Gebruik van Powerpoint sjablonen

Zoönosen
Gezondheid V31-41
Inhoud presentatie
1.
2.
3.
4.
5.
Algemeen
Besmettingswegen
Risicogroepen
Melding en signalering
Meest voorkomende zoönosen
2
2
Algemeen
Wat is een zoönose?
Een infectieziekte die kan worden
overgedragen van dieren op mensen of
andersom.
Afgeleid van de Griekse woorden zoön (dier)
en nosos (ziekte).
3
4
Algemeen
Zoönosen in Nederland
In Nederland heersen relatief weinig zoönosen in vergelijking met ZuidEuropese en andere verre landen.
 Veel controle op onze dieren en ons voedsel.
 Intensieve bestrijdingsprogramma’s.
Oorzaken nieuwe zoönosen
 Mensen reizen steeds meer.
 Veranderde voedingsgewoonten
 Het klimaat verandert.
5
Besmettingswegen
Hoe komt de ziekte van het dier bij de mens terecht?
1. Direct, via contact van de mens met het dier. Of door
het eten van een besmet dierlijk product (zoals melk,
vlees en eieren).
2. Indirect, doordat de ziektekiemen die het dier
uitscheidt (vaak in de ontlasting), een tijdje overleven
in de omgeving, waarna ze bij de mens terecht
komen.
3. Indirect, via een gastheer, denk aan muggen, teken.
6
Besmettingswegen
Mogelijke besmettingswegen:
 Mest
 Voeding
 Slijm
 Stof
 Bloed
 Kadavers
 Plaagdieren
7
Besmettingswegen
Insleep
Ziektekiem wordt van buiten de
bedrijfsgrenzen naar binnen de
bedrijfsgrenzen verplaatst.
Ziektekiem was voor insleep niet
aanwezig op het bedrijf.
8
Besmettingswegen
Versleep
Ziektekiem van ene plaats naar andere
plaats verplaatsen op hetzelfde bedrijf.
Ziektekiem is voor de verplaatsing op
het bedrijf aanwezig.
9
Besmettingswegen
Versmeren
Het verspreiden van vuil met
ziektekiemen over een groter oppervlak
door:
- banden van voertuigen
- schoenzolen
- voeten/hoeven van dieren
Meer kans op besmetting!!
10
• De Q-koorts epidemi
Wat is het effect van een Zoönosen?
11
Melding en signalering
Ter bescherming van de volksgezondheid is kennis,
tijdige herkenning en bestrijding van de zoönosen
van belang.




12
Verantwoordelijkheid artsen en dierenartsen.
Signaleringsoverleg.
Onderzoek.
Meldingsplicht en kennisuitwisseling op Nationaal en
Europees niveau.
Melding en signalering
Meldingsplicht
Artsen zijn, op basis van de Wet publieke gezondheid,
verplicht een aantal infectieziekten te melden bij de
GGD.
Dierenartsen zijn, op basis van de Wet Dieren, verplicht
een aantal dierziekten te melden bij de NVWA
Zie overzicht
13
Melding en signalering
Maatregelen
Op basis van de Wet Dieren (WD) kunnen maatregelen
genomen worden die de vrijheden van mens en/of dier
(tijdelijk) inperken ter bescherming van de
volksgezondheid en ter bestrijding van mogelijk
epidemieën.
14
Brainstorm
• Welke preventieve maatregelen kan
een verzorger nemen?
• Welke maatregelen m.b.t. het dier?
• Welke maatregelen m.b.t. publiek,
klanten en bezoekers?
15
Melding en signalering
Preventieve maatregelen
Verzorger







Inventarisatie mogelijke zoönosen
Inventarisatie besmettingswegen
Vaccinaties
Voorlichting en instructies m.b.t. hygiëne en zoönosen
Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen
Handenwasfaciliteiten
Procedure m.b.t. accidenten bij personeel
16
Melding en signalering
Dier







Ziektepreventie (vaccinatie)
Beleid omtrent aanvoer en afvoer van dieren
Quarantaineruimte
Dierdossiers
Beleid omtrent geboorte en abortus
Dagelijkse gezondheidscontrole
Preventie- en bestrijding van plaagdieren
17
Melding en signalering
Bezoekers
• Bezoeker/publiek/klant
• Informatieborden
• Preventieve maatregelen omtrent
risicogroepen
• Handen was faciliteiten
• Procedure m.b.t. accidenten
18
Melding en signalering
Curatieve maatregelen
Humane maatregelen








De verplichte melding van een ziektegeval
Gedwongen medisch onderzoek
Medische behandeling (immunisatie/vaccinatie)
Het plaatsen onder medisch toezicht
Isolatie/gedwongen opname
Quarantaine
Het sluiten van huizen/gebouwen
Het in beslag nemen en/of het ontsmetten van goederen/waren.
19
Melding en signalering
Veterinaire maatregelen
 Het opstallen, ophokken of op een plaats houden van zieke
en verdachte dieren (quarantaine ruimte)
 Desinfecteren of steriliseren van besmette materialen
 Het plaatsen van waarschuwingsborden
 Het verbieden van vervoer van ziektegevoelige dieren en
producten
 Het dragen van beschermende kleding, handschoenen en
eventueel stofmasker tijdens contact met dieren of organen
 Het doden van zieke en verdachte dieren
20
Veel voorkomende zoönosen





Q-koorts  hoofdzakelijk herkauwers, bacterie
Vogelgriep  vogels (virus)
Salmonellose  vrijwel alle diersoorten, bacterie
E. Coli  hoofdzakelijk herkauwers, bacterie
Schurft (scabiës) vrijwel alle diersoorten, ectoparasiet
(mijten)
 Echtyma  Vooral schapen en geiten, virus
 Spoelworm  vrijwel alle diersoorten, endoparasiet
(spoelworm)
 Toxoplasma  hoofdzakelijk katten, endoparasiet
Bron voor info over zoönosen
http://www.rivm.nl/ziekdoordier/zoon_op_rij/
21