Le Petit Nicolas: humor in de film

LE PETIT NICOLAS
Filmesthetische bespreking
Ilse Van Baelen
Week van de Franse Film 2010-2011 / Cinemagie
Humor in de film
Vragen voor de leerlingen
Er zijn verschillende manieren om mensen aan het lachen te brengen. Je kan een grap
vertellen, je kan gekke bekken trekken, een onverwachte lachwekkende beweging (iemand
schuift uit bv.) kan iemand doen lachen, enz…
Le Petit Nicolas van regisseur Laurent Tirard is gebaseerd op het gelijknamige boek van René
Goscinny, scenarist, en Jean-Jacques Sempé, tekenaar. Zij brengen de lezers aan het lachen
door het taalgebruik, de humoristische beschrijvingen van situaties en de vrolijke tekeningen.
Hoe gaat de regisseur van de film te werk om het humorgehalte te behouden?
1. De inleiding van de film
a. Op welke manier verneem je informatie over de klasgenoten van Nicolas?
Let op het geluid (zowel de stemmen als de muziek). Hoe is dat? Welk effect creëert
het gebruikte geluid?
b. voorstelling Alceste (0.01.09 – 0.01.50): wat brengt je aan het lachen?
c. voorstelling Geoffroy (0.01.50 – 0.02.30): beschrijf het einde van de scène, wanneer
Geoffroy naar school gebracht wordt en leg uit waarom dit grappig is.
d. voorstelling Clotaire (0.02.30 – 0.03.20):
- wat is er grappig aan de vélo de course?
- welk effect heeft het stripballonetje?
- waar eindigt Clotaire bij een overhoring? Keert deze situatie terug in de rest van
de film? Wat is het effect ervan?
e. voorstelling Eudes (0.03.50 – 0.05.30)
- Wat zegt Eudes over zijn vader? Wat horen we nadien? Welk effect heeft dit?
- Hoe vernemen wat Eudes later wil worden?
- Welk perspectief hebben we op 0.05.10? Welk effect heeft dit perspectief?
- Waarom is de bijnaam van de surveillant (le Bouillon) grappig? Hoe vernemen we
waar deze bijnaam vandaan komt?
f. voorstelling Agnan (0.05.30 – 0.06.10)
- Welke is de bijnaam van Agnan? Hoe zien we dat?
- Agnan wordt bedreigd door zijn vriendjes; welk perspectief wordt er gebruikt?
g. voorstelling papa Nicolas (0.06.10 – 0.07.30)
- Op welke manier stelt men de jeugddromen voor van de papa van Nicolas? Welke
aspecten van de voorstellingswijze maken alles grappig?
- Terugdenkend aan voorafgaande aspecten van de analyse, hoe noem je dan de
LE PETIT NICOLAS
Filmesthetische bespreking - Ilse Van Baelen
Week van de Franse Film 2010-2011 / Cinemagie
1
confrontatie met de buurman?
h. voorstelling mama Nicolas (0.07.30 – 0.09.58): beschrijf.
2. Welke manieren / technieken heb je nu gevonden om humor in de film te brengen?
Vat even samen.
3. Bekijk nu even de volgende filmfragmenten en vul aan op welke manier de regisseur de
film humoristisch wil maken Leg zo goed mogelijk uit.
- 0.07 – 0.10
- 0.11
- 0.14 – 0.15
- 0.10 – 0.11
- 0.11 – 01.13 / 0.13 – 0.13.20
- 0.17.50 – 0.19.00
- 0.22.13 – 0.23.54
- 0.20
- 0.25
- 0.26
- 0.28
- 0.31
- 0.32
- 0.34
- 0.34.50
- 0.38 – 0.40
- 0.43
- 0.47.00
- 0.53.00
- 1.05 – 1.06
- 1.14
- 1.17
LE PETIT NICOLAS
Filmesthetische bespreking - Ilse Van Baelen
Week van de Franse Film 2010-2011 / Cinemagie
2
Uitwerking voor de leerkracht
1. De inleiding van de film
a. Op welke manier verneem je informatie over de klasgenoten van Nicolas?
Let op het geluid (zowel de stemmen als de muziek); hoe is dat? Welk effect
creëert het gebruikte geluid?
Ze worden afzonderlijk van elkaar voorgesteld aan de hand van een voice-over.
De voice-over is de stem van Nicolas die commentaar levert bij de beelden die
getoond worden. Vaak is dit humoristisch omwille van de inhoud (waarom
Alceste minister wil zijn) in combinatie met de beelden; visualisering van de
humor (Agnan als ‘cafard’, omwille van het contrast tussen beelden en uitleg).
Dankzij de combinatie / het contrast tussen dialoog en beeld worden grappige
effecten gecreëerd en zijn woordspelingen mogelijk (vélo de course bv.).
De muziek is vrolijk en snel, zet je aan tot (glim)lachen, maakt je blij.
b. voorstelling Alceste (0.01.09 – 0.01.50): wat brengt je aan het lachen?
Inhoud voice-over + visualisering; minister zijn owv banketten
Contrast gesprek over Kerst; Nico beschrijft genodigden, Alcest het eten.
c. voorstelling Geoffroy (0.01.50 – 0.02.30): beschrijf het einde van de scène,
wanneer Geoffroy naar school gebracht wordt en leg uit waarom dit grappig is.
De butler gedraagt zich op dezelfde manier als de moeders; hij streelt ‘zijn
zoon’ over het haar en roddelt mee met de andere vrouwen alsof hij zelf ook
een moeder was.
d. voorstelling Clotaire (0.02.30 – 0.03.20):
- Wat is er grappig aan de vélo de course?
Dit wordt uitgelegd door de combinatie tussen dialoog en beeld; het is ‘un vélo
pour faire des courses’.
- Welk effect heeft het stripballonetje?
Het doet ons denken aan een stripverhaal. Vaak zijn stripverhalen grappig en
de ongewone combinatie hier doet ons lachen.
- Waar eindigt Clotaire bij een overhoring? Keert deze situatie terug in de rest
van de film? Wat is het effect ervan?
Clotaire eindigt steevast in de hoek. Het is een situatie die verscheidene keren
keren terugkeert in de film. Hij gaat vaak al in de hoek staan wanneer de juf nog
maar zijn naam noemt; deze techniek is gebaseerd op de herhaling (men
lanceert een grappige situatie die men achteraf herhaalt zonder dat er nog uitleg
moet gegeven worden; men weet al meteen dat het grappig is).
e. voorstelling Eudes (0.03.50 – 0.05.30)
- Wat zegt Eudes over zijn vader? Wat horen we nadien? Welk effect heeft
dit?
Eudes zegt dat zijn vader hem gehoorzaamd maar we horen hoe hij een flinke
bolwassing krijgt van zijn vader
- Hoe vernemen wat Eudes later wil worden?
Via de voice-over van Nicolas en het beeld van Eudes bij op de fiets
LE PETIT NICOLAS
Filmesthetische bespreking - Ilse Van Baelen
Week van de Franse Film 2010-2011 / Cinemagie
3
- Welk perspectief hebben we op 0.05.10? Welk effect heeft dit perspectief?
Het personage wordt van onderuit naar boven toe gefilmd, in
kikkerperspectief, zodat het lijkt dat hij machtig is. Hij komt bedreigend over
voor de kinderen. Het is hier ook wel lachwekkend voor de kijker.
- Waarom is de bijnaam van de surveillant (le Bouillon) grappig? Hoe
vernemen we waar deze bijnaam vandaan komt?
Via de voice-over van Nicolas; het is een woordspeling (hij zegt steeds:
‘Kijk me in de ogen’ en een bouillon heeft ook ogen…)
f. voorstelling Agnan (0.05.30 – 0.06.10)
- Welke is de bijnaam van Agnan? Hoe zien we dat?
Hij wordt ‘de kakkerlak’ genoemd. We vernemen dit via de voice-over van
Nicolas maar we zien dit ook (visualisering van de humor)
- Agnan wordt bedreigd door zijn vriendjes; welk perspectief wordt er
gebruikt?
De kinderen worden van bovenuit gefilmd, in vogelperspectief zodat de
dreiging die Agnan voelt, duidelijk is
g. voorstelling papa Nicolas (0.06.10 – 0.07.30)
- Op welke manier stelt men de jeugddromen voor van de papa van Nicolas?
Welke aspecten van de voorstellingswijze maken alles grappig?
Een carrière als voetballer wordt gevisualiseerd, een carrière als zwemmer
ook (de versnelde beelden creëren een bijkomend komisch effect).
- Terugdenkend aan voorafgaande aspecten van de analyse, hoe noem je dan
de confrontatie met de buurman?
een herhaling; het is een terugkerende situatie, men weet al dat er
een grappige confrontatie zal volgen als de buurman verschijnt
h. voorstelling mama Nicolas (0.07.30 – 0.09.58): beschrijf
deze voorstelling is eigenlijk gewoon een weergave van de bewondering die
Nicolas voelt voor zijn mama; geen humor
2. Welke manieren / technieken heb je nu gevonden om humor in de film te brengen?
Vat even samen.
- muziek (vrolijk en snel)
- voice-over; de commentaar op situaties via de stem van Nicolas. Deze commentaar
zorgt zowel voor contrasten, illustraties als woordspelingen).
- visualiseren van fictie (de ‘gemiste’ beroepen van de papa van Nicolas, de dagdroom
van Clotaire in vorm van een stripballon, Alceste als minister, Geoffroy op het
bureau van zijn papa, Eudes achterop de fiets bij zijn papa-agent)
- herhaling, terugkeer van grappige situaties; de herkenbaarheid ervan maakt je meteen
al aan het lachen
- camerabewegingen zoals kikker- en vogelperspectief
- de taal: de woordspelingen (vaak in combinatie met beeld), de dialogen
3. Bekijk nu even de volgende filmfragmenten en vul aan op welke manier de regisseur de
film humoristisch wil maken Leg zo goed mogelijk uit.
- 0.07 – 0.10: de verwijzing naar de inspiratiebron van de film door effectief de
LE PETIT NICOLAS
Filmesthetische bespreking - Ilse Van Baelen
Week van de Franse Film 2010-2011 / Cinemagie
4
tekeningen van Sempé te tonen maakt (de kenner) al duidelijk dat er humor in de
film zal zitten
- 0.11: herhaling van een situatie; Clotaire gaat automatisch in de hoek staan
- 0.14 – 0.15: muziek met het snelle ritme van de slapstick
- 0.10 – 0.11: het verhaal van Klein Duimpje in verschillende versies
- 0.11 – 01.13 / 0.13 – 0.13.20: Joachim heeft een broertje en hij beschrijft hoe dat
is, hij vertelt hoe het veranderde gedrag van zijn ouders de komst van zijn broertje
aankondigde
 dit noemt men de set-up (het opzetten)
- 0.17.50 – 0.19.00: na het verhaal van Joachim ziet Nico het gedrag van zijn ouders
met andere ogen, hij denkt dat hij ook een broertje zal krijgen
- 0.22.13 – 0.23.54: het verhaal van Klein Duimpje werkt door en wordt zelfs
gevisualiseerd
 dit noemt men de pay-off (de afbetaling) die volgt op de set-up (cf supra)
- 0.20: de bolleboos van de klas wordt pas rustig als de juf hem een overhoring
wiskunde belooft; situatiehumor
- 0.25: kikkerperspectief
- 0.26: de indruk die Marie-Edwige op Nicolas maakt wordt weergegeven door de
camerabeweging (zoom)
- 0.28 – 0.28.40: de manier waarop Nicolas afscheid neemt van Marie-Edwige;
de voice-over en de visualisering maakt de situatie grappig. Ook de muziek is
belangrijk in deze scène met de meisjes
- 0.31: situatiehumor (assis/debout/assis)
- 0.32: de chaos (toneel, optocht, koor)
- 0.34: de appel wordt effectief opgegeten (door Alceste)
- 0.34.50: men spot met het slechte geheugen van Clotaire
- 0.38 – 0.40: snelle muziek tijdens het poetsen van het huis / vogelperspectief
- 0.43: visualisering van de wensdroom van Agnan
- 0.47.00 – 0.49.00: WESTERNMUZIEK bij de komst van de nieuwe juf! Clotaire
mag de kaart ophangen want hij lijkt minder onoplettend dan de rest. Agnan
daarentegen wordt stevig berispt
- 0.53.00: visualisering van Agnan als kakkerlak + visualisering van fictie
- 1.05 – 1.06: bezoek van de minister; situatiehumor (ernst valt níet in de smaak);
de kennis van Clotaire wordt getest (dit is de pay-off van de set-up op 0.44.30 –
0.45.25 waarop Clotaire moeizaam de oplossing op dezelfde vraag vindt)
- 1.14: de parkeerwijze van mama Nico
- 1.17: de pogingen van papa om Nico te laten lachen: visuele humor
LE PETIT NICOLAS
Filmesthetische bespreking - Ilse Van Baelen
Week van de Franse Film 2010-2011 / Cinemagie
5