Misdrijven tegen personen – Technische politie

Module 8.2.2
Misdrijven tegen personen – Technische politie
Vragen examen:
Wat is de dood?
De dood is een dynamisch, progressief in de tijd verlopend verschijnsel.
Wat zijn de negatieve verschijnselen?
Dit zijn de eerste tekenen, het zijn signalen die omkeerbaar zijn.
Ademhaling, hartslag en hersenfunctie vallen geleidelijk, maar niet altijd gelijktijdig en zeker niet
steeds onomkeerbaar uit. Dit is de klinische dood.
Wat zijn de negatieve onmiddellijke tekens van de dood?
1. Gevoelloosheid en beweegloosheid;
2. Bewustzijnsverlies (hersenfunctie) en spierverslapping;
3. Het stilvallen van de ademhaling;
4. Het stilvallen van het hart;
5. Het stilvallen van de bloedcirculatie.
Wat zijn de positieve verschijnselen?
De cellen en weefsels kunnen nog een tijdje voortleven maar tenslotte zullen zij afsterven. Dit is de
weefsel of moleculaire dood.
Geleidelijk zullen de positieve tekens van de dood verschijnen. Het zijn de klassieke lijkverschijnselen,
welke onomkeerbaar zijn.
Hun ontstaan, verloop en intensiteit worden beïnvloed door telrijke factoren zoals de plaats waar het
lijk zich bevindt, temperatuur, vochtigheid en de inwerking van de dierenwereld.
Wat zijn de positieve, latere klassieke tekens van de dood of lijkverschijnselen?
1. Temperatuursdaling;
2. Ontstaan van lijkvlekken, livores;
3. Ontstaan van lijkstijfheid, rigor mortis;
4. Uitdroging;
5. Ontbinding.
Wat houdt de temperatuursdaling in?
De daling van de lichaamstemperatuur zal als volgt verlopen:
- Het eerste uur na het overlijden blijft de temperatuur constant, daarna is er een daling van
1°C/uur;
- Na 5 à 6 uur “voelen” de onbedekte delen van het lijk koud aan;
- Na 30 uren zal de lijktemperatuur de omgevingstemperatuur of ambiante temperatuur bereikt
hebben.
De snelheid van de temperatuursdaling hangt evenwel ook af van een aantal andere factoren: de
kleding van het slachtoffer, de constitutie van een persoon, de omgevingstemperatuur, de oorzaak
van het overlijden. De temperatuur kan reeds dalen tijdens de doodsstrijd.
Hoe ontstaan lijkvlekken of livores?
Het vloeibaar gebleven gedeelte van het bloed hoopt zich aanvankelijk op in de bloedvaten van de
laagst gelegen lichaamsdelen en sijpelt vervolgens in de weefsels waar geen druk op wordt
uitgeoefend.
Wat zijn de tijdstippen van optreden van de livores?
- De vorming start snel, soms zijn er reeds vlekken zichtbaar na 15 à 30 minuten;
- Meestal is er sprake van een duidelijke verschijning na 1 uur;
- Ze zijn duidelijk aanwezig na 3 à 4 uren;
- Een volledige verplaatsbaarheid der vlekken is mogelijk tot 4 à 6 uur na de dood;
- Na 8 à 12 uren zullen de vlekken nog slechts gedeeltelijk verplaatsbaar zijn. Hun intensiteit zal
maximaal zichtbaar zijn;
- 24 à 36 uren na de dood zijn de vlekken maximaal zichtbaar en niet meer verplaatsbaar;
- Tussen de 36 en de 48 uren zal de intensiteit der vlekken afnemen. Zij blijven evenwel
onverplaatsbaar.
Welke kleuren hebben de livores?
Algemeen hebben ze een donkerrode tot paarse kleur.
Bij een Co-intoxicatie zijn de vlekken van kersrode kleur.
Bij een kaliumchloraat vergiftiging hebben ze een chocoladebruine kleur.
Hoe en wanneer ontstaat de lijkstijfheid of rigor mortis?
Onmiddellijk na de dood is er een kortstondige algemene spierverslapping. Vervolgens is er de niet
gelijktijdig optredende verkorting en verstijving der spieren, de lijkstijfheid of rigor mortis genoemd.
- De lijkstijfheid start meestal 1 à 2 uren na de dood afhankelijk van de temperatuur (warme
omgeving  sneller);
- Na 6 à 12 uren is de lijkstijfheid sterk aanwezig;
- Na 48 uren is zij maximaal en neemt vervolgens langzaam af;
- Na 3 à 4 dagen is ze volledig verdwenen.
De rigor mortis treedt op en verdwijnt in dezelfde volgorde, namelijk: hartspier, kaakspieren, hals,
romp, bovenste ledematen, onderste ledematen.
Wat is de kataleptische rigor?
Dit is een uitzonderingstoestand. Daar waar de normale rigor wordt voorafgegaan door een
kortstondige spierverslapping, zal de kataleptische rigor onmiddellijk intreden. Deze wordt
waargenomen bij mensen die zeer plotseling sterven als gevolg van een trauma van het centraal
zenuwstelsel.
Wat is uitdroging?
Door verdamping zal de huid na de dood uitdrogen en geheel of gedeeltelijk perkamenteren. Daar
waar de huid dun is (de lippen) of sterk bevreven (hartmassage) en ter hoogte van de ‘in vivo’ (bij
leven) of ‘post mortem’ (na de dood) ontstane letsels, zal dit verschijnsel gepaard gaan met bruine
verkleuring van de huid.
Ook de ogen ondergaan een verandering. De coronea vertroebelen (het spiegelbeeld wordt
onduidelijk), men spreekt van het breken der ogen (dit verschijnsel is soms reeds merkbaar bij een
stervende).
Wat is de ontbinding?
Het finale stadium van ons lichaam is aangebroken. Naargelang de omstandigheden kan de
ontbinding op 3 manieren gebeuren: rotting, mummificatie of omzetting van de weefsels in adipocire.
Wat houdt rotting in?
Dit begint meestal tussen 1 uur en 6 dagen na het overlijden.
Rotting gebeurt door het samenspel van de inwerking door bacteriën, schimmels en insecten op onze
weefsels. Ze neemt meestal een aanvang in de dikke darm.
Reeds na  48 uren kan zich een groene verkleuring (groene abdominale vlek) beginnen te
ontwikkelen op de opperhuid t.h.v. de rechterzijde van de onderbuik.
Deze verkleuring zal zich verder over het lichaam gaan uitbreiden. Eerst de volledige buik, vervolgens
de borst, nek, het aangezicht, armen en benen.
Het lichaam gaat nu stilaan verder verkleuren, van donkergroen naar groengrijs om uiteindelijk vrijwel
zwart te worden.
Gelijktijdig zal de druk van de rottingsgassen in het lichaam zo toenemen dat het gaat opzwellen of
balloneren. Daarbij zal de in ontbinding zijnde vloeistof in de onderhuidse venen gedrukt worden.
T.g.d. ontstaat op de huid een marmerachtige tekening, men noemt dit verschijnsel marbrering.
Het volgende stadium is dat het hoofd meestal sterk gaat opzwellen en volledig zwart verkleurd. Dit
verschijnsel noemt men een tête nègre.
Onder invloed van de rottingsgassen kan de buikwand vervolgens openbarsten, waarna het lijk begint
uit te drogen en in te zakken.
Wat is mummificatie?
Deze ontbindingsvorm doet zich meestal voor wanneer het lichaam zeer snel uitdroogt onder de
invloed van een warme, droge en vaak ververste luchtstroom. De huid wordt droog, bruin en hard. De
ingewanden verschrompelen en het gewichtsverlies is zeer aanzienlijk.
Het verdroogde lichaam conserveert goed maar is zeer vatbaar voor mechanische beschadigingen.
Wat is adipocire of lijkevet?
Dit is een ongewone vorm van ontbinding welke voorkomt t.g.v. verblijf in koude vochtige grond of in
stromend water. De weefsels die zich omzetten in adipocire zijn wit en zacht van consistentie. Het
gaat om de verzeping van de vrijgekomen vetzuren. Het rottingsproces is weinig uitgesproken en de
weefsels krijgen soms het uitzicht van droog krijt.
Het gaat om een langdurig proces dat een goede bewaring van de lichaamsvorm geeft, maar het
uitvoeren van een sectie wordt zeer moeilijk.
Wat zijn de algemene uitwendige lijkbevindingen bij asfyxie of verstikking?
1. Zeer duidelijke livores (donker van kleur);
2. Cyanose (blauwzucht) van het aangezicht;
3. Uitpuilen van de ogen;
4. Injectie van het oogbindvlies (kleine bloedingen);
5. Puntvormige bloedingen in het aangezicht;
6. Soms cyanose van de vingernagels.
Welke zijn de 3 groepen van fysische oorzaken voor verstikking?
1. De mechanische verstikking, door afsluiting der luchtwegen;
2. Opgebruiken van de O2 in een beperkte ruimte (bv. verdrinking);
3. Toxische verstikking, andere gassen nemen de plaats van O2 in.
Welke soorten verhanging zijn er?
De typische verhanging: knoop bevindt zich achter in de nek;
De atypische verhanging: knoop is in de hals gelegen;
De volledige verhanging: het lichaam hangt vrij;
De onvolledige verhanging: het lichaam heeft nog een steunpunt.
Wat te doen in afwachting van de komst van het labo en indien men overtuigd is dat het
slachtoffer overleden is?
1. Nooit het touw losmaken en zeker geen knoop losmaken maar doorsnijden tussen
aanhechtingspunt en lichaam, de zodoende loskomende eindjes touw terug met elkaar
verbinden (reconstructie originele toestand);
2. Laat het slachtoffer indien duidelijk dood, hangen tot de komst van het labo;
3. De handen vrijwaren met zakken (papier), er kunnen koordvezels op aanwezig zijn;
4. Voorwerpen in de onmiddellijke omgeving van het slachtoffer blijven onaangeroerd.
Wat is het verschil tussen wurging en strangulatie?
Het gaat om het toedrukken of dichtknijpen en dicht houden van de luchtwegen en de toevoer van
bloed. Bij wurging d.m.v. de handen (geen strenggroef), bij strangulatie d.m.v. een snoer, lint of koord
(strenggroef is horizontaal).
Wat is smoring?
Bestaat uit het afsluiten van mond en neus d.m.v. de hand of een zacht voorwerp.
Wat is de bolus dood?
Het gaat hier doorgaans om een ongeval. Het niet meer in staat zijn om reflexmatig voorwerpen uit de
luchtpijp te verwijderen.
Wat is ‘dead by burking’?
Het zal hier meestal gaan om een ongeval waarbij iemand spelenderwijze heeft plaatsgenomen op de
borstkast van een andere persoon.
Wat is een blauwe drenkeling?
Het gaat hier om een drenkeling die water inhaleerde. Het lichaam zal het geïnhaleerde water als
vreemde stof herkennen en trachten het te verwijderen. Dit heeft tot gevolg dat men zal beginnen te
hoesten. Als het slachtoffer deze hoestreflex krijgt op het ogenblik dat het zich onder water bevindt,
zal er nog meer water in de luchtwegen komen. Het water zal vermengd met lucht, tot schuim worden
opgeklopt. Deze schuimprop zal de verdere ademhaling volledig onmogelijk maken.
Wat is een witte drenkeling of hydrocutie drenkeling?
Het gaat om een reflexdood t.g.v. het plotse contact met het koude water. Er zal zich een plotse sterke
bloeddrukdaling voordoen door het contact van de huid met het water, m.a.g. dat de
stemspleetspieren gaan verkrampen en geen lucht meer in of uit de longen kan.
Wat is koolmonoxidevergiftiging of Co-intoxicatie?
Het is een reuk- en smaakloos gas dat lichter is dan lucht. Co ontstaat telkens wanneer er een
onvolledige verbranding geschiedt van een fossiele brandstof door onvoldoende luchttoevoer.
Wat is het verloop der symptomen bij koolmonoxidevergiftiging?
1. Hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid;
2. Slachtoffer wil de kamer uit of het raam openen;
3. T.g.v. deze inspanning stijgen polsslag en ademhaling wat de opname van Co verhoogt;
4. Spierverlamming – coma – dood.
Wat zijn de te respecteren regels bij een Co ongeval?
1. Nadenken (begeef u niet in of naar de risicozone, wees niet het 2e slachtoffer, schat het
verstikkingsgevaar in);
2. Evacueren (indien een collega bewusteloos is, indien u zich onwel voelt, indien u een gaslek
hoort, indien u in een lokaal vrijkomende koude dampen ziet);
3. Waarschuwen (verwittig indien noodzakelijk zelf de hulpdiensten);
4. Zich beschermen (een filterpatroon biedt geen bescherming, gebruik een autonoom
ademtoestel met luchttoevoer, handel nooit alleen en gebruik bij voorkeur een life line);
5. Hulp verlenen (ruimte verluchten, slachtoffers in open lucht brengen, kunstmatige beademing
toepassen, zuurstof (laten) toedienen).
Welke traumatische letsels zijn er?
1. Snijwonden;
2. Kneusletsels;
3. Steekwonden;
4. Schotwonden;
5. Brandwonden.
Wat zijn snijwonden?
Een snijwonde kan veroorzaakt worden door scherpe snijdende voorwerpen zoals: bv. glas, een mes,
een bijl, een dolk, enz. …
Wat zijn de kenmerken van snijwonden?
1. Aanzienlijke oppervlaktebloedingen;
2. Gewoonlijk langer dan breed en relatief ondiep;
3. Niet geschaafde, niet echymotische wondranden;
4. Randen zijn rechtlijnig, glad en regelmatig, wondranden zonder weefselbruggen;
5. Gewoonlijk uitlopend in een wondstaart die de snijrichting aangeeft?
Wat zijn ‘hesitation marks’ of ‘hesitation cuts’?
Bij zelfmoord, met gebruikmaking van een scherp, snijdend voorwerp treft men deze dikwijls aan. Men
zou deze vakterm kunnen vertalen als proefsneden of aarzelende sneden.
Wat zijn afweerletsels?
Bij een gevecht of moord (met mes) zal men op de voorarmen en/of de binnenkant van de handen van
het slachtoffer aantreffen welke het gevolg zijn van het afweren van de agressor. Men spreekt dan van
afweerletsels.
Wat is een lapwonde?
Indien het lemmet van het mes een vlezig deel van de huid onder een scherpe hoek treft, zal (kan) er
een lapwonde ontstaan.
Wat is een steekwonde?
Steekwonden worden veroorzaakt door puntige, enkel- of dubbelsnijdende voorwerpen zoals: een
mes, een priem, een dolk, enz. …
Wat zijn de typische kenmerken van een steekwonde?
1. Niet zo bloedig als snijwonden (de bloedingen zijn meer intern = gevaarlijker);
2. De wondranden zijn glad en regelmatig;
3. Soms is de wonde minder breed dan de breedte van het wapen (elasticiteit van de huid);
4. Soms is de wonde dieper dan de lengte van het lemmet van het wapen (elasticiteit van de
huid);
5. Meestal is de wonde kleiner dan de diepte in het lichaam;
6. De vorm van de verwonding is niet altijd gelijk aan deze van het voorwerp.
De wondrichting zal moeilijk na te gaan zijn.
Wat is handelingsbekwaamheid of handlungsfähigkeit?
Dit is een bijzonder probleem bij snij-, steek- en schotwonden. Het is het vermogen van een
slachtoffer om na een zeer ernstige verwonding nog verdere handelingen te stellen.
Welke groepen kneuswonden onderscheiden we?
1. Licht stomp geweld (verantwoordelijk voor het ontstaan van ecchymose (onderhuidse
bloeding) of een hematoom (bloedbuil of lichaamsholte die zich gevuld heeft met bloed), ook
exoriatie (schaafwonde), erosie (schaafletsel t.h.v. slijmvliezen);
2. zwaar stomp geweld (huid kan scheuren (wondranden zijn ruw, vaak gekarteld of gerafeld) en
zelfs de beenderen van het skelet kunnen begeven door te barsten of te breken).
Wat houdt bij schotwonden het begrip ‘à bout touchant’ in?
Het gaat hier om een drukschot of schot met opgezette loop. De loopmond van het wapen was bij het
afvuren tegen de huid gedrukt.
Wat houdt bij schotwonden het begrip ‘à bout portant’ in?
De loopmond is dicht bij de huid, er is absolute trefzekerheid.
Wat houdt bij schotwonden het begrip ‘la charge fait balle’ in?
Het gaat hier om een schotwonde die veroorzaakt werd door de gelijktijdige inpakt op éénzelfde plaats
op het lichaam van meerdere projectielen.
Het wapen wordt op een PD liefst niet verplaatst. Wat te doen indien het toch moet verplaatst
worden?
1. Zorg voor veilig transport (algemene en eigen veiligheid);
2. geen manipulatie aan het wapen stellen (algemene en eigen veiligheid);
3. denk aan de mogelijke aanwezigheid van sporen;
4. spoorbewust verpakken in een papieren zak;
5. op de verpakking vermelden “vuurwapen – gevaar” (ook al is het wapen veiliggesteld).
6. bij aankomst van de mensen van LTWP aandacht vestigen op de aanwezigheid van een niet
veiliggesteld wapen.
Welke zones kunnen bij een schotwonde aangetroffen worden?
1. ingangswonde;
2. erosiezone (huid werd afgeschaafd door de rotatie van de kogel);
3. kneuszone (bruinrood, wordt veroorzaakt door het feit dat het projectiel eerst als kneuzend
voorwerp optreedt);
4. afwiszone (zwart – grijs van kleur, ze wordt veroorzaakt door het afwissen van vuil dat aan het
projectiel kleeft);
5. brandzone (bij schot van zeer korte afstand, door achter het projectiel uittredende vlam);
6. roetzone (zwart/grijs, wordt gevormd door de neerslag van roetontwikkeling);
7. tatouagezone (zwarte spikkels -kan overlappend voorkomen over alle zones, wordt
veroorzaakt door niet volledig verbrande kruiddeeltjes die in de huid inbranden).