Les 2: De Conquistadores ontdekken Mexico

Les 2: De Conquistadores ontdekken
Mexico:
Leerlingbundel:
1. Brontekst 1: De ontmoeting van Cortés met de Azteken:
Toen Moctezuma hoorde dat er vreemdelingen waren geland, raakte hij in paniek. Omdat de
Azteken geloofden dat Quetzalcoatl zou komen en hun rijk zou vernietigen, was hij zeer
ongerust. Hij was ervan overtuigd dat Cortés Quetzalcoatl was. Zeker toen hij hoorde dat de
vreemdelingen er volledig anders uitzagen dan de Azteken of de omringende volkeren. Ze
hadden immers witte gezichten en gele baarden, net zoals Quetzalcoatl.
Ze waren ook aangekomen met heel grote kano's . Alsof dat nog niet genoeg was kwamen ze
met magische dingen die vuur spuwden en een heel dorp konden platleggen , ze waren gehuld
in metaal en zaten op eigenaardige beesten op vier poten.
Moctezuma besloot Cortés geschenken te geven, maar hem tegelijk aan te manen niet naar
Tenochtitlán te komen. Helaas had dit het omgekeerde effect op de op goud beluste
Spanjaarden.
Afbeelding uit: http://www.google.be/imghp?hl=nl&tab=wi&q=
2. Kaart: De tocht van Cortés in Mexico:
Afbeelding uit: http://www.google.be/imghp?hl=nl&tab=wi&q
3. Brontekst 2: Cortés wou Tenochtitlán bezoeken:
Toen Moctezuma hoorde dat Cortés toch naar Tenochtitlán kwam, beval hij een stad
vóór Tenochtitlán, Cholula, de Spanjaarden aan te vallen. Maar deze stad werd met de
grond gelijk gemaakt, het stadje had geen verweer tegen de sterke wapenuitrusting van
de Spanjaarden.
Om het nog erger te maken vonden de Spanjaarden nieuwe bondgenoten bij de
Azteekse vijanden, die hun kans schoon zagen komaf te maken met hun overheersers.
Duizenden Tlaxcalteken, de aartsvijanden van de Azteken, sloten zich aan bij de
Spanjaarden om samen op weg te gaan naar de hoofdstad Tenochtitlán. Onderweg
sloten zich nog meer vijanden van de Azteken zich bij Cortés aan, waardoor Cortés
van binnenuit informatie kreeg over de oorlogstechnieken van de Azteken.
De Spanjaarden die aankwamen in Tenochtitlán aankwamen stonden versteld van de
pracht en praal van de stad. Moctezuma was echter nog steeds vervuld van twijfel of
Cortés al dan niet een god was. Toen hij er uiteindelijk achterkwam kon hij zijn volk
al niet meer redden.
De manschappen van Cortés werden door Moctezuma hartelijk ontvangen en zes
dagen lang kregen ze vrije toegang tot de stad, waar de soldaten de pracht en praal
bewonderden.
Afbeelding uit: http://www.google.be/imghp?hl=nl&tab=wi&q=
De Spanjaarden verafschuwden wel de godsdienst van de Azteken, die gepaard ging
met mensenoffers en kannibalisme Na die zes dagen sloeg echter de stemming om. De
Spanjaarden vonden immers achter een dichtgemetselde muur kamers vol juwelen,
zilver en goud. Ze hadden gevonden waar ze voor kwamen: El Dorado.
Cortés hoorde kort na de vondst dat de Azteken twee Spaanse boodschappers hadden
gedood en hij besloot Moctezuma te gijzelen.
Ondertussen was er aan de kust een andere Spaanse expeditie aangekomen om Cortés
te arresteren. Cortés vertrok om deze dreiging het hoofd te bieden.
4. Brontekst 3: Tenochtitlán, één stad uit de duizenden:
In een brief aan zijn opdrachtgever keizer Karel V, beschreef Cortés Tenochtitlán.
De stad heeft vier toegangswegen, kunstmatige dammen van zo’n twee speerlengtes
breed. De hoofdstraten zijn erg breed en kaarsrecht. Sommige van deze en alle andere
straten zijn half straat en half kanaal, voor het kanoverkeer. Iedere straat wordt op
geregelde afstand onderbroken waar de kanalen samenkomen. Maar al deze
openingen, die heel breed kunnen zijn, worden door bruggen overspannen.
5. Brontekst 4: Tenochtitlán, grootste gekende stad ter wereld:
Tenochtitlán volgens CH. Anker: hedendaagse historica
In West – europa hadden alleen Londen, Rome en Venetië ongeveer 100.000
inwoners. Enkel Sevilla ( 60.000) kwam een beetje in de buurt van Tenochtitlán (
200.000). Het moet voor de Spanjaarden moeilijk te verteren zijn geweest dat
heidenen – een volk dat niet eens in de bijbel voorkwam – een stad hadden gebouwd,
die qua ingewikkeldheid al hun steden ver overtrof.
Afbeelding uit: http://www.google.be/imghp?hl=nl&tab=wi&q=
6. Brontekst 5: De Noche Triste:
Tijdens de afwezigheid van Cortés probeerden de achtergebleven soldaten een
Azteekse ceremonie te verhinderen. Hierop openden de Azteken de aanval en
belegerden de soldaten in hun paleis. Cortés vroeg Moctezuma zijn volk te kalmeren
maar in de verwarring werd de keizer gedood, gestenigd door zijn eigen volk. Cortés
vertrouwde het zaakje niet meer en probeerde 's nachts met zijn soldaten weg te
vluchten. Tijdens hun stille uittocht werden ze echter aangevallen door een groot
Azteeks leger. Een harde klap voor de Spanjaarden, want vele soldaten verdronken in
het Texcocomeer omdat de toegangswegen waren vernietigd. Deze aftocht zou later de
naam Noche Triste ( Trieste nacht) krijgen. Uiteindelijk wist Cortés met zijn sterk
uitgedund leger toch de kust te bereiken.
Afbeelding uit: http://www.google.be/imghp?hl=nl&tab=wi&q=
7. Brontekst 6: Cortés zinde op wraak!
Aan de kust gaarde Cortés opnieuw een leger bijeen van 1000 Spanjaarden en wel
150.000 Mexicanen. Hij besloot terug op te rukken naar Tenochtitlán en vernietigde
zonder probleem de steden die hij op zijn weg tegenkwam.
Tenochtitlán viel hij eerst aan met schepen en kanonnen via het Texcoco meer.
Vervolgens stak zijn leger het meer over en opende de aanval op de hoofdstad. Het
werd een vreselijke veldslag.
De straten lagen bezaaid met lijken en de Azteken offerden onmiddellijk elke
gevangen genomen Spaanse soldaat. Maar de Azteken konden het niet halen van zo'n
overmacht. De Spanjaarden baanden zich een weg naar het centrum van de stad en
slachtten er alle inwoners af.
Afbeelding uit: http://www.google.be/imghp?hl=nl&tab=wi&q=
Cortés veroverde het Azteekse rijk en richtte massale moordpartijen aan en vernietigde
hun beschaving.
Afbeelding uit: http://www.google.be/imghp?hl=nl&tab=wi&q=
Het puin en de ruïnes van het verwoeste Tenochtitlán vormden de bouwstenen van
Mexico – stad. De Spanjaarden braken de met de hand uitgehakte monolieten in
stukken of gebruikten ze als fundering en steunberen. Ze legden het Texcocomeer
langzaam droog en vernielden de chinampa’s. Op de plaats van de vernielde tempels
bouwden de zendelingen christelijke kerken.
8. Brontekst 7: Getuigenissen van de tragedie:
1. Bernal Diaz del Castillo getuigde:
“Nergens ter wereld, dacht ik , zou ooit nog zo’n land worden ontdekt. Maar nu is
alles wat ik toen zag verwoest. Er staat geen steen meer op de andere…”
2. Getuigenis van Hernándo Cortés
“Toen ik zag hoe opstandig de bevolking van deze stad was, wist ik niet hoe we
ons uit al deze gevaren en ontberingen moesten bevrijden zonder hun en hun stad,
onbetwist de mooiste stad ter wereld, te vernietigen.”
Afbeelding uit: http://www.google.be/imghp?hl=nl&tab=wi&q=
9. Brontekst 8: Mexico: nieuw wingewest:
De Spanjaarden beschouwden hun koloniën als wingewesten. Zij deden aan roofbouw.
Sluitstuk van het koloniale systeem was de verdeling van de bewoners ( encomienda)
onder de conquistadores. Voor de exploitatie van de zilvermijnen en plantages voerden
zij een dwangarbeidsysteem in. Hierdoor werd het economisch leven van de indianen
volkomen ontwricht.
10.
Brontekst 9: De bestrijding van heidendom en bijgeloof.
De eerste reactie na de verovering was die van vernietiging. Voor de Spaanse
missionarissen was het indiaanse verleden te nauw verbonden met het
heidendom. Alle sporen moesten worden uitgewist. De codices werden in
groten getale verbrand. Een schat aan gegevens over de indiaanse
beschavingen is verloren gegaan.
Na deze opwelling drong bij de missionarissen het besef door, dat zij door hun
onkunde niet goed in staat waren het nog steeds voortlevende heidendom en
bijgeloof te bestrijden.
Het inzicht, dat voor een efficiënte bestrijding kennis van de oude godsdienst
en de daarmee verbonden plechtigheden en gebruiken was vereist, werd echter
niet algemeen aanvaard.
Slicher van Bath B.H., Indianen en Spanjaarden, Amsterdam 1989, p. 43 e.v.
11.
Brontekst 10: Polemiek tussen de las Casas en
Sepulveda
A: de las Casas:
“De reden waarom de Spanjaarden ontelbare mensenlevens vernietigd hebben,
is de volgende: zij hebben hun ganse zin en verlangen hierop gezet goud te
winnen. Oorzaak van dit alles is hebzucht en hoogmoed. De hele zorg aan de
indianen besteed, bestond erin dat de mannen ondraaglijk werk moesten
verrichten en alhoewel ze boven hun macht werkten, werden ze voortdurend
met stokken en de zweep geslagen, uitgescholden en gefolterd.”
Uit: De las Casas B., Brevissima relacion de la destruccion de las Indias
B. Sepulveda:
“Het is de algemene opdracht voor beschaafde volkeren om met wapengeweld,
als het niet anders kan, die volkeren te onderwerpen die door hun eigen aard en
in hun eigen belang geplaatst moeten worden onder het gezag van beschaafde
en deugdzame vorsten en naties, zodat ze kunnen leren van de macht, de
wijsheid en de wet van hun overwinnaars om een betere moraal, waardiger
gewoonten en een beschaafder levenswijze in praktijk te brengen. Ik stel voor
de indianen van de steden en de velden te verdelen over verstandige
Spanjaarden.”
Uit: Gines de Sepulveda J., Tratado sobre las justas causas de la guerra contra
los Indios
Groepswerk: De klas wordt in 2 gesplitst. Ieder deel van de klas leeft zich in, in zijn rol en
tracht argumenten te vinden om zijn visie te verdedigen
Werkbladen:
Verklaar de onderstreepte woorden: Hoe zouden wij deze
dingen noemen? (Brontekst 1)
“Ze waren ook aangekomen met heel grote kano's . Alsof dat nog niet genoeg
was kwamen ze met magische dingen die vuur spuwden en een heel dorp
konden platleggen , ze waren gehuld in metaal en zaten op eigenaardige
beesten op vier poten. “
Verklaar aan de hand van de kaart de tocht van Cortés en zijn
Conquistadores. (Kaart 1)
Waar kwam hij aan?
Wanneer bereikte hij Tenochtitlán?
Wat was de volgende stad die hij veroverde hierna?
Welke landen veroverde hij ook nog?
Wat gebeurde er na 6 dagen met de Spanjaarden in
Tenochtitlán? (Brontekst 2)
Hoe noemt men deze vondst? (Brontekst 2)
Wat vonden de Spanjaarden van de Stad Tenochtitlán?
(Brontekst 3 & 4)
Wat maakte de stad Tenochtitlán zo speciaal vergeleken met
andere steden uit Europa? (Brontekst 4)
Wat gebeurde er tijdens de afwezigheid van Cortés?
(Brontekst 5)
Hoe kwam dit? (Brontekst 5)
Hoe heet deze avond? (Brontekst 5)
Wat was het gevolg van deze vlucht? (Brontekst 5)
Hoe nam Cortés wraak? (Brontekst 6)
Wat deed Cortés met de stad Tenochtitlán? (Brontekst 6 & 7)
Wat is een wingewest (Brontekst 8)
Wat wil encomienda zeggen?
Wat gebeurde er na de verwoesting met Mexico? Wie kwam
er na de conquistadores? (Brontekst 9)
Wie klaagde het gedrag van de Spanjaarden aan? (Brontekst
10)
Wat was volgens hem de oorzaak van deze wandaden?
(Brontekst 11)
Groepswerk: Neem een apart blad en duidt een groepsleider
aan.
De klas wordt in 2 verdeeld. 1 deel speelt de rol van de las
Casas en zoekt argumenten om zijn stellingen te verdedigen.
Het 2de deel van de klas speelt de rol van Sepulveda en tracht
zijn stellingen te verdedigen.
Als iedere groep 5 argumenten gevonden heeft komt er een
groepsdiscussie waarin beide groepen elkaar moeten proberen
te overtuigen van hun gelijk.