Cursus Sudoku Deel 1 - Van verslag tot rapport

Cursus Sudoku voor beginners (deel I)
Dit document is een van de extra’s op de website www.vanverslagtotrapport.nl bij het boek
Van verslag tot rapport en mag, mits ongewijzigd en met vermelding van de link, vrijelijk
worden verspreid.
Woord vooraf
In deze cursus wordt een zes-sterrensudoku opgelost door alle stappen in 62 diagrammen met
bijbehorende toelichting te laten zien. Elk diagram staat steeds bovenaan een bladzijde en de
toelichting daaronder. Om zo min mogelijk te hoeven scrollen wordt daarom aangeraden dit
document te lezen op een grootte van 75%. Wie nog kleiner aankan, kan de grootte zelf
aanpassen naar bijvoorbeeld 65% of 60%.
Voor beginners?
Hoewel een zes-sterrensudoku te veel van het goede lijkt voor een beginner, worden alle
noodzakelijke stappen één voor één gezet en daarmee ziet een beginner alle belangrijke
principes langskomen. Opgemerkt moet worden dat deze zes-sterrensudoku zich toevallig heel
rechttoe rechtaan laat oplossen. In deel II van deze cursus zal een minder eenvoudige zessterrensudoku besproken worden.
Strategieën
Hoewel de principes vaststaan, hanteert elke sudokuspeler andere strategieën. Sommige
spelers maken helemaal geen aantekeningen. Andere zetten de sudoku helemaal propvol met
aantekeningen. In deze voorbeeldoplossing laat ik mijn strategieën zien. Eén van die
strategieën is dat ik in de sudoku zelf weinig aantekeningen maak om het overzicht niet kwijt
te raken maar dat ik, wanneer nodig, meerdere aantekeningen buiten de sudoku neerzet.
In gedachten en met pen en papier
Ik heb niet gezocht naar andere beginnerscursussen en ik weet dus niet hoe die eruit zien. Wat
ik in deze voorbeeldoplossing laat zien, is zoveel mogelijk een imitatie van wat iemand in de
praktijk in gedachten en met pen en papier zou kunnen doen. Daarom zijn er maar liefst 62
diagrammen, zodat je echt kunt zien wat er stap voor stap gebeurt.
Ik houd me aanbevolen voor op- en aanmerkingen als er nog onduidelijkheden zijn.
De sudoku zelf
De besproken sudoku is afkomstig uit het boekje Tazuku – Sudoku 150 puzzels – nummer 2
(2008). Dit boekje bevat traditionele sudoku’s van vijf, zes en zeven sterren. Dit is nummer
106 uit het boekje en het is een zes-sterrensudoku.
Op de volgende bladzijde staat een leeg diagram met allerlei kleuren die duidelijk maken
waarvoor de diverse hulpvakken buiten de sudoku bedoeld zijn. Deze hulpvakken zijn een
imitatie van de manier waarop ik buiten de sudoku aantekeningen neerzet.
Van verslag tot rapport – www.vanverslagtotrapport.nl
Cursus Sudoku voor beginners (deel I)
1
In de hulpvakken zet ik, als ik dat handig vind, de ontbrekende getallen neer in bepaalde rij of
kolom of een bepaald 3  3-blok. Meestal doe ik dat als er vier of minder getallen ontbreken.
Een gesloten vak gebruik ik voor de informatie omtrent het middelste 3  3-blok: zie het
blauwe gedeelte. Het groene en het roze gedeelte zijn voorbeelden van vakken voor
randblokken. Met bruin wordt geïllustreerd waar informatie over een kolom neergezet wordt.
Op analoge wijze kan informatie over een rij worden opgeslagen.
Waarom vakken schijnbaar overbodig dubbel neergezet zijn, zal blijken in deel II van deze
cursus.
De opgave
Op de volgende bladzijde staat de opgave. Zoals bekend moeten in elke rij, in elke kolom en
in elk 3  3-blok de getallen 1 tot en met 9 slechts eenmaal voorkomen.
Mijn eerste stap is altijd het turven van de reeds aanwezige getallen. Het resultaat staat steeds
boven de puzzel weergegeven.
Van verslag tot rapport – www.vanverslagtotrapport.nl
Cursus Sudoku voor beginners (deel I)
2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
3
2
3
2
4
1
2
3
2
¶109ancgk
1
5
4
2
8
5
7
9
3
←5
1
1
↑5
8
4
8
2
5
7
3
3
5
9
6
Omdat er van de 5 al vier aanwezig zijn, levert het ‘nalopen’ van de 5 vermoedelijk het snelst
nieuwe informatie op. Daarbij worden systematisch alle blokken bekeken waar nog geen 5 te
vinden is.
In de bovenstaande figuur zijn alle blokken waar al een 5 te vinden is, reeds blauw gearceerd.
Vervolgens bekijken we allereerst het blok linksboven en we kijken welke van de andere,
reeds aanwezige vijven het aantal plaatsen voor een 5 in dat blok kan beperken tot één of
twee. De arcering met stippeltjes maakt duidelijk welke posities niet in aanmerking komen. Er
blijven twee vakjes over die geel weergegeven zijn. Als er meer dan twee vakjes over waren,
zou ik in dat blok niets neergezet hebben. Nu zet ik twee kleine vijven neer in de gele vakjes.
Dit resultaat is ook te zien in het volgende diagram.
Van verslag tot rapport – www.vanverslagtotrapport.nl
Cursus Sudoku voor beginners (deel I)
3
1
2
3
4
5
6
7
8
9
3
2
3
2
4
1
2
3
2
1
5
4
2
8
5
7
9
3
←5
1
1
5
8
4
8
2
5
7
3
↑5
3
9
6
Vervolgens bekijken welke vijven het blok midden boven ‘bestrijken’. In dat blok blijven drie
vakjes over waar de 5 zou kunnen staan en omdat dit er meer zijn dan twee, zet ik in dat blok
niets neer.
In het volgende diagram is dit ‘resultaat’ te zien.
Van verslag tot rapport – www.vanverslagtotrapport.nl
Cursus Sudoku voor beginners (deel I)
4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
3
2
3
2
4
1
2
3
2
1
5
4
2
8
5
7
9
1
3
1
5
5
5
5→
8
4
8
2
5
7
3
↑5
3
9
6
In het centrale blok blijven de twee gele vakjes over waar de 5 zou kunnen staan. Deze
informatie vermeld ik weer door twee kleine vijven neer te zetten.
Dit resultaat is in het volgende diagram te zien.
¶109ancgk
Van verslag tot rapport – www.vanverslagtotrapport.nl
Cursus Sudoku voor beginners (deel I)
5
1
2
3
4
5
6
7
8
9
3
2
3
2
4
1
2
3
2
1
5
4
2
8
5
7
9
3
↓5
1
1 5→ 5→
5
8
4
8
2
↑5
7
3
3
5
9
6
De twee kleine vijven in het centrale blok geven de twee enig mogelijke posities voor de 5 in
het centrale blok aan. De consequentie is dat in de rij waarin die twee vijfjes staan, nergens
anders meer een 5 kan komen te staan. Met andere woorden, vanaf die vijfjes kun je ook een
gestippelde arcering aanbrengen die vakjes in andere blokken tot verboden vakjes voor de 5
bestempelt. Ter onderscheid van de arceringen van de ‘echte’ vijven is deze arcering eenmalig
turkooizen weergegeven.
Hierboven zijn alle arceringen te zien voor het blok rechtsmidden. Er blijft in dat blok slechts
één vakje over voor de 5 en die kan daar dus ingezet worden.
In het volgende diagram is het resultaat te zien.
Van verslag tot rapport – www.vanverslagtotrapport.nl
Cursus Sudoku voor beginners (deel I)
6