Leestekens - Nederlands in de onderbouw

Briant College
Cursus spelling
h2
Overige spellingsregels
Briant College
Leestekens
•
Punt
- Einde van een zin: Dit snap ik wel.
- Bij afkortingen: m.u.v. , t.a.v.
LET OP:
Afkortingen die als één woord worden uitgesproken zonder
punten schrijven: HAVO, STER, NAVO
2
Briant College
Leestekens
•
Komma (maken lange zinnen overzichtelijk)
- Tussen onderdelen van een opsomming: ik hou van eten,
sporten, fifa, uitslapen
- Tussen twee persoonsvormen. Wat jij vindt, mag je zelf weten!
- Voor of na een aanspreking of een tussenwerpsel: He, hou daar
eens mee op. Bor, je nieuwe kapsel staat je goed.
- (alleen bij heel lange zinnen) Voor een voegwoord waarmee de
bijzin begint: De docent wil mij niets meer uitleggen, omdat ik
nooit mijn huiswerk maak.
3
Briant College
Leestekens
•
Puntkomma (een ; betekent en)
- Tussen zinnen die sterk met elkaar te maken hebben: Het is
koud buiten; ik trek mijn winterjas aan.
- Tussen delen van een opsomming, zeker als het om zinnen
gaat:
In dit hoofdstuk komen er veel regels aan de orde; het gaat over
leestekens; daarnaast ook om hoofdletters; bovendien ook nog
om samenstellingen
4
Briant College
Leestekens
•
Dubbele punt
- Om een opsomming aan te kondigen.
- Om de directe rede aan te kondigen:
De leraar zei: ‘let goed op allemaal!’
- Om een verklaring of voorbeeld aan te kondigen:
Ik wil niet naar school: ik ben nog zo ontzettend moe
LET OP:
Na een dubbele punten volgt nooit een hoofdletter, tenzij het om
de directe rede gaat!
5
Briant College
Leestekens
•
aanhalingstekens
- Bij een citaat:
Het boek begon met de zin ‘Het was een koude nacht terwijl ik door
de stad liep.’
- Om aan te geven dat een woord een andere betekenis heeft dan
normaal.
Die vier voor mijn toets was een ‘goed’ resultaat.
- Bij de directe rede
De leraar zei: ‘let goed op allemaal!’
‘Ga gezellig mee.’ zei de jongen. ‘Wij gaan er ook allemaal naar toe.’
LET OP: plaats de leestekens altijd binnen de aanhalingstekens.
6
Briant College
Hoofdletters
Een zin begint met een hoofdletter.
Let op!
Begint de zin met een afkorting of verkort woord dan
krijgt het eerste complete woord een hoofdletter.
‘s Ochtends het ontbijt overslaan, is ongezond.
-
Begint de zin met een cijfer of een ander teken dan
volgt er géén hoofdletter.
47 procent van de Nederlanders heeft wel eens
last van een
koortslip.
-
7
Briant College
Hoofdletters
Eigennamen krijgen een hoofdletter:
•
•
•
•
•
•
•
personen: Ray, Suzan
straten: Koninginneweg, Rembrandtstraat
rivieren: IJssel, Schelde
talen: Italiaans, Spaans
feestdagen: Pasen, Pinksteren
organisaties: Longfonds, Unicef
wetten: AOW, ZW
8
Briant College
Hoofdletters
Achternamen schrijven we met een hoofdletter:
Joris Bakker
•
Achternamen met een tussenvoegsel (de, van, van
de, van den of van der) krijgen géén hoofdletter als er
een voorletter of voornaam staat:
Carla de Groot, C. de Groot, mevrouw De Groot
Let op: Mevrouw Van de Groot, Meneer Van den Beek
•
Een bijvoeglijk naamwoord die van een eigennaam is
afgeleid, krijgt ook een hoofdletter.
Goudse stroopwafels, Zuid-Afrikaanse wijn
•
9
Briant College
Meervoudsvorming
•
Zet er –en achter: boer-boeren, balk-balken
LET OP WOORDEN ALS:
•
•
•
•
pet-petten
Straat-straten
Brief-brieven
Doos-Dozen
10
Briant College
Meervoudsvorming
•
Zet er een –s achter:appel-appels, haven-havens
LET OP WOORDEN ALS:
Bikini-bikini`s
Mama-mama`s
Paraplu-paraplu`s
•
•
•
Bij deze woorden zet je een ‘s omdat je het woord anders
verkeerd uitspreekt
11
Briant College
Meervoudsvorming
Woorden op een –ie krijgen soms een –s, in andere
gevallen –en
•
-
Klemtoon op –ie>meervoud met –ën:
industIE> industrieën
-
Klemtoon niet op –ie> meervoud met –n, je plaats de
trema op de e die er al staat:
Olie>oliën
12