Kennispoort Verloskunde 2009 De ontwikkeling van de CQ Index in het algemeen en de CQ Index Kraamzorg in het bijzonder Trees Wiegers Wat is de CQ-Index? • Afkorting van Consumer Quality Index Verwijzend naar: – CAHPS® meetinstrumenten (Harvard, RAND) – QUOTE meetinstrumenten (NIVEL) • Meetinstrumenten die kwaliteit van zorg meten vanuit het perspectief van de klant/cliënt • Gericht op genereren van relevante, betrouwbare en vergelijkbare informatie over prestaties van aanbieders en verzekeraars • CQ-index® is een keurmerk Wat meet een CQI meetinstrument? Kwaliteit van zorg vanuit het perspectief van de klant/cliënt/patiënt/zorggebruiker: • Wat vinden patiënten/cliënten belangrijk in de zorg? • Krijgen ze dat ook? (Wat zijn hun ervaringen?) • Hoe beoordelen patiënten/cliënten de kwaliteit van zorg? Informatiebehoeften Gebruikers Doel Verzekeraar(s) Zorginkoop Consumenten Keuzen in de zorg Cliëntenorganisaties Belangenbehartiging Aanbieders Kwaliteit verbeteren Ministerie van VWS Monitoren Inspectie/NZa Toezicht Gemeenten? Uitvoering WMO Centrum Klantervaring Zorg • Opgericht op 6 december 2006 • Doel: – Zorgen dat relevante ervaringen van klanten/cliënten met de zorg betrouwbaar en vergelijkbaar worden gemeten en openbaar gemaakt. – Zorgen dat verzamelde gegevens ook bruikbaar zijn voor zorginkoop door verzekeraars en kwaliteitsverbetering door aanbieders. Middel: Toekenning Keurmerk Consumer Quality Index Fasen in een CQ-index ontwikkeltraject (I) • Constructiefase, m.b.v. – – – – – Bestaande vragenlijsten Kwalitatief onderzoek Inbreng van patiënten/cliëntenorganisaties Inbreng van zorgaanbieders en verzekeraars Aansluiting bij richtlijn-/indicatorenontwikkeling • Toetsing door Wetenschappelijke Advies Raad (WAR) van CKZ • Psychometrische testfase, onder meer: – Analyse van (non)respons – Analyse van interne consistentie – Schaalconstructie Fasen in een CQ-index ontwikkeltraject (II) • Test discriminerend vermogen, onder meer: – Analyse van ICC (intra-klasse-correlaties) – Vaststellen case mix adjusters – Toetsen van significante verschillen • Beoordeling door Wetenschappelijke Advies Raad (WAR) van CKZ advies aan bestuur • Vaststelling door bestuur en publicatie op website CKZ Kenmerken van CQI vragen: Vragen naar frequentie: • Hoe vaak tijdens een specifieke periode………..? antwoordcategorieën: nooit, soms, meestal, altijd Vragen naar feitelijke gebeurtenissen: • Heeft u informatie gekregen over…? Heeft u contact gezocht met…? antwoordcategorieën: ja, nee Vragen naar problemen met toegankelijkheid: • In hoeverre is het een probleem geweest om…..? antwoordcategorieën: een groot probleem, een klein probleem, geen probleem Vragen naar een oordeel in de vorm van een cijfer: • Wilt u een totaaloordeel geven over………..? antwoordcategorieën: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 Voorbeeld resultaat: bereikbaarheid / bejegening in huisartspraktijk 3,9 gem. score 3,7 3,5 *** 3,3 3,1 2,9 2,7 * 2,5 netwerk diabeteszorg (aantal patiënten) Bron: Rupp e.a., Afdeling Sociale Geneeskunde AMC, 2006 Consumer Quality Index (CQ Index)= Vragenlijsten die meten: 1. 2. 3. 4. Welke ervaringen gebruikers hebben met aspecten van effectiviteit, veiligheid en patiëntgerichtheid. Welk belang zij aan die aspecten hechten; Welke problemen gebruikers ervaren met de toegang tot de zorg; Welk beoordeling (cijfer 0-10) zij geven aan de zorg. Protocollen voor: 1. 2. 3. 4. De ontwikkeling van vragenlijsten; De dataverzameling; Uitvoeren van vergelijkende analyses; Rapportage van gegevens. keurmerk landelijke CQI metingen • CQI Verpleging, Verzorging en Thuiszorg • CQI Zorg en Zorgverzekering • Een derde landelijke meting met de CQI ambulante GGZ gaat dit jaar lopen. Ontwikkeltraject CQ Index Geboortezorg • Initiatief: Stichting Miletus Samenwerkingsverband van verzekeraars • Doel:cliëntenraadpleging in de geboortezorg alle zorg rond zwangerschap, bevalling en kraambed • Resultaat: vragenlijstontwikkeling Pilot onder verzekerden, die zich voor kraamzorg hebben aangemeld bij hun verzekeraar, heeft niet geleid tot een voor de hele geboortezorg bruikbare vragenlijst Ontwikkeltraject CQ Index Kraamzorg • Initiatief: Bureau Zichtbare Zorg (IGZ) werkt aan het inzichtelijk maken van de kwaliteit van de geleverde zorg, met behulp van kwaliteitsindicatoren • Doel:cliëntenraadpleging in de kraamzorg als onderdeel van het kwaliteitsindicatoren traject • Resultaat: vragenlijstontwikkeling en testen discriminerend vermogen Pilot onder 20 (locaties van) kraamzorgaanbieders, totaal 4000 kraamvrouwen benaderd CQ Index Kraamzorg Aandachtspunten: - Hoe worden potentiële respondenten benaderd: - Schriftelijk, op briefpapier van de kraamzorgaanbieder? - Via de e-mail, met een bericht van de kraamzorgaanbieder? - Hoe en door wie worden rappels verstuurd? - Schriftelijk of via de e-mail? - Door kraamzorgaanbieder of door NIVEL? - Vragenlijst wordt ontwikkeld met behulp van software ‘netquestionnaire’ - Willen kraamzorgaanbieders de vragenlijst zelf gaan gebruiken, dan hebben zij daar een licentie voor nodig CQ Index Kraamzorg Toetsen psychometrische eigenschappen: Doel: schaalconstructie 1. Item + inter-item analyse: - missing values (< 10%) - scheefheid verdeling (< 90%) - correlaties (bij voorkeur <.70) 2. Factoranalyse - exploratief + evt. confirmatief (factorlading ≥ .40) 3. Betrouwbaarheidsanalyse - Cronbach’s α ≥ .70 CQ Index Kraamzorg Toetsen discriminerend vermogen: Doel: - Kijken of de vragenlijst verschillen tussen instellingen weer kan geven Correctie voor patiënt- en instellingskenmerken: casemix adjustment Data zijn niet onafhankelijk: hiërarchische structuur: cliënten gegroepeerd binnen organisaties/instellingen Multi-level analyse (in MLwiN) CQ Index Kraamzorg Rapportage: - beschrijving onderzoekspopulatie: achtergrondgegevens en verloop van de zorg - beschrijving kwaliteitsthema’s en individuele kwaliteitsitems - beschrijven aspecten waarop verbetering mogelijk/wenselijk is - aanpassen vragenlijsten Voor meer informatie: www.nivel.nl www.centrumklantervaringzorg.nl NIVEL bezoekadres: Otterstraat 118-124 Utrecht postadres: postbus 1568 3500 BN Utrecht tel: 030-2729700 CKZ bezoekadres: Otterstraat 118-124 Utrecht postadres: postbus 1568 3500 BN Utrecht tel: 030-2729800