artikel (nederlandstalig) - Grienlinks statenfractie Fryslân

GrienLinks: “Teveel miljoenen naar praatsessies”
Gebruik het NUON-geld voor échte energiebesparing
Fryslân kan in vijftien tot twintig jaar ‘energieneutraal’ worden, tenminste wat de woningen en gebouwen
betreft. Dan moet er wel écht wat worden gedaan aan energiebesparing. Dit in tegenstelling tot het langzaamaan-beleid van het college van Gedeputeerde Staten. Dit vindt Retze van der Honing van GrienLinks.
Tot 2025 wordt er – bij bestaand beleid – amper écht iets gedaan aan energiebesparing in Fryslân. Dit schrijven
Gedeputeerde Staten in hun ‘Beleidsbrief duurzame energie’. De totale hoeveelheid aan energieverbruik werd
in 2014 geraamd op bijna 63 PètaJoule (PJ) en dat blijft zo tot en met 2025, volgens dit college. Dit cijfer is
gebaseerd op een advies van KNN Advies uit Groningen.
Toch is iedereen die zich ook maar een beetje verdiept in het energievraagstuk het erover eens, dat
energiebesparing verreweg het belangrijkste instrument is om zo vlug mogelijk te kunnen omschakelen naar
duurzame energie. Het college schrijft dat zelf ook in de hiervoor genoemde beleidsbrief. Want dat (de
energiebesparing) maakt het ook makkelijker om de doelen – zestien procent duurzame energie in 2020,
twintig procent in 2025 en ‘energieneutraal’ in 2050 – te halen.
De nieuwe ‘Kadernota 2017’ van hetzelfde college van Gedeputeerde Staten verdient die naam nauwelijks. Er
gaan – opgeteld – miljoenen euro’s naar een heleboel praatsessies, om het maar even platweg te zeggen, maar
concrete resultaten zijn amper aan te geven. GrienLinks verbindt deze beide kwesties – het energiebeleid en
het algemene beleid – aan elkaar en brengt de woorden van prins de Bourbon Parme van 25 mei in
herinnering. In de ‘Rede van Fryslân’ riep de prins de overheden, dus ook Fryslân, op om alle subsidies en
leningen alleen nog te gebruiken om te investeren in een duurzame en circulaire economie.
Een en een is in dit geval drie. De provincie zwemt nog altijd in het ‘NUON’-geld. Investeer dat, in de vorm van
leningen, in energiebesparing. Mocht dat juridisch niet toegestaan zijn, richt dan een nieuwe PEB op:
Provinciaal Energiebesparings Bedrijf. En steek de miljoenen euro’s aan financiële reserves in de
energiebesparing.
Even een rekensom, die een basisschoolleerling nog kan maken, dus ook het tegenwoordige college van
Gedeputeerde Staten. Er waren in 2014 292.181 woningen in Fryslân (volgens ‘Fryslân yn sifers’) en er wordt de
komende jaren nog een lichte groei verwacht (vooral door ‘gezinsverdunning’). Dus stel ik het gemiddelde
tussen nu en 2025 voor het gemak op ongeveer 300.000 woningen.
De inwoners van zowel Nederland als Fryslân verhuizen gemiddeld ongeveer om de zeven jaar. Maak het
energieneutraal maken van een woning financieel zó aantrekkelijk, dat iedereen zich voor gek verklaart, als hij
of zij voor de verhuizing de nieuwe woning niet eerst tot energieneutrale woning verbouwt. Dan kunnen er bij
wijze van spreken in zo’n zeven jaar al een heleboel van die 300.000 woningen overgaan op ‘Nul op de Meter’.
Prof. Dr. Jan Rotmans schrijft in zijn laatste boek ‘Verandering van tijdperk. Nederland kantelt’, dat het
energieneutraal maken van woningen in eerste instantie ongeveer een ton per woning kost en één à twee
weken werk. Maar met het opdoen van meer kennis en de schaal toeneemt, zakt de prijs – eerst richting
50.000 euro en daarna richting 25.000 tot 20.000 euro per woning.
Laten we nou eens uitgaan van een gemiddelde van 40.000 euro per woning over een tijdperk van vijftien jaar,
dat is 12 miljard euro. Dat lijkt een allemachtige hoeveelheid geld, maar als de provincie Fryslân zijn miljoenen
euro’s uit de NUON-spaarpot slim inzet, dan betalen de inwoners van Fryslân dat geld gemakkelijk terug aan de
provincie, nadat ze hun woning energieneutraal hebben laten maken. Ze hoeven immers geen energiekosten
meer te betalen!
Dan moet het mogelijk zijn om veel van de gebouwen (dus niet alleen woningen, maar ook de fabrieken,
scholen, ziekenhuizen enz.) in Fryslân energieneutraal te maken in zo’n 15-20 jaar.
Kort gezegd: vrijwel niemand wordt er minder van, de bouw- en installatiebedrijven varen er wel bij, de
woningen houden hun waarde voor nog eens tientallen jaren en Fryslân draagt bij aan het afremmen van de
klimaatverwarming. De enige sector die misschien klaagt, is die van gas- en stroomleveranciers. Maar die
hebben de afgelopen decennia al zoveel aan de Friese consumenten verdient, dat het tijd wordt dat de NUONgelden op deze manier teruggaan naar de Friese burgers.