Kwaliteits- en Risicomanagement model van het CBS NGI Utrecht Donderdag 20 mei 2010 Utrecht Peter van Nederpelt Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) 1 Agenda • • • • • • Iets over het CBS Aanleiding Concepten Toepassingen Kwaliteit van het model Beschikbaarheid en toegankelijkheid 2 Iets over het CBS • 2140 vte in 2009 • 207 mln omzet waarvan 15 mln werk voor derden • 2300 tabellen op www.cbs.nl (Statline) • 1,4 mln bezoeker in Q1 2010 • 27.000 vragen om informatie in 2009 3 Iets over het CBS • Zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) onder Ministerie van Economische Zaken • Missie van het CBS is het publiceren van samenhangende en betrouwbare statistische informatie die inspeelt op de behoeft van de samenleving. • Bedrijfseconomische en sociale statistieken zoals consumentenprijsindex, nationale rekeningen, internationale handel, economische groei, begrotingstekort, bevolkingstatistieken, veiligheid, gezondheid, samenhang in de samenleving, etc. • Geen voorspellingen. Taak CpB 1 september 2009 4 Iets over het CBS • • • • Website met graphics en animaties Filmpjes op YouTube Applicaties voor iPhone in ontwikkeling Gespecialiseerde websites: CBS bij u in de buurt • • • • Nieuwe kantoren in Leidschenveen en Heerlen Gevirtualiseerde clients en servers Thuiswerken via internet Videoconference tussen de vestigingen 5 Aanleiding • Minder goede ervaringen met INK • Directiebesluit: Sluit aan bij EFQM • Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksoverheid; geïmplementeerd op 240 processen mbv A&K analyse. • Code of Practice van Eurostat: eisen mbt instituut en management, processen en kwaliteit van de output. • Eurostat review 2006:“Statistics Netherlands could benefit from a framework for improved quality management in a broad sense.” 6 Opdracht aan en resultaat Systematiseer kwaliteitsmanagement • Integratie van normenkaders: één model • Lage interne lastendruk • Weinig voorschriften • Organisatiebrede aanpak mogelijk Resultaat: Object-oriented Quality Management (OQM) model. 7 Concepten OQM Model 1. 2. 3. 4. 5. Kwaliteit is objectgebonden Integrale benadering kwaliteitsmanagement Unieke set van eigenschappen per object Aandachtsgebied als bouwsteen Standaard vragen per aandachtsgebied 8 Concept 1: Kwaliteit is objectgebonden • Kwaliteit is niet hetzelfde als voldoen aan een lijst van voorschriften. • Kwaliteit is gekoppeld aan ‘iets’, een object of een component (objectgebonden) • Voorbeeld: koffie. • Wat is de kwaliteit van koffie? 9 Wat is de kwaliteit van koffie? Kleur Smaak Geur Temperatuur Kwaliteit is de set van (normeerbare) eigenschappen van een object. In plaats van fit for use en conform de specificaties. “De kwaliteit van koffie” versus “De koffie heeft kwaliteit”. 10 Concept 2: Integrale benadering van kwaliteit • Kwaliteit heeft niet alleen betrekking op de producten en diensten • Heeft betrekking op alle objecten of componenten van een organisatie. • Het hele systeem moet voldoende kwaliteit hebben. • “A system is a network of interdependent components that work together to try to accomplish the aim of the system. A system must be managed. It will not manage itself.” (Deming, W. Edwards. 1993. The New Economics for Industry, Government, Education). 11 Behalve koffie als object ook…. Opdrachtgever Sponsor Gebruiker Toezichthouder Statische Informatie Omgeving CBS Beleid Processen Inkomsten Uitgaven Project Methodologie Samenwerking intern en extern Informatiesysteem Afspraak Medewerker CBS IT-Infrastructuur Plannen en rapportages Huisvesting Kennis (Meta)data Berichtgever Dataleverancier Respondent 12 Concept 3: Eigenschappen • Elk object heeft een unieke set eigenschappen 1 september 2009 13 Behalve kleur, smaak, geur en temperatuur…. 14 Eigenschappen software… Functionality Reliability Suitability Accuracy Interoperability Compliance Security Tracebility Maturity Fault tolerance Recoverability Availability Degradability Usability Portability Adaptability Installability Conformance Replaceability Software Maintainability Analyseability Changeability Stability Testability Mangeability Resueability Understandability Learability Operability Explicitness Customisability Attractivity Clarity Helpfulness User-friendliness Efficiency IISO 9126 Time behavior Resource beavior 15 15 Eigenschappen medewerkers… Capaciteit Productiviteit Beschikbaarheid Competentie Medewerker(s) Mobiliteit Integriteit 16 Eigenschappen statistische output … Samenhang Relevantie Duidelijkheid Vergelijkbaarheid Statistische output Toegankelijkheid Punctualiteit Actualiteit Nauwkeurigheid 17 Concept 4: Aandachtsgebieden • We hebben bouwstenen nodig voor het ontwikkelen en implementeren van een kwaliteitsmanagementsysteem. • Deze bouwsteen noemen we aandachtsgebied. 18 Temperatuur Koffie Combinatie van Object en Eigenschap Afgekeken van EDP-auditors 19 Concept 5: Standaard vragen per aandachtsgebied • • • • • • • • • Definitie Bekende informatie Verantwoordelijkheden Belang Relaties Eisen Problemen Oorzaken Gevolgen • • • • • Kansen Historie Tools Documentatie Indicatoren • Mogelijk, geïmplementeerd, nog te implementeren • Maatregelen • Mogelijk, geïmplementeerd, nog te implementeren • In control? In control = Er wordt voldaan aan de eisen en het restrisico is aanvaarbaar. Relevantie is afhankelijk van de toepassing…. 20 Temperatuur van koffie • • • • • • • • • • • • • • • • Definitie: Aantal graden celcius. Bekende informatie: Koffie komt uit koffie-automaat Verantwoordelijkheden: Facilitair bedrijf huurt deze automaten. Leveranciers zorgt voor onderhoud en opheffen storingen. Gebruiker moet storing melden. Belang: Indirect en relatief klein. Relaties: Heeft invloed op productiviteit en tevredenheid medewerker. Tevens op de smaak van de koffie Eisen: Moet 82,2 graden Celsius zijn. Aroma’s lossen op. Boven deze temperatuur lossen ook bittere alkaloiden op. Problemen: Temperatuur is te hoog de laatste tijd. Oorzaken: Automaat niet goed afgesteld. Gevolgen/Risico: Klagende medewerkers. Productiviteit neemt af. Kansen: Niet van toepassing. Historie: Automaat heeft het altijd goed gedaan. Tools: Termometer om de temperatuur te meten. Documentatie: Geen. Indicatoren: Temperatuur van de koffie. Smaak van de koffie (bitter). Maatregelen: Onderhoudscontract afgesloten. Storing gemeld om automaat goed af te stellen. Meerder automaten geplaatst als back-up. In control? Nee, maar wel binnen 24 uur. 21 Hoe passen we OQM-model toe? • Kies één of meer aandachtsgebieden • Kies één of meer vragen uit de standaardlijst en beantwoord deze. 22 Voorbeeld 1: Total Quality Management Gereed – 16 Strategische documenten geanalyseerd: wet- en regelgeving, meerjarenplan, jaarplan, jaarverslag, etc. – Resultaat meer dan 300 aandachtsgebieden met bijbehorende quotes. – Selectie van de meest belangrijke: 60. – Portefeuillehouder van elk aandachtsgebied vastgesteld. Nog te doen • Portefeuillehouder beantwoordt vragen • Nog niet geïmplementeerde maatregelen integreren in de reguliere planning & control cyclus. 23 Vragen bij Total Quality Management • • • • • • • • • Definitie Bekende informatie Verantwoordelijkheden Belang Relaties Eisen Problemen Oorzaken Gevolgen • • • • • Kansen Historie Tools Documentatie Indicatoren • Mogelijk, geïmplementeerd, nog te implementeren • Maatregelen • Mogelijk, geïmplementeerd, nog te implementeren • In control? 24 Voorbeeld 2: Workshop – Workshop voor het centrum voor Beleidstatiek van 2,5 uur (middag). – Korte uitleg van het model en aanpak. – Deelnemers (20) en management bedachten en selecteerden zes aandachtsgebieden zoals duidelijkheid van de rapporten voor de klanten. – Zes groepjes werkten elk een aandachtsgebied uit. – Resultaat: Lijst van nog te implementeren maatregelen. 25 Vragen bij de workshop • • • • • • • • • Definitie Bekende informatie Verantwoordelijkheden Belang Relaties Eisen Problemen Oorzaken Gevolgen • • • • • Kansen Historie Tools Documentatie Indicatoren • Mogelijk, geïmplementeerd, nog te implementeren • Maatregelen • Mogelijk, geïmplementeerd, nog te implementeren • In control? Dependant on the application… 26 Andere toepassingen 1. 2. 3. 4. Assurance 240 statistische processen (16) Kwaliteitsgids statistische output (19) Normenkader voor statistische processen (50) Onderzoek naar de kwaliteit van bestanden ontvangen van externe dataleveranciers (39) 5. Vergelijking tussen normenkaders van Eurostat en Europese Centrale Bank (110) 6. Eisenpakket voor een website over de woningmarkt (16) 7. Voorschriften voor naamgeving(15) (..) aantal aandachtsgebieden 27 Kwaliteit OQM-model Onderzoek: beoordeling door drie externe experts en tien CBS gebruikers: • Efficiënt • Toepasbaar in alle organisaties en op deelgebieden • Manipuleerbaar • Begrijpelijk • Consistent • Toegankelijk Rapport “Is er nog plaats voor een nieuwe kwaliteitsmodel”? Zie www.cbs.nl. . 28 Voordelen volgens onszelf • • • • Schaalbaar: zelf aantal kiezen Begrijpelijk: eigen taal gebruiken Generiek: niet beperkt tot een bepaald domein Focus: steeds één aandachtsgebied tegelijk uitwerken • Uniformiteit: standaard vragen per aandachtsgebied • Leeg model. Maatwerk. Gebruiker bepaalt inhoud. • Risicomanagement geïntegreerd 29 Testimonials • I think your model is one of the best ways to reasonably work with quality (Statistics Spain) • Het OQM-model is erg intuitief. Je hoeft geen wizkid zijn om het te begrijpen (deelnemer workshop) • Ik ken geen ander model waarmee het doel met gelijke of lagere kosten bereikt kan worden (kwaliteitsmanager CBS) 30 Beschikbaarheid model www.cbs.nl Home > Methoden > Onderzoek naar methoden > Onderzoeksrapporten > Rapporten kwaliteit Ook in het Engels 31 32 Kwaliteits- en Risicomanagement model van het CBS NGI Utrecht Donderdag 20 mei 2010 Utrecht 33