Gevolgen van echtscheiding bij mannen

Vaderschap
na echtscheiding
Dimitri Mortelmans m.m.v. Vicky Lyssens-Danneboom
Centrum voor Longitudinaal en Levensloop Onderzoek (CELLO)
Overzicht presentatie
• Inleiding
• Kwalitatief onderzoek naar gescheiden vaders
– opzet
• Resultaten
• Conclusie
Onderzoeksvragen
• Welke zijn de gevolgen van echtscheiding bij
vaders?
• Hoe (her)definiëren vaders hun vaderrol na
scheiding?
Onderzoeksopzet
• Enkel vaders
• Maximaal twee jaar gescheiden
• Geen beperkingen naar leeftijd, achtergrond of
relatievorm
• Interviewperiode november 2006-februari 2007
Steekproef
• 56 respondenten
• Leeftijdscategorie 30 tot 50 jaar
•
•
•
•
4 op 5 respondenten waren gehuwd
gemiddeld 12 jaar bij elkaar
gemiddeld aantal kinderen per persoon: 2,3
gemiddeld aantal kinderen varieert van 1 tot 4
Resultaten - overzicht
•
Regeling kinderen
•
•
Woonst
Financiële regeling
•
Vaderrol (takenpakket)
•
Band met kinderen
Resultaten (1): regeling kinderen
•
•
Meest voorkomend
-
Weekendregeling: 1 weekend / 14 dagen
-
Bilocatie (tweeverblijf): helft vader, helft moeder
Belang: bepalend voor uitoefening van vaderrol
Resultaten (1): regeling kinderen
• Weekendregeling:
• 2 mogelijkheden
- Eigen keuze vader -> bilocatie niet haalbaar:
• Afstand
• Onregelmatige werkuren
• Te kleine behuizing
- Opgelegde regeling -> vaak: vechtscheiding
Resultaten (1): regeling kinderen
• Bilocatie:
- Bewuste keuze
- Belang kinderen primeert
- Wederzijdse erkenning ouderrol
• Maar: vaak géén evidentie
- “maternal gatekeeping”
Resultaten (2): woonst
• Wat met gezinswoning?
- Vader verlaat woonst
• Welzijn van kinderen primeert : “stabiliteit”
• Zelfopoffering = bewijs van goed vaderschap
- Vader behoudt woonst
• Emotionele binding o.w.v. verbouwingen
• Eigendom = bewijs van goed vaderschap
Resultaten (2): woonst
• Keuze nieuwe woonst:
- In functie van kinderen
• Voldoende ruimte
• Fysieke nabijheid kinderen
• Kindvriendelijke buurt
- Eigen voorkeuren op achtergrond
=> Indirect vaderschap (“responsibility”)
Resultaten (3): financiële regeling
• Weekendregeling:
- Alimentatie = verantwoordelijkheid nakomen
- Niet-betaler / wanbetaler => vechtscheiding
• Bilocatie:
- Gezamenlijke afspraken (geen alimentatie)
- Gemeenschappelijke rekening
- Controle-relatie
= Indirect vaderschap (“responsibility”)
Resultaten (4): vaderrol
• Na scheiding -> omvang vaderrol wijzigt
- Weekendregeling
• Inkrimping:
- Pos: meer vrijheid
- Neg: gevoel verlies (vooral bij huiswerk)
- Bilocatie
• Verdubbeling: mama & papa-taken
- Pos: intens vaderschap
- Neg: tijd tekort: huishouden op twee snelheden
Resultaten (4): vaderrol
• Na scheiding -> inhoud vaderrol wijzigt
• Algemeen: broodwinner, verzorger, opvoeder,…
Dé vaderlijke taak: ‘er zijn’
- Liefde en aandacht geven, interesse tonen,
aanmoedigen, helpen, motiveren, stimuleren
- samen spelen, samen sporten, uitstappen doen
= Direct vaderschap (“engagement”)
Resultaten (4): vaderrol
• Weekendregeling
• 2 mogelijkheden:
- Kermisvader
- Geen inschakeling kinderen in huishouden
-> Belangrijk: kinderen komen graag
- Opvoeder
- Inschakeling kinderen in huishouden
-> Belangrijk: voortzetting opvoeding
• Moeilijk: beperkte/afwezige inspraak opvoeding
Resultaten (4): vaderrol
• Bilocatie:
- Opvoeder
- Inschakeling kinderen in huishouden
-> Belangrijk: voortzetting opvoeding
• Moeilijk:
- Er alleen voorstaan (m.b.t. opvoedingskwesties)
- Andere opvoeding bij ex-partner
• Ergernis of uitdaging
- Uitspelen van ouders
• Overleg met ex-partner
Resultaten (5):band met kinderen
• Weekendregeling
- Band = overwegend positief
- Uitzondering: kind weinig/niet zien
• Bilocatie
- Band = sterk positief
- Ondanks minder zien, beter contact
• meer aandacht voor kinderen
• Meer intense omgang met kinderen
Conclusie: Beleving vaderschap
• Weekendregeling
- Bij niet eigen keuze -> vaderrol = tweederangsrol
• Bilocatie
- Kwalitatieve verbetering
• Meer bewust van vaderschap
• Nieuwe mogelijkheden als vader
- Trots op eigen presteren
- Keerzijden:
• Stuk missen van leven van kinderen
• Fysiek en emotioneel belastend