BRMO - GGD Rotterdam

Welkom
Samen krachtig tegen BRMO
Hoe pakken we dat aan?
29-01-2015
Trend: we worden gemiddeld steeds ouder in NL..
Toename zorgzwaarte in
instellingen
Verschuiving naar
extramurale zorg
Stijging antibiotica gebruik
Stijging in zhs opnames
Meer verspreiding
BRMO ziekenhuis,
verpleeghuis,
algemene bevolking..
en heropnames
29-01-2015
Bron: Visie document GGD NL: rol GGD én in aanpak
van BRMO
Nethmap Maran 2013
29-01-2015
29-01-2015
Medisch Contact juni 2013
Programma voor de pauze
 18.25 uur - Opening Verenso Randstad Zuid en GGD Rotterdam-Rijnmond
Reindert van Dijk en Aimée Tjon-A-Tsien
 18.30 uur - Bijzonder Resistente Micro Organismen 9BRMO) wat is het
probleem?
Dr. Fer Vlaspolder, arts microbioloog, hoofd afdeling infectiepreventie Maasstad
Ziekenhuis
 19.00 uur - BRMO (en MRSA), hoe pak je het aan in het verpleeghuis of
zorginstelling?
Drs. Cornella Visser-Mol, specialist ouderengeneeskunde Aafje thuiszorg huizen
zorghotels
 19.30 uur – Welke maatregelen treft men om BRMO-verspreiding in de
instelling te voorkomen?
Mari van der Most, deskundige infectiepreventie Maasstad Ziekenhuis, adviseur/lid
infectiepreventie commissies Laurens en Careyn
 20.00 uur - PAUZE
Even een Rebus: puzzelt U mee?
Warming up:
De familie BRMO en de familie Flodder:
Zoek de overeenkomsten
Filmpje
Overeenkomsten familie BRMO en familie Flodder
 Hoe heeft het zover kunnen komen?
 (Poging tot) isolatie is belangrijk onderdeel van benaderingsplan
 Ze krijgen toch vaak genoeg de ruimte!
 Calamiteiten liggen op de loer!
 Welke verleidingen kunnen ons parten spelen?
 Welke aspecten kent een breed benaderingsplan? Wie doet wat?
 Samen krachtig? Soms goed bedoelde pogingen zichtbaar..
U bent alert neem ik aan!
Samen krachtig tegen BRMO
Hoe pakken we dat aan?
Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO)
Wat is het probleem?
Dr. Fer Vlaspolder, arts microbioloog,
Hoofd infectiepreventie Maasstad Ziekenhuis
29 januari 2015
BRMO (en MRSA), hoe pak je het aan in het verpleeghuis
of zorginstelling?
Drs. Cornella Visser-Mol, specialist ouderengeneeskunde
Aafje thuiszorg huizen zorghotels
29 januari 2015
Bouwen aan BRMO beleid in verpleeg- en
verzorgingshuizen en extramuraal
Zorg dat de basis goed is
Mari van der Most
Deskundige infectiepreventie
29 januari 2015
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling
geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
geen




Sponsoring of onderzoeksgeld
Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Aandeelhouder
Andere relatie, namelijk …
geen
Inhoud
• BRMO-beleid
–
–
–
Ziekenhuis versus verpleeghuis/thuis
Entree BRMO in VWK *)
Regelgeving als handvat
• Praktische uitvoering BRMO-beleid
• Welke maatregelen zijn/blijven belangrijk?
*) Verpleeghuizen, woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig wonen voor ouderen
BRMO beleid in ziekenhuis
BRMO beleid buiten ziekenhuis
Thuis of in verzorgingshuis is
het anders, dan ben je i.p. niet
ziek
23-7-2017
Hygiëne in ouderenzorg is belangrijk!
•Minder weerstand dan bevolking
- Leeftijd
- Gewicht, roken
- Onderliggend lijden
•Risicofactoren
- Veel cliëntgebonden handelingen
23-7-2017
18
Entree BRMO in VWK
• Overplaatsing vanuit ziekenhuis
– Bekend met BRMO > overdracht (?)
– Onverwachte bevinding
• Overplaatsing vanuit andere zorginstelling
– Bekend met BRMO > overdracht(?)
– Onverwachte bevinding
• Opname na verblijf in buitenlandse zorginstelling
– Inventarisatie bij opname > intakegesprek > inventarisatie (?)
• Onverwachte bevinding
– Routine kweek
Richtlijnen en regelgeving
Handvatten voor infectiepreventie(beleid)
23-7-2017
Infectiepreventiemaatregelen
De hieronder beschreven infectiepreventiemaatregelen zijn (deels) aanvullend
op de Algemene voorzorgsmaatregelen (zie §1.12)
Gezien het eigen karakter van verpleeghuizen,
woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig
wonen voor ouderen is er voor gekozen om per BRMO
infectiepreventiemaatregelen te beschrijven in plaats van
de term isolatiemaatregelen te gebruiken die gebruikelijk
is in de ziekenhuizen. Daarnaast is het voor deze setting,
op dit moment, niet mogelijk om naar isolatierichtlijnen te
verwijzen.
(Wip BRMO-VWK §4, blz.14)
23-7-2017
23-7-2017
Epidemiologische verheffing
Van een epidemiologische verheffing of uitbraak is
sprake als bij twee of meer cliënten met dezelfde
BRMO een epidemiologische link*) aanwezig is
*) Kamergenoot, afdelingsgenoot, dezelfde behandeling, dezelfde medewerker, in
dezelfde periode in hetzelfde ziekenhuis behandeld, ……………….
Beleid bij epidemiologische verheffing
• Controleer de uitvoering van de algemene
voorzorgsmaatregelen en de extra IP maatregelen
behorende bij betreffende BRMO
• Formeer een uitbraakteam
• Formuleer criteria een uitbraakperiode
• Bevestig clonale verwantschap
Uitbraakteam
De expertgroep van de WIP vindt het noodzakelijk een beleidsteam in te stellen bij
elke mogelijke transmissie van BRMO, onafhankelijk van het type micro-organisme
en/of resistentiemechanisme.
De infectiecommissie
van de instelling
bepaalt wie in het
beleidsteam zitten.
23-7-2017
In ieder geval worden uitgenodigd:
• specialist ouderengeneeskunde,
• leidinggevende van de afdeling,
• vertegenwoordiger van het management
(communicatie),
• arts-microbioloog/GGD-arts,
• deskundige infectiepreventie,
• medewerker namens facilitair
Outbreak management in VWK praktijk
Wat zijn algemene
voorzorgsmaatregelen?
Moet ik nu een
contactonderzoek
doen?
• Uitbraakteam samenstellen
• Communicatie
• Uitvoering van de algemene
voorzorgsmaatregelen en de extra
IP maatregelen behorende bij
betreffend micro-organisme
–
(Ook MRSA, Norovirus en Influenza)
• Voldoende kweken afnemen
• Bevestiging d.m.v. typering
Welke
BRMO?
Strikte
isolatie?
Kweken is te
duur!
Een
Klebsiella?
Wie geeft
mij raad?
Kennislacune
De expertgroep (WIP) heeft geconstateerd dat er
een gebrek is aan wetenschappelijk onderbouwde
kennis waardoor er geen afweging gemaakt kan
worden van de gewenste en ongewenste effecten
(kennislacune).
(WIP, Bijzonder resistente micro-organismen (BRMO), blz. 21)
(la·cu·ne: iets dat ontbreekt; leemte; hiaat; manco)
Kennislacunes van de WIP
De expertgroep WIP constateert voor de richtlijn BRMO de volgende
kennislacunes:
• Wat is het risico op verspreiding van BRMO binnen de verpleeghuizen,
woonzorgcentra en voorzieningen voor kleinschalig wonen voor ouderen?
• Hoe lang blijft een BRMO-positieve cliënt gekoloniseerd, gespecificeerd naar
micro-organisme?
• Heeft het gebruik van een cliëntvolgsysteem (en het instellen van aanvullende
infectiepreventiemaatregelen bij gelabelde cliënten) een toegevoegde waarde in
het voorkómen van verspreiding van BRMO?
• Hoe toepasbaar en effectief is het voorgestelde beleid in deze setting in het
voorkómen van verspreiding van BRMO, ook bij specifieke subgroepen
zoals psychogeriatrische cliënten?
(WIP, Bijzonder resistente micro-organismen (BRMO), blz. 21)
23-7-2017
Waar staan we nu?
Het wiel moet opnieuw
uitgevonden worden
voor BRMO in VWK!
23-7-2017
Kwaliteit van zorg
Ziekenhuis
VWK
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
WIP: streng beleid
Patiënt veiligheid
Menselijke waardigheid
Geen stigma
Ziekenhuisverblijf van korte duur
23-7-2017
WIP: soepeler beleid
Cliënt veiligheid
Menselijke waardigheid
Geen stigma
Verblijf permanent
Besmettingsweg BRMO
groep
Gramnegatief
Grampositief
23-7-2017
bacterie
habitat
transmissieweg
overleving
Enterobacteriaceae,
meest bekende:
- E.coli
- Klebsiella spp
- Protheae spp
- Enterobacter ssp
Mens:
- darmkanaal
- soms keelholte
Fysiek contact met
besmette personen en
hun directe omgeving
Uren tot dagen
Acinetobacter spp
Mens:
- huid
- slijmvliezen
- feces
Fysiek contact met
besmette personen en
hun omgeving
Maanden in een droge
omgeving
Stenotrophomonas
maltophilia
Mens:
- sputum
Zolang er een vochtige
omgeving is
Pseudomonas
aeruginosa
Mens:
- keel
- neusslijmvlies
- huid
- feces (10-20%)
Mens:
- darmkanaal
- genitaal gebied
Fysiek contact met
besmette personen en
hun directe omgeving
Fysiek contact met
besmette personen en
hun directe omgeving
Fysiek contact met
besmette personen en
hun directe omgeving
Maanden in droge
omgeving
Enterococcus faecium
Zolang er een vochtige
omgeving is
Algemene voorzorgsmaatregelen VWK
• Persoonlijke hygiëne medewerker
B
A
– Handhygiëne, kleding , ….
• Persoonlijke hygiëne cliënt
• Omgaan met excreta
• Opslag
– Goede scheiding tussen schoon en vuil
• Hygiëne maatregelen
S
I
S
– Keuken, verblijfsruimten, sanitaire ruimten, ….
• Wasgoed en afvalverwerking
• Voldoende persoonlijke beschermende middelen
– Handschoenen, schorten, maskers, …..
Aanvullende maatregelen BRMO
(contact isolatie)
BRMO
eindesinfectie
Lange
mouw
ja
Cliëntgebonden
ja
• Eenduidig beleid (ook antibioticabeleid)
• Beleid op maat voor CPE en VRE positieve cliënt
• Overleg specialist OG, huisarts, arts microbioloog en/of deskundige infectiepreventie
23-7-2017
BRMO driehoek
Specialist ouderengeneeskunde / huisarts
•
arts / behandelaar /zorgverlener / deskundige
Deskundige infectiepreventie
Arts microbioloog
•
•
•
•
arts / deskundige / adviseur
micro-organismen
antibiotica
antibiotica resistentie
23-7-2017
•
•
•
•
•
infectiepreventie
microbiële verspreiding
beschermende (isolatie) maatregelen
bewaking infectiepreventie
scholing / adviseur / bewaker
BRMO beleid
Management instelling
Infectiecommissie
Infectiepreventiebeleid
Spec.O.G. (Infectiearts), huisarts
BRMO
Arts microbioloog
Deskundige infectiepreventie
23-7-2017
Bij de cliënt:
• Algemene voorzorgsmaatregelen
• Aanvullende maatregelen
• (Isolatiemaatregelen)
Risicomomenten
Voorbeelden waarbij er een risico kan zijn op contact
met uitscheidingsproducten:
•
•
•
•
hulp bij wassen/douchen;
hulp bij wondverzorging;
hulp bij toiletgang;
reinigen/desinfecteren van toilet en wasgelegenheid.
• Beëindig bij een BRMO-positieve cliënt de IP-maatregelen indien de
uitslagen van de BRMO-kweken negatief zijn, waarbij geldt dat de
cliënt tenminste twee negatieve BRMO-kweken heeft, afgenomen met
een tussenpoos van tenminste 24 uur.
• Voor CPE en Enterococcus faecium (VRE) geldt dat de cliënt
tenminste twee negatieve BRMO-kweken heeft, afgenomen met een
tussenpoos van tenminste 1 jaar.
Communicatie rondom BRMO cliënt
Doel: Voorkomen van verdere verspreiding van BRMO naar
kwetsbare personen die gebruik maken van de (openbare)
gezondheidszorg
Adequate en tijdige communicatie bij:
• Eenduidige overdracht patiënten uit ziekenhuis naar VWK
• Voorkomen van introductie van BRMO in ziekenhuizen
– polibezoek
– ziekenhuisopname
Adviezen naar mantelzorgers en bezoek
• Infomateriaal verzorgen
– BRMO, handhygiëne, risico’s onvoldoende handhygiëne, instructie
handhygiëne (bij wasbakken cliëntenkamers)
• Scholing / presentatie door HKMers
Handhygiëne
Verantwoordelijkheden:
Medewerkers /mantelzorgers/bezoek
• volgen de instructies handhygiëne
• kennen de risico’s van onvoldoende
handhygiëne.
Werkgever:
• biedt materialen aan die aan de
gestelde normen voldoen.
• besteedt regelmatig aandacht aan
een goede handhygiëne.
23-7-2017
23-7-2017
Toetsingskader Infectiepreventie IGZ (1)
23-7-2017
Toetsingskader Infectiepreventie IGZ (2)
23-7-2017
Samenvatting
Conclusie
Actie
•
•Zorg voor adequaat infectiepreventiebeleid
•Maak BRMO-beleid bespreekbaar
•
•
BRMO is bedreiging voor
volksgezondheid
Infecties met BRMO zijn moeilijk te
te behandelen
Algemene voorzorgsmaatregelen
met duidelijke aanvullende
maatregelen op dit moment
maximaal haalbare BRMO-beleid in
VWK
–
Infectiecommissie, werkbespreking, overdracht
•Maak BRMO-beleid eenvoudig
–
Duidelijk protocol met weinig keuze momenten
•Duidelijke communicatie
–
Ziekenhuis ↔ VWK
•Bij BRMO altijd aanvullende maatregelen
•Leg focus op handhygiëne en algemene
voorzorgsmaatregelen
•Bij beleid op maat en twijfel:
Raadpleeg de BRMO driehoek!
Als de basis stevig is,
dan zit je goed!
Pauze
29 januari 2015
Programma na de pauze
 20.15 uur - Regionaal meldpunt uitbraken
Aimée Tjon-A-Tsien, Sandra de Jong en dr.Jeroen Merkx, arts Maatschappij en
Gezondheid Careyn
 20.45 uur - Paneldiscussie met stellingen
Leiding: Winfred Schop, Master of Public Health, teammanager infectieziekten en
reizigerszorg GGD Rotterdam-Rijnmond
 21.25 uur - Samenvatting en take home messages
Reindert van Dijk en Aimée Tjon-A-Tsien
 21.30 uur - Sluiting en netwerkborrel
29 januari 2015