5 Bescherming door immuniteit

Infectieziekten Kinkhoest
Infodocument
201509/Provikmo-I-1998
KINKHOEST | INFODOCUMENT
Kinkhoest
1 Inleiding
Kinkhoest is een acute besmettelijke ziekte van de luchtwegen. Zij wordt veroorzaakt door de
bacterie Bordetella pertussis.
Zuigelingen worden niet of nauwelijks beschermd door antistoffen afkomstig van de moeder.
Zuigelingen jonger dan 1 jaar vormen hierdoor de belangrijkste risicogroep.
Vaccinatie biedt bescherming tegen de ziekte. Die bescherming neemt echter in de loop der tijd af.
Kinkhoest bij gevaccineerde personen verloopt in het algemeen licht.
2 Incubatieperiode
Incubatieperiode (dit is de periode tussen besmetting en ziek worden) is 7 tot 10 dagen, nooit langer
dan 21 dagen.
3 Ziekteverschijnselen
Eerste fase
Kinkhoest begint als een gewone (neus)verkoudheid en algeheel ziektegevoel. Vooral ‘s nachts is er
een harde droge prikkelhoest. Later treedt deze hoest ook overdag op.
De besmettelijkheid is het grootst in deze fase.
Tweede fase
Na één tot twee weken begint het volgende stadium: verscheidene flinke hoestbuien, die elkaar
snel opvolgen, waarna een lange piepende inhalatie volgt. De patiënt kan vijf tot vijftien
hoeststoten hebben, voordat hij ademhaalt en dit kan wel vijftig keer per etmaal optreden. Het
hoesten gaat gepaard met het opgeven van helder, taai sputum. Soms braakt de patiënt. Dit
stadium kan ruim twee weken duren.
Derde fase
In het derde stadium, de herstelfase gaan de typische hoeststoten over in een losse hoest die nog
enkele weken duurt.
Bij personen die gedeeltelijk immuun zijn (gevaccineerde kinderen en volwassenen) kan een milder
beeld optreden met langdurig hoesten als enige symptoom.
[email protected] · provikmo.be
201510/Provikmo-I-1998
2
KINKHOEST | INFODOCUMENT
4 Verhoogde kans op ernstig beloop
Niet of gedeeltelijk gevaccineerde zuigelingen jonger dan een jaar hebben een verhoogd risico op
complicaties. Bij hen kan hersenschade ontstaan door zuurstoftekort tijdens hoestbuien.
Ook kinderen met ernstige hart- of longafwijkingen hebben bij kinkhoest een verhoogd risico op
complicaties door zuurstoftekort.
De meest voorkomende complicatie van kinkhoest is een longontsteking.
5 Bescherming door immuniteit
Het doormaken van kinkhoest geeft geen levenslange immuniteit. Vier tot twintig jaar na
doorgemaakte kinkhoestinfectie neemt de immuniteit af. Ook vaccinatie beschermt niet levenslang
maar circa vier tot twaalf jaar.
6 Besmettelijke periode
Besmettelijkheid is het grootst in het begin van de ziekte, voordat de typische hoestbuien beginnen
en duurt tot vier weken nadat deze hoestbuien begonnen zijn. Door antibioticatherapie wordt de
besmettelijkheid teruggebracht tot vijf à zeven dagen na de start van de therapie.
7 Besmettelijkheid
Kinkhoest is zeer besmettelijk. Bij blootstelling aan een symptomatische kinkhoestpatiënt binnen het
gezin raakt 90% van de onbeschermde contacten geïnfecteerd.
Kinkhoest wordt overgebracht door patiënten met een symptomatische infectie.
Kinkhoest is een ziekte die via aerosol van persoon op persoon wordt overgedragen. De bacteriën
worden vooral via hoesten verspreid. Kinkhoest wordt niet via ventilatiesystemen zoals airco en
HVAC verspreid.
8 Risicogroepen
Iedereen die niet (meer) beschermd is door vaccinatie of een doorgemaakte infectie kan
(opnieuw) kinkhoest krijgen.
9 Diagnose
Is mogelijk door kweek, PCR-test of bloedafname.
10 Behandeling
Behandeling is mogelijk met antibiotica.
[email protected] · provikmo.be
201510/Provikmo-I-1998
3
KINKHOEST | INFODOCUMENT
11 Preventie door vaccinatie
De Hoge Gezondheidsraad raadt ook aan om adolescenten en volwassenen eenmalig het trivalent
(difterie, pertussis, tetanus) vaccin te geven.
Bijzondere aandacht dient besteed te worden aan het vaccineren van volwassenen die intensief
contact hebben met zuigelingen, zoals jonge ouders, naaste familiecontacten, verzorgend
personeel van pediatrische diensten en kinderdagverblijven.
12 Algemene preventieve maatregelen
Hoesthygiëne is zeer belangrijk. Zie ook onze aparte folder hiervoor.
Contact van nog ongevaccineerde zuigelingen met hoestende en niezende personen dient men te
vermijden.
13 Wering van werk
Wering van werk is niet nodig. Als de diagnose kinkhoest wordt gesteld, is de meest besmettelijke
periode meestal reeds verstreken.
Wel verdient het aanbeveling om bij het vóórkomen van kinkhoest alert te zijn op verschijnselen van
kinkhoest en tijdig contact opnemen met de huisarts. Dit is met name van belang als er
ongevaccineerde zuigelingen in het gezin zijn of andere personen met een verhoogd risico op
ernstig verloop van kinkhoest.
14 Zwangerschap
Kinkhoest op zich is niet gevaarlijk voor de ongeboren vrucht.
Vaccinatie van zwangere vrouwen tussen 24 en 32 weken zwangerschap wordt sterk aangeraden
om op die manier voldoende antistoffen door te geven aan de zuigeling zodat deze de eerste 6-12
maanden voldoende antistoffen doorkrijgt via de moeder.
© Provikmo 2015,
Provikmo geeft u deze informatie op vrijwillige basis. Daarbij streven wij er steeds naar om dit op een
zeer zorgvuldige manier te doen. Gelet op deze middelenverbintenis, kan op basis van deze
informatie nooit de aansprakelijkheid van Provikmo vzw ingeroepen worden.
[email protected] · provikmo.be
201510/Provikmo-I-1998
4