handel & Afzet Bodems raken uitgeput als gevolg van chemische meststoffen en bestrijdingsmiddelen en verkeerde landbouwmethoden. Dat inzicht is inmiddels wel breder gaan dagen dan binnen een kleine groep voorlopers. Een biologische bedrijfsvoering is uiteraard hét alternatief. Toch denkt het bedrijf Soiltech iets toe te kunnen voegen. In gesprekken krijg ik vaak te horen: Wij hebben het al op orde! uit van een andere manier van werken. Door te zorgen voor een gezonde bodem worden ziekten en groeiproblemen in de gewassen voorkomen. Daardoor is er minder kunstmest en pesticide nodig.” Agrarische bedrijven met deze andere benaderingswijze worden wel agro-ecologisch genoemd. Een soort derde weg: landbouw die niet biologisch is en het niet per se wil worden maar wel substantiële reductie van chemische middelen nastreeft. De biologische en eerder nog de biologisch-dynamische landbouw staan aan de basis van deze geleidelijke omslag in denken; zij waren en blijven allicht de voortrekkers. Inmiddels is wel breed het besef doorgedrongen dat de kwaliteit van de bodem achteruit gaat en dat de gangbare benadering daarom niet vol te houden is, aldus Schoenmaker. Hij wijst ook op de druk die de consument en vervolgens de groothandel en retailers uitoefenen op de sector om pesticideresiduen uit te bannen. “Ahold zegt gewoon: ‘Wij willen over een paar jaar helemaal geen residuen meer aantreffen. Hoe je dat voor elkaar krijgt, mag je zelf uitzoeken.’ Het vervelende voor de sector is alleen dat er geen prijsverhoging tegenover komt te staan.” Tekst Kees Hagendijk | foto’s Soiltech Soiltech denkt biologisch Sterk gewas begint met sterke bodem Een betere bodemverzorging hoeft echter per saldo geen extra kosten mee te brengen, is feitelijk de insteek van Soiltech. Het gedoseerd toevoegen van organomineralen, biostimulanten en microbiële mengsels leidt tot een gezonder bodemleven, daardoor tot sterkere gewassen en uiteindelijk een hogere netto opbrengst. S oiltech is onderdeel van de Van Iersel Groep. Van Iersel Compost is een van de grootste groenafvalverwerkers van Nederland, met vestigingen in Biezenmortel, Ravenstein en Gilze. Het belang van compost – organische stof – voor een goede structuur en goede weerstand van landbouwgrond heeft vrij breed ingang gevonden. Soiltech is gespecialiseerd in producten Organo-minerale die aan de bodem de noodzakelijk micro-organismen toevoegen die meststoffen, in een natuurlijke gezonde bodem biostimulanten en ook voorkomen. Een gezonde bodem bezit natuurlijke weerstand breedspectrum tegen ziektekiemen en voldoende microbiële mengsels voedingsstoffen. Het productengamma van Soiltech is onder te verdelen in de categorieën: organo-minerale meststoffen, biostimulanten en breedspectrum microbiële mengsels. Bij de oprichting in 2005 richtte het 32 bedrijf zich voornamelijk op boomkwekerijen in de omgeving, wat zich geleidelijk uitbreidde naar andere agrarische takken, vertelt Bastiaan Schoenmaker. Hij is als business developer sinds een jaar in dienst bij het bedrijf dat momenteel twintig medewerkers telt. Vanaf 2015 worden de producten via een landelijk distributienetwerk afgezet. Zopas is een medewerker aangenomen met de opdracht een distributienetwerk in België en Frankrijk op te bouwen. Verder is er een klein aantal afnemers in Engeland, Duitsland, Denemarken en Zweden; daar is nog een markt te winnen. Een van de producten van Soiltech dat specifiek geschikt is voor de biologische landbouw is FytaForce. Voor het grootste deel van het assortiment geldt dat (nog) niet. Maar belangrijker is de denkwijze achter het productenaanbod: gericht op een goede balans in de bodem van droge stof, mineralen, nutriënten en micro-organismen, legt Schoenmaker uit. “Wij gaan november – 2016 | EKOLAND Kantoor Soiltech Bastiaan Schoenmaker Ingang kantoor Soiltech Soiltech groep FytaForce is een eigen product en draagt het etiket ‘toegelaten voor biologische teelt’. Er is een variant voor vollegronds buitenteelt en een variant voor vollegronds kassenteelt. Het product is ISO 22000 gecertificeerd. FytaForce bestaat uit een geconcentreerd mengsel van honderden soorten positief werkende schimmels, bacteriën en protozoa. Deze micro-organismen komen ook in natuurlijke omstandigheden rond wortels en planten voor. Maar in de meeste landbouwgrond en kassengrond is een gezond bodemleven niet aan te treffen. Dat geldt in extreme mate wanneer kasgrond gestoomd wordt om van ziektekiemen te zuiveren. Door te stomen krijg je feitelijk dode grond: zonder enige natuurlijke weerstand tegen nieuwe ziektekiemen. Met vocht en warmte erbij schep je daar vervolgens weer de ideale omstandigheden voor. Dus moet er veel met bestrijdingsmiddelen worden gewerkt om het gewas te beschermen. Aan de basis van FytaForce ligt de bekende compostthee, al wil Soiltech die benaming liever niet meer gebruiken. Bio-dynamische boeren maken compostthee zelf en misschien zijn er ook wel bio-boeren die dat EKOLAND | november – 2016 doen, maar het procedé is heel bewerkelijk en luistert nauw, aldus Schoenmaker: “De uiteindelijke kwaliteit van het mengsel is afhankelijk van een groot aantal factoren, zoals de kwaliteit van het basismateriaal, de temperatuur, het zuurstofgehalte van het water, en zelfs de bellengrootte schijnt invloed te hebben. Hoe dan ook is het een heel precies werk en het mengsel kan ook nog gevaarlijk zijn doordat het de salmonellabacterie en E-colibacterie kan opkweken. Wij hebben dit proces helemaal gestandaardiseerd en geoptimaliseerd. Anders dan zelfgemaakte compostthee is ons product steeds identiek. Zodoende kun je echt bepalen of het middel werkt of niet, en of het hier wel werkt en daar niet. Je hoeft je niet af te vragen: heb ik het misschien anders gemaakt dan de vorige keer?” Samen met een biologische akkerbouwer is een innovatieve toepassing van FytaForce bedacht. “Deze akkerbouwer was gewend organisch materiaal op zijn land als groenbemester in het voorjaar onder te werken. Maar de mineralisatie ervan is dan pas in de tweede helft van het seizoen voltooid. Ons product versnelt dit proces. De akkerbouwer heeft voorop zijn trekker een sproeier gemonteerd. Na de besproeiing met het mengsel wordt de groenbemester meteen achter de trekker ondergewerkt.” Soiltech heeft voor FytaForce en een aantal andere producten evaluatieverzoeken ingediend bij FiBL. Deze Zwitserse organisatie beschikt over langjarige expertise met biologische inputs. Op basis van haar evaluatie zet Skal het product wel of niet op de inputlijst voor biologische bedrijfsvoering. De lijst wordt eind 2016 gepubliceerd. Schoenmakers constateert overigens dat de regelgeving extreem achterloopt op de praktijk. “In compost zitten duizenden micro-organismen, maar wil je die als bemesting aanbieden dan is daar aparte goedkeuring voor nodig.” Bodemanalyses biedt Soiltech ook aan, om de uitgangssituatie te bepalen en op basis daarvan met inputs te gaan werken. Het gaat dan om analyses op nutriënten. Anders ligt dit voor het bodemleven, of zogezegd het bodemvoedselweb. Schoenmaker: ­“Zulke analyses zijn heel lastig; bodemleven is moeilijk meetbaar. Ik zou zo’n analyse eerder indicatief willen noemen.” Biologische bedrijven interesseren valt overigens nog niet mee. “In gesprekken krijg ik vaak te horen: Wij hebben het al op orde! Misschien is dat ook zo. Maar wij denken dat in ieder geval omschakelaars en ook gangbare telers veel baat kunnen hebben van onze ­bio-toegestane producten.” 33