Voedselrellen in Indonesië

Bronnenboekje
Eindronde Nationale Aardrijkskunde Olympiade 2010
A Tibet
Bron 1: Tibet
Tibet heeft een eigen volk, cultuur, taal en twee religies: de bön en het Tibetaans
boeddhisme. In 1950-1951 werd Tibet ingelijfd bij de Volksrepubliek China en
staatkundig verdeeld over een aantal Chinese provincies. Cultureel worden ook
delen van India, Bhutan en Nepal tot Tibet gerekend.
Tot 1950, toen het Volksbevrijdingsleger van China Tibet binnenviel, was Tibet een
onafhankelijk land. Voor 1950 was de belangrijkste religieus en politiek leider de
Dalai Lama. De veertiende Dalai Lama, Tenzin Gyatso, vluchtte in 1959 naar India,
waar hij tot de democratische hervormingen van 2000 de regering in ballingschap
leidde.
In 2009 kwamen Oeigoeren in West-China in opstand tegen de Chinese
overheersing. Het jaar daarvoor deden de Tibetanen dat in de aanloop naar de
Olympische Spelen in Beijing.
Naar: vrij naar www.wikipedia.nl
Bron 2: Tibet, de watertoren van China?
China kampt met grote zoetwatertekorten en is van plan daarvoor de waterreserves,
die aanwezig zijn op het Hoogland van Tibet, aan te spreken. Maar die raken
waarschijnlijk binnen enkele decennia uitgeput als gevolg van klimaatverandering.
Ook liggen er conflicten met buurlanden in het verschiet.
Tibet heeft voorts ook omvangrijke reserves aan mineralen als koper, ijzer, lood en
zink.
Naar: Geografie, januari 2010
2
Bron 3: Het South To North Water Transfer Project in China
Om de grote watertekorten in Noord-China op te lossen zijn de Chinezen
momenteel bezig met een enorm project om water vanuit het relatief natte zuiden
(het stroomgebied van de Chang Jiang of Yangtse) naar het droge noorden te
leiden, het South To North Water Transfer Project (SNWTP). Dit megaproject
bestaat uit drie routes, een oostelijke, een centrale en een westelijke route. In de
rivier de Yalong wil China een dam aanleggen zodat er een stuwmeer ontstaat.
Bron: Geografie, januari 2010
3
B
Het wereldvoedselvraagstuk: Voedselrellen in Indonesië
Bron 1: Voedselrellen in Indonesië
Begin 2008 braken op verschillende plaatsen in de wereld voedselrellen uit, onder andere in
Indonesië. Ze waren een reactie op de voedselprijzen die wereldwijd sinds 2005 met 75%
omhoog zijn gegaan. Alleen al in 2007 stegen de prijzen van landbouwproducten met gemiddeld
40%. De allerarmsten worden hierdoor het zwaarst getroffen. In Indonesië houdt de regering al
jarenlang de prijzen van voedsel kunstmatig laag door subsidies en door marktbeïnvloeding via
het opkopen van voedsel. Maar dit programma dreigt aan de mondiale prijsstijgingen van
voedsel te bezwijken. Indonesië zou zelfvoorzienend kunnen zijn met bijvoorbeeld de productie
van rijst, waarvan de binnenlandse prijs de helft is van die op de wereldmarkt, maar een
geplande uitbreiding van het areaal is nog nauwelijks gerealiseerd.
Het wereldvoedselvraagstuk is eigenlijk een verdelingsvraagstuk. Wereldwijd wordt voldoende
voedsel geproduceerd voor iedereen. Desondanks zijn negenhonderd miljoen mensen ondervoed,
hebben bijna twee miljard mensen voedingsproblemen en worden in de toekomst nog veel meer
mensen met honger en ondervoeding bedreigd. Het kernprobleem is dat veel mensen als gevolg
van armoede, oorlog en complexe handelsstructuren geen toegang hebben tot het voedsel.
Naar: Vensters op de wereld, canon voor wereldburgerschap, NCDO en Faculteit Geowetenschappen Universiteit Utrecht, 2009.
Bron 2: Rellen in Indonesië in 2008 naar aanleiding van gestegen voedselprijzen
Naar: Vensters op de wereld, canon voor wereldburgerschap, NCDO en Faculteit Geowetenschappen Universiteit Utrecht, 2009.
4
C Stormen over Taiwan
Bron 1
Aantal tropische stormen en/of tyfoons in
Oost-Azië in de periode 1959-2005
maand
Aantal in de periode Gemiddeld per
1959-2005
jaar
januari
28
0.6
februari
15
0.3
maart
26
0.6
april
39
0.8
mei
64
1.4
juni
96
2.0
juli
215
4.6
augustus
312
6.6
september
262
5.6
oktober
219
4.7
november
134
2.9
december
75
1.6
Bron: http://en.wikipedia.org/wiki/Pacific_typhoon
Bron 2: Satellietbeeld van een tropische wervelstorm
Bron: http://www.weerstationheerhugowaard.nl/Afbeeldingen/2009-08-19-1325-metopA-fccorrected_orkaan%20Bill%20categorie%204.jpg
5
Bron 3: Trekroute van de tropische storm / tyfoon Morakot en de hoeveelheid neerslag
die tijdens het passeren van de storm / tyfoon viel.
Bron: http://www.nasa.gov/images/content/378392main_20090812_TRMMImage1_full.jpg
Bron 4: Shiao Lin was een dorp van 160 huizen in een vruchtbare vallei. Nu is het
een moddervlakte. Aan de rand van de modder (aan de rechterzijde van de foto)
staan nog slechts twee huizen overeind.
Bron: http://edition.cnn.com/2009/WORLD/asiapcf/08/14/typhoon.village/index.html#cnnSTCPhoto
6
D Subductie in de Middellandse Zee
Bron 1: Platentektoniek in het Middellandse Zeegebied rond 30 miljoen jaar geleden
Bron: http://tetide.geo.uniroma1.it/sciterra/sezioni/doglioni/Publ_download/CarminatiDoglioniMeditetTectonics.pdf
Bron 2: Platentektoniek in het Middellandse Zeegebied tegenwoordig
Bron: http://tetide.geo.uniroma1.it/sciterra/sezioni/doglioni/Publ_download/CarminatiDoglioniMeditetTectonics.pdf
7
Bron 3: Geologische dwarsdoorsneden door het Middellandse Zeegebied tussen
45 miljoen jaar geleden en nu. De subductiezones trekken zich in de loop
van de tijd terug, een proces dat roll-back wordt genoemd.
Bron: http://tetide.geo.uniroma1.it/sciterra/sezioni/doglioni/Publ_download/CarminatiDoglioniMeditetTectonics.pdf
8
Bron 4: Het afscheuren van een onderduikende plaat.
Het sterretje geeft de plaats aan waar de grootste kans op aardbevingen is.
Bron: http://www.xs4all.nl/~avroekel/kretacrash.pdf
9
E
De Beemster
Bron 1: De Beemster, 7.100 hectare nieuw land!
“Er was bij deze droogmaking geen sprake van een spontane opwelling als die der heren van
Egmond, men ging maar niet zo eens op goed avontuur te werk, als bij de Zype, waarvan de
bodem tenslotte uit betrekkelijk onvruchtbare zandgrond te bestaan bleek.
Hier was alles berekend. Ontelbare malen was Leeghwater zelfs op de bodem van het meer
afgedaald, hij had het in het bijzijn van den baljuw gepeild, gehengeld, gediept en getast, hij
kende de diepte, hij wist dat hier, waar de oude veenlaag weggehaald was, de vette, vruchtbare
kleilaag bloot lag. Hij had tevoren uitgemeten, hoeveel water zijn molens uitslaan konden; met
goeden wind een duim*) water per etmaal op de gehele 7.100 hectare grote Beemster, hij wist dat
men vier molens boven elkander tot één gang zou moeten verenigen om het water zo hoog als
nodig was op te malen”.
“De schepraderen van zes en twintig molens wierpen het water uit en iedere Zondag na kerktijd,
als Gerritje met haar man en kinderen hun wandeling maakten over de nieuwe ringdijk, kon zij
duidelijk zien, dsat het water weer enige duimen gezakt was”.
*) Een duim is een oude lengtemaat en komt ongeveer overeen met 2,5 cm.
Bron: Leeghwater maalt de meren leeg, Jef Last, 1942
Bron 2: Een gasbron in de Beemster
Foto: Henk Post, Wageningen
10
Bron 3: Kaart van de Beemster uit 1644
Bron: Geografisch tijdschrift, december 1977
11
Bron 4: Topografische kaart van de Beemster uit 1998
Bron: Grote Topografische Atlas van Nederland, deel west, 1998
12
Bron 5: Satellietbeeld van een deel van de Beemster
Bron: Google Earth, 2010
13