PowerPoint-presentatie

H.15 De Bespiegeling.vwo
MASSAMEDIA, VERMAAK
EN VERZET
POP IN DE TWEEDE HELFT VAN DE TWINTIGSTE EEUW
Dal/Rvp
The American Dream
Gemak en vermaak:
Amerika: nieuw,modern en appealing
Oorzaken: rol bij de bevrijding, economische hulpprogramma’s
(Marshall-hulp) en de koude oorlog.
‘The American dream’:
koelkasten, bier in blik, filtersigaretten, jeans, petticoats, kauwgom, televisie,
wasmachines, auto’s, instantsoep, Donald Duck, popcorn, Cola, enz.enz.
MASSAMEDIA, VERMAAK EN VERZET
-Kunst steeds vaker een intellectuele aangelegenheid.
-Massamedia spreken het gewone publiek veel meer aan.
-Film,radio en televisie zijn voor iedereen : vermaaksfunctie van de kunst.
-Vanaf jaren zestig wel kruisbestuivingen tussen avant-garde en populaire kunst.
De kracht van massamedia
Groot publiek, voor tv en radio.
Orson Welles: ‘War of the worlds’.
Tv series (soaps)
Films
Fragment
‘Batman’
Televisie versus Hollywood
Golden Age of Hollywood
Studio system en production code.
-
Niet te lang zoenen.
Seks buiten beeld.
Misdaad mag niet lonen.
Religie mag niet bespot worden.
Cary Grant (Archibald Alexander Leach)
Marilyn Monroe (Norma Jeane Mortenson)
Televisie versus Hollywood
Elke dag zeep
Irna Philips
Oude bekende van de radio.
Standaard verhaallijnen
Geen echte hoofdpersonen ( meestal 2 families)
Cliffhanger (hierna wordt het nog spannder!)
Gemakkelijk te volgen.
Televisie versus Hollywood
Alfred Hitchcock; master of suspense
-
Groot publiek
Psycho (de douche scène)
Publiek wordt actief betrokken.
Camera speelt de hoofdrol.
Suspense! (niet de moord levert spanning op, maar het moment daarvoor.
Fragment ‘Psycho’
The wild one
James Dean in rebel without a cause
Method acting, als acteur wordt je één met je
personage.
Marlon Brando in The wild one
Brando: An actor is at most a poet and
at least an entertainer.
Fragment The wild one
The wild one
Elvis Presley; A white boy who sounded black!
Rock ‘n Roll doorbreekt de barrière tussen witte en zwarte muziek.
That’ All Right, Mama
The wild one
Chuck Berry
Groot voorbeeld voor latere rockers zoals The
Beatles en The Rolling Stones.
Sweet little sixteen
The wild one
Musical, dankzij televisie beleeft Broadway topjaren!
-
Fragment west side story
1957
Moderne Romeo en Juliet
Rebelse jongeren
Componist Leonard Bernstein
Chorograaf Jerome Robbins
The American Dream
This is tomorrow:
Richard Hamilton
‘Just what is it that makes today’s
homes so different, so appealing’.
Pop Art
Richard Hamilton: ‘Just what is it that…..’
Pop art
The Factory:
Pop art overbrugt de kloof door de massamedia als onderwerp te kiezen. Pop art
gebruikt voorstellingen uit de tweede hand.
Andy Warhol ( zelf afkomstig uit de reclamewereld)
- Zeefdrukken
- Factory (medewerkers knappen het werk op).
Andy Warhol
Videofragment:
Andy Warhol
Pop art
Blow-up:
Roy Lichtenstein : blow-up, de stijl van de strip inclusief de effecten van de drukrasters.
Hamilton, Warhol, Lichtenstein en andere pop-art kunstenaars illustreren de algemene
kenmerken van de pop art:
Persoonlijke zienswijze is ondergeschikt aan het gevonden voorbeeld, als individu telt de
kunstenaar niet. Reclame, pop- en filmsterren zijn de symbolen van The American
Dream. De geleende afbeeldingen ondergaan een vervreemding door de techniek, door
herschepping in een ander materiaal, door herhaling of door uitvergroting.
Roy Lichtenstein
Pop art
Jasper Johns:
Vervreemding van het alledaagse.
Willem de Kooning:
‘That son of a bitch, you could give him two Bérenger cans and he could sell them’
Jasper Johns
‘Targer with four faces’
Three Flags
Painted bronze:
‘Ale’ , ‘Brushes’
Britse popmuziek
Beatles:
Can’t buy me love
Beat:
Beatles en Rolling Stones
een vaste basisbezetting: drums en drie gitaren.
De beatmuziek is nogal simpel, ongepolijst met eenvoudige, onschuldige teksten ( i love you).
Invloeden van rock-’n-roll en blues zijn hoorbaar.
Opvallend kenmerk van deze beatbandjes is hun lange haar.
My generation:
de strijd tegen de oudere generatie ( oud is ouder dan 25 jaar!!)
I can get no satisfaction (the stones)
The Who verwoordt het generatieconflict in ‘My Generation’.
The Rolling Stones
Satisfaction
Pete Townshend ( the Who) : uit ‘My Generation’: ‘I hope i die before i get old’.
Britse popmuziek
Sgt. Pepper:
Het image is van belang.
Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club
Band.
De hoes, popkunstenaar Peter
Blake.
De plaat is kunst: teksten staan
afgedrukt, een symfonieorkest speelt
mee, een veelheid aan stijlen,
ongebruikelijke instrumenten (sitar,
draaiorgel, melotron- voorloper van
de synthesizer), fragmenten van
alledaagse geluiden enz.
Alle onderdelen zijn onlosmakelijk
onderdeel van één concept.
Lonely Hearts: het is eenzaam aan de top. De Beatles plaatsen zich
in een rij personen die publiek bezit zijn, wier identiteit door de
media geofferd is voor de massa.
Ravi Shankar
Love and peace
Bob Dylan
28-8-1963 protestmars met 200.000 mensen > Martin Luther King; I have a dream.
Bob Dylan treed op.
Een der grootste songwriters van Amerika.
‘Blowin’in the Wind’ worden filosofische vragen aan de orde gesteld over vrede, oorlog en vrijheid.
Het lijflied van de beweging voor de burgerrechten en de vredesbeweging.
Speech Martin Luther King 1963
Bekende protestsongs :
Donovan: Universal Soldier 1965
John Lennon: Imagine 1971
Armand: Ben ik te min 1966
U2: Sunday Bloody Sunday 1985
The Doors: Unknown Soldier 1968.
The Who: My Generation 1965
Doe Maar: De Bom 1982
Love and peace
Hair:
James Rado en Gerome Ragni
Fragment
Geruchtmakende musical Hair
Generatieconflict,
Kakelbonte kleding, blote lichaamsdelen en lange haren zijn schokkend voor het klassieke theaterpubliek.
Drugs zijn bevrijdend, blank en zwart zingen, dansen en vrijen met elkaar.
De muziek is afgeleid van de rockmuziek.
Afzetten tegen Broadway?!
Love and peace
Woodstock:
1969 een driedaags popconcert voor een half miljoen mensen > Hippiebeweging.
Veel muziekstijlen: Britse pop, folkrock, sitarspeler, country rock.
Jimi Hendrix (1942-1970) is de sensatie. Zijn muziek is een combinatie van rhythm and blues en de
psychedelische rock. Hij geselt zij gitaar zodanig dat het lijkt of het geluid van de B-52 bommenwerpers in
het Amerikaanse volkslied doorklinken. Woodstock huilt om Vietnam.
The Doors: the End
Fragment
Jimi Hendrix
De storm
Confrontatie
Joni Mitchell:
“By the time we got to Woodstock we were half a million strong… and I dreamed I saw
bombers riding shotgun in the sky. And they were turning into butterflies above our
Nation. “
Christo:
1962, Rideau de Fer.
Gestapelde olievaten barricaderen een weg in Parijs.
De storm
Wurggreep
Loek Zonneveld (theater criticus):
…De schok zat in wat voor de voorstelling met de toeschouwers gebeurde. Ik was met een vriendin. In de
verduisterde gang naar de zaal werden we in de wurggreep genomen, en van elkaar gescheiden naar een
plaats op de balkons gevoerd. Niks ‘gezellig’ naar het theater…
Fernando Arrabal (1932)
1955 vanuit Spanje naar Parijs gevlucht.
1969 Toneelgroep Studio speelt zijn stuk.
De storm
Aktie Tomaat:
Toneelgroep studio staat bekend om voorstellingen waarin bestaande toneel wetten worden overtreden.
Dit is een uitzonderlijke positie!
1969 Aktie tomaat, protest tegen het gezapige jubileum prgramma ter gelegenheid van 75 jaar Amsterdamse
schouwburg.
Drempels weg
Vlakke vloer theater:
Toneelgroep studio, theater de Brakke grond.
Geen traditionele schouwburgzaal.
Wim Vesseur (Toneel- decorontwerper):
“Actueel theater moet onherroepelijk de kijkkast uit; ik ben voor een moderne versie van het Elisabethaans
theater met het publiek om het speelvlak gespreid (..) Dat schept een gunstige gemiddelde afstand tussen
speler en toeschouwer.”
Drempels weg
Locatie theater:
BEWHT (bewegingstheater)
Het Werktheater
Een coöperatieve vereniging die zich laat leiden door
maatschappelijke en politieke ontwikkelingen.
Thema’s zoals:
democratie, psychiatrie( ‘Toestanden’), bejaardenzorg
(‘Avondrood’). fragment
Spelen buiten het theater in ziekenhuizen, scholen,
gevangenissen e.d. De democratische ideologie verbiedt het
gebruik van hoofdrolspelers.
Drempels weg
De meerpaal:
Frank van Klingeren.
Muren en drempels moeten verdwijnen.
Multifunctioneel centrum; theater, sport, scholen, supermarkt.
t Speelhuis, Helmond
een multicultureel centrum, een benaming die te elitair is, vandaar de naam ‘t Speelhuis.
Er is geen echte hoofdingang, heel veel vertrekken, van alle kanten toegankelijk.
Musicaldans
George Balanchine (1904-1983)
Russische choreograaf
-
Showdansen in musical (Chorus line)
Snel benenwerk
Swingende heup en bekkenbewegingen
Kenmerken van Russische volksdans en Jazz dans
Fragment Apollo van Balanchine
Fragment Agon van Balanchine
Pop om op te dansen
Dansrage
Gezelschapsdans: dansen voor je eigen plezier.
foxtrot, quickstep, tango, rumba en paso doble.
De dansen krijgen steeds meer een sensueel karakter.
In 1960 lanceert Chubby Checker de twist, een dans bijna zonder lichamelijk contact.
nieuwe dansen volgen: de Hully Gully, Locomotion, Bird, Pony, Mashed Patato en Watusi. Het gaat bij al deze
dansen vooral om de combinatie van een pakkende naam met een bijbehorend pasje.
Fragment:
Chubby Checker
CD3 nr 16
Fragment:
Hully Gully
Pop om op te dansen
Soul
Twee richtingen in de popmuziek: de progressieve rock- luistermuziek en de commerciële pop.
1965 soul
Zwarte artiesten
veel blaasinstrumenten
vanuit de gospel
de ritmiek van de rhythm and blues.
Motown The Surpremes – de bekendste zwarte act van de sixties - zijn de simultane danspasjes, modieuze
outfit en een strakke regie.
CD3 nr 17
Fragment:
Supremes: Baby Love
Pop om op te dansen
James Brown is de grondlegger van de Funk
- Een repeterend, opzwepend ritme.
- Bas en drums bepalen de groove, de ritmische basis waarop je kunt dansen, de andere instrumenten leggen
hun accenten over dit ritme.
- Rauwer dan de Soul.
Say it loud, I’m black and I’m
proud!
Fragment:
James Brown
Pop om op te dansen
Disco:
-
Donna Summer.
De producer is verantwoordelijk!
Disco beat
Basdrum op iedere tel van de maat
-
Saturday Night Fever
1978
Beegees
Fragment:
Donna Summer, I feel love
Fragment:
Saterday Night Fever
Stromingen in de rock
Symfonische rock:
Queen is een van de bekendste symfonische rockbands.
Doet denken aan opera door gebruik van klassieke muziek/instrumenten en meerdere muzikale thema’s
binnen een nummer.
Van de elpee A Night in the Opera komt het nummer ‘Bohemian Rhapsody.
CD3 nr 20
De botte bijl: ‘
I am an antichrist’ schreeuwt Johnny Rotten van de Sex Pistols.
Tekst en het rauwe agressieve geluid veroorzaken een golf van verbijstering.
’No future’ (economische crisis)
Punk verzet zich tegen alles wat maar commercieel en geïnstitutionaliseerd is
Do it yourself is de levenshouding
CD3 nr 21
Fragment:Sex Pistols:
Anarchy in the U.K.
Stromingen in de rock
Reggae
-
afkomstig van Jamaica.
oprechtheid.
Reggae weerspiegelt de smeltkroes van culturen- Afrikaanse, Caribische en westerse invloeden.
Strakke ritmische bas, herhaald melodisch motief.
Accent op de tweede helft van ieder tel.
Bob Marley
UB 40:
‘Wise men say’
Samenvatting
*Na 2e W.O. Am. Cultuur bepalend.
*Technische ontwikkelingen in stroomversnelling: Film, radio, Televisie.
*Massamedia en Massacultuur. Batman.
*Kunst sluit daar bij aan. Musicals.
*Grote invloed van de commercie. Soaps.
*Ontstaan Pop-Art. The American Dream.
*Ontstaan Rock-‘n-roll 1954: eerste popster Elvis Presley.
*Ontstaan pop-muziek.
*Na 1960 Britse pop-bands. Beat-muziek. Beatles, Rolling Stones.
*Anti-burgerlijke popconcerten: The Who.
*Afzetten tegen Vietnam-oorlog: Love and peace, Hair, Woodstock.
*Democratisering van het toneel.
*Maatschappelijk betrokken collectief.
*Pop om te dansen: Twist, Soul en Disco.
*Ontstaan Symfonische rock.
*Punk tijdens Britse crisis.
*Regae.Heavy metal.