Godsbeeld - KU Leuven

Uit welk(e)
thema/film/tekst/boek?
mensbeeld
wereldbeeld
Godsbeeld
Een mensbeeld is een opvatting
over wie/wat mensen zijn. Het is
een voorstelling van hoe
mensen moeten/horen te zijn of
wat ze in de praktijk echt zijn.
Een wereldbeeld is de opvatting die
een mens of een groep heeft over
de (of hun) wereld, van de
samenleving waarin hij of zij leven
en van het universum.
Opmerking: een mensbeeld hangt
steeds samen met een bepaald
wereldbeeld
De samenleving moet door middel
van wetten het “recht van de
sterkste” aan banden leggen
Met een godsbeeld
drukken mensen of
groepen uit hoe zij
God zien of hoe ze
hem (of haar of het)
voorstellen, waarin
ze al of niet geloven
dus.
God wil dat de mens
andere mensen
gelukkig maakt
Voorbeeld 1
elke mens is de concurrent van
de ander
Voorbeeld 2
de mens is fundamenteel goed
De wereld wordt steeds menselijker
Forever young
Jay Z
De mens moet nu leven, zich
amuseren. De mens moet
groots zijn.
Door alleen naar het mooie te
kijken, wordt de wereld mooi en
perfect . Wereld is manipuleerbaar.
De Topmanager
De mens moet zijn dromen
durven werkelijkheid maken. Je
moet de top proberen bereiken.
Daarom moet je hard zijn,
agressief en straight forward.
Geen initiatief nemen is erger
De financiële wereld is een
boeiende wereld, met onbeperkte
mogelijkheden. Die wereld is
slechts voor sommigen gegeven.
De zwaksten moeten afvallen. Je
kan er vrienden in hebben maar als
1
Er bestaat geen
God. Het goddelijke
zit in jezelf, In jouw
eigen grootsheid.
dan het foute.
het verkeerd gaat is het ieder voor
zich
De parabel van de
talenten
Ieder mens moet zich inspannen In de maatschappij zijn grote
om hetgeen hij heeft gekregen
verschillen. Iedereen krijgt er echter
zo goed mogelijk te benutten
zijn plaats en waardering, zolang hij
of hij zich inspant om mee te
bouwen.
CKK
Elk mens heeft het recht en de
plicht om zijn talenten te
gebruiken om mee te bouwen
aan de maatschappij.
De Samenleving moet
mensenrechten respecteren. Er
moet vrede zijn. De samenleving
moet welvarend zijn.
Tussen de samenlevingen moet er
solidariteit zijn.
Waarden en normen
Ik streef bepaalde dingen na.
Mijn medemensen ook. Daarom
moeten we rekening houden
met mekaar.
het samenleven wordt ge-regel-d
door normen. Die willen een aantal
gemeenschappelijke streefdoelen
realiseren. De maatschappij legt die
op en dwingt die af.
De zaligsprekingen van
Jezus
De mens moet tevreden
zijn/dankbaar met wat hij
heeft/is. De (waarachtige) mens
is daarbij verantwoordelijk voor
het geluk van zijn medemens.
De samenleving moet volledig
geweldloos zijn. De samenleving is
niet alleen gebaseerd op regels en
normen, maar ook de waarden
blijven belangrijk.
2
God doet het niet in
jouw plaats. Je leert
God kennen als een
goede Heer als je
zelf je initiatief
neemt.
God geeft leven. De
mens kan pas
gelukkig worden als
hij zich verbonden
weet met God.
Cipier
Father Farley
Ouders slachtoffers
DUALISTISCH MENSBEELD:
Een radicale scheiding tussen
goede en slechte mensen:
De mens is OF goed OF slecht
De samenleving moet
1. goede mensen beschermen
tegen de slechte door de
slechte op te sluiten of de
slechte te doden
2. De wraak op de slechten
organiseren
God is een instantie
die oordeelt: De
goeden beloont hij
en de slechten
veroordeelt hij.
Moordenaars
passen niet in Gods
plan.
Jezus van Nazareth
Sister Helen
Ieder mens is meer dan zijn
slechtste daad. De waardigheid
van een mens hangt af van de
waar-achtigheid. De Waarheid
kan je verlossen Zo ben je kindvan-God
De wereld is een groep van mensen
die mijn naaste zijn. Je bent voor
hen verantwoordelijk. Je kan de
wereld bewerken
Je kan God in die
wereld aanwezig
stellen door voor de
mens in nood (=mijn
naaste) het gelaat
van de liefde te zijn.
Zo draag je bij tot de
waardigheid van je
naaste (= kind van
God). Dit noemen
we Rijk Gods.
Matthew
Poncelet
De mens is bepaald door zijn
(socio-economisch) milieu.
(uitspraak: niemand in death
row is rijk, mp zit hier omdat hij
Klassenmaatschappij: de wereld
bestaat uit verschillende
hiërarchisch opgebouwde socioeconomische klassen waarin je
God is in de hemel.
Hij vergeeft
automatisch zonden.
3
arm is)
Vluchtelingen: BVB
wordt geboren en waar je niet meer
uitraakt.
De mens moet solidair zijn met
(Privé- en) collectief bezit is
zijn medemens. Behandel de
ondergeschikt aan de noden van
ander zoals je zelf behandeld wil anderen.
worden.
Matteus 25
Er zijn mensen die zich inzetten
voor behoeftigen en er zijn er die
zich niet inzetten.
Levinas
De andere mens doet een appel
op mijn verantwoordelijkheid.
Mijn wereldbeeld wordt in vraag
gesteld door de ander in nood.
Verklaring armoede:
IS
Iedere mens is en moet in staat
zijn om voor zichzelf te zorgen.
De maatschappij kan niet voor
iemand doen, wat de persoon niet
voor zichzelf doet
IO
De mens is kwetsbaar.
De samenleving zou kunnen
Toevallige factoren kunnen de
bepaalde tekorten compenseren
mogelijkheden van mensen
beperken, waardoor die mensen
4
God heeft een
voorkeursliefde voor
de zwakkere mens.
De mens heeft God
leren kennen vanuit
een situatie van
vluchteling zijn.
God is te herkennen
in de hongerige,
vreemdeling, naakte,
zieke, gevangene…
Er is iets van God
herkenbaar in de
kracht van het appel
van het gezicht van
de ander in nood.
niet voor zichzelf kunnen zorgen
MS
MO
 De mens is vaak het
slachtoffer van de
samenleving
Bepaalde groepen in de
samenleving kunnen de situatie
naar hun hand zetten ten nadele
van zwakkere groepen
De mens is afhankelijk van de
maatschappij
De maatschappij is kwetsbaar:
bepaalde factoren hebben een
groot effect. Dit treft automatisch
de zwaksten in de samenleving
De rijkdom van de rijken gaat
Samenlevingsmodellen: ten koste van de arme mensen
socialisme
liberalisme
Christelijk
personalisme
De samenleving moet meer
gelijkheid creëren ten nadele van
de vrijheid (die voor ongelijkheid
kan zorgen).
Ieder mens is in staat om voor
zichzelf de best mogelijke
situatie te creëren. Je bent
verantwoordelijk voor jezelf. Zo
draag je automatisch bij aan de
samenleving.
De samenleving moet zorgen dat
de mensen zo vrij mogelijk zijn. Zo
zal die samenleving in zijn geheel
vooruitgang boeken.
Iedereen kan gelukkig worden
door zich in te zetten , ieder met
zijn eigen talenten. Dat geluk
De samenleving moet vooral
zoeken naar structuren waarin
iedereen zijn eigen talenten kan
5
JPII Sollicitudo rei
socialis
mag nooit los staan van of
ingaan tegen het geluk van
anderen. We zijn
verantwoordelijk voor mekaar.
ontwikkelen.
Door overontwikkeling wordt de
mens gemakkelijk slaaf van
bezit wat leidt tot een diepe
onvoldaanheid van zijn diepste
verlangens;
Onze maatschappij lijdt aan
consumisme.
De mens kan zich niet
Mt 6, 19-34
verzekeren van alles: mag zich
Verzamel geen schatten dus niet in de eerste plaats
focussen op bezit.
Nazisme
Rijk Gods is het
belangrijkste:
vertrouwen in een
goede toekomst
De mensen zijn verschillend:
sommigen zijn superieur en
anderen zijn inferieur. De
waarde van de mens is
afhankelijk van zijn raciale
afkomst
De verschillende rassen moeten
onder mekaar een hiërarchie
maken waarbij de superieure
rassen moeten heersen en de
andere onderwerpen. Op die
manier kunnen ze meer
‘lebensraum’ verwerven en
uitbreiden. De rassen mogen zeker
niet vermengd worden. De
ontsporingen van de natuur moeten
worden vernietigd.
6
De personencultus
van AH gaf hem een
goddelijke status.
diabolisering
Dualistisch mensbeeld. De
daders zijn door en door slecht.
Er is een heel sterk onderscheid
tussen de daders die door en
door slecht zijn (onmenselijk
monsters) en de anderen
(goede mensen).
Dualisme: de wereld valt uit mekaar
in goede en slechte (landen) bv.
schurkenstaten
God is een strenge
rechter die oordeelt
over goed en kwaad.
Goeden zal hij
belonen. Slechten
zal hij straffen.
banalisering
Deterministisch mensbeeld: de
De samenleving kan een heel
mens is van nature goed, maar
slechte invloed hebben op de mens
wordt volledig beïnvloed door de
omstandigheden, die hem slecht
kunnen maken.
God zal
waarschijnlijk gezien
worden als een
goede vriend die
iedereen begrijpt
ethisering
Relativistisch mensbeeld. De
mens wil in principe het goede
doen, maar wat goed is en wat
kwaad is, is niet altijd even
duidelijk
De samenleving vult in wat goed is.
Dit wordt vrij sterk opgelegd aan de
individuen
“Gott mit uns”.
Opportunistische
levensbeschouwing
De mens moet zijn eigen
voordeel nastreven.
Nihilistische
levensbeschouwing
À la Nietzsche
De mens moet sterk en groots
zijn in wisselende situaties,
waarin geen absolute zin te
vinden is.
In de samenleving moet je de
gemakkelijkste weg zoeken, die jou
meest voordeel oplevert. Van de
andere mensen moet je niet te veel
aantrekken.
Het recht van de sterkste.
Er is geen God.
7
Hij heeft niet veel
nodig: moeder
Hij heeft niet veel
nodig: broers
De gelijkenis van de
arbeiders in de
wijngaard
Ieder mens moet worden
ondersteund i.f.v. zijn
mogelijkheden.
De mens moet in staat zijn voor
zz te zorgen, indien niet moet hij
tevreden zijn met een minimum
Ieder mens moet waardering
krijgen ook al verschillen de
mogelijkheden.
De samenleving moet bijspringen
waar nodig, zodat iedereen
ondersteund is.
De samenleving moet eerlijk zijn en
gelijk verdelen.
(De eersten zullen de laatsten zijn
en de laatsten de eersten. )
8
In het rijk der
hemelen zijn de
eersten de laatsten
en de laatsten de
eersten.