Stap 1: de losse componenten

College de Brink Laren
ICT bij
instalelectro
ICT: iets
voor jouw?
Leerlingen die het leuk
vinden om te
computeren.
En hier later misschien
wel mee zouden willen
werken.
Gericht op de
vaardigheden die een
leerling leert om toe te
passen in de
(computer)praktijk.
Instalelektro
Een brede opleiding met heel veel
mogelijkheden. Zowel op het gebied
van elektrotechniek, ICT en installatietechniek.
Op het ROC of in de beroepspraktijk
biedt
deze
opleiding
veel
keuzemogelijkheden.
Zoals bijvoorbeeld: Elektrotechnische
Installatietechniek,
ICT/Informatietechnologie,
Energieopwekking
en
Distributietechniek,
Beveiligingstechniek,
Industriële
Automatisering en Energietechniek
2
College de Brink Laren
Bij onze vernieuwde instalelectro
afdeling volgen we de nieuwste
trends op technologische gebied. Is
ICT iets voor jou? Vind je het leuk om
te computeren. En wil je hier later
misschien wel mee gaan werken.
Dan is deze brede opleiding die
gericht is op
de
vaardigheden die
je leert om
toe te passen
in de praktijk een leuke/uitdagende
start.
Inhoudsopgave























Instalektro
2
Inhoudsopgave
3
Zelf een PC bouwen. 4
Stap 1: de losse componenten
5
Stap 2: Het openen van de behuizing
8
Stap 3: Het aanbrengen van afstandsbusjes
9
Stap 4: Het inbouwen van het moederbord 10
Stap 5: Het plaatsen van de processor
11
Stap 6: Het plaatsen van de processor-koeler
Stap 7: Het plaatsen van het geheugen
Stap 8: De behuizingstekkertjes
12
13
14
Stap 9: Het aansluiten van de voeding
15
Stap 10: Het plaatsen van de videokaart 16
Stap 11: En de andere uitbreidingskaarten 17
Stap 12: Het monteren van diskdrive en harddisk 18
Stap 13: Het voorbereiden van de cd/dvd-rom drive
19
Stap 14: Het monteren van de CD/DVD-ROM drive
20
Stap 15: Het aansluiten van diskdrive en harddisk
21
Stap 16: Het aansluiten van de CD/DVD-ROM drive
22
Stap 17: Stroom voor de drives
23
Stap 18: Het mooi wegwerken van alle kabels
24
Stap 19: De kast kan dicht en aansloten worden 25
Stap 20: En klaar!
3
26
College de Brink Laren
Zelf een PC bouwen.
Steeds vaker willen leerlingen weten hoe ze zelf een PC kunnen bouwen. Hoewel
grote A-merken, maar ook de computerwinkels op de hoek graag kant-en-klare
systemen verkopen, is het natuurlijk veel leuker om zelf je PC uit losse
onderdelen samen te stellen. Niet alleen kun je zo kiezen voor de meest ideale
componenten , maar ook is het zelf bouwen van een PC een leuk en leerzaam
karwei.
Voor ons project hebben we gekozen voor een minimale configuratie die nog
voldoet aan onze doelstelling. De transparante kast hebben we gekozen om het
opbouwen van de PC beter te kunnen laten zien. Door een andere kast te kiezen
wordt het kosten plaatje natuurlijk nog aantrekkelijker.
In onderstaande stappenplan wordt beschreven hoe je probleemloos een PC
kunt samenstellen!
4
College de Brink Laren
Stap 1: de losse componenten
5
College de Brink Laren
Voordat het eigenlijke bouwen van de PC van start gaat, is enige voorbereiding
zeker gewenst. Belangrijk is natuurlijk dat alle componenten van de PC aanwezig
zijn. Een PC bestaat normaal gesproken minimaal uit de volgende componenten:



Een PC-behuizing (*in ons geval een transparante kast)
Een processor (*Intel Celeron 2.0GHz.)
o Een processor-koeler
Een moederbord (*P4MDPT Jetway ATX))
o Een geluidskaart (deze is op het moederbord verwerkt)
o Een netwerkkaart (deze is op het moederbord verwerkt)
o Een videokaart (deze is op het moederbord verwerkt)





Een of meer geheugenmodules (*256 MByte )
Een floppydrive 3,5 inch
Een harddisk (*40 GB)
Een cd-rom of dvd-rom drive (*CD-ROM speler 52 X)
Voeding (*ATX Q tec 300 Watt)
(* de door ons gekozen configuratie kan)
Aan deze minimale set componenten kunnen nog componenten toegevoegd
worden, zoals bijvoorbeeld:
6
College de Brink Laren


Een cd-writer
Een modem etc. etc.
Naast de verschillende componenten, zijn ook nog een aantal andere zaken
handig als je een PC gaat bouwen. Onmisbaar is een goede
kruiskopschroevendraaier: schroeven die binnen de PC gebruikt worden zijn
meestal van het kruiskop type. Een schroevendraaier met een magnetische punt
is natuurlijk het handigst. Maar ook het gebruik van een pincet is aan te bevelen.
De benodigde schroeven worden meestal bij PC-behuizing meegeleverd. Onze
benodigde schroeven bevinden zich in de zijwand. Deze kunnen met de inbus
sleutel (voor in de systeemkast) open en vast gedraaid worden.
Voordat het daadwerkelijke bouwen van de PC gaat beginnen, is het belangrijk
om jezelf eerst even te ontladen van mogelijke statische electriciteit. Dit kan op
een aantal manieren: het makkelijkste is om of even een ongeverfd stuk
verwarming aan te raken, of om even een van de ijzeren clipjes van een geaard
stopcontact aan te raken.
7
College de Brink Laren
Stap 2: Het openen van de behuizing
Als alle benodigde componenten verzameld zijn, kan het eigenlijke werk
beginnen. Allereerst moet natuurlijk de behuizing geheel geopend worden. In ons
geval kunnen we de behuizing openen door de witte draaiknoppen aan de
achterzijde los te draaien. En vervolgens de zijkanten open te schuiven.
De voeding komt aan de bovenkant achterin de behuizing te zitten. Tijdens het
bouwen van de PC is het overigens verstandig om de voeding nog niet op het
stopcontact aan te sluiten.
8
College de Brink Laren
Stap 3: Het aanbrengen van afstandbusjes
Het eerste component wat nu in de kast ingebouwd gaat worden is het
moederbord: de ‘plaat’ waar later alle componenten verder opgeprikt gaan
worden. Voordat het moederbord in de kast bevestigd kan worden, moeten eerst
zogenaamde afstandsbusjes in de kast geplaatst worden. Deze afstandsbusjes
worden vrijwel altijd bij de kast meegeleverd.
Om te kijken waar de afstandsbusjes precies moeten komen, kunt u het beste het
moederbord al even op de juiste plaats in de kast leggen. Het moederbord zit op
de juiste plaats als de verschillende connectoren (printerpoort, USB-poort,
enzovoort) achter op het moederbord precies door de daarvoor bestemde gaten
in de achterzijde van de kast passen. Vaak moeten een aantal van deze poorten
eerst nog geopend worden aan de achterzijde van de behuizing. Nu kun je precies
zien welke schroefgaten in de kast samenvallen met de schroefgaten in het
moederbord. Op die plaatsen moet in de kast een afstandsbusje geplaatst
worden. Deze afstandsbusjes kun je makkelijk met de hand indraaien.
9
College de Brink Laren
Stap 4: Het inbouwen van het moederbord
Verpakking
Instructie
boek
Moederbord
CD met DRIVES
Nu de afstandsbusjes geplaatst zijn, kan het moederbord worden ingebouwd.
Plaats het moederbord op de juiste manier in de kast (zodat de connectoren
samenvallen met de gaten achterin de kast) en schroef het moederbord daarna
vast op de afstandsbusjes. Ook de hiervoor benodigde schroeven worden
normaliter meegeleverd bij de behuizing. Om het moederbord stevig in de kast te
plaatsen, moet het op minimaal zes plaatsen vastgeschroefd zijn.
Controleer nogmaals of niet per ongeluk afstandsbusjes verkeerd geplaatst zijn,
waardoor ze niet precies onder een schroefgat zitten. Als dat het geval is, kan er
namelijk een vervelende kortsluiting ontstaan met alle gevolgen van dien.
10
College de Brink Laren
Stap 5: Het plaatsen van de processor
Beschrijving
Processor
Nu het moederbord stevig in de kast zit, kunnen één voor één de verschillende
componenten op het moederbord geplaatst worden. We beginnen met de
processor. Verreweg de meeste processors zijn uitgevoerd als ‘socket’ processor,
oftewel een plat vierkant plaatje met veel pinnetjes. Op het moederbord zit een
connector waar de processor precies in past. Om de processor in zo’n
zogenaamde ZIF-socket (zero insertion force) te plaatsen, moet eerst het
hendeltje naast de connector omhoog gezet worden. De processor kan dan
probleemloos geplaatst worden. Let wel op: de processor kan slechts op één
manier in de connector geplaatst worden. Kijk even naar de pinnetjes van de
processor en de gaatjes van connector en het is meteen duidelijk in welke richting
de processor geplaatst moet worden. Zodra de processor in de connector zit, kan
het hendeltje weer omlaag gedrukt worden.
11
College de Brink Laren
Stap 6: Plaatsen van de processorkoeler
Nu de processor geplaatst is, is als volgende de processor-koeler aan de beurt.
De koeler moet met klipjes bevestigd worden op processor-connector, uiteraard
over de processor heen. (zie beschrijving bij processor)
De koeler moet vervolgens worden aangesloten op het moederbord om stroom
aan de ventilator te leveren. Dit gebeurt door middel van de kleine connector die
aan de kabel vanuit de ventilator zit. De aansluiting op het moederbord staat
aangeduid met ‘CPU Fan’. In het boekje bij het moederbord is te vinden waar deze
connector zich precies bevindt.
12
College de Brink Laren
Stap 7: Het plaatsen van het geheugen
Nadat processor en koeler geplaatst zijn, is het de beurt aan het geheugen. De
geheugen modules hebben de vorm van dunne, platte reepjes, gevuld met kleine
chips. Deze reepjes passen precies in de daarvoor bestemde sloten op het
moederbord. Kijk altijd eerst even naar de inkepingen aan de onderkant van de
geheugenmodules, deze zorgen ervoor dat de module maar op één manier in de
connectoren past. Op die manier weet je precies in welke richting de modules op
het moederbord geplaatst moeten worden.
Voor montage
Na montage
Geheugen module 256 MB
Om een module te plaatsen, dienen eerst de (witte) clipjes van de connector naar
buiten geduwd te worden. De geheugenmodule kan dan in de connector gedrukt
worden en de clipjes zetten de module automatisch vast. Vanzelfsprekend zet u
de eerste geheugenmodule in de eerste connector, de tweede in de tweede, en zo
verder. Meestal staat op het moederbord aangegeven welke connector de eerste
is en zoniet dan staat dat altijd ook in het boekje van het moederbord.
13
College de Brink Laren
Stap 8: De behuizingstekkertjes
Hierna kunnen de verschillende kleine stekkertjes die in de kast hangen op het
moederbord aangesloten worden. De volgende kleine stekkertjes zijn altijd in de
kast terug te vinden:





Power knop
Power LED (lampje)
Harddisk LED (lampje)
Reset knop
Speaker
In het boekje van het moederbord staat precies vermeld waar ieder stekkertje
aangesloten dient te worden. Bij het aansluiten van de stekkertjes van de
knoppen en de speaker maakt het niet uit hoe om de stekker geplaatst wordt. Bij
de stekkers van de lampjes wel: als het stekkertje verkeerd om geplaatst wordt,
zullen de lampjes niet gaan branden. Als dit het geval is moet het stekkertje even
omgedraaid worden. In het boekje staat vaak een + en een – aangegeven bij de
aansluitingen voor de LED’jes. Normaal gesproken komt de + overeen met het
gekleurde kabeltje in een stekkertje.
Let op!!! als de stekkertjes van de:


Power knop en
Reset knop
niet goed zijn aangesloten zal de voeding het niet doen!!!
14
College de Brink Laren
Stap 9: Het aansluiten van de voeding
Om het moederbord en alle daarop aangesloten componenten van stroom te
voorzien, moet de grote rechthoekige stekker die uit de voeding komt, op het
moederbord aangesloten worden. Gelukkig kan ook deze stekker maar in een
richting aangesloten worden.
15
College de Brink Laren
Stap 10: Plaatsen van de videokaart
Bij ons moederbord zijn de videokaart, geluidskaart en netwerkkaart al
ingebouwd op het moederbord.
Wil je echter een andere videokaart dan kan deze worden geplaatst in het bruine
AGP-slot: het uitbreidingsslot dat meestal het dichtst bij de processor te vinden is.
Voordat een uitbreidingskaart zoals de videokaart geplaatst wordt, moet eerst het
ijzeren plaatje aan de achterkant ter hoogte van de kaart weggehaald worden. Zo
worden de connectoren van de uitbreidingskaart aan de achterzijde van de kast
beschikbaar zodra deze geplaatst wordt. De videokaart kan met een schroef bij
het ijzeren plaatje vastgezet worden.
16
College de Brink Laren
Stap 11: Andere uitbreidingskaarten
Nadat de videokaart is geplaatst, kunnen ook alle andere uitbreidingskaarten,
zoals een modem geplaatst worden. De verdere uitbreidingskaarten zullen
voornamelijk in de witte sloten, genaamd PCI-sloten geplaatst moeten worden.
Het is slim om deze in volgorde te vullen: dus eerst PCI-slot 1, dan PCI-slot 2, en
zo verder. PCI-slot 1 is de witte connector die het dichtst bij het AGP-slot van de
videokaart zit. Ook bij het plaatsen van de andere uitbreidingskaarten moet altijd
eerst het ijzeren plaatje aan de achterzijde van de behuizing ter hoogte van de
kaart weggehaald worden. De kaart kan dan weer eenvoudig vastgeschroefd
worden. Let er wel op dat alle kaarten goed in de AGP of PCI-connectoren gedrukt
zijn.
17
College de Brink Laren
Stap 12: Monteren diskdrive en harddisk
Na de uitbreidingskaarten zijn de diskdrive en de harddisk aan de beurt om
gemonteerd te worden. Voorin in de behuizing zijn meestal brackets te vinden
waar deze (3,5 inch breed zijnde) componenten geplaatst kunnen worden. Beide
drives hebben schroefgaten aan de zijkant, waardoor ze eenvoudig in de kast
geschroefd kunnen worden. Let er bij de harddisk op dat deze met het opschrift
naar boven en met de connectoren naar achteren wordt vastgeschroefd. De
diskdrive moet natuurlijk vanuit de voorkant van de behuizing bereikbaar zijn.
Daarvoor moet eerst het plastic frontje ter hoogte van waar de diskdrive moet
komen, weggehaald worden.
18
College de Brink Laren
Stap 13: Voorbereiden cd/dvd-rom drive
Voordat de CD/DVD-ROM drive geplaatst kan worden, is er eerst enige
voorbereiding noodzakelijk. CD/DVD-ROM drives worden op (bijna) altijd op
dezelfde type controller aangesloten als harddisks: de IDE-controller. Het
moederbord heeft twee van deze IDE-controllers aan boord, en op elke IDEcontroller kunnen twee apparaten aangesloten worden. In totaal kunnen er dus,
zonder extra controllers te installeren, vier IDE-apparaten in één PC aangesloten
worden. Per controller kan er een zogenaamd master-apparaat en slave-apparaat
aangesloten worden. Met jumpers (plastic kapjes die je over pinnetjes kunt
zetten) kun je instellen of het apparaat zich als master of als slave moet
gedragen. Dit zien we op bijstaande foto: bij de tweede jumper (het kleine gelede
blokje) kan gekozen worden voor CS (Cable Select, waar we verder niet op
ingaan), SL (slave) en MS (master). De CD-ROM drive staat nu ingesteld als slave,
maar door de jumper weg te nemen bij de SL-pinnetjes en te plaatsen over de
MS-pinnetjes wordt deze als master geschakeld.
Hoe moet de drive nu ingesteld worden? Als u maar twee IDE-apparaten heeft, is
het verstandig om deze beide master te maken (de harddisk is standaard
ingesteld als master) met twee verschillende kabels op de twee IDE-controllers.
Als u dus alleen een harddisk en een CD/DVD-ROM drive heeft, kunt u deze
laatste het best instellen als master. Bij drie apparaten (bijvoorbeeld een
harddisk, een CD/DVD-ROM drive en een CD-schrijver) zullen twee apparaten op
één controller geschakeld moeten worden. Een goede oplossing is dan de
harddisk als master op controller 1, de CD/DVD-ROM drive als slave op controller
1 en de CD-schrijver als master op controller 2.
19
College de Brink Laren
Stap 14: Monteren CD/DVD-ROM drive
Nadat de CD/DVD-ROM drive goed is ingesteld, kan deze net als de diskdrive
worden ingebouwd. Eerst moet een plastic frontje van de breedte van de CD/DVDROM drive weggehaald worden. Daarna kan de drive probleemloos van voren
naar binnen geschoven worden. Zodra deze goed zit (het frontje van de drive
moet gelijk lopen met het front van de behuizing), kan deze binnen weer met
schroefjes vastgezet worden.
20
College de Brink Laren
Stap 15: Aansluiten diskdrive en harddisk
Nu alle drives stevig in de behuizing zijn gemonteerd, kunnen ze met data-kabels
verbonden worden met het moederbord. Voor de diskdrive zit er bij het
moederbord een 34-aderige platte kabel. Het ene uiteinde kan op het
moederbord aangesloten worden op de daarvoor bestemde floppy connector (als
je die niet kunt vinden, kijk dan even in het boekje van het moederbord) en het
andere uiteinde wordt aangesloten op de diskdrive. Let wel altijd even op of de
kabel goed om is aangesloten. Een ader van de kabel is roodgemaakt, dat is
kabel 1. Zowel op het moederbord als op de diskdrive staat aangegeven aan
welke kant kabel 1 geplaatst moet worden.
Voor harddisks moet er een speciale Ultra ATA/IDE kabel gebruikt worden: deze
heeft 80-aders en 40-polige connectoren. De connectoren zijn dus net wat langer
dan die van de diskdrive-kabel. De harddisk moet op het moederbord
aangesloten worden op de aansluiting met de naam ‘IDE 1’. Ook hier moet erop
gelet worden of de kabel wel goed om zit: bij harddisks en CD/DVD-ROM drives is
de stelregel dat kabel 1 (de rode dus) aan de kant van de in stap 17 geplaatste
voedingskabel zit. (Bij de Ultra ATA/IDE kabels moet de blauwe connector op het
moederbord geplaatst en de zwarte op de harddisk. De derde, grijze connector is
voor een optioneel slave apparaat).
21
College de Brink Laren
Stap 16: Aansluiten CD/DVD-ROM drive
Ook de CD/DVD-ROM drive moet met een data-kabel aangesloten worden. Indien
de CD/DVD-ROM drive als master op de tweede IDE-controller komt, is het gebruik
van een 40-aderige IDE-kabel voldoende. Sluit de data-kabel van de CD/DVDROM drive op het moederbord aan bij connector ‘IDE 2’.
Van de CD-ROM drive moet er ook een klein audio-kabeltje naar de geluidskaart.
Dit kabeltje wordt meestal ofwel bij de drive ofwel bij de geluidskaart geleverd.
Links naast de connector voor de datakabel zit op de CD/DVD-ROM drive de
aansluiting voor dit audio-kabeltje. De andere connector van het kabeltje moet bij
de geluidskaart aangesloten worden op de ‘CD IN’-connector. Als er geen losse
geluidskaart aanwezig is, maar een geluidskaart op het moederbord, dan is deze
connector ook op het moederbord te vinden. De witte ader in het kabeltje is voor
het linker-geluid, de rode voor het rechter-geluid. Let er even op dat links ook op
links en rechts op rechts wordt aangesloten. Zowel bij de connector op de
geluidskaart als bij de connector op de CD/DVD-ROM drive staat dat vermeld.
22
College de Brink Laren
Stap 17: Stroom voor de drives
Nu alle drives ingebouwd en aangesloten zijn, moeten ze natuurlijk ook nog van
stroom worden voorzien. Daarvoor zijn de stekkers die uit de voeding komen.
Deze stekkers kunnen worden aangesloten op de diskdrive, harddisk en CD/DVDROM drive maar ook op de LED’s om de kast mooi te verlichten. De harddisk en
CD/DVD-ROM drive maken gebruik van relatief brede vierpolige stekkers. De
diskdrive maakt gebruik van een kleiner type. Beide zijn ruimschoots te vinden in
de behuizing en kunnen gelukkig maar in één richting worden aangesloten. Voor
de geïnteresseerden: de gele kabel is voor 12 Volt en de rode voor 5 Volt.
23
College de Brink Laren
Stap 18: Mooi wegwerken van kabels
In principe zijn we nu al klaar met het eigenlijke bouwen van de PC. Optioneel
kunnen alle kabels binnen de PC nog even mooi bij elkaar gebonden worden,
zodat alles er wat minder rommelig uitziet en er een betere luchtcirculatie in de
kast kan ontstaan. De makkelijkste manier om alle kabels mooi bij elkaar te
binden is het gebruik van tie-wraps ofwel ‘snelbinders’. Nogmaals: deze stap is
puur optioneel!
24
College de Brink Laren
Stap 19: Kast dicht en aansluiten
De PC is nu geheel compleet in elkaar gezet en de kast kan weer dicht geschroefd
worden. Uiteraard moet nog wel alle randapparatuur op de nieuwe PC worden
aangesloten. Bovenaan de kast zien we de aansluiting voor de stroomkabel die
naar het stopcontact gaat. De tweede zwarte connector is om de
stroomaansluiting van de monitor optioneel via de PC te laten gaan. Daaronder
zien we de verzameling connectoren van het moederbord. De twee kleine ronde
connectoren zijn voor het toetsenbord en de muis: de paarse is voor het
toetsenbord en de groene voor de muis. De twee platte connectoren daarnaast
zijn voor USB-apparaten, zoals USB-muizen, USB-printers, USB-scanners, USBjoysticks, en zo verder. Onder de USB-connectoren zien we in roze de brede
printerpoort (voor printers die nog niet via USB kunnen worden aangesloten) en
daarnaast in het donkergroen twee seriële poorten, die bijvoorbeeld gebruikt
kunnen worden voor externe modems. Een connector is voor de aansluiting van
de monitor. Hier onder bevinden zich de aansluitingen voor de speakers, de
microfoon, de line-in en de joystick. Onder al deze connectoren kunnen de
connectoren van de verschillende uitbreidingskaarten komen.
25
College de Brink Laren
Stap 20: En klaar!
Gefeliciteerd! Het is gelukt om de PC geheel uit losse onderdelen te bouwen en
aan te sluiten!
Het enige wat nu nog rest is dat het besturingssysteem (bijvoorbeeld Windows XP)
op de PC wordt geïnstalleerd. Dit kan eenvoudig door de installatie CD van
Windows XP in de drive te plaatsen en de verschillende stappen op het
beeldschermgoed te volgen.
Zodra ook dit voltooid is, kunt u gaan genieten van uw eigen, zelf gebouwde
computer!
26
College de Brink Laren