nycturie - Plasmoe

WORLDSLEEPDAY
NYCTURIE
Overnycturie:
Nycturieiseenaandoeningwaarbijmensenminstenséén
keerpernachtmoetenopstaanomteplassen.1,2,3,4.In88%
vandegevallenisnycturiehetgevolgvannachtelijke
overproductievanurine5,6.
Iemanddiegezondis,kan‘snachtszestotachtuurslapen
zondernaardewctehoeven,maarsommigemensen
wordenmeerderemalenpernachtwakkeromdatzemoeten
plassen7.Denachtelijketoiletgangonderbreektdenormale
slaap,dienodigisvoordelichamelijke,geestelijkeen
emotionelegezondheid8.
Oorzakenvannycturie:
Nycturieiseenaandoeningwaarbijéénofmeer
factoren9,10eenrolspelen,zoalsdeoverproductievanurine
enteveeldrinkenvoorhetslapengaan,metname
cafeïnehoudendeofalcoholischedranken.Ouderdom,
sommigeziektesenhetgebruikvanbepaaldemedicijnen,
waaronderdiuretica(plaspillen),kunnenallemaalbijdragen
aannycturie7.Inzeldzamegevallenkannycturieeen
symptoomzijnvaneenernstigelichamelijkeaandoening,
zoalshogebloeddruk,diabetesofhart-envaatziekte11.
Gewoonlijkproduceerthetlichaam‘snachtsminderurine
doordatdeconcentratievanhetnatuurlijkeantidiuretische
hormoonvasopressineinhetbloedtoeneemt8.Dithormoon
helpthetlichaamwatervasttehoudenenvermindertde
urineproductieomervoortezorgendatdejuistewaterbalans
vanhetlichaamwordtgehandhaafd8.
Gewoonlijkwordter‘snachtsveelminderurine
geproduceerddanoverdag,maardenachtelijke
urineproductieneemttoewanneermensenouderworden.
Volwassenentussende21en35jaarproduceren
bijvoorbeeldmaar14procentvanhunurine‘snachts,maar
alsdatmeerdan20procentwordt,heeftdebetreffende
persoonnachtelijkepolyurie8,12.Ouderevolwassenen
producerenongeveereenderdevanhunurine‘snachts,
maaralsdatmeeris,wordtdatookalsnachtelijkepolyurie
beschouwd8,10.
Defeiteninhetkort:
• Eenopdedriemensenvan30jaar
enouderentweevandedrie
mensenvan65jaarenouder
hebbenlastvannycturie3.
• Nycturieisdebelangrijksteoorzaak
vanonderbrokenslaapbijvolwassen
vanalleleeftijden19endemeest
voorkomendeoorzaakvan
verstoordeslaapbijmensenboven
de5518.
• Nycturiekanleidentoteenslechte
slaapkwaliteit,hetgeenweerleidt
weertotvermoeidheid,enheefteen
negatieveinvloedopde
productiviteitenkwaliteitvanhet
levenvanmensendieeraanlijden8.
• Doornycturiekanhetrisicodat
mensenvallenengewondraken
toenemen16,17
• Mendenktdaterbij60%vande
verkeersongelukkensprakeisvan
vermoeidheidalsgevolgvanslecht
slapenendatdievermoeidheid
minstenszogevaarlijkisalsenigszins
aangeschotenzijn.
• Nycturiekaninzeldzamegevallen
eensymptoomzijnvaneenernstige
lichamelijkeaandoening,zoalshoge
bloeddruk,diabetesofhart-en
vaatziekte11.
Gevolgenvannycturie:
Ononderbrokenslaapisnoodzakelijkvooreengoedelichamelijke
gezondheid(waarondereengoedfunctionerendimmuunsysteem),
maarookvooreengoedegeestelijkeenemotionelegezondheid.
Nycturieheeftechtereengroteinvloedopdenachtrust,eninveel
onderzoekenwordtdezeaandoeninginverbandgebrachtmet
slaapstoornissen,eenslechtereslaapkwaliteit,vermoeidheidoverdag
enwaarnemings-enevenwichtsproblemen13,14,15,waardoorhetrisico
kantoenemendatmensenvallenengewondraken16,17.
Slechtslapenkanhetrisicoopkanker,diabetesenhartaandoeningen
verhogeneneennegatieveinvloedhebbenopiemands
productiviteit,relatiesencarrière18,19,20,21.
Wanneernycturienietwordtbehandeld,kanditeennegatieve
invloedhebbenvoordeeconomie5,14,22.
Mogelijkeoorzaken
vannycturie8,20,21
• Nachtelijkeoverproductie
vanurine
• Eenoveractieveblaas
• Eenvergroteprostaat
• Verzwakteblaasspieren
• Blaasontsteking
• Diabetes
• Diuretica
Diagnoseenbehandeling:
Eenzorgverlenerkandediagnose“nycturie”stellenenuitsluitendatersprakeisvan
urineweginfectiesofandereoorzaken,ofvaststellendatdebehoefteomteplassenpasontstaatna
hetontwakenenkanwordentoegeschrevenaaneenandereoorzaak8.
Bijdediagnosemoetwordengekekennaardemedischegeschiedenisvandepatiënt,metinbegrip
vanzijnofhaarslaap-endrinkgewoontesenmedicatieenermoeteenlichamelijkonderzoek
wordenuitgevoerdvandeonderbuikenhetbekken,enbijmannentevensvandeprostaat23.Aan
patiëntenkanwordengevraagdeendagboekbijtehoudenwaarinzijbijhoudenhoeveelenhoevaak
zijdrinkenenhoevaakzijplassen.
Demeestepatiëntenprobereneerstomhunlevenswijzeengedragteveranderenengaan
bijvoorbeeld‘savondsminderofnietsmeerdrinken7.Daarnaastkanhethelpenomeen
onderliggendemedischeaandoeningtebehandelenenbijvoorbeeldpatiëntendiediureticainnemen
ditopeenandertijdstipvandedagtelatendoen18.
Bijveelpatiëntenmetnycturiehelpendergelijkemaatregelenechternietenkanmedicatieworden
overwogen18.
Referenties:
1
Van Dijk L et al. BJU Int 2002;90:644–8;
Coyne KS et al. BJU Int 2009;104:352–360
3
Bosch JL & Weiss JP. J Urol 2013;189:S86-S92
4
van Kerrebroeck P et al. Neurourol Urodyn 2002;21:179–83
2
5
Weiss JP et al. Urol 2011;186:1358–63.
van Kerrebroeck P et al. Int J Clin Pract 2010;64:807–16.
7
Clinicaltrials.gov,
http://my.clevelandclinic.org/health/diseases_conditions/hic_Bladder_Irritating_Foods/hic_nocturia.
Bekeken in februari 2017.
8
Laureanno, P., Ellsworth, P., Demystifying Nocturia: Identifying the Cause and Tailoring the
Treatment. Urol Nurs. 2010;30(5):276-287.
9
Park, H.K. and Kim, H.G., Current Evaluation and Treatment of Nocturia, Korean J Urol. aug 2013;
54(8): 492–498. page 492.
10 A.M. Williamson, A.M. Feyer. Een matig slaaptekort leidt tot een vermindering van cognitieve en
motorische prestaties die vergelijkbaar is met de vermindering daarvan bij het maximaal toegestane
alcoholpromillage in het verkeer. Occup Environ Med. 2000 Oct;57(10):649-655.
11
Website van de National Association for Continence, pagina over nycturie. [Laatste keer bekeken in
januari 2017] Zie: http://www.nafc.org/nocturia/
12
Gormley, E. A., et al., "DIAGNOSIS AND TREATMENT OF OVERACTIVE BLADDER (NonNeurogenic) IN ADULTS: AUA/SUFU GUIDELINE,” mei 2014, pagina 7., verwijzing naar Van
Kerrebroeck P, Abrams P, Chaikin D et al: The standardisation of teminology in nocturia: Report from
the standardization sub-committee of the International Continence Society. Neurourol Urodyn 2002;
21: 179. http://www.auanet.org/common/pdf/education/clinical-guidance/Overactive-Bladder.pdf.
13
Bliwise DL et al. J Clin Sleep Med 2015;11:53–5.
14
Bliwise DL et al. Eur Urol Suppl 2014;13:e591–e591a.
15
Kobelt G, et al BJU Int 2003;91:190–5.
16
Nakagawa H et al. J Urol 2010;184:1413–8.
17
Rafiq M et al. J Clin Epidemiol 2014;67:877–86.
18
Orzel-Gryglewska, J. Consequences of Sleep Deprivation. International Journal of Occupational
Medicine and Environmental Health 2010; 23(1): 95-114. doi:10.2478/v10001-010-0004-9.
19
Taheri S, Lin L, Austin D et al. Kort slapen wordt in verband gebracht met een verhoogde ghrelineproductie, een verlaagde leptine-productie en een hogere body-mass index. PLoS Med 2004; 1(3):
e62.
20
Gottlieb DJ, Punjabi NM, Newman AB et al. Association of sleep time with diabetes mellitus and
impaired glucose tolerance. Arch Intern Med 2005; 165(8): 863-7.
21
Meier-Ewert HK et al. Effect of Sleep Loss on C-Reactive Protein, an Inflammatory Marker of
Cardiovascular Risk. Journal of the American College of Cardiology. 2004; 43(4).
doi:10.1016/j.jacc.2003.07.050.
22
Holm-Larsen T. General & Epidemiological Trends & Socioeconomics: Evidence-based Medicine &
Outcomes. The Journal of Urology. 2010;183: nr. 4
23
WebMD. Medical History and Physical Exam for Urinary Tract Infections. http://www.webmd.com/ato-z-guides/medical-history-and-physical-exam-for-urinary-tract-infections Bekeken in februari 2017.
6