijn 1 1642 1827 1854 1855 1947 1958 1971 1981 1983 Pascal Babbage Boole ENIAC Barden/Brattain Kilby 4004 IBM 8086 Apple LISA Mechanische optelmachine Difference engine Boole algebra Eerste elektronische computer Eerste transistor Prototype eerste IC Eerste µ-comp IC Eerste PC 4,7MHz (MS-DOS 1.0) GUI - WYSIWYG Geschiedenis – tijdslijn 2 1984 1984 1984 1985 1990 1992 1993 1995 1998 2000 Nu Sony-Philips CD-ROM Apple Macintosh Intel 80286 (AT computer) 16MHz Intel 80386 33MHz Intel 80486 Microsoft Windows 3.1 Intel Eerste Pentium (66MHZ) Microsoft Windows 95 Microsoft Windows 98 Windows 2000 Windows Millennium Windows XP - Pentium 2,8 GHz Jacquard JacquardJacquard's Loom and the Punch CardIn 1819, Joseph Jacquard, a French weaver, made a revolutionary discovery. He realized that the weaving instructions for his looms could be stored on cards with holes punched in them. As the cards moved throughout the loom in sequence, needles passed through the holes and picked up threads of the correct color and texture. By rearranging the cards, a weaver could change the pattern being woven without stopping the machine to change threads. The weaving industry would seem to have little in common with the computer industry, but the idea that information could be stored by punching holes on a card was to be of great use in the later development of computers. Babbage Difference engine The Goal of the Babbage Difference Engine was to provide accurate trig and log tables (for navigation, engineering & astronomical computations). Babbage designed this version of difference engine during 1847-1949, using technical improvements discovered while he was designing his Analytical Engine. Korte geschiedenis Eniac Aan het eind van de veertiger jaren werd de ENIAC in gebruik genomen. Hierbij werd ENIAC als afkorting voor "Electrical Numerical Integrator and Computer" gebruikt. With pencil and paper, the average man can multiply that number by 1,987,437,846 and get 4,286,485,004,620,216,698 in five minutes. He might even be able to turn out 10 such answers in an hour. Working 24 hours a day for 229 years, he might finish 20,000,000 multiplications, covering 10,000,000 square feet of paper." He would have completed only the multiplication involved in solving an equation that engineers say is a "basic" aerodynamic problem. It is related directly to the design of shells. It has never been solved. http://sigma01.endoria.net/eniac/ This would have been the first problem fed into the ENIAC if the war had not ended when it did. The 30-ton numerical monster would have turned out all the answers in 130 hours. No other machine in existence could have done it in less than a year. The ENIAC contained 17,468 vacuum tubes, along with 70,000 resistors, 10,000 capacitors, 1,500 relays, 6,000 manual switches and 5 million soldered joints. It covered 1800 square feet (167 square meters) of floor space, weighed 30 tons, consumed 160 kilowatts of electrical power, and, when turned on, caused the city of Philadelphia to experience brownouts. Vergelijking Eniac - Intel SIZE/WEIGHT - ENIAC's 18,000 vacuum tubes, 6,000 switches, 10,000 capacitors, 70,000 resistors and 1,500 relays, stood 10 feet tall, occupied 1,800 square feet and weighed 30 tons. A modern Pentiumpowered laptop is 300,000 times as fast, measures 13 inches by 10 inches and weighs 6.1 pounds MEMORY - ENIAC could store 200 digits, whereas a modern computer with 512 megabytes of RAM can store 512 million digits. That is 2,65 milion times the memory capacity of ENIAC, which was the first stored-memory computer. Geschiedenis - Links Lokaal Internet Geschiedenis Processoren Moores Law DOS tijdslijn Windows tijdslijn Van telraam tot computer CPU History Old computers History of the Operating system 2.Hoe werkt de computer? Blokschema van een computer Data 3x4+2 Programma 14 Invoer Verwerking Data Programma Uitvoer Delen van een computersysteem Invoer Verwerking Uitvoer Invoer: voorbeelden Toetsenbord Muis Digitale fotocamera Video Geluid Scanner Kaartlezer Data-aquisitie Verwerking binnenin de kast 1 Halfgeleider geheugen - RAM Schijfgeheugen - ROM -Floppy disk - CACHE -Harde schijf -CD-ROM/DVD CVE Moederbord - Processor Verwerking binnenin de kast 2 Moederbord Processorvoet Processor Grafische kaart RAM Geheugen Verwerking 3 Schijfgeheugens Diskette 1,4 MB ZIP 100/250 MB CD DVD 650 MB 16 GB Harde schijf 40-180 GB Bits – Bytes ? Bit Byte = O of 1 = 8 bits 00000000 -> 11111111 = 256 mogelijkheden = 1 karakter (ASCII code) Kbyte (KB) = 1000 Byte (1024) Mbyte (MB) = 1000 KB = 1 000 000 Byte (miljoen) Gbyte (GB) = 1000 MB = 1 000 000 000 Byte (miljard) 1 pagina A4 zonder figuren is onveer 4 KB 1 diskette = 250 à 300 pagina’s A4 Uitvoer: voorbeelden Inkjet printer Laserprinter Plotter Geluid Monitor Processturing 3. PC specificaties Processor = “de motor” van de computer Chipset = “de ophanging” van de motor Geheugen: hoe meer hoe beter Harde schijf: toerental, grootte, transfertrate, IDE-SCSII Aansluitingen: De verbindingen met de buitenwereld standaard 2xCOM –1xLPT- 4x USB: Videokaart: intern/extern, type, merk, geheugen Geluidskaart: intern/extern, type, merk, geheugen Netwerkaart: voor verbinding met andere computers- internet Modem: verbinding met internet, faxen, antwoordapparaat… Toetsenbord: Azerty – let op de kwaliteit Muis: bij voorkeur zonder muisbal Voorbeeld Scherm: CRT of LCD. Kies het groot genoeg. 4. Aansluiten van de PC Voornaamste Aansluitingen Netkabel 1 Toetsenbord DIN 2 of PS/2 3 Muis D9 4 of D25 (COM) of PS/2 5 of USB 6 Monitor 7 Printer (LPT 8 en/of USB 6) Line out (Luidsprekers 9 ) Micro 9 Line in (geluidsbron) 9 8 4 Scanner (meestal USB ) 6 Netwerk 10 Modem (COM 4 of USB 6) 6 A B Overgang D25 -> D9 A Overgang DIN -> PS2 B 7 2 3 5 5 1 5 Aansluitingen (rugzijde PC) Muis Toetsenbord LPT1 of parallelle poort Game Port MIDI Monitor USB Com 1, Com2 of Seriële poort Geluid line in, luidspreker, micro 5. Besturingssystemen Besturingssysteem, wat? Een besturingssysteem is een systeemprogramma dat het mogelijk maakt om: • De hardware van de machine aan te sturen • Gebruik te maken van randapparatuur die aan de machine verbonden is • Te communiceren met andere computers (netwerkfunctionaliteit) • Programma’s (processen) te beheren • Gegevens te beheren (opslaan, verplaatsen, verwijderen,hernoemen, terugvinden en opvragen) Meer info Enkele besturingssystemen AMIGA BEOS FreeBSD CPM DOS van diverse huizen: Microsoft – Digital – QDOS …. OS/2 Microsoft Windows – De weg naar XP Windows CE MAC OS PALM OS LINUX UNIX Evolutie Microsoft OS Besturingssysteem hiërarchie Programma & Data vb Programma’s (applicatie’s) .exe .com .dll Word Data Excel Rekenblad spreadsheet (XLS) Access De database (gegevens) Powerpoint De presentatie (PPT) Document - tekst Programma & Data Programma is als het ware het gereedschap Data is wat je maakt/bewerkt/bekijkt met het gereedschap Nog enkele voorbeelden Autocad Corel Draw Word Perfect Page Maker Internet Explorer Outlook Outlook Express Acrobat reader Winzip Netscape Photoshop Encarta EGB Van Daele Basisvaardigheden 1. 2. 3. 4. 5. In- en uitschakelen van de computer. Verkenning van het bureuablad Startmenu Werken met de muis, werken met vensters. Programma’s starten, afsluiten en omschakelen tussen programma’s 6. Werken met het toetsenbord, speciale tekens. 7. Werken met menu’s en dialoogvensters en tabbladen Inschakelen 1. Controleer de stroomtoevoer 2. Indien aanwezig, schakelaar achterkant van de computer aan? 3. Schakelaar front inschakelen 4. Monitor inschakelen 5. Computer test zichzelf 6. Besturingssysteem wordt geladen 7. Inloggen (gebruikersnaam en evt paswoord) 8. Bureuablad wordt geladen. 9. Wacht bij voorkeur met werken tot de harde schijf tot rust gekomen is (HD Led dooft) vooraleer verder te gaan. Uitschakelen Via het startmenu Kies afsluiten Wacht tot het systeem zichzelf uitschakelt (Indien de computer zichzelf niet uitschakelt druk je op de aan/uit schakelaar. Sommige systemen schakelen niet direct uit. Dan: aan/uit schakelaar indrukken en meerdere seconden ingedrukt houden. Indien het systeem niet reageert –schakelaar achteraan uitzetten of stroomtoevoer onderbreken Uitloggen/inloggen Uitloggen = afmelden van PC/netwerk zonder PC uit te schakelen Inloggen is opnieuw aanmelden aan PC/netwerk met evt een andere identiteit. Aan elke identiteit kan een apart profiel gekoppeld zijn. Profiel = rechten en instellingen van een bepaalde account Resetten taak beëindigen Bij vastlopen van een programma/taak Eerst proberen via taakbeheer Oproepen door CTRL + ALT +DEL (control + alt + delete toets induwen en vasthouden) Vastgelopen taak aanklikken Klik op de knop “taak beëindigen” Indien dit niet werkt -> Reset !RESET is steeds het laatste redmiddel De PC wordt niet normaal afgesloten Gegevens kunnen verloren gaan, opstartproblemen kunnen zich voordoen Verkenning van het bureuablad Iconen Bureaublad Startmenu Taakbalk Geopende programma’s Startmenu Startmenu/programma’s/bureau accessoires/systeemwerkset/systeeminfo Werken met de muis Scrollknop Linkermuistoets Rechtermuistoets Klik (linkermuisklik) = selecteren of uitvoeren ( indien knop) Rechtermuisklik = snelmenu Dubbelklik = activeren, openen, … Sleep = Linkermuis klikken en ingedrukt houden +bewegen om te verplaatsen of te selecteren Scrolknop = verticaal verschuiven venster (bij lange teksten) Werken met vensters Titelbalk Menubalk Minimalseren Maximaliseren/vorig formaat Sluiten Werken met vensters 2 Knoppenbalk Verticale schuifbalk Horizontale schuifbalk Statusbalk Denk aan de helpballons Schakelen tussen programma’s Klik op het gewenste programmaicoon in de taakbalk Of wissel door: ALT + TAB of ALT + TAB +TAB +….(n keer) Toetsenbord en speciale tekens Toetsenbord en speciale tekens Cursortoetsen, cursor, muisaanwijzer Del en Backspace Home en END, PGUP, PGDN ASCII1 Gebruik van de ALT GR toets ASCII 2 De ALT nummer truc BVB ALT 92 =“ \” ALT 241 = ± (Zie ASCII tabel) Programma Speciale tekens (startmenu/programma’s/bureuaaccessoires/ systeemwekset/speciale tekens) Klembord? Overdrachtsruimte voor het verplaatsen/kopiëren van gegevens tussen toepassingen. Knippen CTRL X Kopiëren CTRL C Werkwijze 1. Ga naar de bronlocatie 2. Selecteer wat je nodig hebt Plakken CTRL V 3. Knip of kopieer 4. Ga naar de bestemming 5. Plak Windows help Organisatie van de schijf • Organisatie van de gegevens op een schijf • Programma’s en data • Bestanden en directory’s