Lesontwerp-25.10.14-Volwassenen - KU Leuven-blog

Lesontwerp: Het wissen van beelden
Opdrachtomschrijving
Een kaartje ‘verbeteren’ in betekenis en vorm d.m.v. een nieuwe compositie te bouwen
met tipp-ex.
Het ‘verbeter’ concept verbeelden.
Beginsituatie
Groep volwassenen die deelnemen aan een workshop. De workshop is een van de
verschillende workshops die samengebracht worden onder het thema ‘technologische
reproduceerbaarheid en de originaliteit van het beeld’. De groep heeft al reeds kennis
gemaakt met verschillende mediums en ideeën rond dit thema.
Doelstellingen
Tipp-ex uit zichzelf meer waarderen als een ‘verdwijnend’ medium
Ontdekken de verschillende mogelijkheden van Tipp-ex als artistiek medium
Maken spontaan verbanden tussen de kleur wit en zijn functionele eigenschappen.
Maken spontaan verbanden tussen de kleur wit en zijn symbolische eigenschappen.
Benoemen de inhoudelijke eigenschappen van een postkaart.
Zijn zich bewust van de functionele eigenschappen van de White space in museum.
Kunnen een compositie opbouwen vanuit vorm en restvorm.
Kunnen een beeld ontleden naar verschillende vormelijke criteria: kleur, onderwerp,
vorm, restvorm, contourlijn,..
Kunnen de betekenissen rond de kleur wit gebruiken naargelang de bootschap van hun
nieuw beeld.
Passen Tipp-ex nauwkeurig toe.
Didactisch Materiaal
Geprojecteerd beeld met foto’s over aspect Tipp-ex en White space.
Gereedschappen en Materiaal
Kaarten (flyers te vinden op openbare plaatsten), verschillende vormen van Tipp-ex,
tafels (9), stoelen (14),
Klasorganisatie
Tafels (7) tegen elkaar schuiven tot een grote blok in het midden van het lokaal, Tipp-ex
en postkaarten in het midden van de tafel leggen, computer en projector klaarzetten
voor presentatie.
Leerinhoud
1. Tipp-ex
Tipp-ex heeft verschillende vormen. De eerste vorm van Tipp-ex bestaat uit papier en
werd gebruikt om tekst, dat gedrukt werd door een typmachine, te verbeteren. Tipp-ex
is een verdwijnend medium door onze technologische vooruitgang. Bij het gebruiken
van Tipp-ex zijn er bepaalse rituele handelingen aan gekoppeld. Tipp-ex is een
hulpmiddel maar wordt ook artistiek gebruikt. Kunstenaars zoals Dominique Panhuysen
gebruiken Tipp-ex in hun werk als concept of gewoon als medium. Wat er gewist wordt
met Tipp-ex zal nooit geweten worden. Het is een medium om jezelf te verbeteren.
2. White space
White space werd in het modernisme geïntroduceerd in het museum en staat in teken
van de autonomie van kunst. Het is het idee van een grote witte ruimte om kunstwerken
in te presenteren. Door het wit wordt elk overbodig detail dat de focus op het kunstwerk
belemmerd uitgeschakeld. Met de White space zijn ze van idee dat een kunstwerk
ruimte nodig heeft om interpretaties op te wekken. Als je iets uitspaard heb je ook veel
meer aandacht aan de vorm of context. Die focus kan je ook gebruiken door met tipp-ex
een bepaald beeld uit te sparen.
3. De postkaart
een postkaart is te vinden in openbare plaatsen en is bedoeld om een boodschap over te
brengen. Een postkaart brengt reclame voor verschillende doelgroepen, zowel jong en
oud en in verschillende categoriën: uitgaansleven, cultuur, muziek, winkelen, mode,
televisie,enz.. Een postkaart is bedoeld om op te sturen naar iemand. Postkaart is gratis.
1a. Ontleding
een beeld (postkaart) kan ontleed worden in verschillende vormaspecten als kleur, vlak
en lijn, de verschillende figuratieve elementen, de contouren van de vormen, de
verschillende texturen, richtingen,...
1b. Compositie
de ordening van een aantal elementen. De aard van de ordening geeft een nieuwe
betekenis aan het beeld. De vorm van een compositie kan zowel abstract als figuratief
zijn. De keuze van de ontleding van het beeld geeft een aanleiding tot de compositie en
geeft een nieuwe betekenis aan het beeld. Het wit van de tipp-ex kan gezien worden als
een restvorm en maakt deel uit van de compositie.
Lesverloop
1. een nieuw medium (denken) 10min
1a. Tipp-ex
Presentatie geven over Tipp-ex, hen bewust laten worden over het verdwijnende
medium door de opmars van het digitale schrijfmedium. De verschillende artistieke
ingrepen van tipp-ex op beeld, uitleggen: context ‘verbeteren’, wit link met verleden of
de dood, eigen interpretaties mogelijk bij wit, wit legt grote contrasten en focus op
vorm,.. de link tussen Tipp-ex en de opdracht uitleggen
1b. White space
beelden tonen van witte tentoonstellingsruimtes en tentoonstellingsruimtes van
vroeger, ten tijde van de ‘Salon d’Art’, wanneer kunst een markt had. Kunstwerken in
een White space hebben ruimte gekregen om meerdere interpretaties op te wekken. Het
wit brengt alle aandacht aan de kleuren van het kunstwerk. De leegte van de ruimte
zorgt voor een focus op de vormen van het kunstwerk en zijn relaties tot de ruimte zelf.
1c. Postkaart
Iedereen krijgt een postkaart en er wordt verteld dat we later in opdracht een ingreep
gaan maken in het beeld met Tipp-ex. Als we een postkaart gaan omvormen in een
kunstwerk moeten we ons eerst bewust zijn van de betekenissen die in een postkaart
schuilen. Kijken: analyse van postkaart. Welke betekenissen er schuil gaan in een
postkaart. Welke boodschap, van wie is de boodschap, waar vindt je zo’n postkaartje,
welke doelgroep willen ze bereiken, is een postkaart mooi? Hoe verhoud de inhoud met
de vorm van het beeld? Wat zou jij veranderen aan het beeld van de postkaart?
1. Postkaart ‘verbeteren’ (beslissen) 20min
Opdracht: maak van een postkaart jouw eigen beeld door ze te bewerken met Tipp-ex.
Het is de bedoeling dat je duidelijk maakt wat je ingrepen zijn door het beeld te
‘verbeteren’. Wat moet volgens jou een focus krijgen of wat mag voor jou eeuwig
verstopt blijven? Haal de verschillende vormaspecten uit je kaartje die je wil gebruiken
in jouw beeld, zoals kleur, vlak en lijn, de verschillende figuratieve elementen, de
contouren van de vormen, de verschillende texturen, richtingen,... Denk aan het museum
die door zijn witte muren bepaalde vormaspecten onderstreept. Welke vormen en
betekenissen moeten over blijven, maak hiermee een compositie. Denk aan de functie
van het postkaartje, aan welke doelgroep wil jij een bootschap geven? Wat hebben de
mensen aan jouw bootschap?