Bloem erop los

/ bloem erop los!
O N B E P E R KT T U I N I E R E N M E T P E R K P L A N T E N
PERKPLANTEN
/perkplanten
VOOR EEN MOOIE LENTE, EEN FEESTELIJKE ZOMER EN EEN CHARMANTE HERFST
MET VLAG EN WIMPEL
ge vrolijkheid in de tuin en in het straat-
ONUITPUTTELIJKE BOUWSTENEN VOOR
Een van de opvallendste verschijnselen van
beeld. Gevels krijgen kleur en balkons
D E FA N TA S I E
de lente is de kleurrijke intocht van de perk-
koketteren met een zoom van bloemen.
Het sortiment perkplanten is de jongste
planten in dorp en stad. Het begint al vroeg
Geen andere planten bezingen even enthou-
jaren sterk uitgebreid. Naast klassiekers
met primula’s, violen en madeliefjes. En
siast de zomer met zijn zonovergoten
als begonia, viooltje, petunia, Lobelia,
wanneer in mei petunia’s, vlijtige liesjes,
vakantiedagen. Perkplanten zijn de vlaggen
Ageratum, leeuwenbekje, Oost-Indische
pelargoniums, begonia’s en tal van andere
en wimpels van de bruisende stad, van een
kers, fuchsia, pelargonium, Sanvitalia,
perkplanten bloembakken, tuinvazen, perken
dorp dat zichzelf respecteert.
afrikaantje, Verbena en portulak bieden de
en plantsoenen vullen, wordt de lente pas
Perkplanten geven de gevel uitstraling, zijn
tuincentra tal van minder bekende perk-
echt warm en kleurrijk. Deze meestal een-
een kleurrijk visitekaartje van de bewoners,
planten aan. Nieuwer in het courante sorti-
jarige perkplanten zijn sterke groeiers en
maken het huis waardevoller en de buurt
ment zijn onder meer Calibrachoa, Sutera
hun bloeikracht is ronduit overweldigend.
aantrekkelijker. Bovendien accentueren ze
(Bacopa), Anagallis, Osteospermum,
En als ze goed verzorgd worden, bloeien ze
de seizoenen: de belofte die de lente
Scaevola, nieuwe selecties van Nemesia en
tot diep in het najaar de vorst invalt. Geen
inhoudt, de sprankelende zomer en de
Diascia, Bidens en Laurentia. Bovendien zijn
andere plantengroep brengt zoveel uitbundi-
warme tinten van de herfst.
er vaak tientallen varianten per soort.
Zo bestaan er petunia’s met enkele en
dubbele bloemen in een groot aantal
kleuren en tinten. Voor ieder wat wils.
Ook het aantal bladplanten dat u in de tuin
en in potten, bakken en kuipen kunt
gebruiken, neemt voortdurend toe.
Het wit askruid en de bonte siernetels van
weleer hebben versterking gekregen van
basilicum met haast zwarte bladeren, van
bonte hondsdraf, goudkleurige Helichrysum
en zilverkleurige Calocephalus. De hoornviooltjes met hun lieve kleine bloemetjes zijn
in opmars. En sierkolen schenken potten,
Perkplanten geven uitstraling en maken de buurt aantrekkelijker.
[ 02 ]
perken en bloembakken vooral in het najaar
een kleurenspel dat even verrassend als
subtiel is. De herfst is de glorietijd van de
chrysanten, perkplanten die duizendvoudig
kunnen bloeien en voor een nieuw
hoogtepunt in de tuin, op het balkon en op
het terras zorgen.
Niet alleen het aantal eenjarige planten, ook
het sortiment doorlevende perkplanten is
toegenomen. Van pelargonium, fuchsia’s en
andere niet-winterharde kuipplanten vindt u
een grotere verscheidenheid dan ooit.
Al deze planten zijn bouwstenen waarmee u
de mooiste combinaties kunt verzinnen.
Het zijn de ingrediënten van boeiende
gevels, fleurige perken, opbeurende straten
en plantsoenen, uitnodigende terrassen en
bloemrijke tuinen.
Pelargonium
Laurentia axillaris
Portulak
Sierkool
[ 03 ]
PERKPLANTEN
NIEUW EN BETER?
De zoektocht naar nieuwe perkplanten gaat
onverminderd voort. Heel af en toe wordt er
in een ver en onherbergzaam land nog een
nieuwe soort ontdekt, maar de tijd van de
grote plantenontdekkingsreizen loopt op zijn
einde. Soms ziet men in dat een plantje dat
al lang gekend is ongekende eigenschappen
bezit en een uitmuntende perkplant blijkt te
zijn, maar ook dat zijn uitzonderingen.
Af en toe creëert een amateurplantenliefhebber een nieuwe plant, maar verreweg
het grootste aantal nieuwigheden ontstaat in
professionele plantenveredelingsbedrijven.
Deze bedrijven steken een hoop energie in
het gericht kruisen en selecteren van
nieuwe hybriden, cultivars en selecties met
nog betere eigenschappen dan de gewone
soort of het vroegere sortiment.
Elk jaar stellen ze nieuwe introducties voor.
Die moeten aan strenge eisen voldoen. Een
gezonde groei, en voor planten waarvan u
bloemen verwacht, een vlotte, eindeloze
bloei zijn uiteraard de voornaamste eigenschappen die een nieuwe cultuurvariëteit
van een perkplant moet bezitten. Bovendien
moet de nieuweling iets toevoegen aan het
sortiment. Goede eigenschappen kunnen
zijn: een compactere groei, anders getinte
bloemen, grotere bloemen die ongevoelig
zijn voor regen en zo meer.
Buiten deze meetbare kenmerken speelt
de mode een grote rol. Welke bloemtinten
[ 04 ]
PERKPLANTEN
zullen inslaan? Laat de consument zich dit
We proberen u met deze brochure een aan-
jaar verleiden door een plantje met kleinere,
tal mooie voorbeelden aan te reiken en u,
maar erg aardige bloemen en laat hij/zij de
als u ze nog niet moest kennen, de kneep-
grootbloemige violen in de rekken staan?
jes van het vak te leren.
Of wil hij/zij de gevel met uitsluitend blauw
‘DRAGON
WING’
bloeiende planten in de bloemen zetten en
BEGONIA
gaat in dat blauwe sortiment op zoek naar
We kunnen Begonia ‘Dragon Wing’ als voor-
iets heel exclusiefs? Zijn witte en grijze
beeld nemen. Het is slechts een van de vele
tinten zijn niet in de mode? Met deze en vele
recente introducties. Wanneer u in het voor-
andere vragen moeten de plantenverede-
jaar een kleine plant koopt, kunt u zich
laars rekening houden. Mode is grillig en
nauwelijks voorstellen wat een pracht van
lang niet alles is voorspelbaar.
een begonia deze ‘Dragon Wing’ in de
In Vlaanderen zijn een aantal veredelings-
zomer wordt. De donkergroene, glanzende
bedrijven en jonge-plantenbedrijven actief
bladeren hebben de vorm van een vleugel
die elk jaar nieuwe perkplanten op de markt
en de rode bloemen hebben de kleur van
brengen, planten die nog beter zijn dan de
drakenbloed. Begonia ‘Dragon Wing’ ver-
soorten en cultuurvariëteiten waaruit ze
draagt hitte, groeit vlot, ziektevrij en
voortkomen. Piepjonge zaailingen
gemakkelijk in zon en schaduw, wordt
vertrekken uit deze bedrijven naar
ongeveer 35 cm hoog en ruim 40 cm en is
opkweekbedrijven die ze al met een eerste
nooit zonder bloemen. Een sterke groeier
bloempje naar de tuincentra brengen, waar
en bloeier heeft recht op een rijke voeding.
u uit het rijke sortiment uw keuze kunt
Wanneer de bladeren van Begonia ‘Dragon
maken.
Wing’ een bronskleur vertonen, is het hoog
U geniet van de plantenliefde en het vak-
tijd hem weer de allerbeste plantenvoeding
manschap van tal van Vlaamse kwekers en
voor te schotelen.
veredelaars. En vertrekt uit uw tuincentrum
met het beste van het beste, perkplanten
die wanneer ze naar behoren verzorgd
werden uw stoutste verwachtingen zullen
overtreffen. Vanaf dan is het aan u om ze
de nodige zorg te geven en er met fantasie
en verbeeldingskracht prachtige potten,
kuipen, randen en perken mee te creëren.
Begonia ‘Dragon Wing’: de donkergroene
bladeren hebben de vorm van een vleugel, de
rode bloemen de kleur van drakenbloed.
[ 05 ]
PERKPLANTEN
BLOEIENDE BAKKEN, POTTEN EN KUIPEN
DE GRONDREGELS
GEEF UW PLANTEN DE ALLERBESTE
Het vullen van perken en potten is een
POTGROND
beetje als koken en kokkerellen en elke tuin-
Zelfs als u zuinig bent, mag u nooit
liefhebber ontwikkelt net als elke kok na
beknibbelen op de potgrond. Dat zou u en
verloop van tijd een eigen receptuur. Perken
de perkplanten zuur opbreken. Goede pot-
of bloembakken moeten bloeien én vooral
grond heeft zijn prijs. De meeste potgrond-
boeien. Gelukkig bestaan er enkele basis-
leveranciers brengen verschillende potgron-
regels die u wanneer u ze bij het potten van
den op de markt, aangepast aan de planten
de planten in het achterhoofd houdt tot
waarvoor ze gebruikt worden. De samen-
steun kunnen dienen om een mooie zomerse
stelling is uitgekiend en proefondervindelijk
bloembak te creëren. Het zijn eenvoudige
getest. Deze, meestal voorbemeste pot-
regels. We zetten ze even op een rijtje.
gronden bevatten hoogwaardige substraten
en zogenaamde sporenelementen. Dat zijn
E E N G O E D E P O T, B L O E M B A K O F K U I P
voedingsstoffen en mineralen die planten
Neem de pot niet te klein. Het materiaal
absoluut nodig hebben, zij het in minuscule
van ons land nog vriezen. Over het alge-
waarvan de pot of bloembak gemaakt is, is
hoeveelheden. Ontbreekt een sporen-
meen doet u er goed aan tot na de ijs-
van ondergeschikt belang. Of u nu cemen-
element, dan vertonen planten al gauw
heiligen te wachten en pas vanaf half mei
ten, stenen, terracotta of kunststof potten
gebreksverschijnselen en zijn ze bovendien
planten te kopen en te potten.
gebruikt, de meeste principes blijven gelijk.
veel minder resistent tegen ziekten.
Thuis haalt u de potten en bakken uit het
Elke pot moet voorzien zijn van drainagegat-
[ 06 ]
schuurtje. Maak ze, wanneer dat nodig
en in de bodem zodat het overtollige water
HET POTTEN VAN JONGE PLANTEN
mocht blijken, met zuiver water schoon.
vlot kan wegvloeien. De meeste perkplanten
In het voorjaar gaan de vingers kriebelen.
Kijk of de drainagegaten helemaal open zijn,
komen uit droge gebieden en hebben een
De warme dagen lokken u naar buiten en in
leg een potscherf over elk gat of gebruik
hartgrondige hekel aan natte voeten.
kwekerijen, bloemenwinkels en tuincentra
een vingerdik laagje gepofte kleikorrels om
Om de drainage optimaal te laten verlopen
staan tal van perkplanten als jonge diva’s te
een optimale drainage te verzekeren.
doet u er goed aan de potten een beetje
pronken. U kunt de verleiding gewoonweg
Breng een eerste laagje goede potgrond
van de grond te houden door ze op houten,
niet weerstaan. Viooltjes, primula’s en
aan. U kunt de potgrond zo u wilt ver-
terracotta of kunststof blokjes te plaatsen.
madeliefjes kunt u al vroeg in de lente pot-
mengen met een vochtbuffer, bijvoorbeeld
Ook bij het potten van de planten moet u
ten. Laat u door de vorstgevoelige perk-
TerraCottem®
ervoor zorgen dat de afvoergaten niet ver-
planten echter niet te vroeg op het jaar ver-
stopt raken.
leiden. In mei kan het in de koude streken
PERKPLANTEN
De perkplanten die u gekocht hebt zijn nog
klein. Ze zullen de volgende maanden sterk
gaan groeien. Houd bij het potten en combineren van perkplanten rekening met die
explosieve groei. Klop de plantjes uit de
potjes zonder te kluit te kwetsen en plaats
ze op het eerste laagje potgrond. Nu moet
u uw fantasie aanspreken en proberen te
voorzien hoe de bloembak er over enkele
maanden uit zal zien. Door stijf opgaande
planten met hangende planten te combineren krijgt u een ongedwongen composiMaak de potten of bakken met zuiver water schoon. Kijk of de drainagegaten helemaal open zijn,
leg een potscherf over elk gat of gebruik een vingerdik laagje gepofte kleikorrels om een optimale
drainage te verzekeren.
tie. Zorg ervoor dat de bloemtinten bij
elkaar passen, al zal iedereen daar een
verschillend idee over hebben; gelukkig
maar. Wanneer de planten op hun plaats
staan, vult u de bloembak met de potgrond.
Voor de meeste planten mag u de grond
redelijk aandrukken. Zorg ervoor dat er
bovenaan een gietrand van ongeveer 2 cm
overblijft. Geef overvloedig water. Vul de pot
na deze eerste watergift eventueel nog aan
met enkele handjes potgrond.
Breng een eerste laagje goede potgrond aan. Klop de plantjes uit de potjes zonder
te kluit te kwetsen en plaats ze op het eerste laagje potgrond.
[ 07 ]
PERKPLANTEN
ZON OF SCHADUW
Het is een misvatting dat eenjarige planten
enkel en alleen in de zon gedijen.
Vlijtig liesje, pantoffeltje, fuchsia, knolbegonia en allerhande bladsierplanten zullen
zelfs op een schaduwrijk balkon het beste
van zichzelf geven. Ook potchrysanten
zullen in de schaduw blijven doorbloeien.
Maak van elke bloembak een kleurrijk
schilderij!
Vlijtig liesje
GIETEN, EEN KUNST
Vooral op hete zomerse dagen neemt het
gieten van bloembakken, potten en kuipen
op balkons en terrassen veel tijd in beslag.
De kluit is dan meestal volledig doorworteld
en de planten hebben hun volle wasdom
bereikt. Op de heetste dagen van het jaar
is het vaak nodig tweemaal per dag te
gieten, ’s ochtends en ’s avonds. Als de
Pantoffeltje
Fuchsia
[ 08 ]
potkluit heel erg is uitgedroogd, kunt u
OOK OP REGENDAGEN
kleine tot middelgrote potten in een emmer
Zelfs op regendagen en bij felle wind kan
water dompelen. Wanneer het opborrelen
een potkluit uitdrogen. Dat is voornamelijk
van luchtbellen ophoudt, is de kluit
het geval bij weelderig groeiende planten
verzadigd. De eenjarige potplanten leven
met grote bladeren die het regenwater over
ervan op wanneer u ’s avonds ook de ter-
de potrand leiden. Omdat de regen in onze
rastegels of het balkon nat sproeit.
streken vaak vanuit het westen en het zuid-
De planten komen dan een tijdje in een
westen komt, zullen bloembakken die op
zuil van langzaam verdampend water te
een vensterbank op het oosten of het noor-
staan. Uiteraard zal het gebruik van
den staan, vaak geen druppeltje regen ont-
vochtbuffers het al te snel uitdrogen van
vangen. Controleer daarom potten, bakken
de kluit voorkomen en het aantal giet-
en kuipen geregeld en houd de gieter of de
beurten verminderen.
tuinslang zelfs bij regenweer bij de hand.
PERKPLANTEN
Engelentrompet, Brugmansia aurea
U
U
tip!
W AT E R T E G E N O N G E D I E R T E
VERLENG DE BLOEI
Planten als engelentrompet
Petunia’s en andere eenjarige bloembakplan-
(Brugmansia), camelia, Lantana en
tjes investeren ongelooflijk veel energie in
andere planten met gladde bladeren
de bloei en vaak ook in de zaadvorming.
zullen er baat bij hebben wanneer u ook
Daarom is het nodig de verwelkte bloemen
het blad besproeit. Doe dat bij voorkeur
en het eronder liggende vruchtbeginsel te
’s avonds. Op die wijze voorkomt u dat
verwijderen, zodat er geen zaad gevormd
de planten aangetast worden door spint,
kan worden. Eens er zaad wordt gevormd,
witte vlieg en bladluis. Zijn uw planten al
neemt de bloeikracht van vele eenjarigen af.
aangetast, dan is het vaak voldoende de
Ze voltooien dan immers hun levenscyclus.
planten een paar avonden achter elkaar
Wanneer u de vruchtbeginsels uit de planten
overvloedig te besproeien.
knipt of nijpt, blijven tal van planten einde-
Camelia
Lantana
[ 09 ]
PERKPLANTEN
Fosfor bevordert de bloei. Voor pot-, kuip-,
U begrijpt dat deze ijverige planten voedsel
en perkplantjes kiest u dus vloeibare planten-
nodig hebben. Na een week of zes begint de
voeding met een hoog fosforgehalte.
potgrond in bloembakken en potten uitgeput
Het tweede getal, het P-getal moet dan het
te raken. Daarom zult u moeten bijmesten.
hoogste zijn: bijvoorbeeld 10-15-10.
Dat kan op verschillende manieren. Onder
Kalium maakt de planten stevig en hardt
andere door een ommantelde (gecoate)
ze af. Vooral houtige gewas-sen, struiken en
meststof toe te voegen. Een speciaal
bomen zijn daarmee gebaat.
waslaagje zorgt ervoor dat de planten
De twijgen rijpen af en gaan gesterkt de
slechts uit de korrels halen wat ze nodig
winter in. Er zijn tal van goede meststoffen
EEN SNUIFJE EXTRA
hebben. Ook kunt u vloeimest toedienen.
en combinaties van waterbuffers en mest-
Gecoate meststoffen bevatten een
Geef tot eind augustus elke veertien dagen
stoffen in de handel die speciaal zijn samen-
voorraadbemesting. Naarmate de
vloeimest in de gewone concentratie.
gesteld voor bloembakken en die samen
groei vordert, zal het in vele gevallen
Daarbij moet u op het NPK-getal letten.
met de andere maatregelen als het ver-
nuttig en nodig zijn deze gecoate
Dat geeft de verhouding aan tussen stikstof
wijderen van de verwelkte bloemen en
meststoffen aan te vullen met een
(N), fosfor (P) en kalium (K). Stikstof doet de
het oordeelkundig gieten een lange bloei
lichte dosis snel opneembare
planten groeien. Dat gaat in principe ten
garanderen.
plantenvoeding.
koste van de bloei.
[ 10 ]
U
U
loos lang nieuwe bloemen schenken.
tip!
PERKPLANTEN
U
U
tip!
ECHTE EN VALSE EENJARIGEN
Bij echte eenjarige planten voltrekt de groei-
SNOEI ZE IN BLOEI
cyclus van zaad tot zaad zich, breed
U gaat op vakantie en uw hangpetu-
geschat, tussen twee winters. Ze hebben
nia’s staan er schitterend bij. U hebt
er hooguit enkele maanden voor nodig.
echter de ervaring dat ze er bij uw
Een eigenschap die deze snelle planten
terugkomst drie weken later jammerlijk
vaak ook wel nodig hebben om in een
uit zullen zien, ondanks de goede
woestijn- en steppeklimaat te overleven.
zorgen van uw buurman die helaas
Echte eenjarigen zijn planten die in alle
geen groene vingers heeft. Dan kunt
omstandigheden eenjarig zijn en in de herfst,
u voor even van uw hart een steen
na de bloei afsterven. Anderzijds zijn er
maken en de planten drastisch terugs-
planten die in zich in ons klimaat eenjarig
noeien. Enkele weken later bloeien ze
gedragen, maar in hun gebied van oor-
dan weer even uitbundig. Het kan
sprong, in de tropen of de substropen,
trouwens nooit kwaad bij Surfinia’s® en
doorlevend zijn. Osteospermum, pelargoni-
andere Jamboree hangpetunia’s af en
um (in de volksmond geranium) en Felicia
toe een aantal stengels in te korten.
behoren daartoe. Een treffend voorbeeld
Dat geeft ze een nieuw elan en ver-
van een gelegenheidseenjarige is de won-
sterkt hun bloeikracht.
derboom, Ricinus communis. In de tropen
Bontbladig blauw madeliefje
kan deze plant een heuse boom worden,
tot 15 m hoog. Strikt genomen is een aantal tweejarige planten ook eenjarig.
Dat is zo wanneer je afstapt van het kalenderjaar. Tweejarigen overwinteren immers;
vaak met een bladrozet. Ze zaaien zich in
de zomer of de nazomer uit en komen tot
bloei in het daarop volgende voorjaar of in
de zomer: de cyclus van zaad tot zaad
voltrekt zich dus in vele gevallen eveneens
binnen 12 maanden.
De meeste tweejarigen, zoals het gewone
vingerhoedskruid, zijn wat men noemt
monocarp. Na de bloei sterven ze af.
Pelargonium
Wonderboom, Ricinus communis
[ 11 ]
PERKPLANTEN
Calibrachoa
PLANTEN GESCHIKT VOOR POTTEN
EENJARIGE KLIMPLANTEN VOOR
EN BAKKEN
D U R V E R S E N D O E - H E T - Z E LV E R S
Over het algemeen zijn het de lage,
Vaak zijn eenjarige klimplanten in pot ver-
gedrongen, goed vertakte eenjarige
rassend mooi. Ook deze klimplanten
perkplanten en enkele zogenaamde
groeien snel. Ze hebben in pot uiteraard
‘valse eenjarigen’ als pelargonium en
ook een steun nodig. Klimmende Oost-
fuchsia die het meest geschikt zijn voor
Indische kers en kanariekers (Tropaeolum
pot en kuip. Ook planten die een beetje
peregrinum) hechten zich met de bladsteel-
afhangen zijn goed in potten en kuipen
tjes aan gaas of bamboe. Ipomoea
te gebruiken.
(pronkwinde), Ipomoea lobata (vroeger Mina
Ageratum (mexicaantje), Antirrhinum
lobata), Asarina, Eccremocarpus, pronk-
(leeuwenbekje), Begonia semperflorens,
boon en Thunbergia alata (Suzanna-met-de-
Brassica oleracea (sierkool), Calendula
mooie-ogen) slingeren zich langs stokken
(goudsbloem), Calibrachoa en de daar-
omhoog. Pronkappel en lathyrus of reukerwt
®
Zinnia
van afgeleide Million Bells , Celosia
hechten zich met hechtranken aan gaas,
argentea (pluimhanenkam), Clarkia
stokken en rijshout. Vaak kunnen aan de
unguiculata, Convolvulus tricolor
voet andere eenjarigen worden geplant
(dagschone), Diascia, Dimorphoteca
zodat de kuip een fraai en rijkbloeiend
(satijnbloem), Dorotheanthus bellidiformis
geheel vormt. Deze klimplanten worden
(ijskruid), Gazania, Impatiens (vlijtig
minder courant aangeboden. Zaad ervan
liesje), Lobelia erinus, Nicotiana alata
vindt u wel bij uw tuincentrum. Een klein
(siertabak), Nemesia, Oxalis, petunia
aantal bedrijven biedt ook voorgekiemde
®
(en Surfinia ), Persicaria capitata,
jonge planten van deze klimplanten aan.
Portulaca grandiflora (portulak), Reseda
Met een beetje zorg echter kunt u deze een-
odorata (wouw), Salvia farinacea, Salvia
jarige klimplanten zelf ter plaatse zaaien.
splendens (vuursalie), Senecio (wit
askruid), Solenostemon (vroeger Coleus,
siernetel) Tagetes (afrikaantje), Ursinia,
Verbena canadensis (Canadees ijzerhard)
en allerlei Verbena-hybriden, zinnia.
Siertabak
[ 12 ]
PERKPLANTEN
D E P O T C H R Y S A N T, E E N P L A N T A P A R T
Potchrysanten, vooral die met kleine bloemen, zijn de toppers onder de perkplanten
voor nazomer en herfst. Nauwelijks lijkt de
bloei van de zomerse eenjarigen een beetje
af te nemen en ze zijn daar, vaak vele honderden knoppen rijk. Bijna alle kleuren van
de regenboog behalve zuiver blauw komen
in het sortiment van onze kwekers voor en
staan vanaf de nazomer tot ver in de herfst
Ipomoea coerulea
ter beschikking van de consument. Strikt
genomen zijn deze planten niet eenjarig.
Na de explosieve, overweldigende bloei is
het beste er echter af en vaak verdwijnen
ze dan ook in het compostvat of in de
groencontainer. Als potplanten zijn ze
onovertroffen. Geen plant vertolkt de herfst
met zijn typisch kleurenpalet beter dan de
moderne potchrysant.
C O M B I N AT I E S
Thunbergia alata
Eenjarigen en perkplanten zijn dankbare
planten die spetterende, feestelijke, exotische en zomerse kleuren naar de tuin
kunnen brengen, maar ook ingetogen tinten
zoals het zachte groen van de bloemen
van Nicotiana langsdorffii en Nicotiana
‘Lime Green’.
Over smaken en kleuren kunnen we niet
discussiëren. Felle kleuren zullen sommige
mensen minder aanspreken, vooral als
ermee overdreven wordt. Dan wordt het
Lathyrus of pronkerwt
geheel schreeuwerig en onrustig. Wie deze
[ 13 ]
PERKPLANTEN
kleurtoetsen echter met overleg weet toe te
passen, krijgt vrolijke bloembakken, gevels
en tuinen. Heel wat eenjarige en tweejarige
perkplanten zijn echte lieverdjes: Nemesia,
madeliefjes, viooltjes, vergeet-mij-nietjes,
Heliophila, Lobelia erinus, Phlox drummondii
en Phacelia viscida, Linanthus, Limnanthus,
Nolana en het bosliefje, Nemophila menziesii, zijn vertederende kleine plantjes.
/01
Calibrachoa, petunia, Sanvitalia, knolbegonia, Lantana, Verbena, Pelargonium,
Brachyscome en de gele cultivar van het penningkruid, Lysimachia nummularia
‘Goldii’
[ 14 ]
/02
/03
Sanvitalia, Begonia ‘Dragon Wings’ en Lysimachia nummularia ‘Goldii’
Bonte hondsdraf, Lysimachia nummularia ‘Goldii’, siernetel en petunia
PERKPLANTEN
HANGMANDEN
GEEF UW GEVEL EEN GLIMLACH
echter geen vocht vast.
Sinds de ‘hanging baskets’ uit Engeland
De inhoud van de mand is niet erg groot.
naar onze streken zijn komen overwaaien,
Daarom moet de gebruikte potgrond van
is tuinieren in hangmanden ook bij ons een
prima kwaliteit zijn. Voeg er wat klei aan toe
ware rage geworden. Met een beetje aan-
en een paar eetlepels van een vochtbuffer,
dacht, kennis, ijver en uiteraard met de
samen met een traagwerkende organische
juiste planten kunt u ook bij ons prachtige
meststof of een gecoate meststof.
manden en korven vullen. Hangmanden zijn
De planten in een hanging basket moeten er
uitermate geschikt voor het opvrolijken van
zich een half jaar in kunnen handhaven.
gevels. Ze hebben een grote invloed op het
U
vaak aan lantaarnpalen gehangen.
U
straatbeeld en worden om die reden ook
tip!
Een goede mand is gepuntlast en zwaar
H A N G P O T T E N M E T W AT E R R E S E R V O I R
geplastificeerd. Duurdere manden zijn van
Uiterst gebruiksvriendelijk zijn de
bandsmeedijzer. Er zijn ook trendy wilgente-
hangpotten met een waterreservoir
nen korven; zij zijn al fraai nog voor de
die u in goed gesorteerde tuincentra
planten de mand helemaal hebben
vindt. Dat waterreservoir kan tot 2 liter
ingepalmd. Verder kunt u kiezen uit manden
water bufferen, zodat u op hete dagen
met een ronde of met een platte bodem.
niet voor onaangename verrassingen
Manden met een platte bodem hebben het
komt te staan wanneer u van uw
voordeel dat ze op de werktafel zonder
dagtaak thuis komt.
hulpconstructie blijven staan. De manden
moeten uiteraard voorzien zijn van stevige
kettingen. Vaak wordt ook een draagstel
EN HANGMAND BEPLANTEN
bijgeleverd dat aan een muur bevestigd kan
In een hangmand horen onder meer hang-
worden.
planten of planten met slappe stengels.
Voor de ‘bepleistering’ van de mand wordt
Koop kleine plantjes met een kleine kluit
traditioneel sfagnum of veenmos gebruikt.
anders zijn ze moeilijk door de mazen van
Ander mos, uit de tuin bijvoorbeeld, kan
de mand te planten. Wanneer u zelf eenjari-
ook. Mos houdt vocht vast. Een alternatief
gen hebt gezaaid, kunt u ze er als kleine
zijn de inlegvellen van kokos. Kokos houdt
planten in zetten.
[ 15 ]
PERKPLANTEN
[ 16 ]
Een hangmand beplant u niet alleen boven-
GIETEN EN VOEDEN
aan. Hij is het mooist wanneer u ook planten
Meer nog dan kuipen zullen hanging baskets
langs de zijkanten plant.
frequent en regelmatig gegoten moeten
Bovenaan kunt u laagblijvende omhoog
worden: de grond in hangmanden is
groeiende planten gebruiken. Die zorgen
extreem gevoelig voor uitdroging. Van alle
ervoor dat de beplanting van een volgroeide
kanten heeft de wind vat op de hangmand
hanging basket mooi bolrond komt te staan.
en de uitgegroeide planten verdampen
Prettig zijn de echte slappe afhangers zoals
vooral op warme zomerdagen erg veel
de bonte hondsdraf die lange slierten
vocht. U mag de grond nooit laten uitdrogen
naar beneden laten hangen, terwijl de
want een volledig droge kluit neemt geen
Oost-Indische kers en de kanariekers zowel
water meer op. In dat geval kunt u de mand
naar beneden groeien als langs de kettin-
in een kuip water proberen te dompelen,
gen omhoog kronkelen zodat u een onge-
maar gezien de planten de mand helemaal
dwongen en luchtig sfeertje verkrijgt.
begroeid hebben, is dat zonder de beplanti-
U kunt de hangmand ook met slechts één
ng te beschadigen bijna niet mogelijk. Geef
soort beplanten. Alleen met oranje vlijtige
tijdens een warme periode op zijn minst
liesjes bijvoorbeeld of pastelkleurige
elke avond water. Dan hebben de planten
surfinia’s. Ook dat kan een zeer geslaagd
rustig de tijd zich helemaal vol te zuigen.
effect opleveren.
Als het vochtig weer is moet u die
Hanging baskets zijn blikvangers en
avondlijke watergift vermijden omdat anders
daarom kiezen de meeste mensen voor
gemakkelijk smeul en rot optreden. Om die
sterk contrasterende bloemkleuren.
reden is het echt nodig een product te
Maar ook de bladkleuren en de grootte en
gebruiken dat de waterhuishouding van de
de vorm van de bladeren mogen hun niet te
kluit regelt en voor een vochtbuffer zorgt.
onderschatten rol spelen. Gebruikt u echter
Ook voor hanging baskets zijn gecoate
te veel planten met kleine blaadjes en
meststoffen aangewezen, dat zijn mest-
bloemen dan wordt het geheel een beetje
stofkorrels die van een deklaagje voorzien
zeemzoet.
zijn en hun voedingsstoffen langzaam maar
Zorg daarom voor een grote afwisseling in
voortdurend ter beschikking van de planten-
bladtextuur. Naarmate de planten groeien,
wortels stellen. Door het veelvuldig water
is er kans dat één of meer soorten de over-
geven en het feit dat er veel doorstroming
hand krijgen. Daarom zult u af en toe in
is, zullen meststoffen echter snel uitspoe-
moeten grijpen.
len. Bijmesten zal af en toe nodig zijn.
PERKPLANTEN
Bidens ferulifolia
PLANTEN VOOR HANGMANDEN
PERKEN, PLANTSOENEN EN BORDERS
Goede planten voor hangmanden zijn vlijtig
De meeste perkplanten bloeien overvloedig
liesje, Lantana, sommige viooltjes, hang-
en het overgrote deel van de cultivars doet
fuchsia’s, pantoffelplantje (Calceolaria),
dat vaak meer dan een zomer lang.
klimop, aardbeiplantjes, zenegroen (Ajuga
Ze vullen perken en plantsoenen en u kunt er
reptans), bonte hondsdraf (Glechoma
schitterende langdurig bloeiende en kleurrijke
hederacea ‘Variegata’), gevlekte dovenetel
borders mee creëren. Ook als gatenvullers in
(Lamium maculatum), penningkruid
vaste-plantenborders spelen ze een rol van
(Lysimachia nummularia), tandzaad (Bidens
betekenis. En er zijn nog tal van toepassin-
ferulifolia), Brachyscome, Convolvulus
gen die misschien minder voor de hand
sabatius, Helichrysum petiolare, Lobelia
liggen, maar een prachtig resultaat kunnen
erinus, Lysimachia congestiflora,
geven. Zo kunnen ze in formele tuinen de
Plectostachys serpyllifolia, bacopa (Sutera
parterres van buxus kleur geven of zelfs
cordata), Sanvitalia procumbens,
als bodembedekker hoge ogen gooien.
Persicaria capitata, schildzaad (Lobularia
En daarmee zijn we bij de Carpet Bedding
maritima), Oost-Indische kers, kanariekers,
aangeland, want tal van lage eenjarige perk-
petunia (Surfinia en Jamboree) en Verbena.
planten lenen zich wonderwel voor het
vormen van bloeiende tapijten, met kleurrijke
en subtiele motieven.
U
U
tip!
COMPOST EN POTGROND
Compost is een beste humus, een
prima grondverbeteraar die het
bodemleven bevordert en zowel de
voedingstoestand, de zuurgraad (pH)
als het vochthoudende vermogen van
uw tuingrond op peil brengt. U mag
compost echter niet verwarren met
potgrond. Aan potgrond worden heel
andere eisen gesteld. Compost kan
goede potgrond nooit vervangen.
Fuchsia
[ 17 ]
PERKPLANTEN
IN FORMELE PERKEN
Van oudsher werden perken in formele
Franse tuinen met eenjarigen en soms zelfs
met eenjarige groenten als kolen beplant. In
Engeland was Carpet Bedding erg populair.
Niet alleen de kleur van de bloemen, maar
ook de bladkleuren spelen een rol in de
formele perken en in Carpet Bedding.
Eenjarigen die hiervoor in aanmerking
komen moeten een perfect voorspelbare
groei bezitten, laag en compact blijven, een
keurig tapijt vormen en langdurig staan te
pronken met bloemen van dezelfde tint.
Voor deze geometrische en strakke perken
hebt u de keuze uit Begonia x semperflorens-hybriden, verschillende vormen van
sierkool, de mooie siernetels die vroeger
Coleus en tegenwoordig Solenostemon
heten, Lobelia erinus, lage dahlia’s en lage
vormen van duizendschoon, vlijtig liesje,
goudsbloemen, petunia (en Surfinia), Salvia
splendens, Senecio bicolor, Tagetes, Silene
pendula, Verbena-hybriden en lage vormen
van zinnia. Ook het tweejarige vergeet-menietje, het gevuldbloemig madeliefje en de
Viola x wittrockiana-hybriden doen het
er prima.
De hier genoemde planten kunnen ook als
bodembedekker gebruikt worden. Af en toe
zien we er een mooi voorbeeld van. Een
tapijt van petunia’s bijvoorbeeld dat zich
tussen de andere planten weeft of een pad
met een randje van goudsbloemen.
[ 18 ]
PERKPLANTEN
O N V E R W A C H T E T O E PA S S I N G E N
ste deel van de eenjarigen en perkplanten
bloembakken en kuipen, naar hartelust
En ten slotte zijn er planten met een uitge-
zich prima voor fantastisch mooie en lang
wortelen. U kunt een aantal van deze een-
sproken bladtint of zelfs met bijna zwarte
bloeiende borders. Niet alleen lage perk-
jarigen ter plekke zaaien of in een kasje
bladeren. Denk aan Perilla frutescens met
planten komen er voor in aanmerking, maar
voorzaaien en later verspenen. Een groot
paarse bladeren en aan de rode tuinmelde.
gewoonweg alle soorten eenjarigen van
aantal ervan is in het voorjaar ook als jonge
Ook de bijna zwarte blaadjes van basilicum,
eenjarige grasjes als kwispelgerst, Hordeum
plant in tuincentra te koop.
Ocimum basilicum ‘Dark Opal’ zorgen eve-
jubatum en hazenstaartje, Lagurus ovatus,
Een prettig gevolg van de enorme
nals de grovere zwarte bladeren van de
tot reuzegrote een- en tweejarigen. Lage
bloeikracht van deze eenjarigen en perk-
sierbiet, Beta vulgaris ‘MacGregor’s
perkplanten vormen dan de voorste rijen
planten is dat u er voortdurend bloemen van
Favourite’, voor een spectaculair effect in
van zo een bloemenzoom. Halfhoge en
kunt snijden. U kunt er dan ook een apart
moestuinen, kruidentuin, perkjes en formele
hoge eenjarigen zoals amarant, siernetel,
snijbloemenhoekje van maken. Die speelse
tuinen.
Lavatera trimestris, klaproos, slaapbol,
eenjarige bloemen kunt u in boeketten aan-
Convolvulus, zonnebloemen, Cosmos zijn
vullen met de statige bloemen van vaste
EENJARIGENBORDERS EN PLUKTUINEN
slechts enkele van de talrijke ingrediënten
planten uit de borders en met rozen uit uw
We zijn in het moderne tuinieren eerder
van een eenjarigenborder. Deze planten
eigen tuin.
vertrouwd met borders van vaste planten en
groeien over het algemeen goed in een vrij
gemengde borders van vaste planten en
schrale, goed doorlatende bodem. U hoeft
struiken dan met een bloeiende zee van
ze in normale tuingrond echt niet te voeden.
eenjarige planten. En toch leent het groot-
Daar kunnen ze, anders dan in potten,
Rode basilicum, Ocimum basilicum
‘Dark Opal’
Hazestaartje, Lagurus ovatus
Siernetel, Solenostemon
Dagschone, Convolvulus tricolor
[ 19 ]
PERKPLANTEN
Rudbeckia hirta
U
In een eenjarigenborder en een snijbloemen-
U
GEEF DE WIND GEEN KANS
tip!
perkje is de wind de grootste spelbreker.
BLADGEURPELARGONIUMS IDEALE
U snijdt hem het best de adem af door om de
TERRASPLANTEN
meter bamboestokken van 100 tot 120 cm
De populariteit van
lang ongeveer 40 cm diep in de grond te slaan
bladgeurpelar-
en ze op een hoogte van een halve meter met
goniums neemt
dun maar stevig touw, kriskras, vierkant en dia-
hand over hand
gonaal te verbinden. In dat web van touw vinden
toe. Het zijn in-
de stengels van de zomerbloemen voldoende
derdaad erg
steun. Zorg ervoor dat de bamboestokken
fraaie en boeiende planten en uw neus
boven-aan recht zijn afgeknipt en niet schuin en
zal u niet tegenspreken, behalve wan-
scherp, en plaats er een klein bloempotje of zo
neer u aan een zeldzame allergie lijdt.
bovenop, zodat u geen gevaar loopt u er bij het
Was pakweg 30 jaar geleden alleen
plukken aan te verwonden.
de citroengeranium (officieel citroenpelargonium) genoegzaam bekend,
EENJARIGEN DIE EINDELOOS
SNIJBLOEMEN LEVEREN
Zinnia
specifieke bladgeur. Het aardige is
men geven en waarvan het zaad gemakkelijk
dat bladgeurpelargoniums echte
te vinden is, zijn: Amaranthus, korenbloemen,
geurkameleons zijn en tal van bloe-
hoge leeuwenbekken, dille, zomerasters
mengeuren, specerijen en andere van
(Callistephus), Clarkia, cosmos, eenjarige
oorsprong plantaardige parfums, zoals
ridderspoor (Consolida), Lavatera, vlas, Ierse
chocolade, kunnen nabootsen. In pot
klokken, siertabak, Rudbeckia hirta, eenjarige
op een zonnig terras zullen ze nooit
Scabiosa, zinnia en zonnebloem. Zaai
teleurstellen. Bovendien verjagen de
zonnebloemen van de soort Helianthus debilis.
citroenpelargonium en andere
Dat is een vertakkende soort die eindeloos
bladgeurpelargoniums muggen en
veel bloemen geeft. En ook Oost-Indische
ander vervelend ongedierte.
breken, al was het maar om met de pikante,
eetbare bloemen en blaadjes zomerslaatjes
[ 20 ]
van ruim 50 cultivars, elk met een
Gemakkelijke eenjarigen die goede snijbloe-
kers mag in het snijbloemenhoekje niet ont-
Lavatera trimestris
dan kunt u nu kiezen uit een sortiment
te verfraaien.
PERKPLANTEN
EENJARIGEN IN VASTE-PLANTEN-
andere laten het afweten. De meeste een-
plekken. Daarom is het goed eenjarigen
BORDERS
jarigen zullen zich, gezien hun afkomst, juist
tussen de vaste planten te laten groeien en
Eenjarigen zijn bovendien uitermate geschikt
ten volle ontplooien in de zomerse warmte.
bloeien. De border lijkt goed gevuld en is
om open plekken in een gemengde border
Ze bloeien dan volop en doen dat vaak tot
het eerste jaar al mooi. Dat geeft moed.
en een vaste-plantenborder op te vullen.
de zon in het najaar getemperd wordt en de
Wanneer u de wat vermoeide eenjarigen in
De meeste vaste-borderplanten bloeien in
eerste vorst toeslaat. Om die reden zijn een-
de nazomer uitrukt, geeft u de vaste
de periode van begin mei tot half juli. Dan
jarigen in een border van groot nut.
planten de kans zich in de nazomer en het
valt de bloei meestal stil. Daarvoor is onder
Ze zorgen voor een uitbundige bloei in de
najaar stevig te ontwikkelen.
meer de zomerhitte verantwoordelijk. In die
warmste periode van het jaar.
periode laten veel vaste planten vooral hun
Pas ingeplante vaste-plantenborders hebben
zaden rijpen. In de nazomer zien we dat
een jaar of twee, drie nodig om tot volle
veel vaste planten een tweede bloei kennen,
wasdom te komen. In het begin zijn er open
/01
/02
Begonia, afrikaantje, Rudbeckia hirta, siernetel
Siernetel, afrikaantje, Rudbeckia hirta
[ 21 ]
PERKPLANTEN
In de inleiding zeiden we het al: perkplanten
Een bloemenakker midden in de stad of op
zijn de vlaggen en wimpels van de stad.
een rotonde. Dat kan. Er zijn echter meer
En met het huidige sortiment kunnen die
Een heel interessante plant die zomaar
voor de hand liggende toepassingen voor
vlaggen en wimpels van de prille lente tot
tussendoor in een border en ook in
eenjarigen in openbaar groen van stad en
de herfst wapperen.
plantsoenen hoge ogen gooit, is de
dorp. Zo bestaan er tegenwoordig in elkaar
kattensnor, Cleome hassleriana.
passende bloembakken die een heuse
ECOLOGISCH VERANTWOORD
Het is een plant die het beste warm
bloemenmuur of bloemenzuil maken op
Eenjarigen verwelken. In het najaar gaan ze
in een kas wordt voorgezaaid. Op een
pleinen, langs parkings en in straten.
naar het compostvat of worden meegegeven
zonnige plek groeit hij uit tot een
Vanwege hun overvloedige bloei lenen een-
met de GFT-container. In beide gevallen worden
mooie verschijning. Niet alleen de
jarigen zich voor het in de bloemen zetten
ze gecomposteerd, een natuurlijk proces waar-
bloemen maar ook de kleverige peulen
van gevels van openbare gebouwen en voor
bij plantaardig materiaal wordt omgezet in
zijn decoratief. Zoals de meeste
het beplanten van vluchtheuvels, perken en
hoogwaardige humus, compost. Zo baart het
eenjarigen bloeit de kattensnor tot
plantsoenen. Worden zowel de wijken als de
dode materiaal opnieuw leven, want compost
het vriest. Er is recent ook een com-
mensen niet vrolijker van de uitbundige bloe-
bevat tal van gunstige micro-organismen die de
pacte versie van de kattensnor op de
menpracht van eenjarigen in de zomermaan-
bodem en de potgrond gezond houden.
markt gekomen. Cleome hassleriana
den? Terwijl de binnenstad vol eenjarigen
Ervaren tuiniers zullen zelfs enkele handjes
‘Sparkler’ is beschikbaar in vier ver-
planten een feestelijk aanzien krijgt.
compost aan de goede potgrond toevoegen
schillende kleuren. Deze kattensnor
Want gul zijn eenjarigen en de stad van
wanneer ze hun bakken en potten beplanten.
wordt ook in kleinere tuinen onge-
steen en beton kan een kleurtje gebruiken.
Misschien werpt u op dat de perkplanten in
twijfeld een succes.
Zo ziet u hier en daar hoe de boomspiegels
bloembakken in droge tijden wel heel veel
met perkplanten zijn beplant. Vaak merk je in
water nodig hebben. Door vochtbuffers als
die straten dat een groter aantal huiseige-
TerraCottem® te gebruiken kunt u de hoeveel-
naars veel meer aandacht besteedt aan het
heid water beperken. En als het regent, zorgt
in de bloemen zetten van hun gevel.
de hemel zelf voor het broodnodige water,
Voorbeelden strekken…
waarvan een deel door de polymeren van de
En lenen eenjarige planten met hun voor-
vochtbuffer wordt opgeslagen om het mondjes-
spelbare bloemkleuren zich niet voor
maat weer vrij te geven wanneer de kluit
bloementapijten en voor allerlei leuks voor
begint te drogen.Ook kunt u gebruik maken
de kindertjes? Sprookjesfiguren en strip-
van hangpotten met een waterreservoir dat het
helden kunnen uitgebeeld worden en maken
uitspoelende water gedeeltelijk bijhoudt zodat
de koekenstad ook voor de jongsten onder
u ook met deze methode minder frequent
ons aantrekkelijker.
water moet geven.
U
U
IN OPENBAAR GROEN
tip!
D E K AT T E N S N O R H O U D T V A N W A R M T E
[ 22 ]
PERKPLANTEN
E N W AT A L S U P R O F E S S I O N E L E H U L P
U
U
WENST?
tip!
Niet iedereen heeft de tijd of de ervaring
A U T O M AT I S C H E D O R S T L E S S E R S
om zelf zijn bloembakken of tuinperken te
INSCHAKELEN
beplanten met perkplanten. Uw hovenier of
Het gieten van perkplanten en tuin-
tuinaannemer staat als vakman klaar om u
planten is belangrijk maar soms
te adviseren en om de klus voor u te klaren.
lastig. Een tijdelijk of een perma-
Hij of zij kan alle grondbewerkingen uit-
nent waterbevloeiingssysteem
voeren en potgrond, perkplanten en
maakt het u een stuk gemakkelijker.
KINDERSPEL
terrasplanten leveren. Hij kan creatieve en
In de handel vindt u alle ben-
Het componeren van een eenjarigenborder
seizoensgebonden plantencombinaties
odigdheden voor een efficiënt
vraagt al een beetje inspanning. U moet de
uitwerken. Ook de ervaring en de visie van
bevloeiingssysteem. U kunt daarbij
grond plantklaar maken en doorlevende
een tuinarchitect kan een oplossing bieden
beroep doen op de vakman, uw
onkruiden als haagwinde, zevenblad, kweek-
om uw dromen om te toveren in kleurrijke en
hovenier of tuinaannemer, die deze
gras en akkerpaardenstaart verwijderen.
harmonieuze composities met perkplanten.
bevloeiing volgens de regels van de
Gelukkig is het beplanten van bloembakken
De bloemist of het personeel van het tuin-
kunst kan installeren, eventueel met
helemaal geen lastig karwei. Het is een aan-
centrum in uw buurt zal u graag inlichtingen
een betaalbaar volautomatisch
genaam werkje waarbij u zelfs de kleuters
verstrekken over het plantensortiment en de
besturingssysteem.Terwijl u uitrust
kunt betrekken. De kleurrijke plantjes geven
verzorging van uw perkplanten.
en geniet van uw kleurrijke tuin
snel resultaat. En daar houdt een mens wel
zal het beregeningssysteem
van. Bovendien hebben de meeste perk-
automatisch de dorst van uw
planten kleuren en tinten die kinderen tof en
planten lessen. Met een druk op
cool vinden. Jong geleerd is oud gedaan.
de knop of met een automatische
En als u van experimenteren houdt dan
tijdsregeling is alles mogelijk:
kunt u dat gemakkelijk en met een klein
druppelbevloeiing, bloembakbe-
budget met eenjarigen en perkplanten.
vloeiing, sproei- en vernevelinstal-
U kunt het resultaat snel beoordelen en
latie, al dan niet met afstands-
lessen trekken uit het goede en het slechte.
bediening en computerbesturing.
Onze leefomgeving zal er mooier en
aangenamer van worden.
BLOEM EROP LOS!
[ 23 ]
Perkplanten, een kleine investering voor
een overrompelend zomergevoel!
Ivo Pauwels
F O T O ’ S Johan De Meester en Ivo Pauwels
V O R M G E V I N G Whitespray bvba
Perkplanten geven een onbeperkte rente.
Voor meer informatie: Vlam vzw
T E K S T E N C O Ö R D I N AT I E
Vlaams promotiecentrum voor Agro- en Visserijmarketing
Leuvenseplein 4, B-1000 Brussel
T 02/501 62 50 - F 02/501 62 15
Bloem erop los!
e-mail: [email protected] - e-mail: [email protected]
http://www.vlam.be en www.bloemenplanten.be
verantwoordelijke uitgever: Walter Vandepitte