Dove en slechthorende kinderen

H. Knoors
Door Silke Holvoet

Slechthorigheid:
o Conductieve = geleidingsslechthorigheid
- problemen in de gehoorgang of in het
middenoor
- geluidverlies van de toonhoogtes gelijk
- gehoorverlies relatief mild
- bij kinderen: veelvuldig wisselende
geleidingsverliezen (OME) t.g.v verkoudheden of
allergieën
- goed te behandelen
- gevolgen voor taalontwikkeling en leren
op latere leeftijd zijn meestal klein
o Perceptieve
- problemen met de verwerking van
geluidsprikkels in het slakkenhuis, de
gehoorzenuw of het centraal auditieve systeem
- ernstiger
- verstoorde waarneming (ook na
gehoorapparatuur)
- gehoorverlies van hoge tonen groter dan lage
tonen

Doofheid
= groot gehoorverlies zodat met de beste versterking de
waarneming van spraak niet mogelijk is
o Ouderdomsdoofheid (optreden later in het leven)
Lawaaibeschadiging
- heel ernstige gevolgen i.v.m. communicatie- en
sociaal functioneren
- taalvaardigheid en de geletterdheid veranderen niet
o Vroegdoofheid
= aangeboren gehoorverlies

Doofheid bij kinderen
- plotseling
- als gevolg van hersenvliesontsteking
- grote gehoorverliezen
- onmiddellijke interventie
-> om de verworven gesproken taal intact te
houden

De aard van de gevolgen is afhankelijk van de mate
van het gehoorverlies
- het gehoorverlies auditieve
waarneming van spraak nog mogelijk
maakt
- dat het kind vooral is aangewezen op
visuele waarneming

Bij slechthorigheid
- vertraagde verwerving van het Nederlands.
- moeite met de waarneming van
morfologische kenmerken van een taal
- geringere woordenschat (omvang en
differentiatie)
- verwerving van de zinsbouw verloopt
vertraagd
==> problemen met lezen en schrijven

Bij doofheid
-
Geen gesproken taal
Gebarentaal
Teleurstellende leesvaardigheid
Overwegend functioneel een analfabeet




Jaarlijks 100 kinderen met vroegdoofheid
40% ernstige meervoudige handicaps
5 – 10% dove kinderen heeft 1 of meer dove ouders
10% slechthorigheid in de Westerse landen



Ernstige maatschappelijke gevolgen
- langdurig in speciaal onderwijs
- vaak ook verblijf in internaat
Sociaal
- aansluiting bij identificatiemodellen
- oriënteren op de gesproken taal en op de
cultuur van ons land
=> kloof
- regulier onderwijs = vereenzaming van de kinderen
Verwerkingsproces
beperking van het kind + zicht op perspectieven

Prenatale (congenitaal)

Perinatale (aangeboren)

postnatale (verworven)

Begeleiding
- hoortoestellen
- aanmelden bij centrum
-> gezins- en vroegbegeleiding
*ondersteuning van de ouders
*taal- en communicatie
ontwikkeling
*adequate vorm van onderwijs

Communicatie, spraak- en taalontwikkeling
voorkomen van communicatieproblemen
ontwikkeling van taal
- Revalidatie
- Gebarentaal
- Adaptatie van de omgeving

Nieuwe technologieën
==> makkelijker en effectiever
communiceren

Neonatale gehoorscreening
eerste paar levensmaanden:
voorspoediger ontwikkeling van de
gesproken taal
(soms zelfs het taalniveau van horende
kinderen)

Velen komen terecht in het reguliere onderwijs
(met ambulante begeleiding)

Hoe vroeger hoe beter!


Handboek Kinderen & Adolescenten (april
2002)
www.google.be (afbeeldingen)