NIJP Natuurkunde bw H0.indd

Inhoud
1
Inleiding 13
1
2
3
onderzoeken van de natuur 13
Natuurwetenschappen 13
Onderzoeken 13
Ontwerpen 15
grootheden en eenheden 15
SI-stelsel 15
Voorvoegsels 15
meten 16
Meetinstrumenten 16
Nauwkeurigheid 17
Verwerken van metingen 17
D Weergave 17
D Berekeningen 18
2
Energie 19
1
2
energie 19
Vormen van energie 19
Energieomzetting 20
Energieoverdracht 20
Wet van behoud van energie 20
Rendement 21
warmte en temperatuur 21
Inwendige energie 21
Temperatuur 22
D Temperatuur in kelvin 22
Warmte 22
© Noordhoff Uitgevers b.v.
P Natuurkunde bw H0.indd 5
08-06-2009 10:11
10:11:
6
i n h o ud
3
warmte verplaatst zich 23
Warmtetransport 23
Warmte-isolatie 23
3
Stoffen en warmte 25
1
2
3
4
5
6
bouw van de materie 25
Moleculen 25
Cohesie en adhesie 25
temperatuur van een stof 26
Uitzetting 26
verschijningsvormen van stoffen 26
Fasen 26
D Faseovergangen 27
hoe zwaar is een stof 28
Massa 28
Dichtheid 28
een stof verwarmen 29
Soortelijke warmte 29
Warmtecapaciteit 30
warmte en faseovergang 30
Smelten 31
Verdampen 31
4
Vloeistoffen 33
1
2
3
eigenschappen van vloeistoffen 33
druk in een vloeistof 34
Druk in stilstaande vloeistof 35
Communicerende vaten 35
Capillaire stijging 35
opwaartse kracht in een vloeistof 36
© Noordhoff Uitgevers b.v.
P Natuurkunde bw H0.indd 6
08-06-2009 10:11
10:11:
in houd
4
5
7
druk op een vloeistof 37
Hydraulica 38
water 39
5
Gassen 40
1
2
3
4
5
6
eigenschappen van een gas 40
druk van een gas 41
Luchtdruk 41
D Overdruk en onderdruk 41
D Vacuüm 42
wet van boyle 42
Isotherm proces 43
wetten van gay lussac 44
Isobaar proces 44
Isochoor proces 45
algemene gaswet 46
druk van een damp 46
Verzadigingsdruk 47
Koken 47
6
Straling 48
1
2
3
4
elektromagnetische straling 48
Eigenschappen van elektromagnetische straling 49
D Elektromagnetisch spectrum 50
ioniserende straling 50
Meten van ioniserende straling 51
radioactiviteit 52
De bouw van een atoom 52
Het verval van de atoomkern 53
toepassingen van straling en radioactiviteit 54
© Noordhoff Uitgevers b.v.
P Natuurkunde bw H0.indd 7
08-06-2009 10:11
10:11:
8
i n h o ud
5
bescherming tegen straling 56
Radioactief afval 56
7
Licht 57
1
2
3
4
5
6
licht en kleur 57
Lichtbronnen 57
Kleur 58
licht en schaduw 58
Lichtbundels 59
Schaduw 59
terugkaatsing van licht 60
Spiegelende terugkaatsing 60
D Spiegelbeeld 61
breking van licht 61
Breking door een planparallelle plaat 63
Breking door een prisma 63
lenzen 64
Bolle lenzen 64
Holle lenzen 64
Beeldvorming 65
Vergroting 66
het oog 66
8
Geluid 68
1
2
3
4
5
geluid maken en horen 68
toonhoogte en geluidssterkte 68
muziekinstrumenten 70
Snaarinstrumenten 71
Blaasinstrumenten 71
Klankkleur 72
geluidssnelheid 73
geluidshinder 73
© Noordhoff Uitgevers b.v.
P Natuurkunde bw H0.indd 8
08-06-2009 10:11
10:11:
in houd
6
9
geluid opnemen en weergeven 74
Microfoon 74
Luidspreker 75
Geluidsdragers 75
9
Elektriciteit 76
1
2
3
4
5
6
7
elektrische lading 76
elektrische stroom 77
Geleiding 77
D Geleiding in vlaste stoffen 77
D Geleiding in vloeistoffen 78
D Geleiding in gassen 78
D Vonken en bliksem 78
stroomkring 79
Spanningsbron 79
Stroomkring 80
Wet van Ohm 80
D Weerstand van een draad 81
D Supergeleiding 81
schakelingen 82
Serie- en parallelschakeling 83
elektrische componenten 84
hoeveelheid elektrische energie 86
Vermogen 86
Energiegebruik 87
D Wet van Joule 87
veiligheid 88
10
Elektromagnetisme 90
1
magnetisme 90
Permanente magneten 90
Magnetisch veld 91
© Noordhoff Uitgevers b.v.
P Natuurkunde bw H0.indd 9
08-06-2009 10:11
10:11:
10
i n h o ud
2
Elektromagneten 92
elektromagnetische inductie 93
Dynamo 94
D Elektriciteitscentrale 94
Transformator 95
D Transport van elektriciteit 96
11
Krachten 97
1
2
3
4
verschillende krachten 97
Eigenschappen van een kracht 97
krachten samenstellen en ontbinden 98
Resultante bepalen 98
Ontbinden in componenten 99
hefbomen 100
Moment van een kracht 100
Hefboomwet 101
evenwicht 102
Soorten evenwicht 102
12
Beweging 104
1
2
soorten beweging 104
Eenparige rechtlijnige beweging 105
Eenparige versnelde beweging 106
Eenparige vertraagde beweging 107
Eenparige cirkelbeweging 108
wetten van newton 109
Eerste wet van Newton 109
Tweede wet van Newton 109
Derde wet van Newton 110
D Wrijvingskracht 111
© Noordhoff Uitgevers b.v.
P Natuurkunde bw H0.indd 10
08-06-2009 10:11
10:11:
in houd
3
4
11
beweging en energie 111
Arbeid 111
Kinetische energie 112
Potentiële energie 112
Wet van behoud van mechanische energie 112
veiligheid 113
Remmen 113
Botsen 114
Tabellen 115
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
grootheden met eenheden en symbolen 117
veel gebruikte waarden 118
gegevens van enkele vloeistoffen 118
gegevens van enkele vaste stoffen 119
verbrandingswarmten 120
gehoorgevoeligheid 120
voortplantingssnelheid van geluid 121
elektromagnetisch spectrum 121
elektrotechnische symbolen 122
enkele isotopen 124
Register 125
© Noordhoff Uitgevers b.v.
P Natuurkunde bw H0.indd 11
08-06-2009 10:11
10:11: