PowerPoint-presentatie

Gevolgen van het huidige
Geldsysteem
Sustainable
Finance Lab
Klaas van Egmond
Universiteit
Utrecht
Doelstellingen
Waarden
Economie
Financieel systeem
Boekhouding
Doelstellingen
Financieel
systeem
Waarden
Boekhouding
Economie
Doelstellingen
Financieel systeem
Waarden
Boekhouding
Financialisering:
- Toenemend belang financiële motieven, actoren, markten en
instituties; waardecreatie  aandeelshouderswaarde
- Winst steeds meer via financiële, dan via productieve kanalen
- (Neo)liberalisering;
private geldschepping;
deregulering; speculatie;
commodificering ; landgrab
Nadelen geldsysteem: vervlechting Publiek –Privaat:
- Kredietverlening = ongecoördineerde geldschepping
- Geldschepping is privaat; principieel publiek
publieke derving; > 20 miljard € /jaar
- Overheid kan economie niet of nauwelijks sturen;
Lincoln, Jackson, … Roosevelt, Garfield:
“Whoever controls the money in any country is master of all its
legislation and commerce”.
Nadelen geldsysteem: vervlechting Publiek –Privaat
- Financiële bestel inherent instabiel (pro-cyclisch)
Inflatie - Deflatie
- Winst:privaat – Verlies: publiek; crisis 2008
Martin Wolf; omvang wereldoorlog
- (Enorme) schuldopbouw; inkomenstroom arm -> rijk
groei-imperatief ?
- Toenemende complexiteit en (dus) falend toezicht
no one saw this coming”
“
M3 – billion €
400 miljard €
pY statistics
300 miljard €
Y CES-model
Y statistics
M3 bn €
MaD
CBS statistics
+ 700 Miljard € netto
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
1950
1975
2000
2025
2050
Price 1950=1
MaD
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
CBS statistics
Prijs:
x 8
Vastgoed : x 20
1950
1975
2000
2025
2050
700
pY bn/y
MaD
statistics
BBP: x 60
600
500
400
300
200
100
0
1950
1975
2000
2025
2050
Financialisering
Commodificering
-
Bedrijven
-
Beleggers
(pensioenfondsen)
-
Basisbehoeften;
voedsel / land
-
Banken
& geldschepping
-
Gobal commons
Financialisering; voedselvoorziening
In 2008 extensive speculation on the wheat market.
In 2008 collapse, money migrates from sector to sector.
‘World money supply has been a major determinant in changes of food
prices over a 40 year period”
Gilbert & Pfuderer; 2010
Wereld Bank:
In 2011 toename landacquisitie
12 x zo sterk
Tanzania; 150.000
‘grond-vluchtelingen’
(niet schadeloos)
In Afrika 1 – 10 %
bevolking getroffen
Land-investeringen vanuit Nederland
Ethiopië
Nederland 10e op wereld-ranglijst; USA, Emiraten, UK, China
Duurzaamheid = ‘the Tragedy of the Commons’
Toe-eigening;
- Geld als claim op de fysieke wereld
- Natuurbeheer (Nederland)
- Aandeelhouder kapitalisme (Unilever)
Ontvlechting Publiek – Privaat:
1 Geldschepping door de overheid, op basis van
prijsstabiliteit
2 Betalings-infrastruktuur is
overheidsverantwoordelijkheid
800
pY bn/y
MaD
DFM
Manufacture -> Service
700
600
500
400
300
200
100
0
1950
1975
2000
2025
2050
MaD
Gov debt / pY
DFM gov debt repay
1.2
1.0
0.8
0.6
0.4
0.2
1950
1975
2000
2025
2050
Voordelen van ‘schuldvrij geld’
- Drastische vermindering schuldniveau; overheidschuld -> 0
- Besparing immense sommen geld; publiek / privaat;
overheid kan meer richting geven aan duurzame ontwikkeling
- Prijsstabiliteit (of politiek gewenste inflatie van bijvoorbeeld 2 %)
- Geen ‘boom –bust’ cycli meer; geen publieke bankencrises meer
- Voortgaande groei (monetair en fysiek; milieubeperkingen !!)
- Keynesiaanse stimulering werkgelegenheid
Recente ontwikkelingen financieel bestel:
Toezicht
Complexiteit neemt enorm toe (mission impossible)
Perquin (FD): Overheid moet MKB-financiering subsidiëren
Nutsfunctie van banken staat haaks op huidige positie
van banken
(als private ondernemingen met winst oogmerk)
Couwenberg: Banken willen zichzelf ombouwen tot regisseurs die
vraag en aanbod van krediet bij elkaar brengen.
Hun expertise zit in de risicoafweging
Gevolgen van het huidige
Geldsysteem
Sustainable
Finance Lab
Klaas van Egmond
Universiteit
Utrecht
Geldschepping
Activa
Leningen
leningen
Passiva
Deposito’s
Firma’s
Deposito
Consumenten-plus
Lening
hypotheek
1000 k€
Deposito
Consumenten-min
Overheid
Bank
Equity
terugbetaling
+ rente;
2000 k€