PowerPoint-presentatie

Lespakket van PraktijkNetwerk
‘Waarheen met Ammoniak op Veen’
Deel 2
• Waar ontstaat ammoniak?
• Reductiemaatregelen
• Ammoniak in de kringloopwijzer
Mogelijk gemaakt door …
Opdrachtgevers
Uitvoerders
Wat komt aan de orde
• Hoe/waar ontstaat ammoniak emissie
• Mogelijke reductie maatregelen
• Ammoniak in KLW
P en N excretie (BEX)
Vastlegging
Uitscheiding
N+Popname
N+P excretie
(mest + urine)
Melk
N efficiëntie
(gem. veestapel 22-23%)
Van excretie naar mestafzet
N en P excretie veestapel (melkkoeien + jongvee)
minus
N en P gebruiksruimte (ha’s * N en P norm/ha)
=
Afzet mest (N en P)
Bron ammoniakemissie:
Uitscheiding “ammoniakale” stikstof
Vervluchtigd deels
Vastlegging
Uitscheiding
N-opname
(eiwit)
N-excretie
Melk
Mest Urine
(N-org) (Ureum-N)
TAN
50 – 70 % van N-excr
Van N-opname naar TAN
Ruw eiwit opname
X 16%
N-opname
Verteerbaar N
N in melk en groei
Onverteerbaar N in
mest
N in Urine (TAN)
Urine (ureum) + mest (enzym urease)
Ammoniumstikstof
Ammoniak emissie
Overzicht NH3-emissie bronnen bedrijf
Rantsoen
Veestapel
TAN-excretie (+ N-org mest)
Stal
NH3 6-42%
NH3 0,5-0,7%
Mestopslag extern
Kunstmest
NH3
2-28%
Beweiding
NH3
3,3%
Mest (dunne en vaste)
NH3
19-26%
Grasland
Kunstmest
NH3
2-22%
Bouwland
Oogst en beweidingsverliezen
(gewasrest)
NH3 3%
NH3
1-14%
Aandeel (%) ammoniakemissie melkveebedrijf
Factoren TAN-productie= bron
•
•
•
•
Aantal dieren
Verhouding melkkoeien/jongvee
RE-gehalte rantsoen
RE-benutting rantsoen
Mogelijke maatregelen:
voer en management
•
•
•
•
•
•
Lager RE-gehalte rantsoen (melkvee en/of
jongvee)
Betere eiwitbenutting
Minder jongvee
Jongvee uitbesteden
Duurzamere koe
Hogere melkproductie per koe?
Relatie N-benutting en NH3-emissie (KLW)
6 pilotboeren PN2000 Overijssel
Stal: Verloop vloeremissie
Bij beweiden geen vermenging van
urine en mest
Minder ammoniak emissie
Mogelijke maatregelen:
voer en management
•
•
•
•
•
•
•
Lager RE-gehalte rantsoen (melkvee en/of
jongvee)
Betere eiwitbenutting
Minder jongvee
Jongvee uitbesteden
Duurzamere koe
Hogere melkproductie per koe?
(Meer) beweiden
Effect beweiding
Per uur extra beweiding: 3,3 g minder ammoniak per koe
•
•
•
Stijging arbeidsinkomen ca. €1,- per 100 kg melk
 Voorwaarde voldoende grasopname
45 hectare grond (40 ha
grasland en 5 ha mais)
80 melkkoeien
melkproductie van 680.000
kg (8500 kg per koe per
jaar)
Factoren die stalemissie beïnvloeden:
•
Concentratie ammonium-N
•
Oppervlakte urine/mest
•
Zuurgraad (pH)
•
Temperatuur
•
•
Luchtsnelheid
Luchtvochtigheid
Stalemissie = vloeremissie plus kelderemissie
Roostervloer=
55
:
45 ?
Stal: Mogelijke maatregelen vloeremissie
•
Emissiearme vloer (snelle afvoer urine)
•
Water sproeien over de roosters
•
Voldoende water nodig, ca. 35-40 l per koe per dag
•
Dakisolatie
•
Ventilatie aanpassen
•
Verlaging zuurgraad urine
•
Toevoegmiddel (ureaseremmer)
Stal: Mogelijke maatregelen kelderemissie
•
Afsluiten / dichte vloer
•
Aanzuren (anorganisch zuren, organische zuren, biologisch aanzuren)
•
Verdunnen
•
Verkleinen emitterend oppervlak
•
Kelderlucht afzuigen
•
Minder luchtcirculatie in de put
•
Koelen van kelders (met grondwater)
Factoren die emissie bij (kunst) mest uitrijden
beïnvloeden:
•
Concentratie ammonium-N
•
Oppervlakte
•
Zuurgraad (pH)
•
Temperatuur
•
Luchtsnelheid
•
Luchtvochtigheid
•
•
Infiltratiesnelheid
pH en CEC bodem
Mogelijke maatregelen uitrijden
•
Goed in/onderwerken
•
Verdund uitrijden (effect op N-NH4-concentratie, infiltratie en oppervlakte)
•
Aanzuren voor toediening
•
Naberegenen
•
Gebruik maken van weersomstandigheden
Onderzoek verdund uitrijden met
sleepvoetenmachine op grasland
• Emissieonderzoek
2013 verdunning 1 mest : 1 water
2014 verdunning 2 mest : 1 water
Vervolgonderzoek met
lagere verdunningen?
 52% reductie
 44% reductie
Van BEX naar BEA voor NH3 monitoring
op bedrijfsniveau
• BEX berekend bedrijfsspecifieke
excretie/mestproductie
• BEA berekend bedrijfsspecifieke NH3-emissie
Ammoniak (BEA) binnen KLW
Ammoniak (BEA) binnen KLW
Ammoniak (BEA) binnen KLW
Ammoniak (BEA) binnen KLW
Benodigde gegevens BEX
Ammoniak (BEA) binnen KLW
Ammoniak (BEA) binnen KLW
Ammoniak (BEA) binnen KLW