Omschrijving In het kader van de multidisciplinaire zorgverlening verleent de Diëtist de volgende zorg: A. B. C. D. ALGEMEEN COPD DIABETES MELLITUS TYPE II VRM A. ALGEMEEN Omschrijving In het kader van de gecoördineerde multidisciplinaire zorgverlening verleent de diëtist de volgende dieetzorg zoals omschreven in de “Artsenwijzer” van de Nederlandse Vereniging van Diëtisten. Dieetbehandeling Dieetbehandeling is het geheel van activiteiten dat tot doel heeft een bijdrage te leveren aan het voorkomen, opheffen, verminderen of compenseren van met voeding samenhangende of door voeding beïnvloedbare stoornissen, beperkingen en participatieproblemen. Bij dieetbehandeling is sprake van een medische indicatie. De basis voor een dieetbehandeling wordt gevormd door multi- of monodisciplinaire dieetbehandelingsrichtlijnen. Er wordt gestreefd naar evidence based handelen. De diëtist baseert haar adviezen op de Richtlijnen goede voeding, mits dit past binnen de beperkingen van het betreffende dieet. Een dieetadvies is voor veel mensen ingrijpend. Het niet meer ‘gewoon’ kunnen of mogen eten is een aanzienlijke inbreuk op het dagelijkse leef- en eetpatroon en vraagt begrip en begeleiding. Het inspelen op de leefomstandigheden van de patiënt is onontbeerlijk voor het volhouden van het dieet om zo het gewenste resultaat te kunnen behalen. Een diëtist levert daarom maatwerk voor de patiënt. Daarnaast is het motiveren en stimuleren tot de gewenste gedragsverandering een belangrijk onderdeel van de dieetbehandeling. Inhoud van de zorg Een dieetbehandeling bestaat uit de volgende activiteiten: Kennis nemen van aanmelding door de Zorggroep: registratie van onder andere persoonsgegevens, medische gegevens en aanvullende gegevens Kennis nemen van onderzoek door de Zorggroep, zodat beeld gekregen wordt van : onder andere onderzoek naar verwachtingen, hulpvraag, medische voorgeschiedenis, huidige laboratoriumwaarden en stofwisselingsgegevens, psychosociale gegevens, eetgedrag en voedingstoestand diëtistische diagnosestelling: analyse van verkregen gegevens en formuleren van het kernprobleem vaststellen behandelplan/behandeling: bepalen van de doelstelling van de behandeling en het opstellen van het behandelplan, informeren van de andere zorgaanbieders uitvoeren van de behandeling evaluatie van resultaten en doelstelling van de behandeling afsluiting van de behandeling: registreren van eindgegevens, reden van afsluiting, maken van vervolgafspraken, informeren van de andere zorgaanbieders Verwijzing en terugrapportage De patiënt wordt door de huisarts verwezen middels een verwijzingsformulier met relevante aanvullende informatie (zie 'artsenwijzer' / www.artsenwijzer.info). De diëtist geeft een terugrapportage aan de huisarts . Vanaf juli 2013 vindt rapportage plaats in het KIS B. COPD Doelstelling behandeling diëtist • handhaven/verbeteren van de voedingstoestand en spiermassa Verwijzing naar de diëtist na het stellen van de diagnose COPD gecombineerd met tenminste één van de volgende gegevens: BMI ≤ 21 kg/m2 ongewenst gewichtsverlies van > 5% binnen 1 maand of > 10% binnen 6 maanden vetvrije massa index (VVMI) ≤ 16 kg/m2 (mannen) en ≤ 15 kg/m2 (vrouwen) BMI > 30 kg/m2 Relevante gegevens diagnose: COPD, eventuele comorbiditeit symptomen: dyspnoe, algehele malaise medicatie: corticosteroïden, antibiotica, theofylline, beta-2-sympaticomimeticum overig: lengte, gewicht(sverloop), vetvrije massa. C. DIABETES MELLITUS TYPE II Doelstelling behandeling diëtist optimaliseren bloedglucosewaarden: streven naar nuchtere bloedglucosewaarden 4,0-6,1 mmol/l (capillair bloed) of 4,5-6,9 mmol/l (veneus bloed), postprandiaal 4,0-9,0 mmol/l, HbA1c <53 mmol/mol optimaliseren bloeddruk en lipidenprofiel preventie of uitstel van aan diabetes gerelateerde complicaties, te weten micro- en macroangiopathieën optimaliseren lichaamsgewicht en middelomtrek Verwijzing naar de diëtist direct na het stellen van de diagnose en in de volgende situaties: volwassenen: indien er sprake is van overgewicht, ondergewicht, ongewenste gewichtstoename of gewichtsverlies van meer dan 5 kg in 3 maanden en/of buikomvang bij vrouwen > 80 cm of bij mannen > 94 cm en/of hypertensie en/of afwijkend vetspectrum in een latere fase dan na het stellen van de diagnose bij verandering van de soort, dosering en toediening van de bloedglucoseverlagende medicatie (tabletten en/of insuline) indien de patiënt optimaal effect wil behalen met zelfcontrole indien onderzocht moet worden of de voedingsgewoonten van de patiënt een optimale regulatie in de weg staan indien er sprake is van een niet optimale diabetesregulatie in het algemeen bij verandering van leef- of werkomstandigheden indien er sprake zou kunnen zijn van een eetprobleem indien er sprake is van maag-darm problematiek indien er sprake is van complicaties, waarbij aanpassing van de voeding zinvol is (bijvoorbeeld bij nierinsufficiëntie en gastroparese) indien er andere specifieke vragen of problemen met de voeding zijn. Relevante gegevens diagnose: diabetes mellitus (DM) + typering (2 met/zonder te hoog gewicht), duur van de DM, mogelijke complicaties (nefropathie, neuropathie, gastroparese), eventuele comorbiditeit laboratoriumgegevens: HbA1c, glucose, totaal cholesterol, triglyceriden, HDL-cholesterol, LDLcholesterol (lipidenwaarden net na het stellen van de diagnose DM zijn niet geheel betrouwbaar in verband met verstoring door hyperglycemie) medicatie: orale bloedglucoseverlagende middelen/insuline soort, dosering en toediening overig: lengte, gewicht(sverloop), middelomtrek, bloeddruk. D. VRM Binnen de gecoördineerde multidisciplinaire zorg inzake vasculair risicomanagement is de dieetadvisering gericht op de volgende aspecten in samenhang met elkaar: d1 hypercholesterolemie d2 hypertensie d3 overgewicht d1 hypercholesterolemie Doelstelling behandeling diëtist verlagen van de kans op coronaire hartziekten door: verbeteren van de TC/HDL ratio (< 5 mmol/l) verhogen van de inname van groente, fruit, volkoren graanproducten en omega-3-vetzuren Verwijzing naar de diëtist na het stellen van de diagnose: hypercholesterolemie, eventueel in combinatie met diabetes mellitus en/of te hoog gewicht (BMI > 25 kg/m2) en/of hypertensie erfelijke hypercholesterolemie en/of hypertriglyceridemie (totaal cholesterol (TC) > 8 mmol/l of totaal-cholesterol/HDL-ratio > 8). indien er sprake is van: personen zonder coronaire hartziekten met eerstegraads familieleden < 60 jaar met coronaire hartziekten patiënten met een voorafgaand hartinfarct of anderszins symptomatisch vaatlijden personen zonder hart- en vaatziekten, maar wel met een verhoogd risico op coronaire hartziekten volgens de SCORE risicokaart (≥ 20) Relevante gegevens diagnose: (familiaire) hypercholesterolemie/gecombineerde hyperlipidemie, eventuele comorbiditeit laboratoriumgegevens: totaal cholesterol, HDL-cholesterol, triglyceriden, LDL-cholesterol medicatie: lipidenverlagende middelen overig: lengte, gewicht(sverloop) d2 hypertensie Doelstelling behandeling diëtist verlagen van de bloeddruk ondersteunen van de bloeddrukverlagende medicatie. Verwijzing naar de diëtist indien er een sprake is van: een gemiddelde (van 2 controles) systolische bloeddruk van 140 mm Hg of hoger gebruik van antihypertensieve medicatie. Relevante gegevens diagnose: hypertensie, eventuele comorbiditeit symptomen: hoofdpijn, duizeligheid medicatie: anti-hypertensiva, diuretica overig: lengte, gewicht(sverloop), risicoprofiel (te hoog gewicht, roken, overmatig of excessief alcoholgebruik, geringe lichamelijke activiteit, onvolwaardige inname voedingsstoffen, medicijngebruik, familiaire aanleg). d3 overgewicht Doelstelling behandeling diëtist reduceren lichaamsgewicht met ½-1 kg per week. Er wordt gestreefd naar een gewichtsafname van 5-15% in een jaar om een maximale gezondheidswinst te bereiken. Het te bereiken gewichtsverlies hangt onder andere af van de gezondheidstoestand van de patiënt bij aanvang van de behandeling en van medicijngebruik. streven naar gewichtsbehoud op lange termijn het aanleren van een gezond eetpatroon inzicht geven in eetgedrag en het veranderen van eetgedrag door middel van zelfcontroletechnieken op gedragstherapeutische basis. Verwijzing naar de diëtist er is sprake van overgewicht/obesitas indien er sprake is van één van de volgende gegevens: BMI ≥ 25 kg/m2 en/of middelomtrek voor mannen ≥ 102 cm en voor vrouwen ≥ 88 cm BMI ≥ 25 kg/m2 en comorbiditeit bij jaarlijks een oplopende BMI en/of middelomtrek. Relevante gegevens diagnose: overgewicht/obesitas, eventuele comorbiditeit laboratoriumgegevens: glucose, lipiden (inclusief triglyceriden), bloeddruk, HbA1c medicatie: bij gewichtsregulatie, psychofarmaca, medicatie ter behandeling van comorbiditeit, corticosteroïden, antihistaminica, antimigraine middelen overig: lengte, gewicht(sverloop), relevante medische voorgeschiedenis.