Goud en zilver

Goud en zilver:
1. Wat zijn goud en zilver?
Goud en zilver zijn metalen, net als ijzer, waar je fiets van is gemaakt.
Goud is zacht en heldergeel van kleur. Zilver is ook zacht, maar iets harder dan
goud, en blauw/ wit -achtig van kleur.
Metalen worden in de grond gevonden. Ze worden delfstoffen genoemd, want
delven betekent graven.
2. Waarom zijn goud en zilver edelmetalen?
Goud en zilver zijn edelmetalen omdat ze niet
roesten en er maar weinig van is.
Daarom maken ze geen sieraden van ijzer, want
dat roest en blijft niet mooi. Gouden munten die
eeuwenlang onder de grond hebben gezeten zijn
nóg steeds even mooi.
3. Waar worden goud en zilver gevonden?
Zilver werd voor het eerst ontdekt in Spaanse zilvermijnen. Nu wordt zilver vooral
gewonnen in mijnen in Canada, de Verenigde Staten,Zuid-Amerika en Australië.
Meestal als zilver wordt gevonden zit het vast aan een ander metaal zoals lood of
koper of ijzer.
Goud werd voor het eerst ontdekt in rivieren in Azië en Afrika, het wordt nu vooral
gevonden in ondergrondse mijnen. In Zuid-Afrika is de grootste goudmijn.
4. Wat deden de mensen vroeger met goud en zilver?
a. Rijke koningen lieten van goud mooie sieraden maken
of prachtige gouden serviezen. Gewone mensen hadden
geen goud. Een koning die veel goud had was machtig.
Ze probeerden van goud koper te maken. Dat lukte
natuurlijk niet.
b. Lang geleden kenden de menzen geen geld. Wie wat wilde
hebben moest ruilen. Het allereerste geld was van koper of
zilver. Rijke mensen betaalden met schijfjes of balkjes goud.
Veel later werden de munten mooier gemaakt. Beroemde
gouden munten zijn de gouden dukaat en de florijn.
c. In het oude Egypte werden de mooiste gouden sieraden
gemaakt. Ze maakte die voor hun koning,
Toetanchamon. In zijn graf werden de mooiste gouden
voorwerpen gevonden zoals een masker. In de
middeleeuwen werden veel gouden voorwerpen gemaakt
voor de kerken.
De piramiden werden vaak leeggeroofd. In 1922 vond de
Engelse archeoloog het schitterende graf van de farao
Toetanchamon. Het eerste dat de onderzoekers zagen,
was een voorvertrek vol kostbaarheden, dat meer dan
3300 jaar afgesloten was geweest.
5. Waarom zijn goud en zilver zo waardevol?
Omdat zilver en goud zeldzaam zijn. Dat betekent dat er maar
weinig van is. Zilver is minder zeldzaam dan goud. Daarom is
zilver ook goedkoper. Goud en zilver blijven altijd mooi, en je
kunt het gemakkelijk omsmelten en er iets van maken. Er is niet
zoveel, maar iedereen wil het hebben. Dat noemen ze
goudkoorts.
Wist je dat:
Van 1 klompje goud zo groot als een pruim kun je een blad bladgoud
maken zo groot als een tennisveld! Het is hel erg rekbaar en kneedbaar.
Je kunt het knippen net zoals papier
6. Kun je een puur gouden ring maken?
Nee dat kan niet, want puur goud is te zacht. Dan zou het te snel verbuigen en
verslijten. Goud wordt vermeng met zilver, nikkel en koper (legéring), om het
harder te maken. Goud vermengd met koper wordt geler van kleur. Goud vermengd
met zilver wordt lichter van kleur. Zilver wordt voornamelijk met koper vermengd.
Met hoeveel koper of ander metaal goud wordt vermengd noemt men karaat.
24 karaats = zuiver goud
20 karaats = 91,6 % goud
18 karaats = 75 % goud
14 karaats =58,5 % goud.
Voor sieraden wordt 14 en 18 karaats gebruikt.
7. Wat is een keurteken en welke keurtekens zijn er?
Er zijn keurtekens om te zien met welk metaal goud en zilver vermengd zijn. Dit zijn
tekentjes op zilveren en gouden voorwerpen. Er moet altijd een keurteken op staan.
Dit moet van de wet. Er zijn verschillende tekens voor grote, kleine, gebruikte en
nieuwe voorwerpen. Er zijn ook jaarletters, vanaf 1814 moeten die op grote nieuwe
gouden of zilveren voorwerpen staan.
8.
Waar wordt goud nog meer voor
gebruikt?
 De goud- en zilversmid maken
voorwerpen en sieraden, zoals ringen,
kettingen, lepels, schalen, horloges.
 Het wordt gebruikt in de ruimtevaart omdat
het de astronaut beschermt tegen kou en
hitte.
 Archeologen vinden heel veel goud en
zilver uit oude beschavingen zoals het
oude Egypte. Deze voorwerpen gaan naar
een museum.
 Vroeger waren goud en zilver een betaalmiddel. Er worden nog steeds gouden
munten gevonden. Deze gaan ook naar het museum.
 In de elektronica zijn ze heel belangrijk. Stroom kan er gemakkelijk doorheen
gaan. Het wordt dus gebruikt om bijvoorbeeld een radio of televisie te maken.
 Gouden en zilveren sieraden worden heel vaak cadeau gedaan. Als je iemand
heel lief vindt geef je een sieraad. Als mensen gaan trouwen geven ze elkaar
meestal een gouden ring.
 Goud wordt ook gebruikt in het ziekenhuis, in röntgenapparatuur. Dat zijn
apparaten waarmee dokters een foto van bijvoorbeeld je hart kunnen maken.
 De Egyptenaren en Chinezen gebruikten goud voor kiezen en tanden. Goud
wordt nog steeds gebruikt voor tanden.

Voor een thermosfles wordt ook zilver gebruikt.