Achtvoudige Pad - Zen Centrum Eindhoven

Achtvoudige Pad
Wekelijkse doorgaande cursus Najaar 2013
2-5 sept.
Hernieuwde kennismaking, uitleg opzet
Dit najaar behandelen we het Achtvoudige Pad, de adviezen die de Boeddha gaf en die
traditioneel als onderdeel 4 van de Vier Edele Waarheden wordt opgesomd.
Er wordt gezegd dat de historische Boeddha deze uitleg gaf in zijn allereerste lezing. Maar we
weten ook dat de eerste geschriften pas zo'n 3 eeuwen na zijn dood zijn verschenen dus....
In elk geval is de titel van deze eerste lezing: De draaiing van het wiel van de wet. In modern
Nederlands “het in gang zetten/tot stand brengen/verkondigen van de universele waarheid”.
(Dhammacakkappavattana Soetra).
Voor deze bijeenkomst geef ik een eerste opsomming van deze acht onderdelen en ga ik in op
2 vragen die je je daarbij kunt stellen.
Dit, monniken, is de Edele Waarheid van het Pad dat leidt naar de Opheffing van Lijden: Het
is eenvoudigweg het Edele Achtvoudige Pad, namelijk:
1 juist begrip (pali: samma ditthi)
2 juiste gedachten / juiste intenties / juiste bedoelingen (pali: samma sankappa)
3 juist spreken (pali: samma vaca).
4 juist handelen (pali: samma kammanta)
5 juiste wijze van levensonderhoud (pali: samma ajiva)
6 juiste inspanning (pali: samma vayama)
7 juiste indachtigheid (aandacht, bewustzijn, concentratie, pali: samma sati)
8 juiste concentratie (pali: samma samadhi)
We staan de komende weken iedere week bij 1 van deze onderdelen stil en bij een paar
onderdelen zelfs 2 weken. Net als voorgaande seizoenen doe ik daarbij de aftrap met wat er
over het betreffende onderdeel zoal gezegd wordt, dan iets van mijn ervaring en dan wisselen
we uit.
De twee vragen die je je daarbij kunt stellen, luiden:
1.
Wat wordt bedoeld met het woord 'juist'
2.
Is de volgorde van belang.
1
Om met het laatste te beginnen: natuurlijk is het niet zo dat we eerst ons bezig gaan houden
met punt 1, dan met punt 2 etc. Zo zit het leven niet in elkaar. We zijn voortdurend op
meerdere vlakken actief en het een hangt ook onlosmakelijk met het ander samen. We kunnen
ons echter wel bewuster zijn van die aspecten van ons bestaan en wat ze te betekenen hebben.
Op Wikipedia staat het zo geformuleerd: “De acht stappen van het pad worden niet in
volgorde genomen. Ontwikkeling vindt plaats op het pad als geheel. Verschillende onderdelen
kunnen tijdelijk een voorname plaats hebben in iemands doen en laten, maar belangrijkste is
het Pad als geheel, niet de onderdelen van het pad. De acht stappen van het pad versterken en
ondersteunen elkaar. Moreel gedrag leidt tot wijsheid en concentratie, wijsheid leidt tot
concentratie en moreel gedrag, en concentratie leidt tot moreel gedrag en wijsheid.“
Het woord/begrip 'juist'/sammã (sanskriet: 'Samyag') wordt nooit bedoeld als
tegenovergestelde van 'onjuist' of 'verkeerd'. Het is geen moreel onderscheid wat hier
aangeduid wordt. Met juist wordt eerder bedoeld: “dat wat overeenkomt met de realiteit, dat
wat passend is”.
Oftewel 'volkomen begrepen'. En dan begrepen op het niveau van hart, hoofd en hara
(buikgevoel). EN begrepen in relatie met je omgeving. Vanuit meerdere gezichtspunten,
flexibel. Dus: totaal.
2