Doorliggen voorkomen - Máxima Medisch Centrum

Doorliggen voorkomen
Afdeling algemene chirurgie
Als u lang in bed moet liggen, vaak in dezelfde houding ligt of
veel zit omdat u afhankelijk bent van een (rol)stoel krijgt uw huid
het op bepaalde plaatsen zwaar te verduren. Er komt vooral
druk op stuit, hielen en heupen en als u veel zit ook op het
zitbeen.
Op deze plaatsen kunt u last krijgen van rode plekken. Er
kunnen blaren en zelfs wondjes ontstaan. Dit noemen we
doorliggen.
De medische term voor doorliggen is ‘decubitus’. Doorliggen is
een vervelende bijkomstigheid bij ziekte en/of handicap. Het is
niet altijd te voorkomen, maar u kunt het risico wel verkleinen
door een aantal maatregelen te nemen. In deze brochure leest
u wat u zelf kunt doen om doorliggen te voorkomen.
Plaatsen waar doorligplekken kunnen ontstaan
1
Hoe ontstaan doorligplekken?
Doordat u langdurig ligt of zit, worden de kleine bloedvaten in
de huid dichtgedrukt. Hierdoor krijgt het weefsel onder de huid
te weinig zuurstof en voedingsstoffen. Uiteindelijk beschadigt dit
de kleine bloedvaten. De kans op doorliggen is groter naarmate
u ouder bent. De huid en bloedvaatjes van oudere mensen zijn
vaak minder veerkrachtig dan die van jonge mensen.
Wat kunt u zelf doen om doorliggen te voorkomen?
•
Zorg voor een schone , droge en gladde onderlaag
Zorg voor een schone, droge en gladde onderlaag om op te
zitten of te liggen. Probeer kreukels en kruimels in bed en
stoel te voorkomen. Deze kunnen drukplekken veroorzaken.
•
Verander regelmatig van houding
Zorg voor een goede houding in bed of stoel. Het is
belangrijk dat u niet onderuit zakt. Door het schuiven kunnen
doorligplekken ontstaan.
Als u veel in de stoel zit ,ga dan minstens 4 tot 5 keer per uur
verzitten. Doe dit door uzelf even op te drukken met uw
armen op de leuning van de stoel. Dit heet ‘liften’. Zorg
ervoor dat u goed in de stoel zit. Uw gewicht is over een zo
groot mogelijk zitvlak verdeeld. Steun daarbij niet alleen op
de zitbeenderen maar ook op de achterzijde van uw
bovenbenen,uw voetzolen en onderarmen.
Als u bedlegerig bent, wissel dan regelmatig van lighouding.
Draai gemiddeld een keer in de twee tot drie uur van de ene
zij op de rug en daarna op de andere zij of eventueel op de
buik. Als u op uw zij ligt, ga dan niet op uw heupbeen liggen.
Het is beter om uw gewicht te verdelen. Ondersteun uw rug
met een kussen .Doe een kussentje tussen uw knieën en
enkels om te voorkomen dat ze te veel op elkaar drukken.
Als u uw hoofdsteun omhoog zet, zorg er dan voor dat uw
kniesteun ook omhoog gezet wordt. Als de hoofdsteun te ver
omhoog staat, kan de huid over het oppervlak van het bed
schuiven: u zakt onderuit.
2
•
Eet gevarieerde maaltijden
Gebruik drie keer per dag een volwaardige en gevarieerde
maaltijd. Als dit niet lukt, neem dan verspreid over de dag
meerdere kleine porties. Denk aan bruin brood, zuivel,
groente en fruit. Geeft eten problemen of heeft u geen
eetlust, bespreek dit dan met de verpleegkundige, arts of de
diëtist.
•
Verzorg uw huid
Gebruik een zeep die niet ontvet voor het verzorgen van de
huid. Als u een droge huid heeft, kunt u een huidcrème of
huidolie gebruiken. Vraag eventueel advies bij uw
verpleegkundige.
•
Bescherm uw huid tegen vocht/verweking
Vocht kan de huid irriteren. U loopt meer risico op doorliggen
als u last heeft van urine en/of ontlastingsverlies of van hevig
transpireren. Ook wondvocht kan de huid aantasten. Een
goede lichamelijke hygiëne is erg belangrijk. Als u last heeft
van verlies van urine of ontlasting, overweeg dan het gebruik
van incontinentiemateriaal. Dit absorbeert het vocht snel en
beschermt daardoor uw huid. U kunt een verpleegkundig
consulent continentiezorg van het ziekenhuis om advies
vragen.
Belangrijk
Het is belangrijk dat u zelf in de gaten houdt of u risico loopt op
doorliggen. U kunt uw huid het best dagelijks controleren of
laten controleren door een familielid of de verpleegkundige.
Er zijn twee dingen waar u op moet letten:
•
Als u steeds pijn voelt op dezelfde plek van de huid.
•
Als u ergens een rode plek vindt op de huid,die niet weggaat
als u er op drukt.
Wanneer u een of beide symptomen heeft,waarschuw dan
zonder aarzelen de verpleegkundige of arts.
3
Als u eerder een doorligwond heeft gehad of er zijn al wondjes
meldt dit dan zo snel mogelijk. De verpleegkundige of (huis)arts
overlegt met u of er nog andere maatregelen nodig zijn.
Bijvoorbeeld het aanpassen van de voeding of het gebruik van
een ander matras en/of zitkussen.
Heeft u vragen?
Heeft u na het lezen van deze folder vragen dan kunt u die
stellen aan de verpleegkundige of arts. Of vraag naar de wonden decubitusverpleegkundige.
Bron: WCS folder 'Doorliggen voorkomen'
4
Máxima Medisch Centrum
www.mmc.nl
Locatie Eindhoven:
Ds. Th. Fliednerstraat 1
Postbus 90 052
5600 PD Eindhoven
Locatie Veldhoven:
de Run 4600
Postbus 7777
5500 MB Veldhoven
De informatie in deze folder is van algemene aard en is bedoeld om u een beeld te
geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen
andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is dan ook slechts
een aanvulling op de specifieke (mondelinge) voorlichting van uw specialist of
behandelaar.
© MMC.600.309_04_12