FECESDONATIE

FECESDONATIE
TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN
13 OKTOBER 2016
Yvette van Beurden – arts onderzoeker VUmc – [email protected]
Procedure
www.ndfb.nl
Geschiedenis
van Nood et al 2013
Clostridium difficile infectie
• Clostridium difficile:
 Anaerobe, spoor vormende, Gram
positieve bacterie
 Geassocieerd met antibiotica gebruik
 Toxine producerend
• Toxine A (inflammatie)
• Toxine B (virulentie)
• Feco-orale transmissie
• 20-25% recidief infectie
• Kliniek:
 Diarree, buikkrampen
 Koorts
• Diagnose:
 Feceskweek
Fecestransplantatie voor
Clostridium difficile infectie
Darm microbiota
• > 5000 soorten
 ↑ diversiteit  gezond
• 100 triljoen bacterien
• 20% ‘kern’
• Nuttige en schadelijke bacteriën in evenwicht
11
Balans darm microbiota
exposure
gevoeligheid
Disbalans darm microbiota
•
•
•
•
•
Prikkelbaar darm syndroom
Inflammatoire darmziekten (M. Crohn, colitis ulcerosa)
Metabool syndroom / obesitas
Autisme
Depressie
13
Prikkelbaar darm syndroom (IBS)
• Multifactorieel
• Behandeling:
– Dieet
– Psychotherpapie
– Probiotica
– Antibiotica
14
Fecestransplantatie voor IBS
• 1989: Borody et al – case series 55 patienten
 50% verbetering in symptomen
• 2013: Borody et al. ± 300 patienten met IBS-D
 ‘Verbetering klachten’
 Resultaten niet zo spectaculair als bij Clostridium difficile infectie
• 2014: Pinn et al – case series 13 patienten
 70% verbetering symptomen na FMT
 46% verbetering ‘overall well-being’
Pilot FMT voor IBS VUmc
• Post-infectieus
• Antibiotica geïnduceerd
 Wordt vervolgd
Rol fecestransplantatie?
Disbalans darm microbiota
•
•
•
•
•
Prikkelbaar darm syndroom
Inflammatoire darmziekten (M. Crohn, colitis ulcerosa)
Metabool syndroom / obesitas
Autisme
Depressie
18
Inflammatoire darmziekten (IBD)
• Ziekte van Crohn
• Colitis ulcerosa
• 55.000 patienten IBD
 20.000 ziekte van Crohn
 35.000 colitis ulcerosa
• Darm microbiota:
 ↓ Firmicutes en Bacteroides
 ↓ korte keten vetzuren
 Verstoring immuunrespons
19
FOCUS trial
Fecestransplantatie voor IBD
• Review 2015 – Rossen et al.
 6 patienten ziekte van Crohn
• 1 patient minder diarree
 106 patienten met colitis ulcerosa
• Klinische verbetering: 20%-92%
• Klinische remissie: 0%-68%
• Waarom werkt het bij de een wel en bij de ander niet?
 Donor?
 Ontvanger?
21
Rol fecestransplantatie IBD
Ziekte van Crohn
Colitis ulcerosa
22
Disbalans darm microbiota
•
•
•
•
•
Prikkelbaar darm syndroom
Inflammatoire darmziekten (M. Crohn, colitis ulcerosa)
Metabool syndroom / Obesitas
Autisme
Depressie
23
• Obesitas: verstoorde darm microbiota
 Darm bacterien moduleren voedingsopname en energieregulatie
 Darm bacterien beinvloedt door voeding, genetica, leeftijd, lifestlyle, hormonen
• Onderzoek bacterievrije muizen*:
 Kolonisatie met ‘magere microbiota’
 Kolonisatie met ‘obese microbiota’  meer gewichtstoename
*Turnbaugh et al 2006
FATLOSE trial*
Fecal Administration To LOSE metabolic syndrome
• Randomized controlled trial (dubbelblind)
 Fecestransplantatie met donorfeces (magere vrijwilligers)
 Fecestransplantatie met eigen ontlasting
• BMI ≥ 30 kg/m2
• Conclusie:
1.
2.
Toename insuline sensitiviteit 6 weken na fecestransplantatie
Toename diversiteit darm bacterien (↑ butyraat producerende bacterien)
*Vrieze et al. 2012
But there is more..
Qin, Nature 2012
Le Chatelier, Nature 2013
Ridaura, Science 2013
Karlsson, Nature 2013
Rol fecestransplantatie?
Disbalans darm microbiota
•
•
•
•
•
Prikkelbaar darm syndroom
Inflammatoire darmziekten (M. Crohn, colitis ulcerosa)
Metabool syndroom / Obesitas
Autisme
Depressie
30
Gut brain axis
• Hypothese:
 Via zenuwstelsel
 Via ontstekingscellen / immuunsysteem
• Preklinische studies bacterie-vrije muizen/ratten
Samengevat
Toekomst
•
•
•
•
•
•
Kip / ei?
Lange termijn veiligheid?
Moeten patiënten voorbehandeld worden?
Ziekte specifieke donor selectie criteria?
Markers van specifieke microbiota als indicatie?
Fecestransplantatie combineren met lifestyle / dieet?
33
Take home message
• Fecestransplantatie
 Bewezen werkzaam bij recidief CDI en insuline resistentie
 Potentie voor veel andere ziektebeelden
• Meer onderzoek noodzakelijk naar werkingsmechanisme
• Don’t try this at home!
• Fecestransplantatie in uw ziekenhuis?  www.ndfb.nl