EerstelesOrtho

Drugmisbruik I:
afhankelijkheid, motivatie,
verandering en
druggerelateerde problemen
Wouter Vanderplasschen
Vakgroep Orthopedagogiek
Universiteit Gent
Lessenoverzicht
Wat is verslaving, afhankelijkheid, …
 Epidemiologie van druggebruik
 Drughulpverlening: drugvrije behandeling
en harm reduction
 Drugbeleid en justitiële benadering
 Overzicht van verschillende producten

Deze les






Prevalentie druggebruik en problematisch
druggebruik
Karakteristieken van problematisch
druggebruik
Misbruik en afhankelijkheid
Motivatie voor verandering
De Addiction Severity Index
De justitiële benadering van de
drugproblematiek
Omvang druggebruik




Life-time prevalentie
– Cannabis: 10 tot 25%
– amfetamine: 1 tot 4%
– ecstacy: 0.5% tot 4%
– cocaïne: 0.5% tot 3%
– heroïne: minder dan 1%
bepaalde bevolkingsgroepen:
jongvolwassenen, mannen en in steden
recent gebruik: 1 tot 9%
ervaringsgraad toegenomen
Omvang problematisch
druggebruik





Langdurig/regelmatig of intraveneus gebruik
van opiaten, cocaïne of amfetamine
Prevalentie hoogst in Italië, Luxemburg,
Portugal en VK (5-8/1000)
Laag in België, Nederland en Duistland (23/1000)
Vooral opiaten, behalve in Zweden en Finland
Invloed van het beleid beperkt: repressie vs.
tolerantie
Karakteristieken van
problematische druggebruikers






Afhankelijkheid is een complex en meervoudig
probleem: werkloosheid, juridische problemen,
infectieziekten, sociale uitsluiting, relatieproblemen,
comorbiditeit, huisvesting
Polidruggebruik
Weerstand tegen verandering + beperkte motivatie
Prochaska & DiClemente: precontemplatie,
contemplatie, voorbereiding, verandering,
consolidatie (herval)
Drop-out; herval; slechts beperkt aantal personen in
behandeling, lange behandelingsgeschiedenis
Eén behandeling onvoldoende, aaneenschakeling van
verschillende behandelvormen + continuïteit
Misbruik

Onaangepaste vorm van
middelengebruik die leidt tot
significante beperkingen:
– verplichtingen op werk, school en thuis
– fysiek gevaar
– juridische problemen
– sociale + relationele problemen

Niet voldoen aan criteria voor
afhankelijkheid
Afhankelijkheid

Onaangepaste vorm van middelengebruik zoals blijkt
uit 3 of meer criteria:
– Tolerantie
– Ontwenningsverschijnselen
– meer + langer dan bedoeld
– pogingen om te verminderen of controleren
– veel tijd in gebruik
– opgeven van belangrijke activiteiten
– fysieke en psychische problemen
ASI-leefgebieden
lichamelijke gezondheid;
 opleiding, arbeid, inkomen;
 drugs;
 alcohol;
 justitie, politie;
 familie en sociale relaties;
 psychische en emotionele klachten

Focus van de hulpverlening
Basiszorg
 Veranderingsbereidheid
 Controle
 Herstel
 Terugvalpreventie
