Doorliggen voorkomen - Catharina Ziekenhuis

Algemeen
Doorliggen voorkomen
www.catharinaziekenhuis.nl
Patiëntenvoorlichting: [email protected]
ALG008 / Doorliggen voorkomen / 07-08-2013
2
Doorliggen voorkomen
Als u lang in bed moet liggen of als u lang aaneengesloten
in een (rol)stoel zit, dan krijgt uw huid het zwaar te
verduren. Er komt vooral druk op stuit, hielen en heupen.
Bij het zitten komt de grootste druk op de zitbeenderen.
Op deze plaatsen kunt u last krijgen van rode plekken. Deze
rode plekken kunnen blaren worden en er kunnen zelfs
wonden ontstaan. Dit probleem noemen we doorliggen,
ofwel decubitus.
Doorliggen is een vervelend en vaak pijnlijk probleem dat langdurige
gevolgen kan hebben voor uw herstel. Het is niet altijd te voorkomen,
maar het risico van doorliggen kan wel verkleind worden door het
nemen van een aantal maatregelen.
In deze folder wordt beschreven wat u zelf kunt doen om doorliggen te
voorkomen. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie
anders kan zijn dan hier beschreven.
Hoe ontstaan doorligplekken?
Doorliggen treedt op als de huid te lang onder druk staat. Die druk
ontstaat wanneer u veel in één houding zit of ligt. De doorbloeding
van de huid wordt minder door dat de bloedvaatjes dicht worden
gedrukt. Dit heeft tot gevolg dat de huid minder zuurstof en voeding
krijgt. Hierdoor gaan cellen dood en daardoor ontstaan doorligwonden.
Doorliggen kan ook ontstaan door schuiven. Bijvoorbeeld door het
onderuitzakken in een stoel of bed.
Wanneer heeft u meer kans op decubitus
U heeft meer kans op doorliggen als u:
• bedlegerig of (rol)stoelgebonden bent;
• niet in staat bent om zelf te gaan verliggen/verzitten.
De kans op doorliggen is groter als u bovendien:
• lijdt aan gevoelsstoornissen;
3
• incontinent bent (last hebt van ongewild verlies van urine of
ontlasting);
• overmatig transpireert;
• moeite heeft met eten en drinken;
• een ‘verlaagd bewustzijn’ heeft, waardoor u minder goed kunt
reageren op signalen van uw lichaam, zoals pijn;
• diabetes heeft.
Wat kunt u zelf doen om decubitus te
voorkomen?
• Zorg voor een schone, droge en gladde onderlaag om op te zitten of
te liggen. Probeer kreukels en kruimels in bed te voorkomen.
• Zorg voor een goede houding in uw bed of stoel; wanneer u
langzaam onderuit zakt komen er wrijfkrachten op de huid. Die kan
daardoor stuk gaan.
• Leg een kussen onder uw onderbenen, zodat uw hielen de onderlaag
niet raken;
• Gebruik drie keer per dag een volwaardige en gevarieerde maaltijd.
Als dit niet lukt, neem dan verspreid over de dag meerdere kleine
porties.
Geeft het eten problemen of heeft u geen eetlust, bespreek dit dan met
uw verpleegkundige of diëtist.
• Drink voldoende vocht, minimaal 1,5 liter per dag.
• Als u een erg droge huid heeft, kunt u een huidcrème of huidolie
gebruiken.
• Als u veel in een stoel zit, ga dan minstens één keer per half uur
verzitten door uzelf op te drukken met uw armen op de leuning van
de stoel.
• Als u bedlegerig bent, wissel dan regelmatig van ligging. Draai
gemiddeld één keer in de 3 á 4 uur van de ene zij op de andere
4
zij, op de rug of eventueel op de buik. Vraag hier zo nodig hulp
bij aan de verpleegkundige. Maak daarbij ook gebruik van de ring
die gewoonlijk boven uw bed hangt. Als bij u géén ring boven uw
bed hangt, is deze bewust verwijderd omdat u deze vanwege uw
ziektebeeld niet mag gebruiken.
• Wanneer u incontinent bent voor urine of ontlasting dan is het
belangrijk om eens in de twee uur het incontinentieverband te
verwisselen.
• Ga nooit op een wond liggen of zitten.
• Inspecteer iedere dag uw huid. Heeft u een rode plek die niet weg
gaat als u erop drukt, of heeft u steeds pijn op dezelfde plaats,
waarschuw dan zonder aarzelen uw verpleegkundige.
U kunt zelf veel doen om doorliggen of het erger worden daarvan te
voorkomen. Het is raadzaam om met uw verpleegkundige te bespreken
wat de beste mogelijkheden voor u persoonlijk zijn. De verpleegkundige
kan, als dit nodig is, een speciaal bed of zitkussen voor u regelen om zo
doorliggen te voorkomen. Ook kan deze als het nodig is, de diëtist of de
decubitus-verpleegkundige inschakelen.
Vragen
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Stel deze dan aan uw
verpleegkundige.
5
6
7
Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven
Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven