PowerPoint-presentatie

LEZEN: DOE HET GOED VOOR
Pleuni Hooft van Huysduynen
[email protected]
2
WELKE LEESSTRATEGIEËN ZIJN
WANNEER EFFECTIEF? EN HOE
ONDERWIJS JE DEZE?
Aan het eind van deze workshop heb je ervaren hoe het is om hardop denkend een
tekst te lezen. Daarnaast heb je gezien welke strategieën een lezer inzet tijdens het
lezen.
3
AGENDA
•
•
•
•
•
Voormeting: huidige stand van zaken
Theoretisch kader
Aan de slag!
Koppeling praktijkervaring aan de theorie (Theoretisch kader 2)
Conclusies
4
ERVARING LESSEN LEESVAARDIGHEID
Instructie
1. Hoe heb je zelf
leesvaardigheid onderwezen
Schrijf je antwoorden in een vak
gekregen in het voortgezet
aan de buitenkant. Bespreek
onderwijs?
vervolgens in jullie viertal jullie
antwoorden. In het midden schrijft 2. Wat doe je nu, als docent, zelf
één van jullie de antwoorden op
(graag) met dit onderdeel?
die door jullie alle vier zijn
3. Wat kunnen de leerlingen al
gegeven.
wel en wat nog niet?
4. Wat zijn sterke en wat zijn
- Individueel beantwoorden vier
zwakke punten van het
vragen: 5 minuten
leesvaardigheidsonderwijs?
- In viertallen bespreken
antwoorden vraag vier: 5
minuten
5
INVENTARISATIE STERKE EN ZWAKKE
PUNTEN
Sterke punten
• ……….
• ……….
Zwakke punten
• ………
• ………
6
THEORETISCH KADER: WAT IS
TEKSTBEGRIP EIGENLIJK?
Kritiek op eindexamen -> wat wordt er eigenlijk getoetst?
Vraag: wat leren leerlingen over leesvaardigheid in het voortgezet
onderwijs?
Constructvaliditeit: meet de test wat je wil weten?
7
TEKSTBEGRIP WORDT BEÏNVLOED
DOOR…
Voorkennis
Leesstrategieën
Verbanden
kunnen leggen
Tekstbegrip
Woordenschat
Technisch lezen
8
ZES VARIABELEN DIE IN DE TOETSEN
GEMETEN WORDEN
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Tekstbegrip: wat de lezer geleerd heeft van de tekst
Voorkennis
Verbanden kunnen leggen
1. Verwijswoord
2. Tekst-naar-tekst
Leesstrategieën kunnen toepassen
Woordenschat
Vakkennis
9
RESULTAAT
10
LEESVAARDIGHEIDSONDERWIJS
Doelen: (1) dat leerlingen nadenken over de tekst die ze lezen en (2)
dat leerlingen zelfstandig leren een leesprocedure te beheersen en niet
beperkt blijven tot het beantwoorden van geïsoleerd blijvende
(tekstafhankelijke) vragen.
Didactiek: hardop denkend voordoen (modellen)
Docent leest de tekst, doet de strategieën voor en denkt hardop
↓
Laat leerlingen strategieën gezamenlijk toepassen
in coöperatieve groepen
↓
Zelfstandig, individueel toepassen
11
Tijdsindeling: - vijf minuten voorbereiden
- vijf minuten voordoen
- vijf minuten voordoen (rollen gewisseld)
- vijf minuten samen bespreken
AAN DE SLAG!
• Individueel bereid je voor hoe je modellend een leestaak zou aanpakken.
Deze voorbereiding laat je zien aan iemand anders (de leerling). Deze
ander noteert welke strategieën hij/zij jou (de docent) heeft zien
gebruiken.
• Vervolgens wisselen jullie van rol.
• Hierna bespreken jullie in drie minuten jullie ervaringen waarbij je twee
petten op hebt, die van de leerling en die van de docent.
-
Vragen bij de leerling: wat wordt er van mij verwacht? Wat leer ik van
deze uitleg en wat vind ik van deze uitleg?
-
Vragen bij de docent: in hoeverre kan deze manier van uitleggen een (deel
van de) oplossing zijn voor de ervaren problemen?
12
Ga naar
http://nl.padlet.com/pleunih/f51pge3984uf
VERSLAG VAN DE ERVARINGEN
13
MOTIVERENDE LEESTAKEN
De meest motiverende leestaken zijn ‘authentieke’ opdrachten, waarbij
leerlingen lezen met een concreet doel dat aansluit op hun onderwijs
of op hoe je leest in het dagelijks leven.
Mogelijkheden voor het vak Nederlands:
1. Lezen van teksten die ze bij andere vakken moeten lezen. Let
wel: het leesdoel moet jij als docent weten. Beter als de
vakdocent aandacht besteedt aan het lezen van deze teksten.
2. Lees de teksten uit de methode met het doel om de vragen te
beantwoorden.
3. Bedenk authentieke opdrachten bij de teksten in de methode.
14
MOGELIJKE ‘AUTHENTIEKE’
OPDRACHTEN VOOR HET LEZEN
•
•
•
•
•
Lezen om een probleem op te lossen: een vraag die met de actualiteit
te maken heeft, zoals hoe groot is de kans dat terroristen een aanslag
in Nederland plegen?
Lezen om een besluit te nemen: is het project Vriendschapsscholen iets
voor mijn klas?
Lezen om een keuze te maken: boekrecensies lezen om een geschikt
leesboek te kiezen.
Lezen om een eigen idee, hypothese of mening te verifiëren: klopt mijn
gevoel dat gameverslaving niet zo slecht/wel slecht is?
Lezen om criteria op te stellen: in hoeverre is dit betoog overtuigend?
Waarom wel/niet?
Bron
http://www.cteno.be/assets/downloads/geletterdheid/gkracht_vuistregel_2_
leesmeer.pdf
15
LEZEN: DOE HET GOED VOOR
WELKE LEESSTRATEGIEËN ZIJN WANNEER EFFECTIEF?
Vragen? Aanvullingen?
16