Button voor volwassenen

Endoscopiecentrum
Button voor volwassenen
I n l e i d i n g
U heeft een aantal maanden een PEG katheter gehad en deze zal nu
vervangen worden door een button. De button is een soort
boordeknoopje dat de eerder aangebrachte opening door de
buikwand naar de maag (fistel) open houdt en waardoor sondevoeding kan worden gegeven.
Een button bestaat uit een kort siliconen buisje met een
ballonnetje, dat binnen in de maag zit. Daarnaast zit er aan de
buitenkant op de buik een rond plaatje (extern fixatieplaatje). Het
buisje wordt ingebracht met een lege ballon. Na het plaatsen
wordt de ballon gevuld met kraanwater, zodat hij niet uit de fistel
kan schieten.
H e t p l a a t s e n v a n e e n b u t t o n i n h e t
z i e k e n h u i s
Een button kan alleen worden geplaatst in een bestaande fistel. De
bestaande PEG katheter moet daarvoor verwijderd worden. Er zijn
verschillende soorten PEG katheters die ook op verschillende
manieren worden verwijderd. Meestal kan de katheter er
gemakkelijk uitgetrokken worden. Er is dan geen nieuwe scopie
nodig. De button wordt daarna in de bestaande fistel geplaatst.
Dit gebeurt zonder verdoving op het Endoscopiecentrum.
De button is er in verschillende lengtematen. Met behulp van een
speciaal meetinstrument (slangetje met cijfers) kan de lengte van
de button bepaald worden.
Het verwijderen van de PEG katheter en het plaatsen van een
button gebeurt altijd in het ziekenhuis. Het is mogelijk dat u thuis
de button verwisselt. De eerste keer kunt u de button verwisselen
onder begeleiding van een verpleegkundige van het
Endoscopiecentrum.
Om de drie maanden moet de button verwisseld worden. U
krijgt hiervoor een recept mee, zodat u een nieuwe button kunt
bestellen bij uw eigen apotheek. Let erop dat u bij ontslag na het
plaatsen van de button een recept mee krijgt voor een nieuwe
button, zodat u altijd een reserve button thuis hebt liggen.
Het is niet nodig de button in de tussenliggende drie
maanden te verwijderen en schoon te maken.
Als de button onverwachts stuk gaat en eruit valt, moet u
binnen een half uur een nieuwe geplaatst hebben. De fistel kan
namelijk snel dicht gaan zitten. Heeft u geen button bij de hand,
plaats dan iets anders in de fistel (bijvoorbeeld de oude button,
een slangetje of een rietje), zodat de fistel open blijft. Plaats
daarna zo spoedig mogelijk een nieuwe button.
H e t p l a a t s e n v a n e e n b u t t o n t h u i s
•
-verwijder de button uit de verpakking
•
-blaas de ballon op met 5 ml kraanwater met behulp van een
spuit. Is de ballon niet symmetrisch, rol hem dan voorzichtig
tussen duim en wijsvinger tot de ballon weer symmetrisch is.
•
-zuig de ballon weer leeg
•
-maak de huid rondom de fistel goed schoon met water en
controleer de huid
•
-maak de tip van de button nat met gel en druk de button
voorzichtig met een draaibeweging door de fistel in de maag
•
-plaats de spuit met 5 ml water op het ventiel en vul de
ballon voorzichtig
•
-controleer de fistel op lekkage door voorzichtig onder het
uitwendig fixatieplaatje te kijken
•
-is er lekkage, voeg dan 2 ml extra water toe aan de inhoud
van de ballon.
-Vul de ballon echter nooit met meer dan 10 ml water.
Het is belangrijk dat u eens per veertien dagen controleert of er
nog voldoende water in de ballon zit. Er moet altijd minimaal 5 ml
water in de ballon zitten. Het controleren gaat als volgt:
•
-u neemt een lege spuit en zuigt de ballon langzaam leeg. U
kijkt op de spuit hoeveel water nog in de ballon zit. U spuit het
gebruikte water weg en vult de spuit met 5 ml schoon kraanwater.
Via het ventiel vult u de ballon weer.
H e t g e b r u i k v a n d e b u t t o n
Bij de button worden twee verbindingsslangetjes geleverd
(extensionsets), namelijk één voor continue toediening en één
voor bolustoediening (één keer in korte tijd een grotere
hoeveelheid sondevoeding toedienen via een spuit).
Het geven van sondevoeding via de button gaat als volgt:
•
-open het afsluitdopje van de button
•
-pak het uiteinde van de extensionset en plaats deze in de
button waarbij de streepjes boven elkaar komen te staan
•
-draai de extensionset 3/4 slag in de richting van de wijzers
van de klok tot het punt waar het draaien weerstand ondervindt
•
-zuig 10 ml kraanwater op en spuit dit via de extensionset
in de maag. Hierdoor weet u of de button nog goed doorgankelijk
is
•
-sluit de spuit met sondevoeding of het toedieningssysteem
van de voeding aan op de extensionset
•
-na het geven van de sondevoeding koppelt u de spuit of
toedieningssysteem af en spuit de extensionset en button door
met 10 ml water
•
-koppel de extensionset los van de button door deze tegen
de wijzers van de klok in te draaien tot de streepjes weer boven
elkaar staan
•
-sluit de button af met het afsluitdopje.
Maak de beide uiteinden van de extensionset schoon met water en
zeep en spoel deze goed af onder stromend water. Droog hem
daarna met een gaas of schone dunne doek.
Als er sondevoeding blijft kleven aan de binnenkant en u
krijgt de extensionset niet meer schoon, dan kunt u extra
extensionsets bestellen via uw apotheek. U kunt hiervoor een
recept meekrijgen vanuit het ziekenhuis.
M o n d v e r z o r g i n g
Een goede mondverzorging is nodig omdat u weinig tot niets kunt
eten en drinken. Twee maal daags tanden poetsen en regelmatig
mondspoelen met water of een speciale spoelvloeistof is
belangrijk.
P r o b l e m e n ,
o o r z a k e n
e n
o p l o s s i n g e n
We hebben de meest voorkomende problemen voor u op een rijtje
gezet, met daarbij de meest waarschijnlijke oorzaken en de
oplossingen. Als u toch ongerust bent, neem dan contact op met
de verpleegkundige van de thuiszorg of met uw behandelend arts
in het ziekenhuis.
De meest voorkomende problemen zijn:
•
lekkage via de fistel
•
de button is verstopt
•
de huid rondom de fistel is geïrriteerd
•
drukplek rondom de fistel
•
licht bloeden van de fistel
•
-toedieningssysteem van de sondevoeding schiet los uit de
extensionset
•
de button komt uit de fistel
•
de button valt uit de fistel
•
het water kan niet uit de ballon worden verwijderd
•
u heeft last van buikpijn, braken en/of diarree.
•
•
•
L e k k a g e
v i a
d e
f i s t e l
O o r z a a k
de ballon is niet voldoende gevuld
de button is te lang.
O p l o s s i n g
•
-controleer de inhoud van de ballon en spuit zonodig 2 ml
extra water, maar nooit meer dan 10ml. Maak de huid rond de
fistel droog en controleer na 15 minuten nogmaals op lekkage
•
-tussen het extern fixatieplaatje en de huid moet ongeveer
2 mm zitten. Maak een afspraak op het Endoscopiecentrum als u
denkt dat de button te lang is en laat daar de lengte van de fistel
bepalen.
•
D e
b u t t o n
i s
v e r s t o p t
O o r z a a k
•
-u heeft de button niet regelmatig of onvoldoende
doorgespoten met water
•
u dient via de button poedervormige medicatie toe.
O p l o s s i n g
•
probeert u de button door te spoelen met water
•
--spuit na het geven van sondevoeding altijd de
extensionset door met 10 ml kraanwater
•
-dien alleen vloeibare geneesmiddelen of zeer fijngemalen
medicijnen toe en spuit goed na met water.
•
D e h u i d
g e ï r r i t e e r d
r o n d o m
d e
f i s t e l
i s
W ordt de huid rondom de fistel plotseling roder, pijnlijker,
dikker of treedt er meer lekkage op, neem dan direct contact
op met uw behandelend arts in het ziekenhuis.
O o r z a a k
1
lekkage via de fistel
2
overgevoeligheid voor siliconenmateriaal
3
schimmelinfectie van de fistel
4
ontsteking van de huid.
O p l o s s i n g
1
- -controleer of er een juiste maat button is geplaatst en
of de ballon met voldoende water is gevuld
- -houd de huid goed droog, bijvoorbeeld door een
metallinegaasje onder het fixatieplaatje te gebruiken
- -eventueel de huid dun insmeren met barrièrecrème
(recept: 1 tube chiron barriere cream a 52 gr. cat. no. w.m. 102-01A simcare)
Nooit de huid föhnen in verband met uitdrogen van zowel de
huid als de button
2
-plaats bij overgevoeligheid voor siliconenmateriaal een
gaasje onder het extern fixatieplaatje en neem contact op met het
ziekenhuis
3 en 4 -neem dezelfde dag nog contact op met het ziekenhuis.
•
•
D r u k p l e k
r o n d o m
d e
f i s t e l
O o r z a a k
de button is te klein.
O p l o s s i n g
•
-in het ziekenhuis met behulp van een meetslangetje de
juiste maat laten bepalen en een nieuwe button laten plaatsen.
•
•
L i c h t
b l o e d e n
v a n
d e
f i s t e l
O o r z a a k
meestal veroorzaakt door de groei van wild vlees.
O p l o s s i n g
•
--stop het bloeden door met een gaasje lichte druk uit te
oefenen op de fistel
•
--overleg met uw behandelend arts in het ziekenhuis of u
het wild vlees kunt aanstippen met een zilvernitraat stift.
•
- T o e d i e n i n g s s y s t e e m v a n d e
s o n d e v o e d i n g s c h i e t l o s u i t d e
e x t e n s i o n s e t
O o r z a a k
•
•
-toedieningssysteem is niet stevig op de extensionset gezet
extensionset is vuil of stuk.
•
•
O p l o s s i n g
-zet het toedieningssysteem vaster op de extensionset
gebruik een nieuwe extensionset.
•
•
D e
b u t t o n
k o m t
u i t
d e
f i s t e l
O o r z a a k
de ballon is onvoldoende opgeblazen of lek.
O p l o s s i n g
•
stop direct met het geven van sondevoeding
•
controleer de inhoud van de ballon
•
vul de ballon met 5 ml water
•
-controleer na 15 minuten de inhoud van de ballon weer,
wijkt deze af, vervang dan de button.
•
D e
b u t t o n
v a l t
u i t
d e
f i s t e l
•
O o r z a a k
de ballon is stuk.
•
O p l o s s i n g
een nieuwe button plaatsen zoals eerder beschreven.
•
- H e t w a t e r k a n
w o r d e n v e r w i j d e r d
•
•
n i e t
u i t
d e
b a l l o n
O o r z a a k
-spuit is niet goed op de opening van het ventiel geplaatst
het ventiel functioneert niet.
O p l o s s i n g
-draai de spuit een kwartslag dieper in de opening van het
•
ventiel
•
neem dezelfde dag contact op met het ziekenhuis.
•
- U
b r a k e n
h e e f t
e n / o f
b u i k p i j n
d i a r r e e
o f
l a s t
v a n
O o r z a a k
•
-u kunt een ontsteking hebben van het maagslijmvlies door
de button.
•
O p l o s s i n g
--stop met de sondevoeding
•
--neem contact op met uw huisarts of uw behandelend arts
in het ziekenhuis.
Met een button kunt u in bad, onder de douche en zwemmen, ook
al lekt de fistel nog een beetje. Wel is het belangrijk om daarna
de huid goed droog te maken met een gaasje.
V r a g e n
Als u ne het lezen van deze brochure nog vragen heeft, dan kunt u
deze stellen aan de verpleegkundige van de thuiszorg. U kunt ook
contact opnemen met het ziekenhuis, via telefoonnummer (050)
361 61 61 en vragen naar uw behandelend arts.
A a n t e k e n i n g e n