H.341885.0816 Spataderbehandeling volgens Müller techniek 2 Inleiding U heeft samen met uw arts besloten om uw spataderen te laten behandelen. Dit is de spataderbehandeling door middel van de Müller techniek, ook wel de ambulante flebectomie volgens Müller genaamd. Voor u persoonlijk kan de situatie anders zijn dan in deze folder beschreven staat. Wat zijn spataderen Spataderen zijn uitgezette en vaak ook kronkelige, onder de huid gelegen aderen. Spataderproblemen doen zich voornamelijk in de benen voor, in de oppervlakkige aderen, die dicht onder de huid lopen. De functie van de aderen Aderen zijn bloedvaten die zorgen voor de terugstroom van het bloed naar het hart. Bij het aanspannen van de spieren, bijvoorbeeld tijdens het lopen, wordt het bloed in de diepe aders, die in de spieren liggen, omhoog gestuwd in de richting van het hart. We noemen dit de spierpomp. De spierpomp in het been vormt het belangrijkste mechanisme om het bloed vanuit de voet (tegen de zwaartekracht in) via de aderen weer terug naar het hart te voeren. De kuitspierpomp is de belangrijkste spierpomp. Deze kan ook functioneren terwijl men zit door het op en neer bewegen van de voeten. U voelt de kuitspier zich aanspannen en ontspannen en dit bevordert dat het bloed in de richting van het hart stroomt. In de aderen zitten kleppen die voorkomen dat het bloed terugstroomt. Hoe ontstaan spataderen Aderen kunnen verwijd raken waardoor de kleppen niet meer goed sluiten. Als de kleppen niet meer goed sluiten, ontstaat er een terugstroom van bloed, met als gevolg een verhoogde druk in de ader. Deze verhoogde druk veroorzaakt weer het verder uitzetten van de ader. Door deze uitzetting gaan de kleppen verderop niet goed meer dicht, waardoor het proces verder voortschrijdt. Ook kunnen de kleppen kapot gaan door bijvoorbeeld een trombose (bloedprop in het vat). 3 Wie krijgt spataderen Iedereen kan spataderen krijgen; een verhoogde kans hierop hebben: mensen bij wie het in de familie voorkomt zwangere vrouwen mensen die veel en lang moeten (stil) staan tijdens hun werk of bezigheden mensen die in het verleden trombose in een been hebben gehad. Door de trombose kunnen de kleppen beschadigd zijn, waardoor ze kunnen gaan lekken. Wat zijn de klachten en verschijnselen Sommige mensen hebben geen klachten, maar ervaren de aanwezigheid van spataderen als storend of lelijk. Andere mensen met spataderen hebben klachten als jeuk, pijn of een onrustig moe/zwaar gevoel in het onderbeen of (nachtelijke) krampen of gezwollen enkels in de loop van de dag. Soms kan er huiduitslag ontstaan of een verkleuring (bruine vlekken), of kan er zich een aderontsteking of een spataderbloeding voordoen. In het ergste geval ontstaat er een ‘open been’: dit is een huidzweer die niet wil genezen. Het onderzoek U wordt eerst in een ontspannen, staande houding onderzocht. Er wordt gekeken naar de zichtbare verschijnselen van het niet goed functioneren van het adersysteem en naar huidafwijkingen. Daarnaast is er vaak aanvullend onderzoek nodig om vast te stellen hoe de diepe aderen functioneren en of de spataderen behandeld moeten worden en waar deze behandeling dan uit zal bestaan. Dit onderzoek heet een duplex-onderzoek, een combinatie van echo en doppler (geluidsgolven). Met ultrageluidsgolven wordt een indruk verkregen over de doorgankelijkheid van de bloedvaten, de stroomrichting van het bloed en de functie van de kleppen. Het onderzoek is volstrekt pijnloos, onschadelijk (geen stralen) en wordt poliklinisch uitgevoerd. Een duplex is vaak nodig om te komen tot een op maat gesneden behandeling van spataderen. 4 Behandelingsmogelijkheden Spataderen kunnen op verschillende manieren worden behandeld. Afhankelijk van de aandoening wordt er een behandelplan opgesteld. De volgende behandelingen zijn mogelijk: Spataderbehandeling volgens de Müller techniek ook wel ambulante flebectomie volgens Müller: Hierbij worden de zijtakken van de hoofdaders onder lokale verdoving verwijderd. Strippen van een spatader: Hierbij wordt de hoofdader van het oppervlakkig systeem operatief verwijderd. EVLT (endo veneuze laser therapie): Hierbij wordt de hoofdader van het oppervlakkige systeem van binnenuit dicht gebrand. Scleroseren: Hierbij worden de spataderen ‘dicht’- of ‘weggespoten door middel van een vloeistof/foam (vloeistof gemengd met lucht). Voorbereiding thuis Draag op de dag van de behandeling gemakkelijke (lage) schoenen en ruime kleding. Door de watten onder de kous(en), zal een strakke broek of schoen mogelijk niet passen. De steriele doeken worden met kleefstrips aan uw been geplakt. Het verwijderen van deze kleefstrips kan bij beharing pijnlijk zijn, om dit te voorkomen kunt u 2 dagen voor de behandeling het been scheren. Op de dag van de behandeling mag u geen crème of zalf op uw benen smeren. Autorijden direct na de ingreep kan door het verband bemoeilijkt zijn. Neem bij voorkeur iemand mee die u naar huis kan brengen. Wat neemt u mee Uw patiëntenkaart Een actueel medicatieoverzicht, op te vragen bij uw apotheek. Waar meldt u zicht U mag plaats nemen in wachtkamer E. 5 Duur van de behandeling De behandeling duurt een half uur tot drie kwartier, afhankelijk van de grootte van de ingreep. De behandeling (Müller techniek) De behandeling is geschikt voor grotere oppervlakkige spataderen (zijtakken) van de benen. De behandeling is cosmetisch aantrekkelijk, omdat slechts kleine littekentjes achterblijven. Het is een poliklinische behandeling. U hoeft hiervoor dus niet te worden opgenomen in het ziekenhuis. De behandeling vindt plaats onder plaatselijke verdoving. Terwijl u rechtop staat tekent de behandelaar met een huidstift het verloop van de te behandelen spatader af. U neemt plaats op de behandeltafel en uw been wordt gereinigd. Daarna krijgt u enkele prikken in het been om de huid te verdoven. Hierna worden met een mesje sneetjes van enkele millimeters in de verdoofde huid aangebracht. Via deze sneetjes wordt de spatader losgemaakt en met een soort haakje naar buiten getrokken. Dit kan gevoelig en pijnlijk zijn. Als de spatader is verwijderd worden de sneetjes met kleine hechtpleisters (steristrips) dichtgeplakt. Hechten van de wondjes is meestal niet nodig. Over het behandelde gebied wordt een drukverband aangelegd om de vorming van bloeduitstortingen zoveel mogelijk te beperken. Na de behandeling krijgt u een steunkous aangemeten, die u vijf dagen draagt. Na de behandeling De steunkous met de watten draagt u 48 uur dag en nacht. Daarna verwijdert u de watten en draagt u de kous nog drie dagen alleen overdag. In totaal draagt u de steunkous dus vijf dagen. Het dragen van de kous(en) is van groot belang voor het slagen van de behandeling. De laatste dagen trekt u de steunkous aan bij het opstaan. De kous mag pas uit als u naar bed gaat. U kunt de hechtpleisters na een week zelf verwijderen. 6 Eventuele hechtingen worden na twee weken verwijderd op de poli. Hier krijgt u een afspraak voor mee. De steunkous mag niet nat worden. Als u wilt douchen, adviseren wij u om een vuilniszak om het been te doen en deze dan af te plakken. Het is verstandig om de eerste twee weken na de behandeling niet te zwemmen of een warm bad te nemen. Ook de sauna moet gedurende deze periode worden vermeden. Bijwerkingen en mogelijke complicaties Ondanks alle zorg die er aan de behandeling wordt besteed, kunnen er toch bijwerkingen en complicaties optreden. Bloeduitstorting (blauwe plek), dit heeft iedereen na deze ingreep. Blaren/oppervlakkige wondjes van de hechtpleister. Deze kunnen er lelijk uitzien, maar verdwijnen vanzelf weer en kunnen geen kwaad. Wanneer er blaren zijn mag u de hechtpleisters direct verwijderen. Er kan een nabloeding optreden van de wondjes. Als dit gebeurt dan drukt u het wondje goed af met bijvoorbeeld een theedoek. Stopt het bloeden na ongeveer 10 minuten niet uit zichzelf, dan neemt u contact op met de poli waar u behandeld bent. Donkere verkleuring (pigmentatie) van de huid boven de behandelde spatader. Deze verkleuring verdwijnt meestal na verloop van tijd. Mensen met een donker huidtype hebben een grotere kans op blijvende pigmentatie. Doof gevoel van de huid in het behandelde gebied. Dit verdwijnt meestal na verloop van tijd. Er kan een aderontsteking ontstaan. De huid wordt dan rood en voelt hard en/of warm aan. Dit kan pijnlijk zijn. Zolang u zich goed voelt en geen koorts heeft hoeft u geen contact op te nemen. Als u zich niet goed voelt en koorts ontwikkelt, dan neemt u contact op met de poli waar u behandeld bent. 7 Bewegen Bewegen is goed, maar met mate. Vermijd de eerste week na de ingreep intensieve sporten, zoals: wielrennen, hardlopen of springsporten. Hierna mag u weer uw normale activiteiten hervatten. Pijn Het is mogelijk dat u pijn na de ingreep ervaart. U mag zo nodig vier keer daags 500 mg Paracetamol innemen. In geval van aanhoudende pijn in het been (langer dan twee weken), ondanks gebruik van Paracetamol neemt u contact op met de poli waar u bent geweest. Controle Een controle afspraak wordt meestal na zes weken gemaakt. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op met de polikliniek chirurgie. Maandag tot en met vrijdag van 8.30 uur - 12.00 uur en van 13.00 - 16.30 uur. (0523) 276310 In het weekend kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp in Hardenberg via de receptie van het ziekenhuis. (0523) 276000 Belangrijk Bepaalde ingrepen aan spataderen worden niet vergoed door zorgverzekeraars. U kunt dit navragen bij uw eigen zorgverzekeraar. 8