Rechten en plichten voor minderjarigen

Rechten en plichten voor minderjarigen
Kinderen van 12 jaar tot 16 jaar
Patiënteninformatie
1172973PR/1-2011-Rechten en plichten minderjarigen 12-16 jaar
Inleiding
Als uw kind bij MC Groep wordt
behandeld, vertrouwt u de zorg voor uw
kind toe aan een arts of een andere
deskundige. Kinderen en jongeren
worden in ons ziekenhuis zo veel
mogelijk betrokken bij zaken die hen
aangaan. Net als volwassenen hebben
kinderen en jongeren patiëntenrechten.
Kinderen zijn minderjarig en staan onder
gezag, meestal van hun ouders. Wat
betekent dat? Heeft dat ook betekenis
voor hun rechten als patiënt? Mag een
kind zonder medeweten van de ouders
naar de dokter? Mogen de ouders bij de
behandeling van hun kind zijn?
De Wet op de Geneeskundige
Behandelingsovereenkomst (WGBO)
regelt de relatie tussen de patiënt en de
zorgverlener. Patiëntenrechten van
minderjarigen zijn ook vastgelegd in
deze wet. De wet onderscheidt drie
leeftijdsgroepen:
• kinderen tot 12 jaar
• kinderen van 12 tot 16 jaar
• jongeren vanaf 16 jaar.
Voor iedere groep gelden aparte regels.
Deze brochure geeft een beschrijving
van de belangrijkste patiëntenrechten
per leeftijdsgroep.
Kinderen van 12 tot 16 jaar
Kinderen van 12 tot 16 jaar hebben
volgens de wet bij medische
behandelingen of onderzoeken een
belangrijke eigen stem. Als het gaat om
een medische behandeling wordt hun
mening serieus genomen. Het gaat
immers om beslissingen over hun eigen
lichaam. Daarom kunnen zij alleen
worden behandeld als zij daarvoor zelf
ook toestemming geven.
Recht op informatie
Zowel het kind zelf als de ouders hebben
recht op volledige informatie. De
zorgverlener moet de informatie op zo’n
manier geven dat het kind het kan
begrijpen.
Toestemming voor behandeling
Zowel het kind als de ouders moeten
toestemming geven voor een
behandeling. Als een van hen die
toestemming weigert, mag in beginsel de
behandeling niet plaatsvinden. De
zorgverlener zal altijd proberen om allen
op één lijn te krijgen. Overigens mag de
zorgverlener in acute situaties waarin
niet-behandelen gevaarlijk is voor het
kind, wel zonder toestemming van
ouders en kind behandelen.
Wanneer kind en ouders met elkaar van
mening verschillen, hangt het van het
bevattingsvermogen van het kind af of
zijn mening zwaarder wordt gewogen
dan die van de ouders. Het is aan de
zorgverlener om dit in te schatten. Voor
deze bijzondere situaties gelden
onderstaande bijzondere regels.
Het kind wil wel, de ouders niet
Als een kind een bepaalde behandeling
wil maar de ouders zijn het er niet mee
eens, dan kan die behandeling in
principe niet doorgaan. De toestemming
van de ouders ontbreekt. Wellicht wil het
kind de behandeling per se doorzetten.
De zorgverlener kan dan besluiten om
toch de wens van het kind te volgen. Hij
zal zich afvragen in hoeverre hij de
behandeling direct moet uitvoeren.
Misschien kan hij die zonder schade
uitstellen, totdat het kind zelfstandig
mag beslissen en niet meer de
toestemming van de ouders nodig heeft.
Als een behandeling plaatsvindt
waarvoor de ouders geen toestemming
hebben gegeven, dan moeten zij wel
betalen. Ouders hebben altijd de
verplichting de kosten van verzorging en
opvoeding van hun kind te dragen.
Het kind wil wel en de ouders mogen het
niet weten
Als het kind niet wil dat zijn ouders
worden geïnformeerd, kunnen de ouders
ook niet hun toestemming geven voor de
behandeling. Dan moet de zorgverlener
besluiten of hij zal behandelen. Hij zal
hem eerst proberen te overtuigen om
zijn ouders er toch bij te betrekken. Wil
het kind dat echt niet, dan moet de
zorgverlener inschatten hoe goed het
kind voor zichzelf kan beslissen.
Vertrouwt hij het kind daarin, dan zal hij
het behandelen zonder de ouders te
informeren.
Als de ouders niet mogen worden
geïnformeerd, kunnen zij ook geen
rekening krijgen. Het kind moet de
betaling dan zelf regelen. Bijvoorbeeld
via zijn zorgverzekering. Niet altijd is dat
mogelijk. Dan zal het kind de
behandeling zelf moeten betalen, of met
de arts een afbetaling moeten regelen.
Het kind wil niet, de ouders wel
Als een kind een behandeling niet wil,
kan niemand die afdwingen. Het maakt
niet uit of de ouders de behandeling wel
wensen. De zorgverlener mag niet
behandelen. Hij moet er wel van
overtuigd zijn dat het kind de gevolgen
van zijn beslissing kan overzien.
Wanneer de behandeling noodzakelijk is,
zal de zorgverlener met het kind
overleggen. Hij zal naar een
mogelijkheid moeten zoeken die het kind
wel accepteert.
Aanwezigheid bij de behandeling
De ouders mogen bij behandeling en
onderzoek aanwezig zijn. Misschien vindt
het kind dat niet prettig of voelt een
zorgverlener aan dat het kind dat niet
prettig zal vinden. Het kind kan vragen
of de ouders weggaan of de zorgverlener
kan het kind apart nemen. Ouders
kunnen echter niet aanwezig zijn bij de
operatie van hun kind.
Inzage in het medisch dossier
Zowel de ouders als het kind kunnen
inzage krijgen in het medisch dossier.
Het kind kan bezwaar maken tegen
inzage door de ouders. Wanneer de
zorgverlener het kind in staat acht
daarover te beslissen, zal hij de ouders
geen inzage verlenen.
Het kind kan ook alleen om inzage in zijn
dossier vragen. Ook dat zal de
zorgverlener toestaan, als hij het kind
verstandig genoeg vindt. Daarbij zal de
leeftijd meespelen: hij zal het eerder aan
een jongere van bijna zestien jaar
toestaan dan aan een twaalfjarige.
Is een behandeling of onderzoek zonder
de toestemming van de ouders
uitgevoerd, dan hebben de ouders alleen
recht op informatie en inzage in het
dossier als het kind hierin toestemt. Het
kind kan willen dat zijn ouders niet
worden geïnformeerd en dat hen niet om
toestemming wordt gevraagd. De
zorgverlener kan dan aan die wens
gevolg geven als hij vindt dat het kind,
letterlijk, oud en wijs genoeg is om hier
zelf over te beslissen.
Geheimhouding
Omdat zowel de ouders als het kind hun
toestemming moeten geven voor een
behandeling, zijn zij beiden op de hoogte
van de situatie van het kind. Een kind
kan de zorgverlener verzoeken zijn
ouders niet in te lichten. Wanneer de
zorgverlener het kind in staat acht
daarover een beslissing te nemen, zal hij
dit verzoek respecteren.
Samengevat
• Zowel het kind als de ouders hebben
er recht op te worden geïnformeerd.
• Behalve de ouders moet ook het kind
zelf toestemming geven voor een
onderzoek of behandeling. Voor
bijzondere situaties gelden
bijzondere regels.
• Het kind heeft recht op inzage in zijn
medisch dossier. Het verlenen van
inzage aan de ouders is niet
toegestaan zonder de toestemming
van het kind, zij het dat de
zorgverlener rekening moet houden
met de betrokkenheid van de ouders.
En dan nog dit…
Tot besluit van deze brochure brengen
we graag nog de volgende onderwerpen
onder uw aandacht.
Privacy
De zorgverlener heeft op grond van de
Wet op de Geneeskundige
Behandelingsovereenkomst onder meer
de plicht om die gegevens over uw kind
vast te leggen die nodig zijn voor een
goede hulpverlening. Ten aanzien van
deze gegevens bestaat een
geheimhoudingsplicht. Dit betekent dat
elke MC Groep-medewerker, huisarts en
thuisapotheek die bij de behandeling van
uw kind betrokken is, tot geheimhouding
verplicht is over alle gegevens waarvan
hij beroepshalve kennis neemt. Hierop
zijn echter uitzonderingen. Aan artsen
die betrokken zijn bij het behandelen en
begeleiden van uw kind, wordt
informatie verstrekt die zij nodig hebben
om hun werk goed te doen. Ook aan
artsen werkzaam in de
jeugdgezondheidszorg (dat wil zeggen:
artsen van het consultatiebureau en de
GGD) wordt belangrijke medische
informatie verstrekt. Dit is in het belang
van uw kind.
Let op! Als u bezwaar hebt tegen het
doorsturen van medische informatie aan
artsen in de jeugdgezondheidszorg,
verzoeken wij u dit zo spoedig mogelijk
mondeling en schriftelijk door te
geven aan de behandelend arts van uw
kind.
Voor een optimale zorgverlening en ter
voorkoming van dubbel onderzoek is het
soms zinvol dat de zorgverlener kennis
neemt van gegevens die al eerder in
MC Groep over uw kind zijn vastgelegd.
Als zo’n situatie zich voordoet, dan
worden gegevens tussen zorgverleners
uitgewisseld. Heeft u hier echter
bezwaren tegen, dan kunt u dit
bespreken met degene die uw kind
behandelt. U kunt zich hiervoor ook
schriftelijk wenden tot de
klachtenfunctionaris.
Sommige gevoelige gegevens worden
alleen uitgewisseld als u daarvoor
uitdrukkelijk toestemming geeft.
Voorbeelden van dergelijke gegevens
zijn psychiatrische en psychologische
gegevens.
Het ziekenhuis is wettelijk verplicht de
kwaliteit van zorg systematisch te
bewaken en te verbeteren. Dit kan alleen
als het ziekenhuis daarnaar onderzoek
doet. Bij dat onderzoek gebruikt het
ziekenhuis geanonimiseerde
gegevensvan patiënten. Zoals de meeste
ziekenhuizen geeft ook MC Groep
gegevens door aan instanties die deze
landelijk bewerken. Enkele voorbeelden
zijn de landelijke medische registratie
(LMR), de kankerregistratie, het letsel
informatiesysteem (LIS) en de
verloskundige registratie. Deze gegevens
zijn ontdaan van persoonlijke informatie
zoals naam en adres. Als één van deze
instanties vervolgonderzoek wil doen,
wordt u door MC Groep benaderd.
MC Zuiderzee
Ziekenhuisweg 100
8233 AA Lelystad
(0320) 271 911
www.mczuiderzee.com
MC Emmeloord
Urkerweg 1
8303 BX Emmeloord
(0527) 63 76 37
www.mcemmeloord.com
Wij verstrekken persoonlijke gegevens
niet aan deze instanties zonder
toestemming van u. De regels over het
gebruik van deze gegevens staan in een
reglement.
De wettelijke bewaartermijn voor
patiëntendossiers is vijftien jaar. Hierop
zijn de volgende uitzonderingen
gemaakt:
• neonatologie: bewaren tot en met
33e levensjaar;
• ingrijpende operaties bij kinderen:
bewaren tot en met 33e levensjaar.
Als de behandeling van uw kind is
beëindigd en u wilt na verloop van tijd
nog inzage in het medisch dossier, dan
kunt u een verzoek hiertoe indienen bij
de privacyfunctionaris. Hiervoor kunt u
gebruik maken van het formulier
Aanvraagformulier voor afschrift (kopie)
van en / of inzage in het medisch
dossier. Dit formulier kunt u downloaden
vanaf onze websites:
www.mczuiderzee.com
www.mcemmeloord.com
www.mcdronten.com
U kunt het formulier ook aanvragen bij
de klachtenfunctionaris, mevrouw
Bangma, telefoon (0320) 27 19 11.
Uw verzoek, voorzien van een kopie van
uw geldige legitimatiebewijs, kunt u
sturen aan:
MC Groep
T.a.v. klachtenfunctionaris
Postbus 5000
8200 GA Lelystad
of als pdf mailen naar:
[email protected]
MC Dronten
Het Zwarte Water 77
8253 PD Dronten
(0320) 271 911
www.mcdronten.com
Polikliniek Urk
Gezondheidscentrum
Het Dok
Vlechttuinen 1
8322 BA Urk