Tekst 5: Framing the problem of reading instruction

Tekst 5: Framing the problem of reading instruction:
Using frame analysis to uncover the microprocesses of policy implementation
Korte inhoud



Problemen in verband met de implementatie van beleidsmaatregelen houden verband met
het feit dat de beleidsmakers een onderdeel van de sociale werkelijkheid als
problematisch interpreteren.
Deze tekst brengt de sense making theory en de frame analysis samen om de dynamiek
te begrijpen tijdens het kaderen van problemen tijdens een beleidsimplementatie.
De data die gebruikt worden in deze tekst zijn afkomstig van een school uit Californië
die men bevraagd heeft i.v.m. met het leesonderwijs.
SLEUTELWOORDEN:
authority relations, policy implementation, problem framing,
reading instruction, sense-making
Inleiding




De voorstelling van de oorzaak van een bepaald probleem in de sociale werkelijkheid leidt
ongetwijfeld tot een nadruk op bepaalde aspecten. Andere daarentegen blijven
onderbelicht.
De manier waarop een bepaald beleidsprobleem wordt gedefinieerd of gekaderd, is
cruciaal omdat het de verantwoordelijkheid aangeeft en ratio’s creeert die bepaalde
oplossingen toelaat en andere niet.
Er is al heel veel aandacht uitgegaan naar beleidsvoering, maar niet genoeg aandacht
naar beleidsimplementatie.
 theory of sense-making = locale actoren in scholen construeren actief hun
begrip van beleidsmaatregelen door hen te interpreteren vanuit een bepaald
oogpunt opgebouwd vanuit hun vooraf bestaande opvattingen en praktijken
--> schiet tekort: gaat in op hoe zulke opvattingen en praktijken
geconstrueerd worden, maar negeert het belang van
problem framing tijdens het implementatieproces volledig.
Vandaar gaat men in deze tekst onderzoek doen naar problem framing:
 analyse van langdurige problem framing trajecten in een school
--> De respons van de school op het nieuwe leesonderwijs hing
deels af van de manier waarop leerkrachten en directeurs
hun begripskader construeerden van de wijze waarop ze
het probleem wouden opgelost zien.
--> Het proces dat komt kijken bij het construeren van een
begripskader is omstreden en interactief. Bovendien komt
het tot stand doorheen gezagsrelaties en wordt het
gemedieerd door de formele en informele sociale
netwerken van leerkrachten.
--> Het proces van problem framing is cruciaal voor het motiveren
en coördineren van acties, maar heeft ook de kracht om
gezagsrelaties te herstellen en de sense- making
processen/praktijken van leerkrachten te beïnvloeden.
1
§1 Literatuurstudie

Sense-making theoretici
 individuen en groepen construeren actief hun begripskader door nieuwe
begrippen in hun bestaande begripskader te integreren
 sociaal proces: - ontstaan vanuit interactie, overleg, signalering
- komt tot stand vanuit de context van de sense-makers
 bestaande culturele ideeën en normen fungeren als categorieën van structuur,
gedachten en actie
 De manier waarop leerkrachten beleidsmaatregelen omzetten hangt af van
de wijze waarop zij de betekenis en implicaties van deze beleidsmaatregel
begrijpen. Leerkrachten construeren dit begripskader door op hun reeds
aanwezige overtuigingen en praktijken te bouwen tijdens een
interactieproces met hun collega’s.
 De manier waarop schoolleiders een beleidsmaatregel interpreteren, kan
leerkracht sense-making beïnvloeden. Als hun visie strookt met die van de
leerkrachten dan is er weinig vooruitgang mogelijk.
 We weten dat sense-making plaatsvindt tijdens sociale interacties, maar
we weten te weinig over het proces aan de hand waarvan het gebeurt.

Frame analysis
 focus op het kaderen van het probleem (waar sense-making aan voorbij gaat)
 bestuderen van het proces waarbij begripskaders worden gecreëerd
doorheen sociale interacties
 studie van de strategische aspecten van dit proces (hoe mensen die
interpretatieve kaders gaan aanwenden om anderen in actie te krijgen)
 ontwikkeling van conceptuele hulpmiddelen om dat interactieve proces te
Bestuderen
Framing is vaak een omstreden proces: bij discussies en onenigheden worden
frames opnieuw geconstitueerd. Die discussies en onenigheden ontstaan vanuit
machtsrelaties.
 2 soorten begripskaders: 1. Diagnostic framing = het probleem definiëren & de
oorzaak aanwijzen
2. Prognostic framing = oplossing formuleren voor het
vooropgestelde probleem
 verwante processen: 1. Frame alignment = diegenen die frames maken, gaan
proberen deze frames te verbinden
met de interesses en bestaande
frames van de doelgroep die ze
zouden willen mobiliseren
2. Resonance = de mobiliserende kracht van een bepaalde
frame
2
§2 Methodologie






Cross-sectionele data die verzameld werden tijdens het schooljaar 1998-1999 om het
probleem van problem framing op school level te begrijpen.
Observaties (klas, vergaderingen,…) & diepte-interviews (semigestructureerd)
Single case
Stedelijke school: ‘Stadele Elementary’ (Californië)
Jaar van het onderzoek --> tweede jaar van vernieuwing aan de gang in de school
6 belangrijkste bediscussieerde frames:
*Assessment (nut en geldigheid van toetsingen)
*Decoding (probleem met de connectie klank-letter)
*Reading comprehension (lage scores begrijpend lezen)
*Reform initiative (de manier waarop de school implementeert)
*Standardized testing (validiteit van testscores ~ leren van leerlingen)
*Students who do not meet the standards (wat doe je met studenten standaarden niet
halen)
§3 Problem framing bij leesinstructie

Testscores lezen --> Californië onderaan de lijst
--> oorzaak? --> omstreden
--> 1995 California Reading Initiative
= half biljoen dollars voor een vernieuwing ten behoeve van nieuwe
materialen, professionele ontwikkeling, geldige toetsingswijzen,…

Tegelijkertijd in de V.S. een beweging in de richting van standard based instruction en
high stakes accountability

De manier waarop leerkrachten deze beleidsveranderingen ontvingen hing af van de wijze
waarop ze hun locaal en contextspecifiek begripskader construeerden met betrekking tot
het probleem van leesonderwijs.
--> aangroeiend, zich herhalend proces waarbij leerkrachten en schoolleiders
problemen kaderden in verscheidene publieke en private gesprekken die
gehouden werden doorheen het schooljaar
1. Het probleem van begrijpend lezen



In 1998 – 1999 zat de lagere school voor het tweede jaar in een project dat onderzoek
deed naar de verbetering van leesinstructie bij de kids.
Aan het begin van het schooljaar gingen ze van start met ‘diagnostic problem framing’
(cfr. §1) --> de leerkrachten boden verschillende frames met betrekking tot de oorzaken
van het slechte resultaat m.b.t. begrijpend lezen.
*beperkingen van de student en familiecontext
*organisatorische beperkingen (te grote klasgroepen,…)
*beperkingen aan het lesgeven van de leerkrachten (=mening directeur)
Elk frame impliceert een andere aanpak van het probleem.
3








Er was geen eensgezindheid over de oorzaak van het probleem en dus werd er ook weinig
vooruitgang geboekt.
In januari kwam de directie expliciet uit voor haar frame: ‘de beperkingen aan het
lesgeven van de leerkrachten’
--> hier is sprake van een ‘frame transformation’: omdat de directie op deze
manier de situatie herdefinieert en expliciet een frame aanwijst.
Er kwamen ondertussen ook aspecten van ‘prognostic problem framing’ aan bod: er
werden oplossingen voorgesteld, zoals bijvoorbeeld nieuwe leesstrategieën.
De directie zocht aansluiting voor haar frame bij de leerkrachten door bepaalde
aspecten van dat frame aan te dikken, zodat het gemakkelijker verbonden zou kunnen
worden met de waarden, overtuigingen, ervaringen van de leerkrachten. Dit heet ‘frame
amplification’
Het frame van de directie vond behoorlijk wat resonantie (cfr. §1) bij de leerkrachten.
--> de leerkrachten verdedigden het frame alsof het hun eigen frame was
MAAR het frame werd niet door iedereen aanvaard: er was een groep leerkrachten die
de oorzaak van het probleem legden bij de leerkrachten van de hogere graad in de school
(en weigerden dus te aanvaarden dat het probleem ook voor een stuk bij henzelf lag).
Die twee frames (beperking lesgeven van de leerkrachten, oplossing: leesstrategieën –
beperking leerkrachten van de hogere graad, oplossing: ‘ons probleem niet’) hebben
gedurende twee maanden naast mekaar bestaan.
--> de directie is daar tegenin proberen te gaan door te zeggen dat het een
probleem is dat de ‘hele’ school betreft, maar dat heeft niets uitgehaald.
Een paar leerkrachten lanceerden een nieuw frame (verder bouwend op het frame van de
directie): ‘er zou te weinig samenhang zijn binnen de opleiding over de jaren heen’
--> de directie nam op haar beurt dit frame over en begon de leerkrachten te
vragen om een grotere samenhang in lesgeefstrategieën tussen de jaren
onderling.
--> de directie verplicht de implementatie van eenzelfde strategie in alle jaren:
de kinderen moeten gaan uitleggen hoe ze tot een antwoord komen zoals ze
dat doen bij probleemoplossing bij wiskunde.
--> grootste deel van de leerkrachten gaan met deze strategie aan het werk

Het frame van de directie speelt een significante rol bij de manier waarop de
leerkrachten een benadering gaan begrijpen en invulling gaan geven aan de
implementatie ervan.
2. Het probleem van gestandaardiseerd testen

In april gaan bepaalde leerkrachten nog eens van frame veranderen (reframen!) en
zeggen dat de gestandaardiseerde testen de oorzaak zijn en dat deze ongelijkheid
reproduceren.
--> de directie wuifde dit frame weg, door te stellen dat standaardtesten wel
gelijke kansen bieden, net omdat ze ‘gestandaardiseerd’ zijn.
--> een minderheid aan leerkrachten aanhingen dit frame
--> de meerderheid ging formeel protesteren tegen de gestandaardiseerde
testen als evaluatie van hun lesgeven
4

De directie komt vervolgens met een alternatief frame dat inhoudt dat
gestandaardiseerde testen op standaarden gebaseerd zijn en dat de leerkrachten op een
dergelijke manier les zouden moeten geven dat hun leerlingen die standaarden tegemoet
zouden kunnen komen.
--> Hier is sprake van ‘frame bridging’ = twee overtuigingen die ideologisch gezien
overeen komen, maar die onderling nog niet verbonden waren.
--> Dit argument van de directie vond ingang bij een groot aantal van leerkrachten
en zorgde ervoor dat de storm van het grote protest ging liggen.
--> Dit frame beïnvloedde de manier waarop leerkrachten over testen gingen
denken.

Zo kwam men dan tot een tijdelijke consensus binnen de school in verband met die
gestandaardiseerde testen en kon men weer ‘vooruit’ en ging men zich terug buigen over
de leesinstructie.
--> een kleine groep leerkrachten bleef echter tegen dit frame en hoewel het
counterframen en het reframen geen invloed heeft gehad op hun visie op
gestandaardiseerde testen, toch heeft het ervoor gezorgd dat deze mensen
voortaan het zwijgen opgelegd werd tijdens vergaderingen.
§4 Problem framing en de microprocessen van implementatie


Hoe invulling wordt gegeven aan beleid, hangt af van hoe de directie en leerkrachten een
probleem definiëren en waar ze de oorzaken ervan leggen.
MAAR: Wat beïnvloedt de manier waarop de actoren een probleem framen?
1. Microprocessen bij problem framing


Framing is het meest succesvol wanneer frames gereframed worden door de uitdagingen
die hen geboden worden vanuit andere frames. En dat beide frames zich kunnen vinden
met het overkoepelende ‘eindframe’.
Frames die succesvol zijn beantwoorden aan drie kwaliteiten:
1. Passen in de vooraf bestaande wereldvisies en ervaringen van de docenten
2. Bevatten waarden die door de school als belangrijk worden gezien
3. Sluiten aan bij recente info of evenementen

Problem framing is een interactief proces dat zichzelf soms herhaalt. Tijdens
dit proces werkt men naar een gedeelde definitie van het probleem toe. De
oorspronkelijke definitie kent veel gedaanteveranderingen doordat deze in
dialoog treedt met beschikbare informatie en met andere actoren.
2. De rol van de directeur: autoriteit en de sociale constructie van problemen

De directie kan een heel grote impact hebben op het problem framen binnen een school,
maar dat hangt altijd samen met diens capabiliteit om voldoende resonantie te creëren
binnen het docententeam. Dus het is een samenspel tussen enerzijds de positie (kan
vergaderingen organiseren, docenten bij zich roepen) van directie en anderzijds de
competentie om uw frame te verkopen aan andere mensen.
5
--> Op Stadele elementary werden frames veel vaker aanhangen door docenten als
ze expliciet ook door de directie naar voren gedragen worden
--> De frames die weinig tot geen aanhang hebben vanuit de directie doven vrijwel
meteen uit.


Problem framing is altijd afhankelijk van de resonantie die je bij anderen teweeg kan
brengen.
Van een aggregatieproces is er sprake als mensen een frame dat oorspronkelijk het
hunne niet was, WEL als het hunne gaan zien en al hun energie erin gaan steken en alles in
een nieuw daglicht gaan zien
3. De mediërende rol van professionele leergemeenschappen


In die professionele leergemeenschappen is de tijd en de ruimte om eensgezindheid te
creëren over een frame. Hier verstaan ze onder professionele leergemeenschappen
waarschijnlijk graadvergaderingen.
Docenten kunnen sneller bruggen bouwen naar de frames van hun collega’s zodanig dat
deze dichter bij mekaar gaan aanleunen.
--> Die leergemeenschappen spelen een belangrijke rol op schoolniveau, want daar
komen de strubbelingen naar boven en ook daar kunnen ze weggewerkt worden.
4. Gevolgen van problem framing

De manier waarop een probleem wordt geframed is van groot belang want het zorgt
ervoor dat sommige oplossingen voor het probleem gelegitimeerd worden en andere niet
en bepaalt wat er concreet aan acties zal gebeuren.

Drie belangrijke gevolgen van problem framing:
1. Problem framing speelt een belangrijke rol in het bepalen van de richting die
men uitmoet (voor welke oplossing er dus moet worden gekozen) en bovendien
coördineert het de actie naar dat doel toe.
2. Problem framing heeft een invloed op machtsrelaties. Frame disputes zijn
gelegenheden waarbij die machtsrelaties ook terug in vraag worden gesteld en
gerecreëerd. (bv. directie voortaan minder autoriteit & bepaalde leerkracht
meer zeggenschap over het beleid op school)
3. Problem framing beïnvloed de zingevingsprocessen van leerkrachten, die op
hun beurt de manier waarop leerkrachten met vernieuwingen omgaan
beïnvloeden.

LET OP! Hoewel gedeelde opvattingen over het probleem, gegenereerd via problem
framing, een invloed hebben op de zingeving van de leerkrachten, betekent dit NIET dat
leerkrachten hun interpretatief kader op dezelfde manier gebruiken om zin te geven aan
‘nieuwe’ gebeurtenissen, informatie, …
Er is dus een zekere wederkerigheid tussen individuele betekenisgeving en het sociale
proces van problem framing.
--> Problem framing hangt enerzijds af van de verschillende interpretaties die de
docenten in het team aanbrengen.
--> Anderzijds veranderen die interpretaties a.d.h.v. het frame weer van invulling

6
§5 Conclusies



Waar het om draait: de rol dat het proces van het framen van het probleem speelt bij
het invoeren van een nieuwe beleidsmaatregel.
Problem frames ontstaan doorheen interactieve processen waarbij individuele frames
worden opgeroepen, tegengesproken, en gereframed totdat er uiteindelijk een
algemeen frame gecreëerd kan worden waarmee individuen met verschillende
wereldvisies zich verbonden kunnen voelen.
Er zijn drie belangrijke microprocessen die een rol spelen bij het framen van problemen:
1. Gezagsrelaties
2. Motivatie van docenten
3. Resonantie vinden
§6 SCHEMA
(Zie volgende blz!)
7
PROBLEM FRAMING
We weten heel veel over ‘zingeving’ zelf in sociale interacties, maar heel weinig over de
processen waarin zingeving zich afspeelt. Men gaat dus naar het grotere geheel kijken. Men
bestudeert concreet het proces waarbij mensen een bepaald probleem gaan kaderen
(=oorzaak & oplossing aanwijzen). Frame Analysis kijkt naar het proces waarbij mensen frames
voor zichzelf gaan maken en naar de strategische aspecten van dat proces (bv. hoe mensen hun
eigen frames gebruiken om andere mensen te gaan beïnvloeden)
Er zijn twee soorten van framing, beiden zijn onderling verbonden:
1. Diagnostic framing
Het probleem definiëren en de oorzaak aanwijzen
Duidt de mensen van de groep aan die verantwoordelijk zijn voor het
probleem
2. Prognostic Framing
Stelt een oplossing voor voor het probleem
Stelt bepaalde doelen en tactieken om die doelen te bereiken
Framing gebeurt op een interactieve manier en wordt bepaald door twee processen:
1. Frame alignment :
Dit zijn de acties die men gaat ondernemen om je eigen frames te
verbinden met de interesses en de waarden en de normen van
diegenen die je wil mobiliseren.
2. Resonantie :
Dit is de kracht die een bepaald frame heeft om anderen te
mobiliseren
Framing is vaak een omstreden proces : jouw frames kunnen uitgedaagd worden door de frames
van anderen; meestal met andere implicaties voor rollen, verantwoordelijkheid en middelen.
Frame-disputes
Hierbij worden tegengestelde frames met elkaar geconfronteerd en
terug in vraag gesteld.
--> Die onderhandeling tussen die frames wordt vaak bepaald
door gezags- en machtrelaties
Frame bridging
Twee frames aan mekaar linken die ideologisch wel bij mekaar
aanleunen maar die nog niet met mekaar verbonden waren.
Aggregatieproces
Wanneer mensen een frame dat oorspronkelijk het hunne niet was,
WEL als het hunne gaan zien en al hun energie erin gaan steken en
alles in een nieuw daglicht gaan zien.
8