GROEP GABI * ANNA

GROEP GABI – ANNA - BENCE
2.5. –
2.5.1.
Antonimische adjektiefparen

(het Engels): old – young; tall – short; large – small
 Deze paren hebben antonimische betekenissen. – wij kunnen constateren
dat een man tegelijkertijd niet oud en jong kan zijn.




(41) His mother is not old; she is young.
(42) Antoniemen – Ze lijken tegengesteld.
How old is this child? – old wordt gebruikt in verband met een kind. –
maar een kind is helemaal niet oud.
Er is een neutrale interpretatie die alleen voor een van de paren kan
worden gebruikt . (Dat is altijd het adjectief die bredere betekenis
heeft.) OLD

Volgende probleem:

How long was the lecture? – juist ( neutrale betekenis)
How short was the lecture? – nooit gebruikt wordt.






In de tweede zin, zien we een soort vooroordeel omdat de spreker
weet dat de lezing kort was.
(43 a) I am told there is a gas station nearby? How far is it? –
(43 b) I am told the gas station is far away. How close is it?
Elk lid van de antonimische paren kunnen op twee verschillende
manieren gebruiken. – oppositie en neutrale betekenis of bredere
betekenis.
old – young – How old?; tall - short – How tall?

Wij kunnen constateren dat de nominale vormen van deze
woorden op dezelfde manieren worden behandeld. :


I am measuring the length of this mosquito.
Note the tiny width of this hair.

Samenvatting:
DE ANTONIMISCHE ADJECTIEVEN HEBBEN NEUTRALE EN
TEGENGESTELDE BETEKENISSEN MAAR ALLEEN EEN VAN
DE TWEE HEEFT EEN OPPOSITE BETEKENIS.
Greenberg

Twee andere waarnemingen die met vorm en veelvuldigheid hebben te maken.:

De voorwaarde: Een van de twee adjectieven moeten van de
andere (neutrale) afstammen. In dit geval: happy – unhappy;
unsad – happy (niet bestaat)

Theorie van Greenberg:
De brede van betekenis en eenvoud van vorm spelen
de rol in het geval van de antonimische adjectieven.
Een extra factor: VEELVULDIGHEID: good; many;
long; wide
Altijd de neutrale betekenis is veelvuldiger!



Zijn deze regelen alleen voor het Engels geldig?

NEE, b.v.: in het Spaans:
profundo – diep;poco profundo – een beetje diep
29 andere talen werden door Jessica With onderzocht en
de uitkomst was dezelfde.
BEDANKT.

Tok Pisin: op Engels gebaseerde Creool taal  gut, nogut

De groepering van bredere mening, eenvoudige vorm,
frequente voorkomen zijn niet inparallel in andere delen
van woordenschat

Lichaamsdelen die vaak voorkomen hebben korte,
monomorfemische vormen

Ook verwantschapswoorden en getallen

Frequentie karakteriseert de vrije elementen van
tegenstanders:

Lichaamsdelen: namen voor de bovenlichaamsdelen meer
gedifferentieerd dan voor de onderlichaamsdelen:
benaming voor elk vinger, maar niet voor elk teen

Familie: dichte familieleden hebben geslachtgedifferentieerde benamingen:
Mother, father, MAAR cousin


Getallen: lage getallen die in texten vaak voorkomen zijn
ook geslacht-gedifferentieerd: unus, duo, tres



Bij antonimische adjectiefparen is de vrije adjectief
paradigmatisch complexer:
tall-short
long-short  horizontale en verticale dimensies uitgedrukt
hard-soft
loud-soft  auditiefe en tastdimensie apart gehouden
Tegenvoorbeeld: young, new  old (polaire en neutrale
betekenis)
Duits:
alt
jung (mensen)
alt
neu (dingen)
Deens:
gammel
ung (mensen)
gammel
ny
(dingen)
GEN-23: Bij sommige talen, bij antonimische
adjectiefparen A-1 en A-2, als A-1 een polaire en neutrale
interpretatie heeft, dan
1. Als een adjectief van de andere afgeleid is: A-2 is
gebaseerd op A-1
2. Als een adjectief meer frequent is dan de andere, dan is
A-1 frequenter
3. Als een adjectiefe betekenis meerdere subtypes bij
vorm heeft, dan is A-1 degene die meerdere subtypes heeft

•
In welke talen het zo is, is open
Woorden voor kleuren





Jaren 60 – onderzoek van Brent Berlin en Paul Kay
(University of California)
-kleurtermen in 98 talen
Beperkte basis van 11 kleuren
Verschil: voor hoe veel kleuren een woord
Universele hiërarchie !
Onderzoek – Berlin en Kay

Basis kleurcategorieën:

Restricties qua keuze:
Onderzoek- Berlin en Kay



Onbeperkte universalia:
Alle talen hebben een woord voor zwart en wit
Ook implicatonale universalia
Kracht van stellingen?


Wankelend

Combinatie van 11 basiskluren – in theorie 2048 types

Wegens hierarchie: 22 types
Sinds 1969- veranderingen in kleurterminologie

qua basiskleur: turkoois (Tsakhur-Caucasus)

qua hierarchie :

zwart-wit → niet universeel

Piraha – geen kleurtermen
Kritiek op de onderzoekmethode


Berlin, Kay – fiches tonen aan de deelnemers

Woord voor het voorwerp dat de kleur heeft?

Kleur is niet per se een taalcategorie in alle talen
Wierbiczka:
Vragen
1.
Waarom is de poel beperkt?
2.
Waarom zijn bepaalde kleuren meer gekozen?
3.
Waarom kiest een bepaalde taal voor het of andere
alternatief?
Antwoorden

1-2. Fysieke eigenschappen van kleuren


Hoe het oog de kleuren waarneemt
3. Sociale reden

Minder ontwikkelde technologie → meer simpele
kleurterminologie

Kleuren creëren en manipuleren
Taal en denken

Waarneming van realiteit = basis van betekenis en
structuur van woorden

Beinvloedt de taal hoe we over de wereld denken?

Eufemismen:

Als met mij iets gebeurt (Als ik doodga)

Visueel gehandicapt (blind)

bang : directe woorden = slecht gevolg?
Taal en denken

Waar taal geen opties biedt

Turks : geen grammaticale geslacht E/3

Engels: he (♂) her (♀)

Engels: „gendered” zicht op de wereld?

Turks: „ungendered” zicht?

Taal op een niveau bepaalt het denken

„Gendered” zicht - alleen in E/3 of in het algemeen?

Ja – Volgens Sapir-Whorf
Onderzoek-kleuronderscheiding

Jonathan Winawer (2007)

Engelse en Russische proefpersonen

Schakeringen van blauw:


Russisch
Donkerblauw – goluboj
Lichtblauw – sinij

3 fiches – welk fiche past bij het topfiche?

Engels
blue
blue
Resultaten

Russische proefpersonen waarnamen de kleuren
verschillend dan de Engelse deelnemers

Het zijn niet de Engelsmannen die het licht-en
donkerblauw niet kunnen onderscheiden

Russen- 2 schakeringen kunnen niet NIET onderscheiden
Taal en denken - conclusie

Taal bepaalt onze wereldbeschouwing niet

Bepaald kader over realiteit

aandacht vestigen op bepaalde aspecten