Berouw komt na de zon - Wilhelmina Ziekenhuis Assen

Berouw komt na de zon
Eindelijk zomer, bijna grote vakantie, héérlijk! Maar o jee, daar is het waarschuwende vingertje weer: ‘Pas op voor de zon, je kunt er huidkanker van krijgen!’
Dát weten we nu wel… toch? Als we het zo goed weten, hoe kan het dan dat het aantal mensen met huidkanker in tien jaar tijd verDRIEvoudigd is? Huisartsen
en dermatologen zien de gevolgen elke dag in hun praktijk. Daarom blijven we het zeggen: bescherm uzelf – en vooral uw kinderen – tegen de zon!
Huidkankerpatiënt Peter V. uit Assen
“Vroeger wilde ik een mooie
jongen zijn, liefst zo bruin mogelijk”
Het begon met een klein plekje
in zijn wenkbrauw. Het bleek een
basaalcelcarcinoom. Nu, dertig
jaar later, zijn er honderden
plekjes behandeld. Peter V. (78):
“Ik heb al heel wat dermatologen
gehad.”
Peter V. zal zijn eerste bezoek
in 1989 aan de toenmalige
dermatoloog in het WZA nooit
vergeten: “Die zei meteen: ‘dit is
mis’. Ik schrok me rot. Weliswaar
is een basaalcelcarcinoom minder
ernstig dan een melanoom, maar
toch.”
De diagnose huidkanker en de
snelheid waarmee steeds nieuwe
plekken verschenen, deden hem
in 1995 besluiten om voor een
second opinion naar het UMCG te
gaan. Hier werd hij gerustgesteld:
het was niet gevaarlijker dan hij
af en toe vreesde. “Als je een
ziekte hebt, komen vanzelf de
indianenverhalen los. “Daarom
adviseer ik iedereen altijd: trek
je niks aan van wat anderen
zeggen, want iedereen kent altijd
wel iemand die eraan dood is
gegaan.”
Voorlichting
Onder meer vanwege de reistijd
verruilde hij in 2007 Groningen
weer voor Assen, waar hij – na
een minder geslaagde ervaring in
een privékliniek – opnieuw voor
het WZA koos.
“Met dermatoloog Wim Venema
klikt het erg goed. Hij vindt voorlichting belangrijk en wil hierin
ook de gevoelens en ervaringen
van patiënten laten horen. Daarom ben ik een keer met hem mee
geweest in een radioprogramma.
Een paar weken geleden, op 31
mei, was ik voor de vierde keer
spreker op de open Huidkankerdag. Ik ben leraar geweest,
dus ik praat makkelijk. Ik vertel
eerlijk dat ik vroeger een mooie
jongen wilde zijn, liefst zo bruin
mogelijk, dus ben ik diverse keren
flink verbrand. De zon vernielt
je huid als je jong bent, maar je
merkt de gevolgen het pas rond
je vijftigste. Ik zeg dat wel eens
tegen jongeren, maar ja.. pubers
luisteren niet altijd hè, haha.”
Gevoelig
Peter V. moet ieder jaar een paar
keer naar het ziekenhuis om
verdachte plekken – vooral in
zijn gezicht en op zijn rug – te
laten verwijderen. “Mijn vrouw
en dochter, die verpleegkundige
is, en ikzelf weten nu natuurlijk
goed waar we op moeten letten.
”Zonder dat hij er dramatisch
over doet, wordt duidelijk dat
de behandelingen niet altijd
een pretje zijn. Fotodynamische
therapie is beter dan behandeling
met vloeibare stikstof, vindt hij,
omdat je er geen littekens aan
over houdt. “Maar in mijn gezicht
is het behóórlijk gevoelig. Dokter
Venema weet dat ik er een hekel
aan heb, dus tegenwoordig krijg
ik soms een fotodynamische daglichtbehandeling in combinatie
met een dure zalf. Je bent wat
langer bezig, maar je voelt er
helemaal niks van!”
snelgroeiende, soms pijnlijke,
roze-rode bult met mogelijk
centrale hoornplug. Minder
vaak voorkomende (10%)
vorm. Op tijd behandelen ter
preventie van uitzaaiing.
• Melanoom: ontstaat uit
moedervlekken of pigmentcellen. Minder vaak voorkomend
(10%), meest gevaarlijk vorm,
zaait relatief snel uit via lymfestelsel. Snelle herkenning en
behandeling zijn noodzakelijk.
Meer weten?
Kijk op: www.wza.nl (zoekterm: huidkanker)
www.nvdv.nl
www.huidfonds.nl
www.kanker.nl/organisaties/stichting-melanoom
www.kwf.nl
www.wza.nl
Bij bijna vijftien procent van de
ruim 7000 Nederlanders die op
de Nationale Huidkankerdag een
gratis huidcheck lieten doen, werd
huidkanker ontdekt. Bij 80 mensen
ging het om een melanoom, de
ernstigste vorm.
afwijkende moedervlekken preventief te laten verwijderen.”
hoe groter de kans op huidkanker
op middelbare leeftijd.”
Ondanks de vele voorlichtingscamEpidemie
pagnes van tegenwoordig, zien
Net als haar collega-dermatologen
de huidartsen niet alleen ouderen
in Nederland spreekt Annemieke
op hun spreekuur, ook het aantal
Fongers van een epidemie: “Veel
jonge mensen met huidkanker
mensen weten niet dat huidkanker neemt toe. “Dat baart ons extra
de meest voorkomende vorm van
zorgen. Daarom blijft de Vereniging
Ook de afdeling dermatologie
kanker is. Eén op de 5 mensen krijgt van Dermatologen hameren op
van het Wilhelmina Ziekenhuis
de noodzaak van een goede
ermee te maken. Vorig jaar zijn
Assen (WZA) opende op de vierde
er in Nederland maar liefst 53.000
huidbescherming, niet alleen tijdens
Huidkankerdag, 30 mei jl., haar
nieuwe patiënten bijgekomen.”
het zonnebaden, ook bij andere
deuren om verdachte plekjes te
Helaas eist de ziekte ook steeds
buitenactiviteiten zoals tuinieren,
controleren. “112 mensen kwamen
meer dodelijke slachtoffers: jaarlijks fietsen of werken. En de verkoop
een huidcheck doen”, vertelt
ongeveer 1000.
van zonnebanken aan particulieren
WZA-dermatoloog Annemieke
Afhankelijk van het type huidmoet wat de vereniging betreft
Fongers. “Bij een flink deel van
verboden worden.”
hen was de ongerustheid terecht: 2 kanker of het voorstadium ervan,
bezoekers bleken waarschijnlijk een bieden de WZA-dermatologen een
melanoom te hebben, bij 8 mensen breed scala aan behandelmogelijkheden: insmeren met (celdodende)
ontdekten we een minder gevaarzalf, afschrapen, wegbranden,
lijke vorm van huidkanker, en bij
bevriezing met stikstof, fotonog eens 8 een voorstadium ervan.
dynamische therapie, operatief
Aan 6 andere mensen hebben we
verwijderen. Samen met de patiënt
geadviseerd hun
Wél naar buiten en van het
kiest de dermatoloog de meest
zonnetje genieten, maar
geschikte therapie.
verbranding te allen tijde
voorkomen; dat is DE boodschap
Jong en oud
van dermatoloog Annemieke
Bij 60-plussers komt huidkanker het
Fongers en haar collega’s. Haar
meest voor. “Op onze poli horen
adviezen in vogelvlucht:
we vaak: ‘Hoe kan dat nou, ik zit
✓ Gebruik waterproof zonbijna nooit in de zon.’ Dan leggen
necrème met UVA- en UVBwe uit dat de zonneschade al
filters.
opgelopen is in hun jeugd, toen
✓ Factor 30 is voldoende:
er nauwelijks gewaarschuwd
dat smeert beter uit en is
werd tegen het gevaar van
minder duur dan een hogere
UV-stralen. Hoe vaker je
beschermfactor.
verbrand bent ge✓ Smeer bij voorkeur een half
weest vóór je 30ste,
uur vóór je de zon ingaat.
✓ Smeer na twee uur opnieuw.
✓ Houd kleine kinderen zo veel
mogelijk uit de zon. Als het
niet anders kan: extra goed
insmeren, kleertjes aan laten,
zonnehoedje op.
✓ Kale(nde) mannen moeten
extra insmeren of een pet
dragen, de hoofdhuid is extra
gevoelig.
Dermatoloog Annemieke Fongers van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen.
Tips tegen
verbranden
Vormen van huidkanker
• Actinische keratose (zonneschade): rode, soms lichtbruine
ruwe plek. Kan een voorloper
van huidkanker zijn.
• Basaalcelcarcinoom: glazig
zwellinkje met parelmoerachtige glans en kleine bloedvaatjes.
Meest voorkomende (80%),
minst kwaadaardige vorm, zaait
zelden uit. Behandeling is belangrijk, het kan nare wonden
en/of littekens geven.
• Plaveiselcarcinoom: relatief
Ruim 500 nieuwe gevallen
ontdekt op Huidkankerdag 2015
facebook.com/WilhelminaZiekenhuisAssen
youtube.com/WilhelminaZiekenhuis
twitter.com/WZA_Ziekenhuis