Legionellapreventie 10 aandachtspunten op een rij Ir. Hank Wes Belang legionellapreventie • Officier van justitie eist 18 maanden cel i.v.m. legionellabesmetting 2 Vernevelende tappunten • Legionella is alleen ziekteverwekkend als ze in aërosolen voorkomen (kleine druppeltjes in de lucht) • 2 of 3 soorten (van de > 50) zijn ziekteverwekkend versus de gevaarlijkste soort legionella pneumophila • Als een ongevaarlijke soort kan leven, dan ook de gevaarlijke 3 Thermisch beheer • Houd koud water koud en warm water warm GEEN optie lage voorkeur derde optie • Te realiseren door een goede normconforme (NEN 1006) installatie te ontwerpen, hetgeen toch al een eis is. • koud drinkwater ≤25 °C (en WW tapleidingen) • taptemperatuur warmwater ≥55 °C • warmwater circulatieleidingen ≥60 °C tweede optie hoge voorkeur eerste optie 4 Elektrochemisch beheer • Elektrochemisch beheer alleen toegestaan voor prioritaire instellingen (i.c.m. onderbouwing waarom thermisch of fysisch beheer geen optie is). 5 Thermischbeheer • Gedrag van legionella bij verschillende watertemperaturen 70 ° > 70 °C: zeker afsterven (90 % binnen 1 minuut) 60 ° > 60 °C: snel afsterven (90 % binnen 5 minuten) 50 ° > 50 °C: langzaam afsterven 45 °C: langzame groei (90 % binnen 6½ uur) 40 ° 40-45 °C: snelle groei 30-40 °C: optimale groei 30 ° 25-30 °C: snelle groei 20 ° 20-25 °C: langzame groei tot 20 °C: in rusttoestand, maar wel degelijk levend • Focus koudwaterleiding Onder optimale omstandigheden verdubbelt de concentratie in 3 tot 4 uur 6 Gebruikersverwachting • Niet frequent (wekelijks) gebruikte leidingen zijn ook dode leidingen tappunt dat niet wekelijks wordt gebruikt doorgelust aansluiten 7 Gebruikersverwachting • Deugdelijk ontwerp, risicoanalyse en beheersplan staat of valt bij overeenstemming van de gebruikersverwachting met het daadwerkelijke gebruik 8 Doorlussen tappunten • doorstromend aansluiten: afhankelijk van gebruik 9 Wekelijks gebruik waarborgen • Indien mogelijk doorstromend aansluiten met frequent tappunt aan het einde of verbruik automatiseren tappunt zonder wekelijks afname tappunt dat niet vaak wordt gebruikt doorgelust aansluiten Geautomatiseerd verbruik - Hygiënespoeler - wc met automatische spoeling - automatisch spoelende kranen 10 Controleerbare keerklep • Leidingdelen segmenteren met controleerbare keerklep (type EA) • Plaatsing begin van de leiding (binnen 15 cm) 11 Segmentatie met EA-ventielen 12 Hotspots • Hotspots zijn gebieden waar opwarming van het koude water plaatsvindt • Kruising koudwaterleiding met CV of warmwater circulatieleiding • Koudwaterleiding direct naast CV of warmwater circulatieleiding • Koudwaterleiding mag een warmwater uittapleiding kruisen (of daaraan parallel lopen) omdat deze na gebruik afkoelt (mogen daarom ook niet worden geïsoleerd) 13 Hotspots • De ontwerper bepaald welk deel van de plattegrond hij aanmerkt als koele vloerstroken 14 Hygiënisch werken • Tijdens de bouw schoon werken • Persproef olie-vrij perslucht toepassen of gefilterd water • Vóór ingebruikname goed spoelen (v=2 m/s) 15 Kleine diameters • Over-dimensioneren leidt tot slechte doorstroming en daarmee meer risico op legionella • BSH op separaat leidingdeel (niet doorgelust aangesloten op regulier drinkwaternet) • Niet over-dimensioneren voor toekomstige uitbreiding (aansluitmogelijkheid direct na watermeter creëren) 16 Verwacht versus werkelijk gebruik • Periodieke toetsing verwacht versus werkelijk gebruik (nieuwe risicoanalyse) kan leiden tot nodige aanpassing in drinkwaterleidingsysteem of het legionellabeheersplan • Ziekenhuisvleugel gesloten of ander soort patiënten op de afdeling • Hotel richt zich op andere doelgroep • Ander bedrijf vestigt zich in een bestaand pand 17 Aanpassing installatie / renovatie • Bij prioritaire installatie is het verplicht bij aanpassing van installatie een nieuwe • Legionella risicoanalyse en • Legionella beheersplan door een BRL6010 gecertificeerd bedrijf op te stellen. • Herberekening bij renovatie (ISSO 55) • Pas op met verschillen in binnendiameters van koper en kunststof 18 Aandachtspunten • • • • • • • • • • Legionellapreventie is altijd belangrijk (ook niet-prioritair) Ontwerp en risico-analyse segmentatie met EA-ventielen Ontwerp afgestemd op gebruikersverwachting Temperatuurbeheer focus koudwaterleidingen Geen niet-gebruikte leidingen wekelijks gebruik Doorlussen tappunten frequente doorstroming Geen Hotspots koud en warm gescheiden Hygiënisch werken persproef perslucht of gefilterd water Legionellabeheersplan verwacht versus werkelijk gebruik Aanpassing installatie nieuw ontwerp, risicoanalyse en beheersplan 19 Hartelijk dank voor uw aandacht. Zijn er nog vragen? Segmentatie met EA-ventielen 21 Ontwerpuitgangspunten Inventarisatie • Hoe ziet het gebouw er uit? • Wat is het werkelijk te verwachten gebruik? Werkelijk gebruik • Overeenkomstig het te verwachte gebruik? Uitvoering • Volgens ontwerp? • Hygiënisch? Ontwerp = Risicoanalyse Ontwerp • Aantal tappunten per leidingstrang? • Water en energie gebruik t.a.v. wachttijden? • Koude / warme zones? Leidingberekening • Doorstroomsnelheid? • Energieverbruik? 22